Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลเด็กจนถึงวัยรุ่นทที่มีปัญหาระบบหัวใจ, พัฒพงษ์ ธรรมสุวรรณ์…

- - - - สาเหตุ
        
        การสร้างผนังกั้นเอเตรียมที่ไม่สมบูรณ์ ทำให้เกิดรูรั่วเป็นทางติดต่อระหว่างเอเตรียมซ้ายและขวา
      - พยาธิสภาพ
        
        เลือดแดงไหลจากห้องบนซ้านผ่านไปยังรูรั่วและลงสู่ห้องล่างขวา เกิด left to right shun ทำให้หัวใจห้องบนขวาและห้องล่างขวาโตและขยายตัวขึ้น เนื่องจากทำงานเพิ่มขึ้น
        
        หลอดเลือดในปอดชั้น media หนาตัวขึ้น จากการรับเลือดปริมาณมาก แต่ห้องล่างขวาต้องออกแรงบีบตัวเพิ่มขึ้นจึงเกิดเกิดภาวะ tricuspid valve รั่ว
      - การรักษา
        
        การรักษาทางยาเมื่อเกิดภาวะหัวใจวายหรือเยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ
        
        การผ่าตัดสามารถทำได้เมื่อวัยก่อนเข้าเรียนหรือทำ ก่อนถ้าเด็กมีอาการโดยการเย็บปิดผนังกั้นของ ASD หรือเย็บซ่อมลิ้นหัวใจ mitral
      - อาการ
        
        อาการอ่อนเพลียเวลาออกกา ลงักาย เหนื่อยง่าย เหงื่อออกมาก เป็นหวัดหรือปอดบวมบ่อยๆ มีน้ำหนักน้อยกว่าปกติ
      - การวินิจฉัย
        
        echocardiogram : ขนาดของ atrium ขวาและ ventricle ขวา รวมทั้งหลอดเลือดแดง pulmonary มีขนาดใหญ่ขึ้น เห็นรูรั่วบริเวณผนังกั้นหัวใจห้องบนชัดเจน
        
        EKG : อาจมี atrium ขวาโต พบวา่ มีP wave สูงแหลม
        
        chest x–ray : พบหัวใจโตเล็กน้อย มี ventricle ขวาโต และอาจจะมีatrium ขวาโต มีหลอดเลือดที่ปอดเพิ่ม
        
        การตรวจร่างกาย : ตรวจพบ ventricle ขวาโต เสียงที่หนึ่ง (S1) ต่ำ กว่าปกติที่บริเวณลิ้นไตรคัสปิด
        
        การซักประวัติ : หายใจเร็ว เหนื่อยง่ายอกบุ๋ม ไม่มีอาการเขียว ตัวเล็ก
    - - สาเหตุ
        
        พิการของหัวใจที่มีทางเชื่อติดต่อระหว่าง ventricle ซ้ายและขวา
      - พยาธิสภาพ
        
        ไหลลัดจาก ventricle ซ้ายไปขวา ไหลไปสู่ปอดเพื่อแลกเปลี่ยนออกซิเจน แล้วไหลสู่หัวใจห้องบนซ้ายลงสู่หัวใจห้องล่างซ้ายทำงานบีบตัวมากขึ้น เลือดส่วนหนึ่งผ่านรูรั่วกลับเขา้สู่หัวใจห้องล่างขวาใหม่กล้ามเนื้อหัวใจห้องล่างซ้ายจึงโตกว่าปกติ
        
        เมื่อเลือดลัดวงจรจากซ้ายไปขวานานๆ pulmonary สูงกว่าแรงต้านของหลอดเลือดทั่วร่างกายทำให้เลือดไหลกลับดจากหวัใจห้องล่างขวาไปซ้าย (right to left shunt) เลือดดำไปเลี่ยงทั่วร่างกายเกิดอาการเขียว เรียกว่า Eisenmenger’ s syndrome
      - อาการ
        
