Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Patent ductus arteriosus (PDA) image, .............. - Coggle Diagram

Patent ductus arteriosus (PDA)

      โรคหลอดเลือดหัวใจเกิน เป็นความผิดปกติของหลอดเลือดเล็กๆ ที่เรียกว่า ดักตัสอาร์เทอริโอซัส (ductus arteriosus) ซึ่งเชื่อมอยู่ระหว่างหลอดเลือดแดงใหญ่และหลอดเลือดปอดที่เปิดอยู่หรือปิดไม่สนิท

วินิจฉัยการพยาบาล

A1: เนื้อเยื่อของร่างกายมีโอกาสได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอเนื่องจากปริมาณเลือดออกจากหัวใจลดลง

กิจกรรมการพยาบาล

  1. ประเมินภาวะพร่องออกซิเจนค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือดแดงระดับความรู้สติจังหวะการเต้นของหัวใจความดันเลือดและบันทึกสัญญาณชีพทุก 1-4 ชั่วโมงถ้าพบความผิดปกติควรรีบรายงานแพทย์
 2. จัดให้นอนในท่าศีรษะสูงเพื่อลดปริมาณเลือดดำที่ไหลกลับเข้าสู่หัวใจมากเกินไปและช่วยทำให้ปอดขยายตัวได้ดีขึ้นเป็นการเพิ่มออกซิเจนเข้าสู่ร่างกาย
 3. ท่าทางเดินหายใจให้โล่งโดยดูดน้ำมูกน้ำลายเสมหะออกเพื่อให้หายใจได้สะดวก
 4. ดูแลให้ได้รับออกซิเจนตามแผนการรักษาในรายที่เหนื่อยหอบ เพื่อเพิ่มออกซิเจนในเลือดและลดการทำงานของหัวใจ
 5. จัดให้เด็กได้รับการพักผ่อนอย่างเพียงพอ เพื่อจะได้ไม่ต้องรบกวนเด็กบ่อยเพื่อลดการเผาผลาญ และใช้ออกซิเจนลด
 6. บันทึกสารน้ำเข้าออกโดยการชั่งน้ำหนักทุกวัน  ตวงและบันทึกจ้านวนน้ำดื่มใน 24 ชั่วโมงและประเมินภาวะน้ำเกินซึ่งอาจเป็นสาเหตุให้เกิดหัวใจวายหรือปอดบวมน้ำซึ่งเด็กจะมีน้ำหนักเพิ่มมาก บวม หายใจหอบเหนื่อย หรือมีเสมหะเป็นฟองสีชมพู
 7. จัดให้เด็กอยู่ในอุณหภูมิที่พอเหมาะทารกอาจให้อยู่ในตู้อบที่มีอุณหภูมิ 32-34 องศาเซลเซียส เพื่อให้ร่างกายมีการการเผาผลาญและใช้ออกซิเจนต่ำที่สุด
 8. ดูแลให้ได้รับยายาดิจิทาลิส (Digitalis) ตามแผนการรักษาเพื่อทำให้หัวใจบีบตัวช้าลง แต่แรงขึ้นจึงทำให้ปริมาณเลือดที่สูบฉีดไปเลี้ยงร่างกายมากขึ้นสิ่งสำคัญคือต้องนับชีพจรก่อนให้ยาทุกครั้งถ้าต่ำกว่า 100 ครั้ง / นาที  ในเด็กอายุน้อยกว่า 1 ปีหรือต่ำกว่า 60 ครั้ง / นาที  ในเด็กอายุมากกว่า 1 ปีหรือต่ำกว่า 60 ครั้ง / นาที   ในเด็กโตให้งตยามื้อนั้นไว้ก่อน 
 9. ดูแลให้ได้รับยาขับปัสสาวะตามแผนการรักษาเพื่อให้ไดขับน้ำออกจากร่างกายมากขึ้นทำให้หัวใจทำงานน้อยลงและลดภาวะน้ำคั่งในปอด (Log congestion) ในรายที่เลือดไปปอตมากทำให้การแลกเปลี่ยนก๊าซขาดประสิทธิภาพ

