Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลเด็กจนถึงวัยรุ่นที่มีปัญหาระบบหัวใจ, โรคหัวใจรูมาติค (Rheumatic…

- - - - ความผิดปกติของผนังกั้นหัวใจห้องบน
        Atrial Septal Defect (ASD)
        
        พยาธิสรีรวิทยา
        
        เลือดแดงในหัวใจห้องบนซ้ายมีความดันสูงกว่าด้านขวา ไหลผ่านตรงทางรูรั่วที่ผิดปกติ เข้าไปหัวใจห้องบนขวาลงสู่ห้องล่างขวา เป็นผลให้เกิด left to right shunt ทำให้หัวใจห้องบนขวาและห้องล่างขวาโตและขยายตัวขึ้น เมื่อเลือดที่จำนวนมากกว่าปกติไหลผ่านออกสู่หลอดเลือดในปอดเป็นเวลานานนับปีทำให้หลอดเลือดในปอดชั้น media หนาตัวขึ้น เป็นการเพิ่มแรงต้านที่ปอดเพื่อให้เลือดไหลผ่านปอดน้อยลง แต่ขณะเดียวกันหัวใจห้องล่างขวาต้องออกแรงบีบตัวมากขึ้น เพื่อดันเลือดจำนวนมากออกไปให้หมดเกิดภาวะ tricuspid valve รั่วตามมาได้
        
        โรคหัวใจพิการแต่กำเนิดชนิดไม่เขียวที่มีความผิดปกติในการสร้างผนังกั้นเอเตรียมที่ไม่สมบูรณ์ ทำให้เกิดรูรั่วเป็นทางติดต่อระหว่างเอเตรียมซ้ายและขวา การเกิดรูรั่วอาจมีเพียงรูเดียวหรือหลายรูก็ได้ รูรั่วขนาดต่างๆ
        
        อาการและอาการแสดง
        
        ขนาดเล็ก เติบโตปกติหรือช้า ติดเชื้อระบบทางเดินหายใจบ่อย
        
        ขนาดปานกลาง เติบโตปกติหรือช้า ติดเชื้อระบบทางเดินหายใจบ่อย
        
        ขนาดใหญ่ อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย เหงื่อออกมาก
        
        การประเมินสภาพ
        
        การซักประวัติ : หายใจเร็ว เหนื่อยง่ายอกบุ๋ม ไม่มีอาการเขียว ตัวเล็ก
        
        การตรวจร่างกาย : ตรวจพบ ventricle ขวาโต เสียงที่หนึ่ง (S1) ต่ากว่าปกติที่บริเวณลิ้นไตรคัสปิด
        
        ภาพรังสีทรวงอก (chest x–ray) : พบหัวใจโตเล็กน้อย มี ventricle ขวาโต และอาจจะมี atrium ขวาโต มีหลอดเลือดที่ปอดเพิ่ม
        
        คลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) : อาจมี atrium ขวาโต พบว่า มี P wave สูงแหลม
        
        คลื่นเสียงสะท้อนหัวใจ (echocardiogram) : ขนาดของ atrium ขวาและ ventricle ขวารวมทั้งหลอดเลือดแดง pulmonary มีขนาดใหญ่ขึ้น เห็นรูรั่วบริเวณผนังกันหัวใจห้องบนชัดเจน
        
        การรักษา
        
        พบว่า ASD ปิดได้เองในช่วงอายุ3 ปี ถ้ารูรั่วมีขนาดเล็กกว่า 5 มม. แต่ถ้ารูรั่วมีขนาดใหญ่โรคนี้ อาจดำเนินต่อไป
        
        การรักษาทางยาเมื่อเกิดภาวะหัวใจวายหรือเยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ ได้แก่ ยา digitalis ยาขับปัสสาวะยาปฏิชีวนะ เป็นต้น
        
        การผ่าตัดสามารถทำได้เมื่อวัยก่อนเข้าเรียนหรือทำก่อนถ้าเด็กมีอาการโดยการเย็บปิดผนังกันของ ASD หรือเย็บซ่อมลิ้นหัวใจ mitral
        
        ภาวะแทรกซ้อน
        
        อาจเกิดภาวะหัวใจวาย เยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ หัวใจเต้นไม่เป็นจังหวะ
      - ความผิดปกติของผนังกั้นหัวใจห้องล่าง (Ventricular Septal Defect: VSD)
        
