Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลแบบองค์รวมในทารกแรกเกิดที่มีภาวะเสี่ยงและปัญหาสุขภาพ (ต่อ) -…

- - - - มีภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำ คลอดออกมามีภาวะหายใจลำบาก (RDS)
      - ทารกคลอดก่อนกำหนด
      - ทารกพิการแต่กำเนิด
      - ทารกในครรภ์เจริญเติบโตล่าช้า
      - ข้อวินิจฉัย
        
        เสี่ยงต่อภาวะขาดออกซิเจน เนื่องจากระบบประสาทถูกกดและจากภาวะชัก
        
        ทารกไม่สุขสบายเนื่องจากมีอาการถอนยาเฮโรอีน
        
        เสียสมดุลของน้ำและอิเล็กโทรไลต์ เนื่องจากมีอาการท้องเสียและอาเจียน
        
        เสี่ยงต่อน้ำตาลในเลือดต่ำ เนื่องจากดูดนมได้ไม่ดี
        
        มีโอกาสเกิดสัมพันธภาพระหว่างมารดา บิดาและทารกไม่ดี เนื่องจากทารกมีอาการถอนยาและต้องถูกแยกจากมารดาและบิดาตั้งแต่แรกเกิด
    - - พบในมารดาที่ดื่มสุรา ๖ แก้วต่อวันในไตร
        มาสแรกของการตั้งครรภ์ หรือ ๓ ออนซ์ต่อวันตลอดการตั้งครรภ
      - ประกอบด้วย
        
        1) มีการเจริญเติบโตช้าในครรภ์ น้ำหนักตัวน้อย
        
        2) ศีรษะเล็ก
        
        3) ระดับสติปัญญาต่ำกว่าปกติ
        
        4) ใบหน้าผิดรูป
        
        5) ดูดนมได้ไม่ดี
        
        6) สันจมูกแบน ปลายจมูกเชิดขึ้น
        
        7) หัวใจพิการแต่กำเนิด
        
        8) ตัวอ่อนปวกเปียก
        
        9) แขนขาพิการ
        
        10)มีอาการชัก
      - ข้อวินิจฉัย
        
        มีอาการแสดงของการขาดแอลกอฮอล์และภาวะแทรกซ้อนหลังเกิด
        
        มีโอกาสเกิดการเจริญเติบโตและพัฒนาการล่าช้า
    - - ทำให้เนื้อเยื่อขาดออกซิเจนเรื้อรัง
      - การเจริญเติบโตช้า มีน้ำหนักน้อย
      - คลอดก่อนกำหนด และเกิดภาวะหายใจลำบาก
      - มีสติปัญญาต่ำ
      - เสี่ยงต่อการเกิดโรคไหลตายในทารกแรกเกิด [SIDS]
      - ข้อวินิจฉัย
        
        เสี่ยงต่อภาวะขาดออกซิเจนแรกเกิดและภาวะแทรกซ้อนจากภาวะคลอดก่อนกำหนด
        
        มีโอกาสเกิดการเจริญเติบโตล่าช้ากว่าปกติจากการที่เลือดไหลไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกายไม่ดี
    - - น้ำหนักแรกเกิดน้อย
      - มีความผิดปกติของหัวใจแต่กำเนิด
      - ภาวะเลือดออกในสมอง ภาวะสมองตาย
      - เด็กมีปัญหาพฤติกรรมในระยะยา
- - - - มารดาเป็นโรคเบาหวาน
      - โรคความดันโลหิตสูง
      - มีประวัติให้กำเนิดทารกตายคลอด (stillbirth)
      - มารดามีเลือดออกในไตรมาสที่สองและสามของการตั้งครรภ์
      - การติดเชื้อของมารดา
      - มารดามีภาวะน้ำคร่ำน้อยหรือมากผิดปกติ
      - อายุครรภ์ก่อนหรือเกินกำหนด
      - มารดามีภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด รกเกาะต่ำ
      - มารดาใช้สารเสพติด
    - - การผ่าตัดคลอด
      - การได้รับยาระงับความรู้สึก เช่น General anesthesia
      - มีขี้เทาปนในน้ำคร่ำ
      - ภาวะถุงน้ำคร่ำแตกก่อนเจ็บครรภ์
      - มีการติดเชื้อในถุงน้ำคร่ำ
      - การคลอดเฉียบพลัน (precipitate labor)
      - ระยะการคลอดยาวนาน
      - ภาวะสายสะดือย้อย
    - - ทารกคลอดก่อนกำหนด
      - ทารกมีส่วนนำผิดปกต
  - - - ปรับตัวโดยการหายใจเร็วขึ้น
        
