Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคหัวใจพิการแต่กำเนิดชนิดเขียว, มีรูรั่วของผนังกั้นหัวใจห้องล่างร่วมกับหล…

- - - - จากการที่หลอดเลือดที่ไปเลี้ยงร่างกาย (aorta) ออกจาก ventricle ข้างขวาและหลอดเลือดที่ส่งเลือด ไปรับออกซิเจนที่ปอด (pulmonary artery) ออกจาก ventricle ข้างซ้าย ซึ่งรับเลือดแดงจาก atrium ข้างซ้าย ผู้ป่วยจึงไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้ถ้าไม่มีช่องทางติดต่อให้เลือดทั้ง 2วงจรมีการผสมกัน ซึ่งถ้าผสมกัน ไม่เพียงพออาการเขียว (cyanosis) เป็นอาการปรากฏที่สำคัญของการมีเลือดผสมไม่เพียงพอ ปัญหาในผู้ป่วย TGV คือเขียวเรื้อรัง และมีเม็ดเลือดแดงเพิ่มขึ้น ผู้ป่วยอาจจะเสียชีวิตจากการขาดออกซิเจน ถ้าไม่ได้รับการผ่าตัดส่วนใหญ่จะเสียชีวิตก่อน 1 ปี ซึ่งสาเหตุการตายที่สำคัญคือ Hypoxemia ดังนั้น ในรายที่มีleft to right shunt และมี pulmonary stenosis พอเหมาะจะไม่เกิดภาวะหัวใจวาย สามารถมีชีวิตอยู่ได้จนเป็นผู้ใหญ่
    - - ผูป้่วยส่วนใหญ่จะมีอาการเขียวต้งัแต่ 2 –3วันแรกหลังคลอด หายใจเร็ว ดูดนมได้ช้า มีหัวใจวายตับโต เด็กจะเจริญเติบโตช้ากวา่ ปกติ
    - - การซักประวัติ: มีอาการเขียว ดูดนมแลว้เหนื่อยง่าย
      - การตรวจร่างกาย
        
        พบอาการเขียว มี clubbing finger
        
        พบ systolic ejection murmur
        
        หวัใจเตน้ เร็ว โตขึ้น ตับโต
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        เด็กโต : Hb/Hct สูงกว่าปกติเนื่องจากไขกระดูกสร้างเม็ดเลือดแดงเพิ่มขึ้นเพื่อตอบสนองต่อภาวะขาดออกซิเจน
      - ถ่ายภาพรังสีทรวงอก(chest x–ray) : เงาหลอดเลือดในปอดเพิ่มข้ึน หอ้งหวัใจโต
      - คลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) : atrium และ ventricleข้างขวาโต ความดันในเส้นเลือดของปอดสูง
      - คลื่นเสียงสะท้อนหัวใจ(echocardiogram)
    - - การรักษาทั่วไป
        
        แนะนา อาหารที่ถูกต้อง ป้องกันและรักษาภาวะเลือดจาง
        
        ดูแลสุขภาพฟัน
        
        ป้องกันการติดเชื้อเข้าสู่หัวใจและภาวะขาดน้ำ
        
        ให้ออกซิเจน และรักษาภาวะหัวใจวาย
        
        ให้ยา digitalis และ ยาขับปัสสาวะ
        
        ให้ Prostaglandin ในระยะหลังคลอดใหม่ๆ จะทา ให้ductus arteriosus เปิดอยู่
        ต่อไป ทำใหผู้ป่วยเขียวน้อยลงและให้แพทยท์ atrial septal defect โดยใช้ balloon catheter หรือการผ่าตัด
      - การรักษาทางศัลยกรรม โดยการทะลุระหว่างผนังกั้น atrium ด้วย balloon เพื่อใหเ้กิด
        mixed blood มากขึ้น หรือทำผา่ตัดเพื่อให้เกิดทางติดต่อระหว่าง atrium ท้้งสอง เป็นต้น
    - - การพยาบาล
        