        พยาธิสรีรวิทยา
        
        รูรั่วระหว่าง ventricle โดยที่เลือดจะไหลลัดจาก ventricle ซ้ายไปขวา ไหลไปสู่ปอดเพื่อแลกเปลี่ยนออกซิเจน แล้วไหลสู่หัวใจห้องบนซ้ายลงสู่หัวใจห้องล่างซ้าย ซึ่งต้องทำงานเพิ่มมากขึ้นบีบตัวให้เลือดส่วนหนึ่งออกไปสู่ระบบไหลเวียนโลหิต โดยที่เลือดอีกส่วนหนึ่งผ่านรูรั่วกลับเข้าสู่หัวใจห้องล่างขวาใหม่กล้ามเนื้อหัวใจห้องล่างซ้ายจึงโตกว่าปกติเมื่อเลือดลัดวงจรจากซ้ายไปขวานานๆ เข้าถ้าแรงต้านของหลอดเลือด pulmonary สูงกว่าแรงต้านของหลอดเลือดทั่วร่างกาย จะทำให้มีการไหลกลับของเลือด คือแทนที่เลือดจะไปสู่ปอด เลือดจะลัดวงจรไหลย้อนผ่านทางเปิดจากหัวใจห้องล่างขวาไปซ้าย (right to left shunt) ทำให้เลือดดำ ไปเลี้ยงทั่วร่างกาย ผู้ป่วยจึงเกิดอาการเขียว เรียกว่า Eisenmenger’ s syndrome
        
        เป็นความพิการของหัวใจที่มีทางเชื่อมติดต่อระหว่าง ventricle ซ้ายและขวา พบได้บ่อยที่สุดในโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดทั้งหมด วินิจฉัยได้ตั้งแต่วัยทารก แต่อุบัติการณ์จะลดลงเมื่อเด็กอายุเกิน 1 ปี เพราะอาจมีการปิดของ VSD ได้เอง
        
        อาการและอาการแสดง
        
        small VSD ส่วนใหญ่ไม่มีอาการ
        
        moderate VSD ตัวเล็กหรือเลี้ยงไม่โตพัฒนาการทางกายช้า
        
        large VSD มีอาการเหนื่อยง่าย เลี้ยงไม่โต ติดเชื้อทางเดินหายใจบ่อย มักจะมีอาการเหนื่อยง่ายเวลาดูดนม
        
        การประเมินสภาพ
        
        การซักประวัติ : หายใจเร็วผิดปกติ เด็กตัวเล็ก โตช้า
        
        การตรวจร่างกาย : พบเสียง murmur
        
        คลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) : พบ left atrium และ ventricle ทั้งสองโต
        
        ภาพรังสีทรวงอก (chest x-ray)
        
        VSD ขนาดเล็ก : ขนาดหัวใจมักปกติหรือโตเล็กน้อย
        
        VSD ขนาดปานกลาง : มักมีหัวใจโต หลอดเลือดที่ปอดเพิ่มขึ้น
        
        VSD ขนาดใหญ่ : มักพบว่าหัวใจโตมาก หลอดเลือดที่ปอดเพิ่มขึ้นมาก พบ ventricle ซ้าย-ขวาโต และมี atrium ซ้ายโตด้วย
        
        คลื่นเสียงสะท้อนหัวใจ (echocardiogram) : มองเห็นขนาดรูรั่วและห้องหัวใจที่โตขึ้น
        
        การรักษา
        
        การดูแลสุขภาพทวั่ ไป
        -VSD ขนาดเล็ก ให้การดูแลสุขภาพอนามัยที่ดีระมัดระวังและป้องกันการติดเชื้อที่เยื่อหุ้มหัวใจ
        
        VSD ขนาดใหญ่ เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะหัวใจวาย ต้องทำการผ่าตัด
        
        การผ่าตัด กรณีไม่สามารถควบคุมภาวะหัวใจวายได้ การผ่าตัดเย็บปิดรูพิการ หรือการผ่าตัดเปิดหัวใจเพื่อแก้ไขความผิดปกติของหัวใจ
        
        กรณีมีภาวะหัวใจวาย ให้ยา digitalis ยาขับปัสสาวะ ยาขยายหลอดเลือด
        
        ภาวะแทรกซ้อน
        
        อาจเกิดภาวะหัวใจวาย ติดเชื้อที่เยื่อบุหัวใจ Eisenmenger’s syndrome, Aortic insufficiency
      - Patent Ductus Ateriosus: PDA
        