        ถ้าภาวะขาดออกซิเจนดำเนินต่อไปเรื่อย ๆ ทารกจะหายใจช้าลงและจะเข้าสู่ภาวะหยุดหายใจ
        
        จำเป็นต้องช่วยหายใจโดยใช้เครื่องช่วยหายใจ
        
        ทารกเริ่มขาดออกซิเจน
        
        ร่างกายจะพยายามปรับตัวโดยเปลี่ยนแปลงระบบไหลเวียนเลือดจากอวัยวะที่มีความสำคัญน้อย
        
        ลำไส้ ตับ ไต กล้ามเนื้อ ผิวหนัง
        
        เพื่อส่งเลือดไปเลี้ยงอวัยวะที่มีความสำคัญมากกว่า
        
        หัวใจ สมองและต่อมหมวกไต
        
        การให้ออกซิเจนแรกคลอดแก่ทารกในช่วงนี้จะทำให้ทารกกลับมาหายใจได้เอง
  - - - ทารกจะมีการเคลื่อนไหวมากผิดปกติ และต่อมาจะมีการเคลื่อนไหวลดลงกว่าปกติ FHS ในระยะแรกจะเร็วมากกว่า160 ครั้งต่อนาที ต่อมาหัวใจจึงเต้นช้าลง
    - - พบขี้เทาในน้ำคร่ำ
    - - ขณะแรกคลอดทันที ทารกจะมี APGAR score ต่ำกว่า 8 คะแนนที่นาทีที่ 1
    - - มีผลต่อระบบต่าง ๆ ของร่างกายไม่ว่าจะเป็นระบบทางเดินอาหาร ตับ ไต ไขกระดูก แต่อาการและอาการแสดงส่วนใหญ่จะแสดงออกมาทางระบบประสาทส่วนกลาง ระบบหัวใจและระบบหายใจ
  - - - 1.1 เช็ดศีรษะและตัวทารกให้แห้ง
      - 1.2 ทำทางเดินหายใจให้โล่ง
      - 1.3 กระตุ้นการหายใจ
      - 1.4 กรณีที่มารดาได้รับยาแก้ปวดกลุ่ม narcotic analgelsic
    - - ข้อบ่งชี้ในการทำ
        
        1) ทารกที่ไม่หายใจ
        
        2) ทารกที่ไม่ตอบสนองต่อการกระตุ้นการหายใจ
        
        3) ในรายที่ทารกมีapnea หรือ gasping respirations
        
        4) ทารกหายใจ แต่มีอัตราการเต้นของหัวใจน้อยกว่า 100 ครั้งต่อนาที
        
        5) ทารกที่มีภาวะ cyanosis แม้ว่าได้ให้100% ออกซิเจน
      - ขั้นตอนการทำ PPV
        
        1) จัดท่าให้ทารก โดยใช้ผ้ารองรับหัวไหล่ให้ยกสูงขึ้นจากพื้นประมาณ 1 นิ้ว
        
        2) ทำให้ศีรษะแหงนไปทางด้านหลังเล็กน้อย ทำให้ทางเดินหายใจโล่ง
        
        3) อย่าให้หน้าและคอแหงนมากเกินไป เพราะจะทำให้หลอดลมตีบและแคบลง
        
        4) เลือกขนาดของ mask ให้เหมาะสมกับทารก
        
        5) การจับ mask ควรกด mask ให้แนบสนิทกับใบหน้า
    - - ข้อบ่งชี้ในการนวดหัวใจทารก
        
        ขณะที่ทำ PPV แต่ HR < 60 bpm หรืออยู่ระหว่าง 60-80 bpm
        
        ทารกที่คลอดออกมาแล้วหัวใจไม่เต้น โดยที่ไม่ได้คาดหมายมาก่อน
        
        ทารกในกลุ่ม Severe asphyxia
      - หลักการนวดหัวใจ
        
        ใส่ ET tube และ PPV โดยใช้ออกซิเจนร้อยละ 100 พร้อมกับนวดหัวใจ
        
        อัตราการนวดหัวใจ:การช่วยหายใจ เท่ากับ 3:1
        
        โดยกดลงที่ตำแหน่ง lower third ของ sternum ความลึก 1/3 ของ A-P diameter ของทรวงอก ด้วยอัตรา 120 ครั้งต่อนาที (นับ “หนึ่งและสองและสามและบบีและ…ซ ้า”) จะเท่ากับการกดหน้าอก 90 ครั้งและช่วยหายใจ 30 ครั้ง ต่อ 1 นาที
      - วิธีที่ 1
        
        Two-finger technique คือ การเอานิ้วกลางและนิ้วชี้วางลงบนกระดูกหน้าอก (sternum) ในระดับต่ำกว่าราวนมและเหนือลิ้นปี่ในแนวตรง โดยให้ระดับของนิ้วทั้งสองอยู่ในแนวเดียวกัน กดลงลึกประมาณ 1/3 ของ anterior-posterior diameter ของทรวงอกทารก
      - วิธีที่ 2
        
        Thumb technique คือ ใช้หัวแม่มือทั้ง 2 ข้างกดกระดูกอก ส่วนนิ้วที่เหลืออีก 4 นิ้วสอดใต้ตัวทารกไว้ทั้ง 2 ข้าง หัวแม่มือวางให้ชิดกันหรือซ้อนกันก็ได้
    - - ข้อบ่งชี้ในการใส่ท่อหลอดลมคอ
        
