Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลแบบองค์รวมในทารกแรกเกิดที่มีภาวะเสี่ยงและปัญหาสุขภาพ, 2)…

- - - - ความผิดปกติที่มีมาก่อนการตั้งครรภ์ เช่น มารดามีภาวะเบาหวาน เชิงกรานแคบไม่ได้สัดส่วนกับทารก (CPD)
      - ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นจากการตั้งครรภ์ เช่น ความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ รกลอกตัวก่อนกำหนด ภาวะน้ำคร่ำน้อย
      - ระยะเวลาของการคลอด เช่น การคลอดเฉียบพลัน
    - - ทารกมีส่วนนำผิดปกติ เช่น หน้า ไหล่ ก้น
      - ทารกมีขนาดตัวโตมากทำให้เกิดการคลอดยาก
      - อายุครรภ์ของทารกไม่ครบกำหนด หรือเกินกำหนด
      - การคลอดไหล่ยาก
      - ทารกมีความพิการแต่กำเนิด
    - - การคลอดด้วยคีม หรือเครื่องดูดสุญญากาศ
      - การใช้แรงดึงมากเกินไปในการช่วยคลอดทารก
    - - ขาดความชำนาญ
      - ขาดการเอาใจใส่อย่างเพียงพอ
  - - - เกิดจากการคั่งของของเหลวในระหว่างชั้นของหนังศีรษะกับชั้นเยื่อหุ้มกระดูกกะโหลกศีรษะก้อนบวมโนนี้จะข้ามรอยต่อ (suture) ของกระดูกกะโหลกศีรษะ มีขอบเขตไม่แน่นอน
      - สาเหตุ
        
        แรงดันที่กดลงบนศีรษะทารกระหว่างการคลอดท่าศีรษะ ทำให้มีของเหลวไหลซึมออกมานอกหลอดเลือดในชั้นใต้เยื่อหุ้มหนังศีรษะ
        
        การใช้เครื่องดูดสุญญากาศช่วยคลอด (vacuum extraction)
      - การวินิจฉัย
        
        จากการประเมินสภาพร่างกายทารกแรกเกิด โดยการคลำศีรษะทารก จะพบก้อนบวมโน มีลักษณะนุ่ม กดบุ๋ม ขอบเขตไม่ชัดเจน ข้ามแนวรอยต่อของกระดูกะโหลกศีรษะและพบทันทีภายหลังคลอด
      - อาการและอาการแสดง
        
        พบได้ด้านข้างของศีรษะ ลักษณะการบวมของก้อนโนนี้จะมีความกว้าง
        และมีขนาดโตประมาณไข่ห่าน ทำให้ศีรษะมีความยาวมากกว่าปกติ
      - แนวทางการรักษา
        
        หายไปได้เองภายหลังคลอด ประมาณ 2 -3
        
        ถ้าเกิดจาก V/E จะหายได้ช้ากว่าเกิดจากการคลอดปกติ
      - บทบาทการพยาบาล
        
        สังเกตลักษณะ ขนาด การเปลี่ยนแปลงอื่น ๆ ของก้อนบวมโนที่ศีรษะ
        
        สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาทของทารก
        
        อธิบายให้มารดาและบิดาเข้าใจถึงอาการที่เกิดขึ้นเพื่อคลายความวิตกกังวล
        
        บันทึกอาการและการพยาบาล
      - ตัวอย่างข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
        
        มารดาและบิดาวิตกกังวลเกี่ยวกับก้อนบวมน้ำที่ใต้ศีรษะทารก
    - - เป็นการคั่งของเลือดบริเวณใต้เยื่อหุ้มกระดูกกะโหลกศีรษะ มีขอบเขตชัดเจน เนื่องจากภาวะนี้จะเกิดบนกระดูกกะโหลกศีรษะเพียงชิ้นเดียวหรือเพียงชิ้นใดชิ้นหนึ่งเท่านั้น และไม่ข้ามรอยต่อของกระดูกกะโหลกศีรษะ พบมากที่กระดูก parietal
      - สาเหตุ
        