        เกิดจากการที่หลอดเลือด ductus arteriosus (หลอดเลือดที่เชื่อมระหว่างส่วนต้นของ descending aorta กับ ส่วนต้นของหลอดเลือดแดง pulmonary ข้างซ้าย) ไม่ปิดภายหลังทารกคลอด
        
        พยาธิสรีรภาพ
        
        ความดันของเลือดในหลอดเลือด aorta สูงกว่าในหลอดเลือดแดง pulmonary เป็นเหตุให้เลือดไหลจาก aorta กลับมายังที่หัวใจห้องบนซ้ายลงสู่ห้องล่างซ้ายออกทาง aorta ใหม่วนเวียนไปเรื่อย ๆ เลือดที่มีออกซิเจนไหลเวียนผ่านปอดใหม่ทำให้หัวใจด้านซ้ายทำงานมากกว่าปกติและเกิดหัวใจโตเมื่อเลือดแดงไหลเวียนไปสู่ปอดมากขึ้น จะทำให้ความดันในปอดสูง เกิด right to left shunt เลือดดำจะผสมกับเลือดแดงไปเลี้ยงส่วนล่างของร่างกาย ทำให้เกิดอาการเขียวที่ขาแลเท้าแต่แขนและใบหน้าไม่มีอาการเขียว เรียกภาวะนี้ว่า differential cyanosis ซึ่งในระยะท้ายจะเกิดภาวะหัวใจวายได้
        
        อาการและอาการแสดง
        
        PDA ขนาดเล็ก : ผู้ป่วยมักไม่มีอาการ
        PDA ขนาดปานกลาง : ผู้ป่วยอาจจะมีอาการเหนื่อยง่ายเล็กน้อย
        PDA ขนาดใหญ่ : ผู้ป่วยจะมีอาการมากตั้งแต่วัยทารกหัวใจวายเหนื่อยหอบ
        
        การประเมินสภาพ
        
        การซักประวัติ : จากอาการตัวเล็ก น้ำหนักน้อย หายใจเร็ว
        
        การตรวจร่างกาย :check:
        
        ได้ยิน murmur ที่ลิ้น pulmonic
        
        ชีพจรเต้นแรง (bounding pulse)
        
        pulse pressure กว้างกว่า 1⁄2 ของความดัน systolic
        
        ถ่ายภาพรังสีทรวงอก (chest x-ray) : พบ ventricle ซ้ายโต หลอดเลือด pulmonary artery มีขนาดใหญ่ขึ้น หลอดเลือดที่ปอดเพิ่มขึ้น
        
        คลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) : พบว่าหัวใจล่างซ้ายโต
        
        คลื่นเสียงสะท้อนหัวใจ (echocardiogram) : พบว่ามีหัวใจด้านซ้ายโต วัดขนาดของ ductus arteriosus ได้
        
        การรักษา
        
        ในรายที่ไม่มีอาการ ควรทำการผ่าตัดโดยผูก ductus arteriosus เมื่อผู้ป่วยอายุเกิน 1 ปีไปแล้ว
        
        การรักษาทางยา ในทารกแรกคลอดหรือทารกที่คลอดก่อนกำหนดและมีอาการหัวใจวายให้ยาIndomethacin 0.2 mg/Kg. ทางปากหรือหลอดเลือดดำซ้ำ3 ครั้ง ห่างกัน 8 –12 ชม.
        
        ถ้าการใช้ยาไม่ได้ผลก็จำเป็นต้องผ่าตัดผูกหลอดเลือด ductus arteriosus ด้วยไหมขนาดใหญ่
    - - หลอดเลือดเอออร์ตาตีบ (Coarctation of Aorta: COA)
        
        พยาธิสรีรวิทยา
        
        aorta ส่วนที่เป็น coarctation แคบลง ทำให้หัวใจห้อง ventricle ซ้ายทำงานหนักมาก และ aortic blood flow ลดลง เลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจลดลงและทำให้การทำงานของ ventricle ซ้ายเสียไป เป็นผลให้ความดันเลือดใน atrium ซ้ายสูงขึ้น มี left to right shunt ทำให้เกิดอาการหัวใจวายในเด็กโต
        
