บทที่ 5 พยาธิสภาพของกล้ามเนื้อและกระดูก

บทนำ

  • กระดูก ข้อ กล้ามเนื้อ เอ็น ระบบประสาท เป็นเนื้อเยื่อที่มีความแตกต่างกัน แต่มีการทำงานเกี่ยวข้อง ประสานกัน
  • กระดูกช่วยในการคงรูปร่างของร่างกาย
  • กระดูกสำคัญต่อการเคลื่อนไหวของร่างกาย น้ำหนักเบา
  • กระดูกยาว(Tubular bone) ทำหน้าที่ในการรับน้ำหนักและการเคลื่อนไหวของร่างกาย กระดูกแบน(Flat bone) ทำหน้าที่ป้องกันอวัยวะสำคัญที่อยู่ภายใน
  • เซลล์กระดูก จะไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้ถ้าอยู่ห่างจากเส้นเลือด 0.1 มม.
  • เยื้อหุ้มกระดูก(Periosteum) เป็นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันที่ห่อหุ้มรอบกระดูก และendosteum ซึ่งอยู่ส่วนในกระดูกจะทำหน้าที่เชื่อมต่อเมื่อมีกระดูกหัก

เซลล์ที่เป็นส่วนประกอบของกระดูก

  • Osteoprogenator cells
  • Osteoblast
  • Osteocytes
  • Osteoclast

image

การเปลี่ยนแปลงของกระดูกและการควบคุม

  • กระดูกเป็นแหล่งสะสมแคลเซียมของร่างกาย
  • Calcium ใน Plasma ลดลง

พยาธิสภาพของกระดูก Pathology of Skeletal

ความหมาย : เป็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นแล้วส่งผลทำให้ระบบกระดูกทำหน้าที่บกพร่อง

หน้าที่ของกระดูก

  1. เป็นแหล่งสะสมของ Calcium
  1. ช่วยการเคลื่อนไหว
  1. สร้างเม็ดเลือด
  1. ปกป้องอวัยวะที่สำคัญภายในร่างกาย
  1. เป็นที่ยึดเกาะของเส้นเอ็นกล้ามเนื้อ

สาเหตุการเกิดพยาธิสภาพของกระดูก

  1. ความผิดปกติทางพันธุกรรม
  1. การติดเชื้อ
  1. ไม่ใช่การติดเชื้อ

3.1 ได้รับแรงกระแทก แตก หัก

3.2 ความเสื่อมตามวัย

3.3 ความเสื่อมจาพฤติกรรม

  1. ความผิดปกติขององค์ประกอบอื่นที่สัมพันธ์กัน ได้แก่ กล้ามเนื้อ ข้อต่อ เส้นเอ็น ระบบประสาท

พยาธิสรีรวิทยา Osteoarthitis (OA)

  • พยาธิสภาพของโรคเกิดทั้งที่กระดูกอ่อนผิวข้อ (articular cartilage) และกระดูกใต้กระดูกอ่อน เกิดขึ้นที่ขอบของข้อ ทำให้ขัดขวางการเคลื่อนไหวของข้อและมีอาการปวดข้อตามมา

สาเหต Osteoarthritis (OA)

  1. Primary osteoarthritis เกิดจากการสึกหรอหรือการเสื่อมของข้อ โดยไม่มีสาเหตุนำมาก่อน โดยพบบ่อยในผู้สูงอายุ และพบมากในเพศหญิง
  1. Secondary osteoarthritis เกิดจากมีความผืดปกติของข้อมาก่อน สามารถเกิดได้กับทุกคนทุกเพศ และทุกวัย

ข้ออักเสบรูมาตอยด์ Rheumatoid arthritis ; RA

พยาธิสรีรและสาเหตุ

  1. Infectious agents : การติดเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัสบางชนิด เช่น Diptheroid bacili , Mycoplasma เป้นต้น
  1. Autoimmune defects : ร่างกายมีปฏิกิริยาต่อต้านสารกระตุ้นที่เกิดขึ้นภายในร่างกายตนเอง

Ostemyelitis การติดเชื้อของกระดูก

  • เป็นการอักเสบติดเชื้อของกระดูกทุกชั้น ตั้งแต่ bone marrow , cortex จนถึงขั้น periosteum ตำปหน่งที่พบว่ามีการติดเชื้อบ่อยในวัยผู้ใหญ่คือกระดูกสันหลัง เท้าและกระดูกต้นขา

การรักษา

  1. จัดให้อวัยวะส่วนที่มีพยาธิสภาพอยู่นิ่ง(immobilize) มากที่สุด
  1. การให้ยาปฏิชีวนะ
  1. ให้น้ำเกลือ กรณีเกิดภาวะขาดดุลของน้ำและเกลือแร่
  1. ให้อาหารพวก high protein, high calories และ high vitamin c
  1. ทำการผ่าตัดเอาหนองออก

Non-Infectious orthopedics disease ไม่ใช่การติดเชื้อที่กระดูก

  1. โรคกระดูกพรุน osteoporosis
  1. กระดูกหัก fracture
  1. เก๊าท์ gout arthritis
  1. มะเร็งกระดูก bone arthritis
  1. วัณโรคกระดูก bone tuberculosis

พยาธิสภาพของกล้ามเนื้อ Pathology of Muscle

  • กล้ามเนื้อ มีความทนต่อสิ่งที่มารบกวนหรือทำให้เกิดอันตราย โดยเฉพาะเมื่อเส้นประสาท และเส้นเลือดที่มาเลี้ยงอยู่ในสภาพสมบูรณ์ ปกติ
  • กล้ามเนื้อจะมีการปรับตัวให้ใหญ่ขึ้นหรือเล็กลงตามขนาดการใช้งาน
  • กล้ามเนื้อลีบ Atrophy มักมาจากความผิดปกติของระบบประสาทที่เกี่ยวข้อง
  • การอักเสบของกล้ามเนื้อ myositis อาจมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อไวรัส แบคทีเรีย เชื้อฯลฯ
  • polymyositis เป็นคำที่จะได้ยินบ่อยๆ บ่งบอกถึงสภาวะที่มีอาการและอาการแสดงของผู้ป่วยที่เกิดขึ้นขากกล้ามเนื้ออักเสบ
  • dermatomyositis น่าจะมีสาเหตุมาจาก autoimmune

โรคกล้ามเนื้อลีบ duchenne muscular dystrophy

  • กล้ามเนื้ออ่อนแรง เกิดภาวะหายใจล้มเหลว respiratory failure จะทำให้หัวใจวายได้

image

พยาธิสภาพของโรคทางกระดูก ข้อต่อ กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น

กล้ามเนื้ออ่อนแรงจากความผิดปกติของระบบผลิตพลังงานและต่อมไร้ท่อ

กล่ามเนื้ออ่อนแรงเนื่องจากความไม่สมดุลของ Electrolyte

image