Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การทำหัตถการตามขอบเขตวิชาชีพพยาบาล - Coggle Diagram

- - - - ผู้ประกอบวิชาชีพการพยาบาล ชั้นหนึ่ง ผู้ประกอบวิชาชีพการผดุงครรภ์ ชั้นหนึ่ง ผู้ประกอบวิชาชีพการ
        พยาบาลและการผดุงครรภ์ ชั้นหนึ่ง (ผ่านการอบรมตามหลักสูตรที่สภาการพยาบาลกำหนด)
        
        การใส่และถอดห่วง (IUD)
        
        การจี้ปากมดลูกด้วยความเย็น (cryotherapy)
        
        การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลุกด้วยวิธี VIA (visual inspection using acetic acid)
        
        การเลาะก้อนใต้ผิวหนังบริเวณที่ไม่เป็นอันตราย
        
        การผ่าตัดตาปลา
        
        การฝังและถอดยาคุมกำเนิด (Norplant)
      - ผู้ประกอบวิชาชีพการพยาบาล ชั้นหนึ่ง ผู้ประกอบวิชาชีพการพยาบาลและการผดุงครรภ์ ชั้นหนึ่ง
        
        การให้ยา ทางปาก ทางผิวหนัง ทางหลอดเลือดดำหรือช่องทางอื่น ๆ ตามแผนการรักษาของผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม
        
        การให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำในผู้ป่วยที่มีภาวะวิกฤต ภาวะสูญเสียสมดุล ของสารน้ำในร่างกาย ผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงต่อภาวะช็อค การปฐมพยาบาล หรือตามแผนการรักษาของ ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม
        
        การให้ออกซิเจน
        
        การเช็ดตา ล้างตา (Eye irrigation) หยอดตา ป้ายตา ปิดตา หรือการล้างจมูก
        
        ล้างตาตามขั้นตอนดังนี้
        
        ดึงหนังตาล่างลง ให้ผู้ป่วยมองขึ้นด้านบนแล้วจึงล้างเยื่อบุตาล่าง
        
        ดึงหนังตาบนขึ้น ให้ผู้ป่วยมองลงข้างล่างแล้วจึงล้างเยื่อบุตาบน
        
        ให้ผู้ป่วยกลอกตาไปมาทางซ้ายและขวา สลับกันไปเพื่อล้างเยื่อบุให้ทั่วถึง
        
        การผ่าตัดเอาสิ่งแปลกปลอมที่อยู่ในตำแหน่งซึ่งไม่อันตรายต่ออวัยวะสำคัญของร่างกายออกการจี้หูดหรือจี้ตาปลา โดยฉีดยาระงับความรู้สึกทางผิวหนัง
        
        การทำแผล การตกแต่งบาดแผล การเย็บแผล การเย็บแผลขนาดลึกไม่เกินชั้นเนื้อเยื่อไขมัน ใต้ผิวหนัง
        (subcutaneous tissue)การตัดไหม การผ่าฝีในตำแหน่งซึ่งไม่เป็นอันตรายต่ออวัยวะสำคัญของร่างกาย โดยใช้ยาระงับความรู้สึกทางผิวหนัง หรือฉีดยาชาเฉพาะที่
        
        การให้เลือด (Blood Transfusion) ตามแผนการรักษาของผู้ประกอบวิชาชีพ เวชกรรม
        
        การสอดใส่สายยางลงไปในกระเพาะอาหาร (Nasogastric tube) เพื่อให้อาหาร ให้ยา หรือล้างกระเพาะอาหารในรายที่กินสารพิษ หรือตามแผนการรักษาของผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม
        
        การสวนปัสสาวะ หรือการเปลี่ยนสายสวนปัสสาวะ ในรายที่ไม่มีความผิดปกติของระบบ
        ทางเดินปัสสาวะ
        
        การสวนทางทวารหนัก ในรายที่ไม่มีข้อบ่งชี้อันตราย
        
        การดาม หรือการใส่เฝือกชั่วคราว
        
        การตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม
        
        การเจาะเก็บตัวอย่างเลือดจากหลอดเลือดดำส่วนปลายหรือปลายนิ้ว หรือสารคัดหลั่งของเพื่อส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ ตามข้อบังคับหรือประกาศที่สภาการพยาบาลประกาศกำหนด
        