        อาการและอาการแสดง
        
        ในทารกแรกเกิดส่วนใหญ่มาด้วยอาการของหัวใจวายได้แก่ หายใจเหนื่อยหอบ เลี้ยงไม่โตตรวจร่างกายจะพบว่ามีหายใจเร็วชีพจรที่แขนจะแรงกว่าที่ขา
        
        ในเด็กโตส่วนใหญ่มักไม่มีอาการผิดปกติ ถ้ามีอาการมักจะเป็นผลจากภาวะแทรกซ้อน เช่น ความดันโลหิตสูง ภาวะหัวใจวายและติดเชื้อที่เยื่อหุ้มหัวใจ
        
        การประเมินสภาพ
        
        การซักประวัติ : อาการและอาการแสดง
        การตรวจร่างกาย :
        
        รูปร่างหน้าตาปกติ บางคนมีร่างกายส่วนบนใหญ่แต่ท่อนล่างเล็กเรียกว่า pop-eye appearance- ชีพจรส่วนบนของร่างกายแรง แต่ชีพจรส่วนล่างของร่างกาย เช่น femoral เบา
        
        ขาอาจจะเย็นกว่าแขน
        
        ความดันโลหิตมักจะสูง
        
        การตรวจพิเศษอื่นๆ เช่น
        
        ภาพรังสีทรวงอก : หัวใจห้องล่างซ้ายโต aortaส่วนหน้าของบริเวณตีบแคบจะขยายใหญ่ขึ้น
        
        คลื่นไฟฟ้าหัวใจ : หัวใจห้องล่างซ้ายโตในเด็กโตส่วนเด็กเล็กจะพบ ventricle ขวาโต
        
        คลื่นเสียงสะท้อนหัวใจ : พบ hypoplasia ของaortic isthmus
        
        การรักษา
        
        รักษาทางยา digitalis ในรายที่มีภาวะหัวใจวาย
        
        ผู้ป่วยที่ไม่มีอาการหรือมีอาการไม่รุนแรง แนะนำให้ทำผ่าตัดเมื่ออายุ 4–5ปี โดยทำการตัดหลอดเลือดส่วนที่ตีบออก และต่อส่วนปลายทั้งสองข้างเข้าด้วยกัน (end to end anastomosis) หรือการตัดหลอดเลือดส่วนที่ตีบออก
        
        การตีบแคบหรืออุดตันของส่วนใดส่วนตำแหน่งของหลอดเลือด aorta ซึ่งส่วนใหญ่มักจะพบที่ aortic arch
      - Pulmonary Stenosis (PS)
        
        พยาธิสรีรวิทยา
        
        เกิดการอุดกั้นของทางออกของ ventricle ขวา ทำให้ ventricle ขวาต้องบีบตัวแรงขึ้น เพื่อให้มีปริมาณของเลือดไปปอดเพียงพอกล้ามเนื้อของ ventricle ขวาจึงหนาตัวขึ้น ส่งผลให้เลือดจาก atrium ขวาไหลลง ventricle ขวาได้ไม่สะดวกatrium ขวา จึงมีขนาดใหญ่และผนังหนาขึ้น และอาจทำให้ความดันใน atrium ขวาสูงกว่า atrium ซ้าย เกิดเลือดไหลลัดวงจรจาก atrium ขวาไปซ้าย (right to left shunt )ทำให้เกิดอาการเขียวได้
        
        การตีบของลิ้น pulmonary มีผลให้การไหลของเลือดจากหัวใจห้องล่างขวาไปยัง pulmonary artery ได้ยากขึ้น
        
        อาการและอาการแสดง
        
        ชนิดที่มีการตีบแคบน้อย : ผู้ป่วยจะไม่มีอาการอาจพบ systolic murmur
        
        ชนิดที่มีการตีบแคบปานกลาง : ผู้ป่วยอาจไม่มีอาการหรือมีอาการเหนื่อยง่ายเพียงเล็กน้อยเวลาออกแรง พบ systolicmurmur
        
        ชนิดที่มีการตีบแคบมาก : ผู้ป่วยจะมีอาการของภาวะหัวใจซีกขวาวายหรือมีอาการเขียวเล็กน้อยในเด็กเล็ก ส่วนในเด็กโตมักมีอาการเหนื่อยง่ายอาจมีอาการเขียว พบ systolic murmur
        
