Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Drugs acting on central nervous system((ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนกลาง…
Drugs acting on central nervous system((ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนกลาง )
กลุ่มยาที่ 6.Antiepileptics(อาการชัก)
ยาที่ใช้บำรุงระบบประสาท/ชัก
*ยาLamotrigine(Lamictal)
*ยาTopiramate(Topamax)
*ยาGabapentin(์Neurontin)
Benzodiazepines(กันชัก)
*ยาDiazepam (Valium)
*ยาLorazepam (Ativan)
ยาออกฤทธิ์ได้หลายกลไกล
nerve ใช้เวลากลับสู่ active stata ช้า
กดการส่งสัญญาณ (neuronal firing) ทำให้การชักลดลง
ลด seizure activity โดยเพิ่ม the inhibitory effects of gammabutyric acid (GABA)
ยาที่ใช่บ่อย
**ยา Carbamazepine
Side effects and Cautions
วิงเวียน/ตาพร่า ปวดหัว
Skin disorder (ผื่น , SJS-TEN) → ตรวจ gene หาการแพ้ยา
hypersensitivity syndrome (HSS)
Stevens–Johnson syndrome (SJS)(ผื่นผิงลอก 10%)
maculopapular eruption (MPE)
toxic epidermal necrolysis (TEN)(ผื่นผิวลอกมากกว่า 10% อาจตายได้)
**ยากันชักเก่า Valproicacid
Side effects and Cautions
พิษต่อตับ/อาหารไม่ย่อย/คลื่นไส้/อาเจียน
*
ยา Phenytoin
Side effects and Cautions
ง่วงนอน/ตาพร่า/ความจำลด
ผื่น
ไม่สามารถใช้กับคนท้องได้
เหงื่อกโต
*
BARBITURATES:ยา Phenobarbital
Side effects and Cautions
ง่วงนอน/ซึมเศร้า
ยาคุมไม่ได้ผล
Newer antiepileptic medications
(ยากันชักใหม่/ออกใหม่)
**ยา Levetiracetam (Keppra (กด CNS)
**ยาTopiramate(Topamax)(เลือดเป็นกรด)
**ยาLamotrigine (Lamictal)
Side effects and Cautions
ผื่น , SJS-TEN
ไม่สามารถใช้กับคนท้องได้
**Gabapentin (Neurontin)(ยากินบำรุง ประสาท)
**ยาGabapentin (Neurontin)(บำรุงประสาท)
กลุ่มยาที่ 1.Anxiolytics, sedative and hypnotics(กลุ่มยากดประสาท)d]กลุ่มยานอนหลับ/ทำให้สงบ
กลุ่มยาที่ใช้
ยากลุ่มBenzodiazepines
Intermediate -Acting (10-20 hours): Temazepam (Restoril)ออกฤทธิ์ปานกลาง
ยาLorazepam(Ativao)
*
ยาAlprazolam (Xanax)ทำให้สมองสงบ
Long-Acting(1-3 days): Chlordiazcpoxide (Libriunt)ออกฤทธิ์นาน
ยาDiazepam (Valium )
ใช้บ่อยออกฤทธิ์นาน/ทำให้นอนหลับ/สงบ
Short-Acting (2-8 hours):Oxazepam (Serax)ออกฤทธิ์สั้น
ยาMidazolam (Versed)
ยาTriazolam (Halcion)
ยาClonazepam(Klonopin)
ยากลุ่มนี้ส่วนมากลงท้ายด้วย"zepam"
Therapeutic Uses(ใช้กับผู้ป่วย)
Insomnia(นอนไม่หลับ)
Muscle spasm(กล้ามเนื้อเกร็ง)
Seizure disorders(กันชัก)
Side effects and Cautions
Over-sedation (กดสมอง/หลับนาน)
กดทางหายใจเมื่อให้ทาง IV และร่วมกับ alcohol
ดื้อยา(ต้องให้ยาเพิ่ม)/เสพติดยา
ห้ามใช้กับหญิงมีครรภ์(อาจทำให้ทารกผิดปกติ)
**ยากลุ่มbuspirone
ยาBarbiturate
ยาที่ใช้
มักลงท้ายด้วย"barbital "
**ยาPhenobarbital (Luminal) –long acting
ยาPentobarbital (Nembutal) – short acting
ยาAmobarbital (Amytal) -short acting
ยาThiopental (Pentothal) -ultrashort acting
กลไกลการออกฤทธิ์เหมือนกับBDZ โดยเพิ่มการทำงานของGABA ทำให้ Cl เข้าcell มากขึ้น(โดยจับการ receptor คนละตำแหน่งกับ BDZ)
**ยาmeprobamate
กลุ่มยาที่3.Bipolar disorders(ยารักษาอารมณ์แปรปรวน/อารมณ์สองขั่ว)
ยาที่ใช้
mood-stabilizing medications
**ยาlithium carbonate
ทำให้เกิด neurochemical ในสมองเปลี่ยนแปลงไป
