Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบทางเดินหายใจ - Coggle Diagram

- - - - อาการไม่พึงประสงค์ กำเดาไหล แผลเยื่อบุจมูก ปวดหัว
      - รูปแบบยาใช้ภายนอกเฉพาะที่
    - - อาการไม่พึงประสงค์ จมูก ลำคอแห้ง ระคายง่าย จาม กำเดาไหล ปวดหัว แผลเยื่อบุจมูก
      - รูปแบบยาใช้ภายนอกเฉพาะที่
    - - อาการไม่พึงประสงค์ กำเดาไหล จมูกแห้ง จาม
      - รูปแบบยาใช้ภายนอกเฉพาะที่
    - - อาการไม่พึงประสงค์ กำเดาไหล เยื่อบุจมูกแห้ง ตาม ปวดหัว
        น้ำมูกไหล ระคายเคืองในจมูก
      - รูปแบบยาใช้ภายนอกเฉพาะที่
  - - - ออกฤทธิ์ช้ากว่ารูปแบบยาใช้เฉพาะที่
      - อาการไม่พึงประสงค์ หัวใจเต้นเร็ว นอนไม่หลับ มึนงง ปวดศีรษะ กระสับกระส่าย ปลายมือ-เท้าเย็น
    - - ออกฤทธิ์เร็วกว่ารูปแบบยาออกฤทธิ์ทั่วร่างกาย
      - ห้ามใช้ติดต่อเกิน 7 วัน ทำให้เกิดอาการข้างเคียงคือ คัดจมูกมากขึ้น
      - อาการไม่พึงประสงค์ rebound congestion เจ็บคัน แสบร้อน เยื่อบุในจมูกแห้งไป
    - - นิยมใช้ ผลข้างเคียงน้อยกว่ายาอื่นในกลุ่มเดียวกัน
    - - ความรุนแรงมากกว่า Pseudoephedrine
      - เกิดการคัดจมูกเพิ่มมากขึ้นง่ายกว่าชนิดอื่น
    - - มีเฉพาะในโรงพยาบาลเท่านั้น
      - มีการนำไปใช้ทางที่ผิด นำไปเป็นสารตั้งต้นในการผลิตยา
- - - - ห้ามใช้ในผู้ป่วยโรคตับ
      - อาการไม่พึงประสงค์ : ระคายเคืองระบบทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ ซึมเศร้า
    - - อาการไม่พึงประสงค์ : พบน้อย คลื่นไส้ อาเจียน มึนงง ปวดศีรษะ ผื่นแพ้ ท้องเสีย ไม่สบายท้อง
  - - - ทำลายพันธะไดซัลไฟด์ของเสมหะ
      - อาการไม่พึงประสงค์ : กล้ามเนื้อหดเกร็ง ไม่สบายท้อง
        เยื่อบุช่องปากอักเสบ
    - - ทำลายพันธะได้ซัลไฟด์ของเสมหะ
      - อาการไม่พึงประสงค์ : ความผิดปกติทางเดินอาหารแบบไม่รุนแรง เช่น ปวดท้อง ม้องเสีย
    - - เหนี่ยวนำเอนไซม์ภายในร่างกายไปทำลายโครงสร้างของเสมหะ
      - อาการไม่พึงประสงค์ : คลื่นไส้ โรคผิวหนังที่เกิดจากการแพ้ยา
    - - เหนี่ยวนำเอนไซม์ภายในร่างกายทำลายโครงสร้างของเสมหะ
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        ขนาดสูงๆ อาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน
        
        ขนาดปกติ พบน้อยมาก
        
        ใช้ติดต่อเป็นเวลานาน อาจมีอาการแน่นท้อง
  - - - Codeine
        
        กดศูนย์การไอในสมอง ยาในขนาดต่ำสามารถใช้บรรเทาอาการแบบปวดปานกลาง
        
        อาการไม่พึงประสงค์ : กดศูนย์การหายใจ ง่วงนอน มึนงง ท้องผูก หัวใจเต้นช้า ความดันโลหิตต่ำเมื่อเปลี่ยนท่าทาง
    - - Dextromethorphan
        