        การประเมินสภาพ
        
        การซักประวัติ
        
        การตรวจร่างกาย : ฟังได้ systolic murmur
        
        ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ : ventricle ขวาโต atrium ขวาโต
        
        ภาพรังสีทรวงอก : พบมีการโป่งพองของ pulmonary artery หัวใจห้องบนและล่างขวาโต หลอดเลือดที่ปอดมักจะน้อยลง
        
        คลื่นเสียงสะท้อนหัวใจ : พบ atrium ขวาโต ventricle ขวาหนาขึ้น
        
        การรักษา
        
        รายที่เป็น mild pulmonary stenosis ไม่ต้องผ่าตัด
        
        ในรายที่มีอาการมาก ทำผ่าตัด pulmonary valvotomy และ balloon valvuloplasty เพื่อขยายลิ้น pulmonary
        
        ให้คำแนะนำในการป้องกันการติดเชื้อที่ลิ้นหัวใจและผนังหัวใจ
  - - - Tetralogy of Fallot (TOF)
        
        พยาธิสรีรวิทยา
        
        เนื่องจากมีการอุดกั้น ventricle ขวาจาก PS และมี VSD จึงมีเลือดลัดวงจรจากขวาไปซ้าย ในระดับ ventricle ทำให้หัวใจห้องล่างขวามีการทำงานมากขึ้น เด็กมีอาการเขียวจากการผสมกันของเลือดที่มีระดับออกซิเจนน้อย โดยการที่เลือดมีออกซิเจนต่ำ ร่างกายจึงมีการทดแทนโดยการสร้างเม็ดเลือดแดงเพิ่มขึ้น (polycythemia) ทำให้เลือดมีความหนืดมากขึ้นเกิด thrombophlebitis emboli ได้ง่าย
        
        เป็นโรคหัวใจที่มีความผิดปกติแต่กำเนิดหลายอย่างที่พบได้ตั้งแต่แรกคลอดทันที ซึ่งความพิการ 4 ประการของฟาโลท์ มีความผิดปกติ 4 อย่าง ได้แก่
        
        Ventricular Septal Defect : VSD
        
        Pulmonary Stenosis (PS)
        
        หลอดเลือด aorta ค่อนไปทางขวา (Overriding aorta)
        
        Right Ventricular Hypertrophy (RVH) มีการหนาตัวของ ventricle
        
        อาการและอาการแสดง
        
        -เด็กส่วนใหญ่จะมีอาการเมื่ออายุ ประมาณ 3 – 6เดือน ในตอนแรกจะพบว่ามีอาการเขียว เฉพาะเวลาเด็กออกแรง
        -ในเด็กที่เดินได้แล้ว มักจะเหนื่อยง่าย เวลาเหนื่อยจะนั่งยอง ๆ (squatting)บางรายเป็นมากจะเกิดภาวะ anoxic spells มักพบในช่วงอายุ 2 ปีแรก
        
        การประเมินสภาพ
        
        การซักประวัติ : ตามอาการ/เด็กโตช้า พัฒนาการไม่สมวัย น้ำหนักน้อย
        การตรวจร่างกาย :check:
        -น้ำหนักและส่วนสูงน้อยกว่าปกติ : ตัวเล็ก ผอมกว่าปกติ
        -ปากและเล็บเขียว นิ้วมือและนิ้วเท้าปุ้ม (clubbing finger)
        -ฟังพบ systolic ejection murmur
        Lab : พบ Hct/ Hb สูงขึ้น
        การถ่ายภาพรังสีทรวงอก : พบหัวใจห้องล่างขวาโต pulmonary artery ที่ไปปอดขนาดเล็กกว่าปกติและหลอดเลือดไปปอดลดลง
        คลื่นไฟฟ้าหัวใจ : มี ventricle ขวาโต แกน QRS เบี่ยงเบนไปขวา
        คลื่นเสียงสะท้อนหัวใจ : พบ atrium ขวาโต ventricle ขวาหนา aorta คร่อม VSD pulmonary valve เล็ก
        