        VSD ขนาดเล็กผปู้่วยมักไม่มีอาการการเจริญเติบโตปกติ
        
        VSD ขนาดปานกลางผูป้่วยอาจมีอาการเหนื่อยง่าย ตัวเล็กและมีการติดเชื้อทางเดินหายใจบ่อย พัฒนาการทางร่างกายช้า ดูดนมลำบากต้องพักเหนื่อย ตรวจพบหัวใจโตเล็กน้อย
        
        VSD ขนาดใหญ่ มักจะเริ่มมีอาการเหนื่อยง่ายเมื่อทารกอายุประมาณ 1 – 2 เดือน เลี้ยงไม่โต ติดเชื้อทางเดินหายใจบ่อย ตัวเล็ก หายใจเหนื่อยหอบ มักจะไม่มีอาการเขียวขณะอยู่นิ่ง แต่อาจจะเขียวเล็กน้อยเวลาร้อง หรือออกแรงมากๆ ตรวจพบหัวใจโตและมีอาการแสดงของภาวะหัวใจวาย
      - การรักษา
        
        การดูแลสุขภาพทั่วไป
        
        VSD ขนาดเล็กและขนาดกลาง : ดูแลสุขภาพอนามัย ระมัดระวัการติดเชื้อ ดูแลสุขภาพช่อปาก
        
        VSD ขนาดใหญ่ : ทำการผ่าตัด
        
        การผ่าตัด
        
        การผ่าตัดบรรเทาการโดยรัด pulmonary artery ใหเล็กลง
        
        การผ่าตัดเย็บปิดรูพิการ เพื่อควบคุมภาวะหัวใจวาย
        
        การผา่ตัดเปิดหัวใจเพื่อแก้ไขความผิดปกติของหัวใจ
        
        กรณีมีภาวะหัวใจวาย ให้ยา digitalis ยาขับปัสสาวะ ยาขยายหลอดเลือด
      - การวินิจฉัย
        
        การซักประวัติ : หายใจเร็วผิดปกติ เด็กตัวเล็ก โตช้า
        
        การตรวจร่างกาย : พบเสียง murmur
        
        EKG : พบ left atrium และ ventricle โต
        
        chest x-ray
        
        VSD ขนาดเล็ก : ขนาดหัวใจมักปกติหรือโตเล็กน้อย
        
        VSD ขนาดปานกลาง : มีหัวใจโต หลอดเลือดที่ปอดเพิ่มขึ้น
        
        VSD ขนาดใหญ่ : หัวใจโตมาก หลอดเลือดที่ปอดเพิ่มขึ้นมาก พบ ventricle
        
        echocardiogram : มองเห็นขนาดรูรั่วและห้องหวัใจที่โตขึ้น
    - - สาเหตุ
        
        หลอดเลือด ductus arteriosus ไม่ปิดภายหลังทารกคลอด ทำให้เลือดแดงไหลจาก aorta เข้าสู่ pulmonary artery
      - พยาธิสภาพ
        
        ความดันของเลือดในหลอดเลือด aorta สูงกว่า pulmonary เลือดจึงไหลเวียนกลับ หัวด้านซ้ายทำงานมากกว่าปกติจึงเกิดหัวใจโต
        
        เมื่อเลือแดงไหลกลับสู่ปอดมากขึ้น ความดันในปอดสูงเกิด right to left shunt เลือดดำผสมแดงและไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายทำให้เกิดอาการเขียวที่ขาและเท้า แต่แขนและใบหน้าไมมีอาการเขียว เรียกว่าภาวะ differential cyanosi
      - อาการและอาการแสดง
        
        PDA ขนาดเล็ก : ไม่มีอาการ หัวใจอาจโตเล็กน้อย ได้ยิน murmur
        
        PDA ขนาดปานกลาง : เหนื่อยง่านเล็กน้อย ติดเชื้อทาเดินหายใจบ่อย หัวใจซีกซ้ายโต พัฒนาการไม่สมวัย
        
