Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
sỏi thận, CĐHA, Thận ứ nước 🌊 - Coggle Diagram
sỏi thận
Khái niệm
- Tinh thể kết tinh lâu ngày ➡ sỏi 🧼
- Nam 👦🏻 > Nữ 👧🏻 6:4
(vì Đường niệu quản của 👦🏻 > 👧🏻, nam uống rượu, bia nhiềui)
Nguyên nhân
- ⬆ Ca
- ⬆ Acid uric
- ⬆ pH nước tiểu ( 4.8-8, trung bình là 6 ➡hơi axit)
- Uống ít nước ➡ chất cặn lắng lại ➡ tạo sỏi
- Ăn uống hông ❌ hợp lý (ăn nhiều thịt ➡ tạo nhiều axit uric ➡ H+ ⤴trong ống thận ➡ Ca đi vào ống thận ➡ tạo sỏi Ca)
- Nhịn tiểu
- Sử dụng thuốc 💊 không hợp lý
- Thừa cân 🐷🐽, nhịn ăn sáng
- Nhiễm trùng tiểu, phì đại tiền liệt tuyến
Giải phẫu hệ tiết niệu
- Thận ( 2 cái, bên (T) cao hơn bên (P))
(Nước tiểu đi từ vỏ thận ➡ Tủy thận( tháp thận) ➡ đài thận nhỏ ➡ đài thận lớn ➡ bể thận ➡niệu quản)
- Niệu quản (sỏi dễ kẹt vào 3 vị trí)
- Bàng quang
- Niệu đạo
Niệu đạo nam 👦🏻
- Niệu đạo tiền liệt
- Niệu đạo màng
- Niệu đạo hang ( hành, dương vật)
Triệu chứng lâm sàng
- Đột ngột, dữ dội
-Khởi phát khi lao động nặng, đi xa, thể thao (vì không ❌ đi tiểu nên sỏi bị kẹt) , uống thuốc lợi tiểu, uống nước lượng nhiều (vì tăng⬆ khả năng lọc ➡ tạo nhiều sỏi)
- Đau kéo dài hàng giờ ⏰⌚
- Hướng lan: lan xuống hố chậu➡ bộ phận Sinh dục ngoài ➡ mặt trong đùi (🏎🏎 không bao giờ lan lên vai ngực)
- Tư thế giảm đau: co bụng gập người/ ưỡn ngực, giảm ⏬ khi nghỉ ngơi/ dùng thuốc giảm ⏬ đau
-Mạch nhanh (kích thích hệ giao cảm)
- kèm theo: buồn nôn, đái dắt, bụng chướng`
-Sỏi chưa gây tắc: ở đài thận/ sỏi san hô 🌊
-Hội chứng kích thích ➡ sỏi ở bàng quang ➡ đau khi tiểu cuối bãi (vì khi bàng quang hết nước tiểu ➡ sỏi đụng vào thành bàng quang)
-Hội chứng tắc nghẽn: ➡ sỏi niệu đạo ( sỏi bị kẹt ở niệu đạo) ➡ tiểu khó, bí tiểu
-Tiểu ra máu: do sỏi di chuyển ➡ tổn thương đài thận, bể thận ➡ chảy máu 🩸
- NHIỄM KHUẨN TIẾT NIỆU : sốt, thận to, nước tiểu đục (xác bạch cầu)
Phân loại sỏi
- Sỏi Ca
- Sỏi Cholesteron
- Sỏi acid uric
Phân loại theo giải phẫu
- Sỏi đài bể thận (70%) ➡ hình san hô 🎇
- Sỏi bể thận ➡ hình tam giác 🔺
- Sỏi niệu quản
- Sỏi bàng quang ➡ 🔴
Sỏi bàng quang
- Nguyên phát: ở trẻ em 👶🏻👶🏻
- Thứ phát: bệnh lý ở cổ bàng quang ➡ cổ bàng quang bị xơ cứng ( do tuyến tiền liệt to lên chèn ép)➡nước tiểu xuống ❎ không hết ➡ hình thành sỏi
- Liệt tủy: liệt Cơ vòng ngoài ➡ tiểu ❌ không tự chủ
CĐHA
XQ KUB chuẩn bị ( tiêm 💉 thuốc cản quang)
-Thấy được chính xác vị trí thận, niệu quản
-Thấy được thận móng ngựa🏇🏻
-CCĐ tuyệt đối: tiền sử dị ứng với thuốc cản quang
-CCĐ tương đối**
- Suy thận: ure huyết thanh > 8mm/dL
- Dị ứng với iod
CB BN
- Nhịn uống nước, nhịn ăn
- Uống thuốc nhuận tràng trước 2h 🕑
kĩ thuật
- Trước khi tiêm thuốc : chụp KUB không cb 📸
- Khi tiêm: chụp liền 1 tấm 📸
- Sau tiêm 5': thuốc tới đài, bể thận ➡ chụp 📷
- Sau tiêm 10': Đè ép bụng BN➡ ❌ không cho thuốc xuống bàng quang ➡ chụp 📸
- Phim toàn thể: thuốc xuống bàng quang ➡ chụp 📸
- Kêu BN đi tiểu 🏃🏻♀️🏃🏻♂️➡ BN quay lại ➡ chụp 📸
Siêu âm
- Nang thân
- Sỏi thận
- Thận ứ nước
- ❌ Không thấy được niệu quản ➡ chỉ thấy được khi niệu quản giãn
-
XQ KUB không chuẩn bị
- Thấy được xương sườn 11,12
- Thấy được bóng thận
- Xương mu
🎆Chống chỉ định: phụ nữ mang thai
-tư thế: đứng
- ❌ không thấy được sỏi cản quang
- Có thụt tháo
Chụp bụng
- ❌ không cần thụt tháo
- Tư thế: nằm
- Thấy Phổi, cơ hoành
Dễ bị lầm sỏi với vôi hóa Tĩnh mạch chậu 🥶
-Sáng ở trung tâm
-Mờ ở bên ngoài
Lầm với vôi hóa hạch mạc treo
-
Thận ứ nước 🌊
Phân chia: 3 độ
- Độ 1: chỉ dãn đài thận lớn
- Độ 2: dãn đài thận lớn & nhỏ
- Độ 3: dãn nhu mô thận