        หัตถการอื่น ๆ ตามที่สภาการพยาบาลประกาศกำหนด
        
        การถอดเล็บ โดยใช้ยาระงับความรู้สึกทางผิวหนัง หรือฉีดยาชา
        เฉพาะที่
        
        ใช้สายยางรัดโคนนิ้วให้แน่น แล้วฉีดยาชา
        
        สอดปลายกรรไกรเข้าใต้เล็บ
        
        ถ่างปลายกรรไกรออกเพื่อแยกเล็บออกจากพื้นเล็บ
        
        ใช้คีมจับปลายเล็บแล้วดึงออก
        
        ทำความสะอาดแผลหลังดึงเล็บออก แล้วปิดด้วยแผ่นตาข่ายที่มีน้ำยาหล่อลื่น เช่น ก๊อซชุบยาปฏิชีวนะ ชนิดครีม หรือ sofra-tulle
        
        ใช้ผ้าพันแผลพันปลายนิ้วให้แน่น
        
        ดึงสายยางรัดที่โคนนิ้วออก
- - - - บาดแผลที่ควรเย็บ คือ บาดแผลหลังการได้รับอุบัติเหตุนานไม่เกิน 6 ชั่วโมง แต่ไม่เกิน 12 ชั่วโมง และแผลมีลักษณะขอบแผลเรียบ เนื้อเยื่อในแผลไม่ชอกช้ำไม่มีสิ่งแปลกปลอมในแผลรเย็บปิด บาดแผลควรใช้วัสดุเย็บชนิดเส้นเดียว (monofilament) เพราะจะไม่เป็นแหล่งเกาะของแบคทีเรีย
      - กรณีบาดแผลนานเกิน 12 ชั่วโมง จะไม่เย็บแผล แต่ให้นัดทำแผลทุกวัน
      - บาดแผลที่ต้องส่งต่อทันทีหลังให้การดูแลเบื้องต้น ได้แก่ บาดแผลที่มีกระดูหักร่วม
        ด้วย บาดแผลที่มีเส้นเลือดฉีกขาด และบาดแผลที่มีเนื้อเยื่อหายไป จนไม่สามารถดึงเอาผิวหนังมาชิดกันได้
      - บาดแผลที่ลึกถึงเฉพาะ Epidermis หรือชั้น dermis สามารถหายเองได้ ควรล้างบาดแผลเพื่อกำจัดสิ่งแปลกปลอม
  - - - Procaine Hydrochloride หรือ Novocaine: นิยมใช้บ่อยออกฤทธิ์เร็ว มีฤทธิ์นาน 30 นาที ถึง 2 ชั่วโมง
      - Lignocaine Hydrochloride หรือ Lidocaine หรือ Xylocaine:เป็นยาชาที่นิยมใช้มาก เนื่องจากมีฤทธิ์ต่อประสาทส่งความรู้สึกมากกว่าประสาทสั่งการเคลื่อนไหว
      - Pontocaine Hydrochloride เป็นยาชาที่มีฤทธิ์ระงับความรู้สึกดี แต่มีพิษมากจึงนิยมใช้น้อย
    - - การใช้ทาหรือหยอด (Topical application) คือ การใช้ยาชาที่ดูดซึมง่ายCocaine หรือ Tetracaine ทาหรือหยอดลงไปบนเนื้อเยื่อของร่างกาย
      - การฉีดเฉพาะที่ (Infiltration) คือการฉีดยาชาโดยตรงในบริเวณที่ต้องการผ่าตัดหรือบริเวณที่ปวด
      - การสกัดบริเวณ (Field block) คือการฉีดยาชาลงไปตามแนวเส้นประสาทที่ไปเลี้ยงบริเวณใดบริเวณหนึ่ง ชาแค่บริเวณนั้น
      - การฉีดยาสกัดประสาท (Nerve block) คือการฉีดยาชาลงไปตามแนวเส้นประสาทเส้นใด้เส้นหนึ่งโดยเฉพาะ ชาทั้งเส้นประสาท
      - การทำให้ชาโดยฉีดที่ไขสันหลัง (Spinal block) คือ การฉีดยาชาที่ไขสันหลังแล้วทำให้ชาที่ลำตัวตลอดจนขาทั้งสองข้าง
- - - - วัสดุที่ละลายได้เอง (Absorbable Sutures) ไม่ต้องตัดไหม
        
