Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ทารกแรกเกิดติดเชื้อ (Neonatal sepsis) - Coggle Diagram
ทารกแรกเกิดติดเชื้อ
(Neonatal sepsis)
สาเหตุ
1.เชื้อจากช่องคลอดเข้าไปในถุงน้ำคร่ำทำให้เกิดการอักเสบติดเชื้อที่สายสะดือและเข้าสู่ร่างกายทางหลอดเลือดของสายสะดือ
2.ทารกหายใจหรือกลืนเอาน้ำคร่ำที่มีเชื้อโรคปนอยู่
3.เชื้อโรคติดอยู่กับผิวหนังหรือเยื่อบุต่างๆของทารกขณะผ่านช่องคลอดของมารดา
4.ทารกได้รับเชื้อจากมารดาที่มีการติดเชื้อในกระแสโลหิตในระยะก่อนคลอดผ่านรก
มารดามีการติดเชื้อในน้ำคร่ำ
(Chorioamnionitis)
1.มีไข้(มากกว่า 38 องศาเซลเซียส)ร่วมกับมี leukocytosis
2.มีอาการเจ็บมดลูก (Uterine tenderness)
3.น้ำคร่ำมีกลิ่นเหม็น
4.มารดาหรือทารกมีหวใจเต้นเร็วผิดปกติ (fetal heart rate >160 bpm.)
5.ถ้านำน้ำคร่ำไปตรวจในกล้อองจุลทรรศน์พบ PMN มากกว่า 3-5 cell/hpf
ปัจจัย
ปัจจัยด้านมารดา
-PROM โดยเฉพาะถ้านานกว่า 18-24 hr.ก่อนทารกเกิด
-การคลอดนาน>20 hr.
-มีประวัติ perinatal death โดยไม่ทราบสาเหตุหรือทราบว่าเกิดจากการติดเชื้อ
-มีเชื้อ group B streptococcus colonization หรือ E.coli ใน genital tract
-มีการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ
-ได้รับยาประเภท Steroids และ tocolytic agents (เช่น magnesium และ indomethacin) จำนวนหลายๆครั้งขณะตั้งครรภ์
-คลอดโดยการทำหัตถการ
-ตั้งครรภ์แฝด
ปัจจัยด้านทารก
-เกิดก่อนกำหนด
-มี Perinatal asphyxia
-ใส่สายสวนหลอดเลือดสะดือ
การควบคุมอุณหภูมิกาย
-อาจมีไข้หรืออุณหภูมิกายต่ำ
-อาจไข้เพียงอย่างเดียวอาจเกิดจากภาวะขาดน้ำ ศูนย์ควบคุมอุณหภูมิกายที่สมองเสีย เช่นทารกที่มี Svere perinatal asphyxia
-หรือเกิดจากผลของสิ่งแวดล้อมเช่นห่อตัว ห่มผ้ามากเกินไป ทารกอยู่ในเครื่องควบคุมอุณหภูมิหายที่ตั้งค่าของอุณหภูมิสูงเกินไป
-อุณหภูมิกายที่ผิดปกติ โดยเฉพาะการมีอุณหภูมิกายต่ำในทารกเกิดก่อนกำหนดต้องพิจารณาถึงผลจากสิ่งแวดล้อมเสียก่อน
-ถ้าทารกเกิดก่อนกำหนดมีอุณหภูมิกายต่ำตลอดเวลา แม้จะเพิ่มอุณหภูมิของสิ่งแวดล้อมอย่างเหมาะสมแล้ว มักจะบ่งชี้ว่าทารกมีการติดเชื้อ
อาการและอาการแสดง
ระบบประสาท
-ไม่ตอบสนอง
-ลักษณะดูไม่ปกติ (not looking well)
-ซึม
-เคลื่อนไหวน้อยลง
-ชัก
ระบบทางเดินอาหาร
-อาการของ poor feeding ไม่ดูดนม หรือดูดนมน้อยลง
-ท้องอืด สำรอกนม
-มีอาการตัวเหลืองที่มีตับโต(คลำตับได้มากกว่า 2 เซนติเมตร ใต้ชายโครงขวา)
-ม้ามโตร่วมด้วย
-มักพบในทารกแรกเกิดที่มีการติดเชื้อที่กระแสโลหิตอย่างรุนแรง
-ภาวะม้ามโตมักพบในกลุ่ม congenital infection มากกว่า
ระบบไหลเวียนโลหิต
-ทารกในครรภ์ที่มีอาการหัวใจเต้นเร็วมากกว่า 180 bpm.เป็นอาการเริ่มแรกที่จะบอกถึงการติดเชื้อของทารก
-ทารกแรกเกิดบางรายอาจมีหัวใจเต้นช้ากว่าปกติ ความดันโลหิตต่ำ
ระบบหายใจ
-หายใจเร็ว
-หายใจหน้าอกบุ๋ม จมูกบาน
-มีเสียงร้องครางเวลาหายใจออก (grunting)
-หยุดหายใจ ต้องการออกซิเจนมากขึ้น
-อาการหายใจลำบากมักสัมพันธกับปัญหาทางเดินหายใจ
ระบบโลหิตวิทยา
-มีจุดเลือดออกที่ผิวหนัง (petechiae)
ระบบเมตาบอลิส
-มีการเปลี่ยนแปลงทางเมตาบอลิซึมเนื่องจากควบคุมน้ำตาลในร่างกายผิดปกติ
Risk factor : ระบบการต้านทานเชื้อโรคยังทำหน้าที่ได้ไม่สมบูรณ์
อาการ : ซึม ไม่ดูดนม อาเจียน ท้องอืด ตัวเย็นหรือมีไข้ ซีด เขียว หายใจหอบ หยุดหายใจ
การวินิจฉัย : Sepsis work up โดยทำ CBC hemoculture U/A U/C
การรักษา : ให้ antibiotic ฆ่าเชื้อทั้ง gm+ และ gm-
การป้องกัน : good hand washing
การพยาบาล
1.สังเกตอาการติดเชื้อ
1.ควบคุมการแพร่เชื้อ : แยกทารกออกจากทารกอื่น
2.ระมักระวังการช่วยเก็บ specimen สำหรับ septic work up
3.ช่วยในการหายใจให้สะดวก
-จัดท่านอน : ส่วนคอตรง
-ให้ออกซิเจน
-suction
-observe การหายใจ,บันทึก
4.รักษาอุณหภูมิร่างกายให้เหมาะสม
-วัด body temp.
-ห่มผ้า ใช้ไฟ warmer นอนใน incubator
5.ดูแลให้ได้รับสารอาหารอย่างเพียงพอ
-NPO ให้ IVF (NPO-ดูด Content ทิ้ง,บันทึก)
-เริ่มอาหารทางสายยาง
-เริ่มอาหารทางปาก ชั่งน้ำหนัก,บันทุก I/O สังเกตภาวะน้ำเกิน
6.ให้ยาปฏิชัวนะตามแผนการรักษาของแพทย์
7.สังเกอาการของภาวะแทรกซ้อน
-อาการทางสมอง(Meningitis)
-Shock,DIC
-Hypoglycemia
8.ตอบสนองความต้องการทางอารมณ์ของทารก
-สัมผัส อุ้ม ปลอบโยน
-พูดด้วยน้ำเสียงนุ่มนวลขณะให้ N/C
-ส่งเสริมให้พ่อแม่เข้าเยี่ยม
2.สังเกตพฤติกรรมทั่วไป
-การนอน ระดับการรู้สติ
-การขับถ่าย
-การตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้น
-การกินนม