A2: ความทนต่อการปฏิบัติกิจกรรมตามปกติลดลงเนื่องจากความไม่สมดุลระหว่างความต้องการออกซิเจนและปริมาณออกซิเจนที่มีอยู่

กิจกรรมการพยาบาล

 1. ประเมินภาวะขาดออกซิเจนของผู้ป่วย เช่น ริมฝีปากเขียวคล้ำ ปลายมือปลายเท้าเขียว เหงื่อออก กระสับกระส่าย ความรู้สึกตัวลดลง ชีพจรเบาเร็ว
 2. ประเมินสัญญาณชีพทุก 1- 2 ชั่วโมง โดยเฉพาะประเมินการหายใจ อัตรา จังหวะ ลักษณะการ หายใจ และการขยายของทรวงอกทั้งสองข้าง
 3. ลดกิจกรรมของร่างกายโดย 
         - 3.1 ให้เด็กได้พักผ่อนมากขึ้นเพื่อให้ร่างกายกลับสู่สภาพปกติโดยเร็ว
         - 3.2 จำกัดกิจกรรมและการเล่นบางอย่างที่ทำให้เหนื่อยง่ายตื่นเต้น 
         - 3.3 การปฏิบัติกิจกรรมต่างๆควรให้มีการผ่อนคลายไม่รีบเร่งเมื่อเริ่มเหนื่อยควรหยุด

 4. ส่งเสริมให้เด็กมีความทนต่อการปฏิบัติกิจกรรมมากขึ้นเมื่อสภาพร่างกายเด็กพร้อมซึ่งสมาคมโรคหัวใจแห่ง ได้กำหนดเกณฑ์ความสามารถปฏิบัติกิจกรรมได้ด้วยตัวเองของเด็กเพื่อเป็นแนวทางในการให้คำแนะนำเกี่ยวกับการมีกิจกรรมของเด็กไว้ 5 ระดับดังนี้
           ระดับที่ 1 ปฏิบัติกิจกรรมได้ตามปกติโดยไม่มีข้อจำกัดใดๆ
           ระดับที่ 2 ปฏิบัติกิจกรรมได้ได้ตามปกติโดยไม่มีข้อจำกัด ใดๆ แต่ต้องระวังการเล่นกีฬาที่ต้องใช้แรงมาก
           ระดับที่ 3 ปฏิบัติกิจกรรมได้ได้ตามปกติ แต่มีข้อจำกัดปานกลางและต้องไม่ออกแรงจนเหนื่อยต่อเนื่องเป็นเวลานาน
           ระดับที่ 4 ปฏิบัติกิจกรรมได้ได้ตามปกติ แต่ต้องระวังไม่ให้เหนื่อย
           ระดับที่ 5 ต้องพักอย่างสมบรูณ์บนเตียง (Absolute bed rest)  
 พยาบาลต้องประเมินให้ได้ว่าเด็กสามารถปฏิบัติกิจกรรมได้ในระดับใด และกระตุ้นให้เด็กมีกิจกรรมเพียงพออย่างต่อเนื่องโดยมีหลักดังนี้

           2.1 ปฏิบัติกิจวัตรประจำวันอย่างสม่ำเสมอแล้วค่อยทำเพิ่มมากขึ้นโดยตระหนักถึงข้อจำกัดของพยาธิสภาพที่มีอยู่ถ้ารู้สึกไม่สบายแต่เพียงเล็กน้อย  ไม่ควรออกกำลังกาย
           2.2 ปฏิบัติกิจกรรมตามแผนที่วางไว้และค่อยๆเพิ่มกิจกรรมให้มากขึ้นถ้ารู้สึกเหนื่อย ควรหยุดพักไม่หักโหมจนเกินไป 
           2.3 ประเมินความทนต่อการปฏิบัติกิจกรรมของเด็กภายหลังจากเริ่มฟื้นฟูสมรรถภาพโดยประเมินสัญญาณชีพเป็นระยะๆ หลังมีกิจกรรมถ้าเด็กมีอาการเหนื่อยอ่อนเพลียเหงื่อออกหัวใจเต้นเร็วกว่าปกติมากกว่า 20 ครั้งนาทีแสดงว่าเด็กไม่สามารถทนต่อการปฏิบัติกิจกรรมนั้นได้  ให้ลดหรือหยุดปฏิบัติกิจกรรมนั้น
           2.4 ไม่ควรอาบน้ำเย็นทันทีหลังออกกำลังกายเพราะจะทำให้ระบบไหลเวียนเลือดเปลี่ยนแปลงมากทำให้หัวใจทำงานหนักขึ้น