        การรักษา
        
        1.การรักษาทั่วไป
        
        ดูแลสุขวิทยาทั่วไป : รักษาสุขภาพฟัน อาหารที่เหมาะสม ให้ได้รับภูมิคุ้มกันตามปกติ
        
        ให้ยาป้องกัน infective endocarditis ถ้าผู้ป่วยผ่าตัดหรือถอนฟันหรือได้รับการตรวจพิเศษต่างๆ ซึ่งทำให้เกิดภาวะติดเชื้อเข้าไปในระบบไหลเวียนโลหิต
        
        ป้องกันการเกิดภาวะเส้นเลือดในสมองแตก (cerebrovascular accident : CVA) ไม่ปล่อยให้เด็กเกิดภาวะเลือดจางและไม่ให้เด็กเกิดภาวะเม็ดเลือดแดงมากเกินไป
        
        รักษาภาวะ anoxic spells โดยการให้นอนท่า knee-chest position ให้ออกซิเจน ให้Propanolol ซึ่งเป็น Beta adrenergic blocking agent และให้ NaHCO3 1-2 mEq/kg. เข้าหลอดเลือดดำช้าๆ
        
        การรักษาทางศัลยกรรม โดยทำการต่อระบบไหลเวียน เพื่อเพิ่มปริมาณเลือดไปปอด ให้มากขึ้น
    - - Transpositionof the Great Vessels (TGV)
        
        ภาวะที่ aorta และ pulmonary artery อยู่สลับ ที่กันโดยaorta จะออกจากventricle ขวาแต่ pulmonary artery ออกจาก ventricle ซ้ายแทน
        
        อาการและอาการแสดง
        
        ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะมีอาการเขียวตั้งแต่ 2–3 วันแรกหลังคลอด หายใจเร็ว ดูดนมได้ช้า มีหัวใจวาย ตับโต เด็กจะเจริญเติบโตช้ากว่าปกติช้ากว่าปกติ
        
        การประเมินสภาพ
        
        การซักประวัติ : มีอาการเขียว ดูดนมแล้วเหนื่อยง่าย
        การตรวจร่างกาย :check:
        -พบอาการเขียว มี clubbing finger
        การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        -เด็กโต : Hb/Hct สูงกว่าปกติ
        ถ่ายภาพรังสีทรวงอก : เงาหลอดเลือดในปอดเพิ่มขึ้นห้องหัวใจโต
        คลื่นไฟฟ้าหัวใจ : atrium และ ventricle ข้างขวาโต ความดันในเส้นเลือดของปอดสูง
        คลื่นเสียงสะท้อนหัวใจ
        
        พยาธิสรีรวิทยา
        
        การที่หลอดเลือดที่ไปเลี้ยงร่างกาย (aorta) ออกจาก ventricle ข้างขวาและหลอดเลือดที่ส่งเลือดไปรับออกซิเจนที่ปอด (pulmonary artery) ออกจาก ventricle ข้างซ้าย ซึ่งรับเลือดแดงจาก atrium ข้างซ้าย ผู้ป่วยจึงไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้ถ้าไม่มีช่องทางติดต่อให้เลือดทั้ง 2 วงจรมีการผสมกัน ซึ่งถ้าผสมกันไม่เพียงพอ อาการเขียว (cyanosis) ปัญหาในผู้ป่วย TGV คือ เขียวเรื้อรัง และมีเม็ดเลือดแดงเพิ่มขื้น ผู้ป่วยอาจจะเสียชีวิตจากการขาดออกซิเจน
        
        การรักษา
        
        การรักษาทั่วไป
        -แนะนำอาหารที่ถูกต้อง ป้องกันและรักษาภาวะเลือดจาง
        -ดูแลสุขภาพฟัน
        -ป้องกันการติดเชื้อเข้าสู่หัวใจและภาวะขาดน้ำ
        -ให้ออกซิเจน และรักษาภาวะหัวใจวาย
        -ให้ Prostaglandin ในระยะหลังคลอดใหม่ๆ และให้แพทย์ทำ atrial septal defect โดยใช้ balloon catheter หรือการผ่าตัด
        -ให้ยา digitalis และ ยาขับปัสสาวะ
        
        การรักษาทางศัลยกรรม โดยการทะลุระหว่างผนังกั้น
- - - - กลไกของการเกิดโรคเข้าใจว่าเกี่ยวข้องกับความผิดปกติทางระบบภูมิคุ้มกัน(Immunopathology) ทำให้มีการทำลายของกล้ามเนื้อหัวใจ โดยเฉพาะที่ผนังของ left ventricle, mitral valve, aortic valve และเยื่อหุ้มหัวใจ การอักเสบจะเป็นแบบ exudative inflammation เกิด granulomatus tissue และ fibrosis การอักเสบซ้า ๆ จะทำให้ลิ้นหัวใจตีบหรือรั่วได้
    - - อาการทาง major criteria ได้แก่
        1.Carditis
        