        ดูแลให้ออกซิเจนเพื่อเพิ่มปริมาณความเข้ม
        ข้นของออกซิเจนในร่างกายตามแผนการรักษา
        
        ดูแลให้นอนในท่าศีรษะสูง fowler’s positionหรือsemi-fowler’s positon การนอนท่านี้จะช่วยให้ จะช่วยให้ปอดขยายตัวได้เต็มทีส่งผลให้การนำออกซิเจนเข้าสู่ร่างกายมากขึ้น
        
        ดูแลให้น้ำและนมตามแผนการรักษา เพื่อป้องกันภาวะน้ำเกินส่งผลทำให้หัวใจทำงานได้มีประสิทธิภาพมากขึ้นรวมทั้งการบันทึกปริมาณน้ำที่ผู้ป่วยได้รับและบันทึกปริมาณปัสสาวะทุกครั้งของการถ่ายปัสสาวะเพื่อดูสมดุลน้ำในร่างกาย และประเมินการคั่งค้างของน้ำในร่างกาย รวมทั้งติดตามการชั่งน้ำหนักเด็กทุกวัน ถ้าเด็กอายุน้อยว่า 1ปี น้ำหนักเพิ่มขึ้นมากกว่า 50 กรัม/วัน ให้รายงานแพทย์เพื่อช่วยเหรอทันที
        
        การบันทึกสัญญาณชีพทุก 2-4 ชั่วโมง
      - ภาวะเสี่่ยงหัวใจวาย
- - - - เนื่องจากมีการอุดกั้น ventricle ขวาจาก PS และมีVSD ดังนั้น จึงมีเลือดลัดวงจรจากขวาไปซ้ายในระดับ ventricle ทำให้หัวใจห้องล่างขวามีการทำงานมากขึ้น เด็กมีอาการเขียวจากการผสมกันของเลือดที่ระดับออกซิเจนน้อย การเปลี่ยนแปลงการไหลเวียนทำให้ร่างกายได้รับเลือดที่มีออกซิเจนต่ำ ร่างกายจึงมีการทดแทนโดยารสร้างเม็ดเลือดแดง (polycythemia) ทำให้เลือดมีความหนืดมากขึ้นเกิด thrombophlebitis emboli ได้ง่าย
    - - เด็กส่วนใหญ่จะมีอาการเมื่ออายุประมาณ 3 – 6 เดือน
      - จะพบว่ามีอาการเขียว เฉพาะเวลาเด็กออกกำลังกาย เช่น ดูดนม ร้องไห้ การเจริญเติบโตชา้กวา่ ปกติ
      - ในเด็กที่เดินได้แล้ว มักจะเหนื่อยง่าย เวลาเหนื่อยจะนั่งยองๆ (squatting) เนื่องจากเลือดไหลไป VSD ลดลง และไปปอดมากขึ้น ทำให้อาการเหนื่อยหอบลดลง
      - บางรายเป็นมากจะเกิดภาวะ anoxic spells ร่วมด้วย คือ กระสับกระส่าย ร้องกสน หนุดหายใจเป็นพักๆ หายใจแรงลึก ตัวเขียวมากขึ้น อ่อนเพลียเชื่องช้า เล็บเขียว ตัวและปากเขียว ตัวแข้ง ตาเหลือก ไม่รู้สึกตัว ชักและอาจเสียชีวิต มักพบในช่วงอายุ 2 ปีแรก
    - - การซักประวัติ ตามอาการ/เด็กโตช้า พัฒนาการไม่สมวัย น้ำหนักน้อย
      - การตรวจร่างกาย
        
        ปากและเล็บเขียว นิ้วมือแล้วนิ้วเท้าปุ้ม (clubbing finger)
        