A3: เสี่ยงต่อภาวะโภชนาการพร่องเนื่องจากได้รับสารอาหารไม่เพียงพอกับความต้องการของร่างกายที่ต้องใช้พลังงานเพิ่มขึ้นจากการมีการการเผาผลาญเพิ่มขึ้น

กิจกรรมการพยาบาล

1.จัดอาหารที่มีพลังงานสูงประมาณวันละ 150-200 แคลอรี่ที่โลกรัมและมีเหล็กมากเพื่อนำไปสร้างเม็ดเลือดแดงเพิ่มตัวรับส่งออกซิเจน แต่ จำกัด เกลือ

2.จัดมื้ออาหารให้รับประทานครั้งละน้อย ๆ แต่น้อยครั้ง

3.ดูแลให้ได้รับยาและวิตามินต่างๆที่มีส่วนผสมของเหล็กตามแผนการรักษา

4.ประเมินความสามารถในการทนต่อการรับประทานอาหารทางปากถ้าเด็กเหนื่อยหอบมากควรปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาให้อาหารทางสายยางแทน

5.บันทึกปริมาณสารน้ำที่เข้าร่างกายและน้ำที่ออกจากร่างกายเพื่อประเมินความสมดุลของปริมาณน้ำเข้าและออก และสังเกตการขับถ่ายของทารกในแต่ละวัน

6.ประเมินการเจริญเติบโตของเด็กโดยชั่งน้ำหนักทุกวัน

A5:เด็กและครอบครัวมีความกลัวและวิตกกังวลเนื่องจากขาดความรู้เกี่ยวกับโรคที่เป็น ขั้นตอนในการรักษาพยาบาล / การดูแลตนเองของเด็กและการมีส่วนร่วมในการดูแลเด็กของครอบครัว

กิจกรรมการพยาบาล

1.ตระหนักและเข้าใจการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์การแสดงออกของพฤติกรรมเด็กและบิดามารดารวมทั้งประเมินการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมควรหาสาเหตุและแก้ไขประเมินว่าเด็กและบิดามารดาใช้วิธีการในการแก้ปัญหาถูกต้องหรือไม่

2.เปิดโอกาสให้มีการแสดงความรู้สึกต่างๆมีการประชุมปรึกษาหารือระหว่างทีมสุขภาพเด็กและครอบครัวและกระตุ้นให้ครอบครัวมีส่วนร่วมในการดูแลเด็ก

3.สัมผัสและพูดจาอย่างอ่อนโยนด้วยท่ามีเป็นมิตรเพื่อให้รู้สึกอบอุ่นและคลายความวิตก

4.ให้ความรู้ในการปฏิบัติตนแก่เด็กและครอบครัวทั้งในขณะอยู่โรงพยาบาลและการดูแลที่บ้าน เด็กสามารถดำเนินชีวิตและทำกิจกรรมต่างๆมักเป็นไปตามปกติ เช่น เด็กทั่วไปไม่มีข้อจำกัดใดๆในเรื่องการกินและการออกกำลังกาย เน้นการดูแลสุขภาพช่องปากและฟันเพื่อป้องกันการติดเชื้อ พาเด็กไปพบแพทย์โรคหัวใจอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้แพทย์ประเมินสภาพความรุนแรงของโรคหัวใจ