        ระยะเวลาการคลอดยาวนาน
        
        ศีรษะทารกถูกกดจากช่องทางคลอด
        
        การใช้ V/E
      - ภาวะแทรกซ้อน
        
        รายที่มีอาการรุนแรง ก้อนโนเลือดมีขนาดใหญ่ จะเกิดภาวะ hyperbilirubinemia
        
        อาจเกิดการติดเชื้อจากการดูดเลือดออกจากก้อนโนเลือดในกรณีมีแผนการรักษา
      - การวินิจฉัย
        
        ประวัติเบ่งคลอดนาน ช่วยคลอดโดยใช้ V/E
        
        ตรวจพบศีรษะมีก้อนบวมโนบนกระดูกกะโหลกศีรษะชนิดชนิดหนึ่งลักษณะแข็งหรือค่อนข้างตึง คลำขอบเขตได้ชัดเจน กดไม่บุ๋ม
      - อาการและอาการแสดง
        
        จะปรากฏให้เห็นชัดเจนหลัง 24 ชั่วโมงไปแล้ว เนื่องจากเลือดจะค่อย ๆ ซึมออกมานอกหลอดเลือด
        
        ในรายที่เป็นรุนแรงอาจพบอาการแสดงทันทีหลังเกิดและพบว่าก้อนโนเลือดมีสีผิดปกติ คือ เป็นสีดำหรือน้ำเงินคล้ำ เนื่องจากการแข็งตัวของเลือด
        
        อาจพบว่าทารกมีภาวะซีดได้จากการสูญเสียเลือดมาก
      - แนวทางการรักษา
        
        ถ้าไม่มีภาวะแทรกซ้อน จะค่อยๆหายไปเองภายใน 2 เดือน
        
        ถ้ามีภาวะตัวเหลืองร่วมด้วยและมีระดับบิลลิรูบินในเลือดสูง จำเป็นต้องได้รับการส่องไฟ (phototherapy)
        
        ในรายที่ก้อนเลือดขนาดใหญ่อาจรักษาโดยการดูดเลือดออก
      - บทบาทการพยาบาล
        
        สังเกตลักษณะ ขนาด การเปลี่ยนแปลงเกี่ยวกับภาวะเลือดออกในสมอง
        
        ให้ทารกนอนตะแคงด้านตรงข้ามกับก้อนโนเลือด
        
        สังเกตอาการซีด เจาะ Hct และให้เลือดตามแผนการรักษา
        
        ตรวจ MB ถ้าตัวเหลืองรายงานแพทย์เพื่อพิจารณาส่องไฟ(phototherapy)
        
        อธิบายมารดาและบิดาให้เข้าใจถึงอาการของทารก
        
        แนะนำไม่ใช้ใช้ยาทา ยานวด ประคบหรือเจาะเอาเลือดออกเอง
      - ตัวอย่างข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
        
        ทารกเสี่ยงต่อการเกิดภาวะตัวเหลืองเนื่องจากมีภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มกะโหลกศีรษะที่เกิดจากการคลอด
    - - ภาวะที่มีเลือดสะสมใต้ช่องว่างของเนื้อเยื่อที่อยู่ระหว่างพังผืดของกะโหลกศีระษะกับเยื่อหุ้มกะโหลกศีระษะ
        สาเหตุ : มักพบในการคลอดโดยใช้ V/E
      - อาการและอาการแสดง
        
        มีขอบเขตจากหนา้ไปหลังเริ่มจากขอบเบ้าตาไปยังท้ายทอยและด้านข้างจากหูไปยังหูอีกข้าง
        
        ก้อนมีลักษณะน่วม และข้ามแนวประสานกระดูก ก้อนมีขนาดเพิ่มขึ้นช้าๆในหลายชั่วโมงหรือวัน
        