        ฟังพบ systolic ejection murmur
        
        น้ำหนักและส่วนสูงน้อยกว่าปกติ : ตัวเล็ก ผอมกว่าปกติ
      - Lab : พบ Hct/ Hb สูงข้ึ้น
      - การถ่ายภาพรังสีทรวงอก(chest x-ray) พบว่าหัวใจห้องล่างขวาโต pulmonary artery ที่ไปปอดขนาดเล็กกว่าแกติและหลอดเลือดไปปอดลดลง
      - คลื่นหัวใจสะท้อนหัวใจ (echocardiogram) พบ atrium ขวาโต ventricle ขวาหนา aorta คร่อม VSD pulmonary valve เล็ก
      - คลื่นไฟฟ้าหัวใจ(EKG) : มี ventricle ขวาโต แกน QRS เบี่ยงเบนไปขวา
    - - การรักษาทางศัลยกรรม โดยทำการต่อระบบไหลเวียน เพื่อเพิ่มปริมาณเลือดไปปอดให้มากขึ้น
      - รักษาทั่วไป
        
        ดูแลสุขวิทยาทั่วไป : รักษาสุขภาพฟัน อาหารที่เหมาะสม ให้ได้รับภูมิคุม้กันตามปกติ
        
        ให้ยาป้องกัน infective endocarditis ถ้าผู้ป่วยผ่าตัด หรือถอนฟัน หรือได้รับการตรวจพิเศษต่างๆ ซ่ึงทา ใหเ้กิดภาวะติดเช้ือเขา้ไปในระบบไหลเวยีนโลหิต
        
        ป้องกนัการเกิดภาวะเส้นเลือดในสมองแตก (cerebrovascular accident : CVA) ไม่ปล่อยให้เด็กเกิดภาวะเลือดจางโดยการให้ยาเสริมธาตุเหล็ก หรือให้เลือด และไม่ให้เด็กเกิดภาวะเม็ดเลือดแดงมากเกินไป
        
        รักษาภาวะ anoxic spells โดยการให้นอนท่าknee-chest position (นอนคว่ำ ยกก้นสูงมากกว่าเหยียดแขนขา) เพื่อลด systemic venous return ให้ออกซิเจน ให้ยาPropanolol ซึ่งเป็น Beta adrenergic blocking agentและให้ NaHCO3 1-2 mEq/kg. เข้าหลอดเลือดดำช้าๆ
    - - ภาวะเสี่ยงต่อการเกิดภาวะ
        หมดสติจากสมองขาดออกซิเจนได้
        
        การพยาบาล
        
        ดูแลให้อาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการมี
        โปรตีน แคลอรี่สูง เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย
        ผู้ป่วยที่ไม่มีภาวะหัวใจวาย ไม่จำเป็นต้องเป็นอาหารรส
        จืดเค็มน้อย หรือจำกัดเกลือ เด็กสามารถรับประทานได้
        ทุกชนิด เหมาะสมกับวัยของเด็กเพราะพยาธิสรีรวิทยา
        ควรเพิ่มอาหารที่มีกากใยเพื่อป้องกันภาวะท้องผูก
        
        ดูแลให้นน้ำ/นมที่เพียงพอกับความต้องการ
        ของร่างกาย โดยให้ปริมาณวันละ 100 มิลลิกรัมต่อ
        กิโลกรัม (ถ้าเด็กหนักไม่เกิน 10 กิโลกรัม) เพื่อทำให้การ
        ไหลเวียนของเลือดดีขึ้น
        
        ส่งเสริมสนับสนุนให้เด็กได้ออกกำลังกาย
        ตามศักยภาพแต่ต้องไม่เหนื่อยจนเกินไป กิจกรรมที่ทำให้
        ออกแรงมาก เช่น การร้องไห้ การเบ่งถ่ายอุจจาระ พยายามควบคุมและหลีกเลี่ยงเพราะจะส่งผลให้เด็กเกิดภาวะหมดสติจากสมองขาดออกซิเจนได้
        
        สังเกตอาการที่ผิดปกติ เช่น หายใจเหนื่อย หอบมากขึ้น มีอาการเขียวมากขึ้น เป็นต้น แนะนำให้รีบ จัดท่าเข่าชิดอกและรีบพาบุตรมาโรงพยาบาลทันที