        PDA ขนาดใหญ่ : มีอาการมากตั้งแต่ทารก ทารกคลอดก่อนกำหนดหัวใจวาย เหนื่อยหอบ น้ำหนักตัวไม่เพิ่ม ติดเชื้อทางเดินหายใจบ่อย เขียวปลายนิ้วเท้า หัวใจโต
      - การวินิจฉัย
        
        ซักประวัติ : ตัวเล็ก น้ำหนักน้อย หายใจเร็ว
        
        ตรวจร่างกาย
        
        ได้ยิน murmur ที่ pulmonic
        
        bounding pulse
        
        pulse pressure กว้างกว่า systolic 1/2
        
        chest x-ray : venticle ซ้ายโต pulmonary artery มีขนาดใหญ่ หลอดเลือดที่ปอดเพิ่มขึ้น
        
        EKG : หัวใจล่างซ้ายโต
        
        echocardiogram : หัวใจล่างซ้ายโต วัก ductus arteriosus ได้
      - การรักษา
        
        รายทีไม่มีอากาทำการผ่าตัดโดยผูกหรือตัด ductus arteriosus
        
        การให้ยา Indomethacin ในทารกแรกคลอดหรือคลอดก่อนกำหนดที่มีหัวใจวาย
    - - สาเหตุ
        
        การตีบแคบหรืออุดตันของส่วนใดส่วนหนึ่งของหลอดเลือด aorta ซึ่งส่วนใหญ่มักพบที่ aortic arch
      - พยาธิสภาพ
        
        aorta ส่วน coarctation แคบลง ventricle ซ้ายทำงานหนัก aortic blood flow ลดลงเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจลดลงและทำให้การทำงานของ ventricle ซ้ายเสียไป เป็นผลให้ความดันเลือดใน atrium ซ้ายสูงขึ้น มีleft to right shun กิดอาการหัวใจวาย
      - อาการและอาการแสดง
        
        ทากแรกเกิดมาด้วยอาการหัวใจวาย : หายใจเหนื่อยหอบ เลี้ยงไม่โต
        ตรวจร่างกายจะพบว่ามีหายใจเร็ว ชีพจรที่แขนจะแรงกว่าที่ขา
        
        เด็กโตส่วนใหญ่ไม่มีอาการ ถ้ามีก็ เช่น ความดันโลหิตสูง ภาวะหัวใจวายและติดเชื้อที่เยื่อหุ้มหัวใจ
      - การวินิจฉัย
        
        การตรวจร่างกาย
        
        รูปร่างหนา้ตาปกติ มี hypertrophy และ pop-eye appearance
        
        Turner’ s syndrome
        
        ชีพจรส่วนล่างของร่างกายเบา
        
        ขาอาจจะเย็นกว่าแขน
        
        การไหลเวียนสู่ส่วนล่างไม่ดีทำให้มีอาการปวดศีรษะ วิงเวียน เป็นลม
        
        BP สูง
        
        เมื่อออกกำลังกายมีอาการปวดขาหรืออ่อนแรง เกิดตะคริวเนื่องจากเนื้อเยื่อขาก O2
        
        chest x-ray : หัวใจห้องล่างซ้ายโต aorta ส่วนหน้าของบริเวณตีบแคบจะขยายใหญ่ขึ้น
        
        EKG : หัวใจห้องล่างซ้ายโตในเด็กโต ส่วนเด็กเล็กจะพบ ventricle ขวาโต
        
        echocardiogram : พบ hypoplasia ของ aortic isthmus อาจมี post stenosis dilation
      - การรักษา
        
        รักษาทางยา digitalis รายมีภาวะหัวใจวาย
        
        Transluminal angioplasty with Balloon dilation หลัง dilate อาจเกิด aneurysm ได้
        
        ผู้ป่วยที่ไม่มีอาการหรือมีอาการไม่รุนแรง แนะนำให้ทำผ่าตัด end to end anastomosis
    - - สาเหตุ
        