        1) ทารกที่มีอาการขาดออกซิเจนระดับรุนแรง (Severe asphyxia)
        
        2) อัตราการเต้นของหัวใจทารกต่ำกว่า 60 ครั้งต่อนาที
        
        3) กรณีที่ทำ PPV ผ่าน mask แล้วอาการขาดออกซิเจนและการหายใจของทารกไม่ดีขึ้นจึงจำเป็นต้องทำ PPV ผ่าน ET tube และนวดหัวใจ
        
        4) ทารกที่จำเป็นต้องได้รับยาช่วยในการกู้ชีพ ซึ่งได้แก่ ยา epinephrine หรือadrenaline
        
        5) ทารกต้องได้รับการช่วยหายใจต่อหลังจากช่วยกู้ชีพ
      - การใส่ET tube
        
        จัดท่าศีรษะอยู่ในลักษณะแบบเดียวกับการช่วยหายใจด้วย PPV
        
        ควรเลือกขนาดของ ET tube ให้เหมาะสมกับตัวทารก
        
        เมื่ออาการดีขึ้นจนไม่ต้องช่วยหายใจแล้ว ไม่ควรรีบถอด endotracheal tube ออก
        
        ควรใส่คาไว้สักพัก เช่น 30 -60 นาที
    - - adrenaline
        
        หากทารกไม่ตอบสนองต่อการทำ PPV ด้วยออกซิเจน 100% และนวดหัวใจไปประมาณ 30 วินาทีควรแก้ไขด้วยการให้ยากระตุ้นการเต้นของหัวใจ คือ adrenaline ความเข้มข้น 1:10,000 ขนาด 0.1-0.3 มล./กก. ทาง ET tube หรือทาง umbilical vein
      - sodium bicarbonate
        
        American Heart Association 2015 ไม่แนะนำให้ใช้
        เนื่องจาก sodium bicarbonate จะถูกเปลี่ยนเป็น CO2 อาจจะทำให้มีการคั่งของ CO2 มากขึ้น
        
        เลือดยังมีภาวะเป็นกรดมากจากภาวะ metabolic acidosis อาจพิจารณาให้ในขนาด 1-2 mEq/kg โดยผสมกับ sterile water เท่าตัวเพื่อให้เจือจางและฉีดเข้าเส้นเลือดดำช้า ๆ ทาง umbilical vein ไม่เร็วเกิน 1 mEq/kg/นาที
- - - - กระตุ้นให้ลำไส้ใหญ่มีการเคลื่อนไหวเพิ่มมากขึ้น และหูรูดทวารหนักคลายตัว
        
        ขี้เทาออกมาปนในน้ำคร่ำ
        
        ทารกสูดสำลักขี้เทานี้เข้าสู่ทางเดินหายใจ
        
        หากสำลักก้อนขี้เทามีขนาดใหญ่จะมีผลอุดตันอย่างสมบูรณ์และอากาศถูกกักอยู่ในถุงลม ทำให้บริเวณนั้นเกิดภาวะถุงลมโป่งพอง (hyperinflation) ภาวะโพรงเยื่อหุ้มปอดมีอากาศ (pneumothorax)
        
        ต่อมาทำให้เกิดภาวะปอดอักเสบจากสารเคมี (chemical inflammation)
        
        การแลกเปลี่ยนของก๊าซของถุงลมปอดและหลอดเลือดฝอยเสียไป
        
        1 more item...
  - - - ทารกจะหายใจเร็ว ทำให้ความดันคาร์บอนไดออกไซด์ลดลง ค่าความเป็นกรด-ด่างของเลือดเข้าสู่ภาวะปกติ อาการจะหายไปภายใน 24 ชม.
    - - การหายใจถูกกด เกิดกลุ่มอาการหายใจลำบาก ได้แก่ หายใจเร็ว ช่องซี่โครงยุบขณะหายใจ เขียวคล้ำ อาการค่อย ๆ ทวีความรุนแรงและมีความรุนแรงสูงสุดภายใน 24 ชั่วโมง หายได้ภายใน 4-7 วัน หากไม่มีอาการแทรกซ้อน
    - - ทารกจะมีการหายใจล้มเหลวทันทีหลังคลอดหรือ 2-3 ชั่วโมงหลงคลอด
      - การหายใจถูกกดชัดเจน
      - หายใจมีเสียงผิดปกติ (rales, rhonchi และ crackle)
      - อาจมีอาการขาดออกซิเจนในเลือดอย่างรุนแรง และอาการไม่ดีขึ้นเมื่อให้ออกซิเจน
      - ในรายที่สูดสำลักขี้เทาเข้าไปมากอาจเสียชีวิตทันทีหลังคลอดหรือภายใน 24 ชม.
      - นอกจากนี้อาจพบสายสะดือมีสีเหลือง (yellowish staining)