        Polyarthritis
        
        อาการแสดงทางผิวหนัง
        
        Chorea
        อาการทาง minor criteria ได้แก่
        
        Fever
        
        Arthalgia
        
        Previous Rheumatic fever or RHD
        
        increase ESR, C-Reactive protein และ Leukocytosis
        
        Prolonged P-R interval
        *การวินิจฉัยว่าเป็นไข้รูมาติค ต้องพบว่ามี 2 major criteria ขึ้นไปหรือพบ 1 major ร่วมกับ 2 minor criteria
    - - ให้ยากำจัดเชื้อโรค Betahnemolytic streptococcus
        
        ให้ยาสำหรับลดการอักเสบ ได้แก่ Salicylate และ Steroid ให้กรณีมี Carditis และหัวใจโตมาก ไม่มีheart failure คือ ให้ Aspirin 75-120 มก./กก./วัน และ Prednisolone 2มก./กก./วัน
        -กรณีมี Carditis โดยที่หัวใจไม่โต ให้ Aspirin ขนาดเดิม นาน 4-6 สัปดาห์
        -ข้ออักเสบอย่างเดียวให้ Aspirin นาน 1-3 สัปดาห์
        
        ให้นอนพัก 2-6 สัปดาห์/เคลื่อนไหวไปมาในห้อง เดินบริเวณใกล้ ช่วยเหลือในการทำกิจกรรมทุกอย่าง ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับอาการของผู้ป่วย
        
        ถ้ามี Chorea ให้ Phenobarbital, Diazepam
        -ผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจวาย ให้ digitalis ร่วมกับยาขับปัสสาวะเพื่อช่วยในการขยายหลอดเลือด
    - - การซักประวัติ
        
        ตรวจร่างกาย : พบอาการดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้น
        
        การตรวจทางห้องปฏิบัติการ :check:
        
        เพาะเชื้อจากคอ ตรวจหา Beta hemolytic streptococcus group A
        
        Antistreptolysin O (ASO) ในเลือดมากกว่า 320 Todd unit
        
        ESR (Erythrocyte Sedimentation rate) เพิ่มขึ้น
        
        C-reactive protein ให้ผลบวก
        
        ภาพรังสีทรวงอก (chest x-ray) : พบเงาหัวใจโตกว่าปกติปอดบวมน้ำมีน้ำในช่องเยื่อหุ้มหัวใจ เยื่อหุ้มปอด
        
        คลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) : P-R interval ยาวกว่าปกติT-wave ผิดปกติ
        
        คลื่นเสียงสะท้อนหัวใจ(echocardiogram) : ช่วยวินิจฉัยการมีน้ำในเยื่อหุ้มหัวใจการรั่ว/ตีบของลิ้นหัวใจ
    - - ป้องกันผู้ที่เป็นแล้วไม่ให้เป็นซ้ำอีกโดยควรได้รับยาป้องกันตลอดชีวิต แต่อาจจะพิจารณาหยุดยาเมื่ออายุ 25 ปีและไม่เป็นโรคนี้ซ้ำ อีกเป็นเวลา 5 ปี ได้แก่ยา Penicillin, Erythromycin
    - - ผู้ป่วยเสี่ยงต่อการติดเชื้อ Betahemolytic Streptococci group A ซ้า
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        ดูแลความสะอาดร่างกายโดยเฉพาะปากฟัน แปรงฟัน บ้วนปากบ่อยๆ
        
        ประเมินการติดเชื้อที่คอโดยวัดอุณหภูมิทุก 4 ชม. สอบถามอาการเจ็บคอ เจ็บหน้าอก ตรวจคอทอนซิล ติดตามผลการตรวจเพาะเชื้อจากคอติดตาม WBC, ASO titer
        
        ดูแลให้ได้รับยา Penicillin v.
        
        ระมัดระวังไม่ให้ผู้ป่วยติดเชื้อเพิ่มเติม ถ้ามีอาการเจ็บคอ หวัดไอควรปิดปากเวลาไอจาม