        กดศูนย์การไอในสมองขนาดยาปกติไม่ทำให้เกิดการเสพติด
        
        อาการไม่พึงประสงค์ : หากได้รับยาขนาดสูงๆจะมีอาการซึม มึนงง ง่วงนอน กดการหายใจ
      - Diphenhydramine
        
        จัดกลุ่มในกลุ่มยาฮิสตามีน H1-receptor
        
        อาการไม่พึงประสงค์ : ง่วง ซึม ปาก-คอแห้ง มึนงง
- - - - Sympathomimetics agents
        
        Adrenaline ( epinephrine )
        
        การออกฤทธิ์ : กระตุ้น α-receptors และβ-receptors
        
        รักษาภาวะหดเกร็งของหลอดลม การแพ้ชนิด anaphylaxis
        
        ผลข้างเคียง : ความดันสูง ชีพจรเต้นเร็ว หัวใจเต้นไม่เป็นจังหวะ
        ใจสั่น ปวดหัว
        
        Bambuterol
        
        การออกฤทธิ์ : กระตุ้น β-receptors มีฤทธิ์ยาว
        
        ผลข้างเคียง อาจเพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ มือสั่น ปวดศีรษะ กล้ามเนื้อเกร็ง
        
        Salbutamol
        
        การออกฤทธิ์ : กระตุ้น β-receptors ออกฤทธิ์สั้น
        
        ผลข้างเคียง : มือสั่น ปวดศีรษะ หัวใจเต้นเร็ว ตะคริวที่กล้ามเนื้อ
        
        Salmeterol
        
        การออกฤทธิ์ : กระตุ้นβ-receptors มีฤทธิ์ยาว
        
        ผลข้างเคียง : ปวดศีรษะ ไอ มือสั่น เวียนศีรษะ คอแห้ง
        
        Fenoterol
        
        การออกฤทธิ์ : กระตุ้นβ-receptors
        
        ผลข้างเคียง : กระสับกระส่าย มึนงงเหนื่อยล่า หัวใจเต้นเร็ว
        
        Procaterol
        
        การออกฤทธิ์ : กระตุ้นβ-receptors มีฤทธิ์ยาว
        
        ผลข้างเคียง : อาจเพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ มือสั่น ปวดศีรษะ
    - - Theophylline, Aminophylline
      - กลไกการออกฤทธิ์ : ยับยั้งเอนไซม์ phosphodiesterase
        -> เพิ่ม cAMP -> หลอดลมขยายตัว
      - อาการไม่พึงประสงค์ : มีฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนกลางและระบบหัวใจและหลอดเลือด
    - - Ipratropium
      - การออกฤทธิ์ : ยับยั้ง acetylcholine จับกับ muscarinic receptors ที่หลอดลม
      - อาการไม่พึงประสงค์ : ระคายเคียงคอ หลอดลมอักเสบ
        หัวใจเต้นผิดปกติ ไอ ปากแห้ง ท้องผูก คลื่นไส้ อาเจียน
  - - - Beclomethasone, Flunisolide, Triamcinolone
      - การออกฤทธิ์ : ลดการอักเสบ
      - ผลข้างเคียง : ผื่นคัน ผิวหนังอักเสบเจ็บคอ เลือดออกในจมูก
      - ข้อควรระวัง
        
        สังเกตอาการติดเชื้อ เช่นมีไข้ มีฝ้าขาวในปาก,
        หมั่นบ้วนปากบ่อยๆหลังใช้ยา
    - - ยับยั้งการทำงานของ Leukotrienes ซึ่งเป็นสารหนึ่งที่เกี่ยวกับกระบวนการอักเสบ
      - Montelukast ยับยั้งไม่ให้ Leukotrienes จับกับตัวรับ
    - - Cromolyn sodium, cromoglicic acid, disodium cromoglycate
      - กลไกการออกฤทธิ์ ป้องกันการแตกของ mast cells -> ยับยั้งการหลั่ง histamines, Leukotrienes และสารอื่นที่มีฤทธิ์ทำให้หลอดลมหดตัว