        หรือเพิ่มขนาดอย่างรวดเร็ว อาจทำให้ทารกช็อกจากการเสียเลือดได้
      - อันตรายมากกว่าCephalhematoma เนื่องจากสามารถขยายขนาดได้ตั้งแต่ขอบกระดูกเบ้าตาจนถึงชายผม ทำให้ทารกเสียเลือดมากจนเกิด hypovolemia
    - - เกิดขึ้นที่ตำแหน่ง
        
        เหนือเยื่อหุ้มสมองชั้นดูรา (epidural)
        
        ใต้เยื่อหุ้มสมองชั้นดูรา(subdural)
        
        ใต้เยื่อหุ้มสมองชั้นอีเพนไดมัล (subependymal)
        
        ใต้เยื้อหุ้มสมองชั้นอะแรคนอยด์ (subarachnoid)
        
        ภายในเนื้อสมอง (intracerebral)
        
        ภายในห้องสมอง (intraventricular)
      - สาเหตุ
        
        Preterm
        
        ภาวะขาด O2 เป็นเวลานานในขณะคลอดหรือเกิดภายหลังคลอด
        
        การได้รับอันตรายรุนแรงจาการคลอด
        
        ✓ การใชเ้ครอื่ งมือชว่ ยคลอด
        
        ✓ การคลอดท่าก้น
        
        ✓ ภาวะ CPD
        
        ✓ การคลอดยาก
        
        ✓ การให้ยาช่วยเร่งคลอดไม่เหมาะสม
        
        ✓ การคลอดเฉียบพลัน
      - ภาวะแทรกซ้อน
        
        เลือดออกกดศูนย์หายใจทำให้ทารกหายใจลำบาก
        
        ทารกอาจเกิดปัญญาอ่อน (mental retardation)
      - การวินิจฉัย
        
        จากประวัติการคลอดเพื่อค้นหาสาเหตุ
      - อาการและอาการแสดง
        
        Reflex ลดน้อยลงหรือไม่มี โดยเฉพาะ moro reflex จะเสียไป
        
        กำลังกล้ามเนื้อไม่ดี มีอาการอ่อนแรง
        
        มีภาวะซีด หรือมีอาการเขียว (cyanosis)
        
        ซึม ไม่ร้อง
        
        ดูดนมไม่ดี หรือไม่ยอมดูดนม
        
        ร้องเสียงแหลม
        
        การหายใจผิดปกติ มีหายใจเร็ว ตื้น ช้า ไม่สม่ำเสมอ หรือหยุดหายใจ
        
        กระหม่อมโป่งตึง
        
        ชัก
      - แนวทางการรักษา
        
        ถ้ามีความดันในกะโหลกศีรษะสูง อาจได้รับการรักษาโดยเจาะน้ำไขสันหลังเพื่อบรรเทาอาการความดันในสมอง
        
        ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกายทารกถ้าตัวเย็น
        
        ดูแลให้ได้รับยาระงับการชัก และให้วิตามินเค
        
        ดูแลให้ออกซิเจนถ้าทารกมีภาวะพร่องออกซิเจน
        
        ดูแลให้ได้รับนมและน้ำอย่างเพียงพอ
      - บทบาทการพยาบาล
        
        ดูแลให้ทารกหายใจสะดวกและได้รับ O2 อย่างเพียงพอ
        
        ดูแลให้ได้รับนมและน้ำที่เพียงพอ
        
        ให้ทารกอยู่ในตู้อบ (incubator)
        
        ตรวจสอบสัญญาณชีพ และบันทึกไว้ทุก 2- 4 ชั่วโมง
        
        . ดูแลฉีดวิตามินเค จำนวน 1 มิลลิกรัม เข้ากล้ามเนื้อ
      - ตัวอย่างข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
        
        ทารกเสี่ยงต่อภาวะชักเนื่องจากภาวะเลือดออกในกะโหลกศีรษะ