Side effects and Cautions
คลื่นไส้/ท้องเสีย/ปวดท้อง
มือสั่น
ปัสสาวะบ่อย
น้ำหนักขึ้น/พิษต่อไตบ
โรคไบโพลาร์
major depressive
episode)(ซึมเศร้า)
mania หรือ hypomania) อารมณ์ดีกว่าปกติ
กลุ่มยาที่ 4.Antipsychotics
Schizophrenia(โรคจิตเภทหรือโรคจิต)
Positive symptoms(เห็นภาพหลอน/เพ้อ)
Negative symptoms(ตัดขาดสังคม/อารมณ์ร่วมน้อยลง)
เป้าหมายการรักษา
ลดความรุนแรงของอาการที่เกิดขึ้น
ป้องกันไม่ให้กลับไปเป็นซ้ำ
สามารถใช้ชีวิตได้ปกติ
ยารักษามี2แบบ
First-generation (conventional) antipsychotic medications ส่วนใหญ่
ควบคุม positive symptoms
ยาchlorpromazine (Thorazine) –low
**ยาHaloperidol (Haldol) –high potency
กลไกลการทำงานBlock dopamine (D2),
Side effects and Cautions
Parkinsonism,(อาการคล้ายโรคพาคินสัน
gynecomastia (breast enlargement)(นมโตในเพศชาย/ประจำเดือนไม่ปกติ
Dermatitis(ผิวหนังอับเสบ)
Second-generation (atypical) antipsychotic ลดได้ทั้ง positive และ
negative symptom
**ยาrisperidone (Risperdal)
กลไกลการทำงาน
Block NE, histamine และ ACh
Block serotonin มากกว่าdopamine receptor
Side effects and Cautions
ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ดีในโรคเบาหวาน
น้ำหนักขึ้น
Mild EPSs (สั่น)
กลุ่มยาที่ 5.Anti-Parkinson’s agents.(โรคพากินสัน)
การรักษา
รักษาด้วยยา
ทำกายภาพบำบัด
ผ่าตัด(ในคนอายุน้อย)
แบ่งได้ 2 กลุ่ม
เพิ่มปริมาณdopamine
**ยาLevodopa (ผ่าน BBB)เพิ่มการสังเคราะ DA
**ยาCarbidopa(ลดการเปลี่ยนlevodopa เป็น DA)
Dopamine agonists
**ยาbromocriptine
entacapone(เพิ่ม CNS)
ทำให้ levodopa อยู่ได้นานขึ้น(ใช้ได้แค่ระยะหนึ่งเท่านั้น)
Side effects and Cautions
คลื่นไส้/อาเจียน
เห็นภาพหลอน/ฝันร้าย
ปัสสาวะเปลี่ยนสี
กลุ่มยาที่ 2.Depressive disorders(ยากลุ่มโรคซึมเศร้า)
แบ่งเป็น 4 type
Selective serotonin inhibitors (SSRIs)
ยาที่ใช้บ่อย
**ยาFluoxetine (Prozac)
**ยาSertraline (Zoloft)
กลไกลการออกฤทธิ์ยับยั้งการ reuptake ของ serotonin (5-HT) ทำให้ปริมาณของ(5-HT)สูงขึ้นปริเวณ synapse
Side effects and Cautions
คลื่นไส้/ท้องเสีย/นอนไม่หลับ
Serotonin syndrome(ไข้สูง/ตัวสั่น/กล้ามเนื้อเกร็ง/**ห้ามใช้ร่วมกับยากลุ่มMAOIs
Withdrawal syndrome (อาการถอนยา)
Atypical antidepressants
ยาที่ใช้บ่อย
**ยาbupropion HCL (Wellbutrin)
กลไกลการออกฤทธิ์ไม่ชัดเจน/ออกฤทธ์ผ่านทางการยับยั้งdopamine uptake
Side effects and Cautions
ปวดหัว/ปากแห้ง/ท้องผุ//หัวใจเต้นเร็ว
กดความอยากอาหาร
ชัก
การพยาบาล
ดูแลผู้ป่วยว่าทนต่อยาได้ไหม
ให้คำแนะนำที่เหมาะสม
Tricyclic antidepressants (TCAs)
ยาที่ใช้บ่อย
**ยาAmitriptyline (Elavil)
กลไกลการออกฤทธ์ยับยั้งการ NEและ 5-HTทำงานได้เยอะขี้น
Side effects and Cautions
Orthostatic hypotension(อาการวูบตอนเปลี่ยนท่า)
ง่วงซึม/เกิดอาการชักได้ง่าย
Monoamine oxidase inhibitors (MAOIs)
ยาที่ใช้บ่อย
**ยาPhenelzine (Nardil)
Selegiline (Emsam) – transdermal MAOI(แผ่นแปะ)
กลไกลการออกฤทธิ์ ยับยั้ง MAO(enzyme ที่ใช้ในการทำลาย (NE,DA,5-HT)ในสมองทำให้ปริมาณ(NE,DA,5-HT)เพิ่มขึ้น
Side effects and Cautions
Orthostatic hypotension(อาการวูบตอนเปลี่ยนท่า)
Hypertensive crisis เมื่อกินร่วมกับอาหารที่มี tyramine สูง(ไวน์/เบียร์/ชีส)
่