        การตีบของลิ้น pulmonary ทำให้เลือดจากหัวใจห้องล่างขวาไปยัง pulmonary artery ได้ยากขึ้น
      - พยาธิสภาพ
        
        ทางออก ventricle ขวาอุดกั้นให้ ventricle ขวาต้องบีบตวัแรงขึ้นกล้ามเนื้อ ventricle หนาตัวขึ้น เลือดจาก atrium ขวาไหลลง ventricle ขวาได้ไม่สะดวก เกิดการไหลลัดวงจากจากatrium ขวาไปซ้าย (right to left shunt )
        ทำใหเ้กิดอาการเขียวได้
      - อาการ
        
        ชนิดที่มีการตีบแคบน้อย : ไม่มีอาการอาจพบ systolic murmur
        
        ชนิดที่มีการตีบแคบปานกลาง : อาจไม่มีอาการหรือมีอาการเหนื่อยง่ายเพียงเล็กน้อยเวลาออกแรง พบ systolic murmur
        
        ชนิดที่มีการตีบแคบมาก : มีอาการของภาวะหัวใจซีกขวาวายหรือมีอาการเขียวเล็กน้อยในเด็กเล็กเด็กโตมักมีอาการเหนื่อยง่ายอาจมีอาการเขียว พบ systolic murmur บางรายเป็นลมหมดสติ เสียชีวิตขณะออกกำลังกาย
      - การวินิจฉัย
        
        การซักประวัต
        
        การตรวจร่างกาย : ฟังได้ systolic murmur บริเวณอกด้านซ้ายด้านบน คลำได้ ventricle ขวาโต
        
        EKG : ventricle ขวาโต atrium ขวาโต
        
        chest x-ray : pulmonary artery หัวใจห้องบน และล่างขวาโต โป่งพอง หลอดเลือดที่ปอดมักจะน้อยลง
        
        echocardiogram : พบ atrium ขวาโต ventricle ขวาหนาขึ้น ดูโป่งพอง และมีการตีบแคบของหลอดเลือด pulmonary
      - การรักษา
        
        mild pulmonary stenosis ไม่ต้องผ่าตัด
        
        มีอาการมากทำการผา่ตัด pulmonary valvotomy และ balloon valvuloplasty เพื่อขยายลิ้น pulmonary
        
        ให้คำแนะนำในการป้องกนัการติดเชื้อที่ลิ้นหัวใจและผนังหัวใจ
- - - - สาเหตุ
        
        เป็นโรคหัวใจที่มีความผิดปกติแต่กำเนิดหลายอย่างที่พบไดตั้งแต่แรกคลอดทันที ความพิการ
        4 ประการของฟาโลท์ คือ
        
        Ventricular Septal Defect : VSD
        
        Pulmonary Stenosis (PS)
        
        Overriding aorta
        
        Right Ventricular Hypertrophy (RVH) มีการหนาตัวของ ventricle
      - พยาธิสรีรวิทยา
        
        มีเลือดลัดวงจรจากขวาไปซ้ายในระดับ ventricle จากการที่จากมีการอุดกั้น ventricle ขวาจาก PS และมี VSD หัวใจล่าขวาทำงานหนัก O2 ในร่างการต่ำจึงชดเชยด้วยการ polycythemia เลือดจึหนืดและ thrombophlebitis emboli ได้ง่าย
      - อาการ
        
        อายุ 3-6 เดือน
        
        เขียวเฉพาะตอนออกกำลังกาย
        
        ดูดนม
        
        ร้องไห้
        
        เจริญเติบโตช้ากว่าปกติ
        
        เด็กที่เดินได้แล้ว
        
        เหนื่อยง่าย
        
        เวลาเหนื่อยจะนั่งยองๆ (squatting)
        