5.สนับสนุนให้ครอบครัวมีส่วนร่วมในการดูแลส่งเสริมให้กำลังใจ และวางแผนในการปฏิบัติกิจกรรมร่วมกับเด็กและทีมสุขภาพ

A4: เสี่ยงต่อการมีปริมาณน้ำคั่งในร่างกายเนื่องจากกลไกการควบคุมน้ำในร่างกายเปลี่ยนแปลง / มีภาวะหัวใจวาย

  1. ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาขับปัสสาวะตามแผนการรักษา ยาที่ได้รับได้รับ เช่น Lasix, Dichloride, Aldactone เพื่อลดการสะสมของน้ำและโรเดียมภายในร่างกาย 
 2. ดูแลให้ได้รับอาหารที่มีแคลอรีเพียงพอและควรเป็นอาหารสุดหรือเค็มน้อย (Low Sodium Get) เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับอาหารที่มีแคลอรี่เพียงพอต่อการเผาผลาญพลังงานของร่างกายและลดการสะสมของน้ำและโซเดียมภายในร่างกาย 
 3. บันทึกปริมาณน้ำดื่มและปัสสาวะในรอบ 24 ชั่วโมงปริมาณของปัสสาวะที่เพียงพอจะช่วยบ่งชี้ว่า Renal perfusionที่ดี  ในเด็กเล็กควรชั่งผ้าอ้อมก่อนและหลังการเปลี่ยนผ้าอ้อม (1 กรัม -1 มิลลิลิตรของปัสสาวะ) เพื่อทราบปริมาณปัสสาวะที่ขับออกมา 
 4. จำกัดน้ำดื่มในแต่ละวันตามแผนการรักษา เพื่อลดการสะสมน้ำในร่างกายและจะช่วยลดการทำงานของหัวใจลงด้วย
 5. ชั่งน้ำหนักทุกวันเพื่อทราบการเปลี่ยนแปลงของสมดุลของน้ำในร่างกาย
 6. ประเมินอาการบวมว่าเพิ่มขึ้นหรือลดลงในเด็กที่มีอาการบวมควรดูแลรักษาความสะอาดผิวหนังและพลิกตะแคงตัวเปลี่ยนท่าบ่อยๆเพื่อป้องกันการเพื่อป้องกันการเสียสมดุลของผิวหนัง

พยาธิสภาพ

         พยาธิสภาพในภาวะปกติเมื่อทารกแรกเกิดเริ่มหายใจออกซิเจนที่เข้าสู่ร่างกายทำให้หลอดเลือดแดงปอดขยายความดันหลอดเลือดแดงในปอดลดลงและระดับ prostaglandin ที่ผลิตจากรกลดลงทำให้ Smooth muscle ของ ductus arteriosus หดตัวในช่วง 24 ชั่วโมงหลังเกิดและไม่มีเลือดไหลผ่านบริเวณดังกล่าวในช่วงอายุ 1-3 วันซึ่งเป็น functional closure และหลังจากอายุ 3- 4 สัปดาห์ dictus arteriosus จะปิดถาวรเป็น anatomical closured5 แต่ในทารกเกิดก่อนกำหนดหรือมีภาวะ hypoxia จะทำให้ Smooth muscle ของ ductus arteriosus ตอบสนองต่อออกซิเจนไม่ดีและปอดที่ยังไม่เจริญเต็มที่จึงทำหน้าที่กำจัด prostaglandin ที่เหลือในกระแสเลือดได้ไม่ดีทำให้ ductus arteriosus ไม่ปิด
          หลอดเลือดแดงductusไม่ปิดหลังเกิด ทำให้เลือดแดงส่วนหนึ่งจากหลอดเลือดแดงใหญ่เอออร์ตาไหลผ่านไปยังหลอดเลือดแดงพัลโมนารีปริมาณเลือดไปปอดเพิ่มขึ้นและไหลกลับเข้าสู่หัวใจห้องซ้ายเพิ่มขึ้นทำให้ หัวใจห้องซ้ายรับเลือดมากขึ้นกว่าปกติเกิดภาวะหัวใจวายได้