        Plaincatgut ละลายได้เร็ว 5-10 วัน ใช้เย็บกล้ามเนื้อที่ไม่ลึกมาก ไม่ต้องใช้แรงในการดึงรั้งมาก เช่น บริเวณปากลำตัวที่แผลไม่ลึก
        
        Chromic catgut ละลายได้ช้า 10-20 วัน ไม่ค่อยระคายเคือง ใช้ในการเย็บกล้ามเนื้อที่ต้องใช้ระยะเวลานานเพื่อที่จะทำให้แผลติด
      - วัสดุที่ไม่ละลายเอง (Non-Absorbable Sutures)
        
        ไหมดำ (Silk) ราคาถูก ผูกปมง่าย และไม่คลาย
        
        เส้นใยสังเคราะห์ เช่น Nylon เส้นเหล่านี้มี
        ความแข็งแรงมากกว่าไหมดำ แต่ผูกปมยากและ คลายง่าย
  - - - เข็ม Cutting คือเข็มที่มีคมด้านข้าง ส าหรับเย็บเนื้อที่มีความเหนียว เช่น พังผืด ผิวหนัง และเอ็นต่าง ๆ
      - เข็ม Taper หรือเข็มกลม (Round) ใช้ส าหรับเย็บเนื้อที่อ่อนและไม่ต้องการให้ขอบเข็มบาดเนื้อ ได้แก่ การเย็บลำไส้กล้ามเนื้อ ต่อมต่าง ๆ และหลอดเลือด ปลอกประสาท
      - ข็มโค้งมาก สำหรับเย็บแผลแคบ ๆ เข็มโค้งน้อย สำหรับแผลที่มีเนื้อที่เย็บกว้าง
    - - เข็มเย็บผ้าหรือเข็มตรงใช้มือจับเย็บ
      - เข็มโค้ง ต้องใช้คีมจับเข็มที่ประมาณ
        1/3 ค่อนมาทางโคนเข็ม
    - - จับ needle holder โดยสอดนิ้วโป้งกับนิ้วนาง เข้าใน
        เครื่องมือตลอดเวลาจะสะดวก
    - - แผลตื้น ๆ ที่ใช้ไหมขนาดเล็กเย็บ
        ควรเย็บชิดขอบแผล เย็บห่างขอบแผลประมาณ 1
        cm. และแต่ละฝีเข็มห่างกัน 1 cm.
- - - - วิธีการผ่าตัด ฉีดยาชา ลงมีด และใช้นิ้วมือ/ Forceps/Arterial clamp หรือ Metzenbaum แหวกเลาะ ปลิ้นก้อนออกมา lipoma จะมีหลอดเลือดมาเลี้ยงที่ขั้ว ให้ใช้ Arterial clamp จับที่ฐาน แล้วตัดก้อนออก ผูกเส้น เลือด จากนั้นเช็ดทำความสะอาดแผลและเย็บปิด
    - - วิธีการผ่าตัด ฉีดยาชารอบถุงถึงก้นถุง ลงมีดเป็นรูปวงรี ตัดส่วนที่ติดกับผิวหนังออก เลาะลงไปทั้งสองข้าง ระวังอย่าให้ถุงแตก ใช้ Forceps/Arterial clamp หรือ Metzenbaum แหวกเลาะ จับขั้วขึ้นมาแล้วตัดถุงออก จากนั้นเช็ดทำความสะอาดแผลและเย็บปิด
    - - วิธีการผ่าตัด ฉีดยาชารอบถุงถึงก้นถุง ลงมีดเป็นรูปวงรีใช้ Tooth forceps จับที่ตัวหูดใช้มีดหรือMetzenbaum ตัดที่ฐาน จากนั้นเช็ดทำความสะอาดแผลและเย็บปิด หากหุดมีขนาดใหญ่ต้องอยู่ในดุลยพินิจของ