        บางรายเกิดภาวะ anoxic spells
        
        กระสับกระส่าย
        
        ร้องกวน
        
        หยุดหายใจเป็นพัก ๆ
        
        หายใจแรงลึก
        
        ตวัเขียวมากขึ้น
        
        อ่อนเพลีย
        
        เชื่องช้า
        
        เล็บมือเล็บเท้าเขียว
        
        ตัวและปากเขียว
        
        ตัวแข็ง
        
        ตาเหลือก
        
        ไม่รู้สึกตัว
        
        ชัก
        
        อาจเสียชีวิต
      - การวินิจฉัย
        
        การซักประวัติ : ตามอาการ/เด็กโตช้า พัฒนาการไม่สมวัย น้ำหนักน้อย
        
        การตรวจร่างกาย
        
        น้ำหนักและส่วนสูงน้อยกว่าปกติ: ตัวเล็ก ผอมกว่า ปกติ
        
        ปากและเล็บเขียว นิ้วมือและนิ้วเท้าปุ้ม (clubbing finger)
        
        ฟังพบ systolic ejection murmur
        
        Lab : พบ Hct/ Hb สูงขึ้น
        
        chest x-ray : พบหัวใจห้องล่างขวาโต pulmonary artery ที่ไปปอดขนาดเล็กกว่า ปกติและหลอดเลือดไปปอดลดลง
        
        EKG : มี ventricle ขวาโต แกน QRS เบี่ยงเบนไปขวา
        
        echocardiogram : พบ atrium ขวาโต ventricle ขวาหนา aorta คร่อม VSD pulmonary valve เล็ก
      - การรักษา
        
        การรักษาทั่วไป
        
        ดูแลสุขวิทยาทั่วไป
        
        ให้ยาป้องกัน infective endocarditis หากเกิดภาวะติดเชื้อเข้าไปในระบบไหลเวียนโลหิต
        
        ป้องกันการเกิดภาวะเส้นเลือดในสมองแตก (cerebrovascular accident : CVA)
        
        รักษาภาวะ anoxic spells โดยการให้นอนท่าknee-chest position
        
        การรักษาทางศัลยกรรม โดยทำการต่อระบบไหลเวียน เพื่อเพิ่มปริมาณเลือดไปปอด ให้มากขึ้น
    - - สาเหตุ
        
        aorta และ pulmonary artery อยู่สลับที่กัน โดย aorta จะออกจากventricle ขวา แต่pulmonary artery ออกจาก ventricle ซ้ายแทน
      - พยาธิสรีรวิทยา
        
        หลอดเลือด aorta ออกจาก ventricle ข้างขวาและหลอดเลือด pulmonary artery ออกจาก ventricle ข้างซ้าย ซึ่งรับเลือดแดงจาก atrium ข้างซ้าย
      - อาการ
        
