Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาล ผู้ป่วยที่มีภาวะเสียสมดุล กรด-ด่าง - Coggle Diagram
การพยาบาล
ผู้ป่วยที่มีภาวะเสียสมดุล กรด-ด่าง
กลไกการรักษาสมดลุกรดด่างในร่างกาย
1.ระบบบัฟเฟอรBodyfluidbuffersystem)
1.1 ภายในเซลล์ - ฮีโมโกลบิน - โปรตีน - ฟอตเฟต 57 %
1.2 นอกเซลล์ - ไบคารบอเนต 42 % - โปรตีนในพลาสมา 1 %
2.ระบบหายใจ ระบบหายใจเม่ือมีH+จํานวนมากศูนย์การหายใจจะถูกกระตุ้นหายใจแรงและลึกเพื่อขับกรดH2CO3ออกไปถ้ามี HCO 3- มากการหายใจจะช้า ทําใหมีการคั่งของ CO2 เพิ่มกรด H2C 3
3.ระบบไต การดูดกลับของ HCO 3- และขับกรดออกโดย แลกเปลี่ยนกับ Na+ , K+ (Reabsorption of
filtrated bicarbonate )
ภาวะด่างจากการเผาผลาญ (metabolic alkalosis) ได้รับด่างเพิ่มขึ้น การรับประทานยาลดกรดและมีการสญู เสียกรด การอาเจียน
อาการและอาการแสดง
ระบบหายใจ หายใจช้า ต้ืน
2.ระบบหัวใจและหลอดเลือดหัวใจเต้นเร็วอาจมีหัวใจเต้นผิดจังหวะจากโปแตสเซียมในเลือดตํ่า
การวินิจฉัย
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
pH > 7.45 - PaCO2 ปกต(ิ ยังไม่ชดเชย) หรือสูงกว่าปกติ (หากชดเชยแล้ว) - HCO-3 > 26 mEq/L
การรักษา
ปรับสมดุลกรดด่าง เช่น ให้ยาขับปัสสาวะ Diamox เพ่ือขับไบคาร์บอเนตออกทางปัสสาวะ ให้โซเดียมคลอไรดทางหลอดเลือดดํา
แก้ไขสาเหตุ เช่น ควบคุมการสูญเสียกรดน้ําย่อยจากท่อระบายให้แคลเซียมกลูโคเนตในรายชักกระตุก
การพยาบาล metabolic alkalosis
1.ให้การพยาบาลตามสาเหตุของภาวะเลือดเป็นด่าง
2.ดูแลให้ได้รับสารน้ําทางหลอดเลือดดําหรือทางปากตามแผนการรักษาเพ่ือเรงการขับด่างออกทางไต
ภาวะด่างจากการหายใจ (respiratory alkalosis)
สาเหตุ
กลุ่มอาการหายใจแรงลึกมีปัญหาทางจิต เชน วิตกกังวล Hysteria
2.ศูนย์หายใจถกูกระตุ้นทําใหหายใจออกเร็วเเละลึก
อาการและอาการแสดง •ระบบประสาท * หงุดหงิด กระสับกระสาย วิงเวียน ชัก หมดสติ
การรักษา
ลดการหายใจหอบเร็วของผู้ป่วยลงเช่นการแก้ไข้ภาวะขาดออกซิเจนถ้าใช้เครื่องช่วยหายใจให้ลดอตัราเรว็ของการหายใจและtidal volume ลงจะทําให้ PaO2 เพิ่มขึ้น
การพยาบาลภาวะด่างจากการหายใจ (respiratory alkalosis)
1.ผู้ป่วยที่ีมีการหายใจเร็วดูแลใหผู้ป่วยหายใจในถุงเพื่อเพิ่มคาร์บอนไดออกไซด์ตั้งเครื่องช่วยหายใจให้RRช้าลง
2.ให้การพยาบาลเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากการเสียสมดุลอิเล็กโทรไลต
ภาวะกรดจากการเผาผลาญ (Metabolic acidosis)
สาเหตุ
มีกรดเพ่ิมในน้ํานอกเซลล์ เช่น กรดจากเบาหวานเน่ืองจากขาด อินซูลิน
2.สูญเสียด่างออกจากน้ํานอกเซลล์ เช่น ท้องเสียเรื้อรัง
อาการเเสดง
ระบบหายใจ หายใจเร็ว ลึก หายใจลําบากขณะออกแรง อาจมีกลิ่นผลไม้
ระบบหัวใจและหลอดเลือด ชีพจรอาจแรง หัวใจ อาจเต้นผิดจังหวะจากโปแตสเซยีมในเลือดสูง
การวินิจฉัย
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ -pH < 7.35 -PaCO2 ปกติ (ยังไม่ชดเชย) หรือตํ่ากว่าปกติ (หากชดเชยแล้ว) - HCO-3 < 22 mEq/L
K+ ในพลาสมาสูงขึ้น Ca2+ ในพลาสมาสูงขึ้น
การรักษา แก้ไขภาวะกรดโดยการให้ไบคาร์บอเนตทดแทนอาจให้ในรูปแบบการรับประทาน
การพยาบาล Metabolic acidosis
1.ดูแลเรื่องสมดุลกรดด่างและสมดลุเกลือแร่เช่นให้สารน้ําและเกลือแร่
2.ดูแลการหายใจของผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด ในผู้ป่วยM.acidosisสังเกตการหายใจเร็วหอบผิดปกติ
3.ดูแลป้องกันการเพิ่มกรดจากเหตุต่างๆ
ภาวะกรดจากการหายใจ (respiratory acidosis)เป็นภาวะที่ระบบการหายใจผิดปกติทําให้มีกรดคาร์บอนิคค่ัง pH อาจปกติ หรือต่ำกว่าปกติซึ่งจะทําให้เลือดเป็นกรด (acidemia) มักจะเกิดในผู้ป่วย หลัง arrest ผู้ป่วยที่มีสภาวะของปอดทํางานได้ไม่เต็มที
อาการและอาการแสดง
ระบบหายใจ หายใจช้าลงหรือหยุดหายใจ หายใจลําบาก ปีกจมูกบาน
ระบบหัวใจและหลอดเลือด หัวใจเต้นเร็วหรืออาจเต้นผิดจังหวะ ความดันเลือด
การวินิจฉัย
ตรวจทางห้องปฏการ
pH < 7.35 - PaCO2> 45 mm.Hg -HCO-3 ปกติหรือสูงเล็กน้อย(ระยะเฉียบพลัน) หรือสูงกว่าปกติ(ในราย เร้ือรังหรือมีการชดเชยแล้ว)
การรักษา แก้ไขภาวะสมดลุของอิเลคโตรลัยท์ เช่นKในเลือดสูงอาจจะต้องให้อินซูลิน กลูโคส หรือ Kayexalate หรือทํา dialysis
การพยาบาล Respiratory acidosis
1.ดูแลการหายใจของผู้ป่วยอยางใกล้ชิด
2.ดูแลป้องกันการเพิ่มกรดจากเหตุต่างๆ
3.ให้การพยาบาลเพื้อป้องกันอบุัติเหตุโดยเฉพาะผู้ป่วยท่ีไม่คอยรู้สึกตัว
ข้อควรจําในการแปลผล
สรุปผลการวิเคราะห์ โดยให้ยึดหลักวา่ pH ย่อมเปลี่ยนไปตามสาเหตุหลัก ให้ดูค่าที่ไปตามค่าpH ส่วนความผิดปกติท่ีเป็นสาเหตุรองน้ันเป็นกลไก ชดเชย
การวิเคราะห์ค่ากรดด่างในเลือดแดง