        มีอาการเขียว 2 –3 วันแรกหลังคลอด
        
        หายใจเร็ว
        
        ดูดนมได้ช้า
        
        หัวใจวาย
        
        ตับโต
        
        เจริญเติบโตช้ากว่าปกติ
      - การวินิจฉัย
        
        การซักประวัติ: มีอาการเขียว ดูดนมแลว้เหนื่อยง่าย
        
        การตรวจร่างกาย
        
        พบอาการเขียว มี clubbing finger
        
        พบ systolic ejection murmur
        
        หัวใจเต้นเร็ว โตขึ้น
        
        ตับโต
        
        การตรวจทางห้องปฏิบัติการ : Hb/Hct สูงกว่าปกติ
        
        chest x–ray : เงาหลอดเลือดในปอดเพิ่มขึ้น ห้องหัวใจโต
        
        EKG : atrium และ ventricle ข้างขวาโต ความดันในเส้นเลือดของปอดสูง
        
        echocardiogram
      - การรักษา
        
        การรักษาทั่วไป
        
        แนะนา อาหารที่ถูกต้อง ป้องกันและรักษาภาวะเลือดจาง
        
        ดูแลสุขภาพฟัน
        
        ป้องกันการติดเชื้อเข้าสู่หัวใจและภาวะขาดน้า
        
        ให้ o2 และรักษาภาวะหัวใจวาย
        
        ให้ Prostaglandin ในระยะหลงัคลอดใหม่ๆ
        
        ให้ยา digitalis และ ยาขับปัสสาวะ
        
        การรักษาทางศัลยกรรม โดยการทะลุระหว่างผนังกั้น atrium ด้วย balloon หรือทำการผ่าตัดเพื่อให้เกิดทางติดต่อระหว่าง atrium ทั้งสอง
- - - - การอักเสบที่เกิดขึ้นตามหลังจากการติดเชื้อที่คอ หรือต่อมทอนซิลจากเชื้อโรค Beta hemolytic streptococcus group A
    - - ความผิดปกติทางระบบภูมิคุ้มกัน (Immunopathology) ทำให้มีการทำลายของกล้ามเนื้อหัวใจโดยเฉพาะที่ผนงัของ left ventricle, mitral valve, aortic valve และเยื่อหุ้มหัวใจ การอักเสบจะเป็นแบบ exudative inflammation เกิด granulomatus tissue และ fibrosis การอกัเสบซ้า ๆ จะทา ใหลิ้นหัวใจตีบหรือรั่วได้
    - - Carditis : เป็นอาการที่พบบ่อยที่สุด พบร้อยละ 80
        
        พบเสียง murmur ที่ apex
        
        หัวใจโต
        
        หัวใจวาย
      - Polyarthritis : การอักเสบของข้อ โดยมักจะมีอาการมากกว่า 1 ข้อ มักเป็นข้อใหญ่ๆ
      - อาการแสดงทางผิวหนัง
        
        Erythema marginatum
        
        Subcutaneous nodule
      - Chorea : ความผดิปกติในการเคลื่อนไหวร่วมกับมีอารมณ์แปรปรวน
      - อาการทาง minor criteria
        
        Fever : ไข้ต่ำ
        
        Arthalgia : มีการปวดตามขอ
        
        Previous Rheumatic fever or RHD (Rheumatic heart disease)
        
        increase ESR, C-Reactive protein และ leukocytosis
        
        Prolonged P-R interval
    - - ต้องพบว่า มี2 major criteria ขึ้นไปหรือ พบ 1 major ร่วมกบั 2 minor criteria
      - การซักประวัติ
      - ตรวจร่างกาย
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        เพาะเชื้อจากคอ ตรวจหา Beta hemolytic streptococcus group A
        
        ASOในเลือดมากกว่า 320 Todd unit
        
        ESR เพิ่มขึ้น
        
        C-reactive protein ให้ผลบวก
      - chest x-ray : พบเงาหัวใจโตกว่า ปกติปอดบวมน้ำ มีน้า ในช่องเยื่อหุ้มหัวใจ เยื่อหุ้มปอด
      - EKG : P-R interval ยาวกวา่ ปกติT-wave ผิดปกติ
      - (echocardiogram) : ช่วยวินิจฉัยการมีน้ำในเยื่อหุ้ม หัวใจการรั่ว/ตีบของลิ้นหัวใจ
    - - ให้ย้ากำจัดเชื้อโรค Betahemolytic streptococcus
      - ให้ยาสำหรับลดการอกัเสบ ได้แก่ Salicylate และ Steroid
        
        กรณีมี Carditis โดยที่หัวใจไม่โตให้ Aspirin ขนาดเดิม นาน 4-6 สัปดาห์
        
        ข้ออักเสบอย่างเดียวให้ Aspirin นาน 1-3 สัปดาห์
      - ให้นอนพัก 2-6 สัปดาห์/เคลื่อนไหวไปมาในห้อง เดินบริเวณใกล้ ช่วยเหลือในการทำกิจกรรมทุกอย่าง ขึ้นอยู่กับอาการผู้ป่วย
      - ถ้ามี Chorea ให้ Phenobarbital, Diazepam
        
        ผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจวาย ให้ digitalis ร่วมกับยาขับ ปัสสาวะเพื่อช่วยในการขยายหลอดเลือด