Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

นศพต.ศุภิสรา พงศ์หล่อพิศิษฏ์ เลขที่ 63, :tada:แนวคิดและทฤษฎีการพยาบาล …

- - - - บุคคล หมายถึง ชีวะ-จิต-สังคม ที่มีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมที่มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาในระบบของบุคคลนั้น เมื่อมีสิ่งเร้ามากระทบ บุคคลจะเกิดกระบวนการปรับตัว (Coping process) ซึ่งผลลัพธ์ของการปรับตัวจะแสดงออกเป็นพฤติกรรมการปรับตัว (Behavior) ของแต่ละบุคคลนั่นเอง
    - - สุขภาพ ในแนวคิดของรอย หมายถึง ความคาดหวังของมิติการเป็นอยู่ของบุคคล การแสดงออกถึงสุขภาพและการเจ็บป่วยตามสภาพที่บุคคลเป็นอยู่จริง
    - - การช่วยเหลือที่ให้กับบุคคล กลุ่มบุคคล ครอบครัว ชุมชน และการพยาบาล มีเป้าหมายส่งเสริมให้มีการปรับตัวที่เหมาะสมของบุคคลและการจัดการสิ่งแวดล้อมที่เป็นสาเหตุเพื่อบรรลุซึ่งการมีภาวะสุขภาพและคุณภาพชีวิต กระบวนการพยาบาลตามขั้นตอนที่ รอย เสนอไว้ มี 6 ขั้นตอน
        
        4)การกำหนดเป้าหมายการพยาบาล (Goal setting) เป็นข้อความที่บอกชัดเจนว่าผลลัพธ์ที่เป็นพฤติกรรม หรือการตอบสนองที่ควรจะเกิดขึ้นและเป็นผลจากการปฏิบัติการเพื่อช่วยเหลือให้บุคคลปรับตัวได้คืออะไร
        
        2)การประเมินสิ่งเร้า (Assessment of stimuli) เป็นขั้นตอนในการค้นหาสิ่งเร้าตรง สิ่งเร้าร่วม หรือสิ่งเร้าแฝง โดยเฉพาะสิ่งเร้าตรงเนื่องจากส่งผลต่อระบบของบุคคลมากที่สุด ผู้ประเมินจึงต้องรอบคอบ และต้องมีความรู้ ความเข้าใจในสิ่งเร้าประเภทต่างๆ
        
        5) การกำหนดการบำบัดทางการพยาบาล (Intervention) การกำหนดเป้าหมายทางการพยาบาล เป็นการกำหนดว่าพยาบาลจะทำอะไรบ้างเพื่อทำให้บุคคลหรือกลุ่มคนมีการปรับตัวได้สำเร็จ
        
        1)การประเมินพฤติกรรมการปรับตัว (Assessment of behavior)
        หมายถึง รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับพฤติกรรมของบุคคล ในเรื่องของการปรับตัว จากนั้นพยาบาลจึงตัดสินใจว่าพฤติกรรมที่รวบรวมได้นั้นเป็นพฤติกรรมที่เป็นการปรับตัวได้สำเร็จ หรือปรับตัวอย่างไม่มีประสิทธิภาพ
        
        6) การประเมินผล (Evaluation) การประเมินผลเป็นขั้นตอนสุดท้ายภายหลังจากที่พยาบาลปฏิบัติการพยาบาลแล้ว พยาบาลต้องประเมินพฤติกรรมการปรับตัวของผู้ป่วยอีกครั้ง โดยพิจารณาจากพฤติกรรมของระบบการปรับตัวเปรียบเทียบกับเป้าหมายที่กำหนดไว้
        
        3)การกำหนดข้อวินิจฉัยการพยาบาล (Nursing diagnosis) เป็นขั้นที่พยาบาลตัดสินว่า สถานการณ์ปรับตัวของระบบปรับตัวกลุ่มใด เรื่องใดไม่มีประสิทธิภาพ โดยต้องระบุพฤติกรรมที่สังเกตได้ควบคู่ไปด้วย
    - - สิ่งแวดล้อม หมายถึง สิ่งที่อยู่รอบๆ ทั้งภายในและภายนอกบุคคล ซึ่งส่งผลต่อการปรับตัวของบุคคลทั้งทางตรงและทางอ้อมในที่นี้จะเรียกสิ่งแวดล้อมทีส่งผลต่อบุคคลนี้ว่า “สิ่งเร้า (Stimuli)”
        
        สิ่งนำเข้า (Input) : เกิดจากการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคลกบั สิ่งแวดล้อมก่อให้เกิดสิ่งนำเข้าสู่ระบบการปรับตัวของบุคคล เรียกว่า สิ่งเร้า(Stimuli) ซึ่งมาจากสิ่งแวดล้อมทั้งภายในและภายนอกตัวบุคคล การเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อมจะกระตุ้นให้บุคคลเกิดปฏิกิริยาการปรับตัวตอบสนอง โดยสิ่งเร้าแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม คือ
        
        2) สิ่งเร้าร่วม (Contextual stimuli) หมายถึง สิ่งเร้าที่อยู่เบื้องหลัง แต่เสริมสร้างหรือมีส่วนร่วมให้สิ่งเร้าตรงมีผลกระทบต่อบุคคลมากขึ้นหรือลดลง
        
        เช่น การรักษาด้วยรังสีในผู้ป่วยมะเร็ง หรือการล้างไตในผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง
        
        3) สิ่งเร้าแฝง (Residual stimuli) หมายถึง สิ่งเร้าที่มากระทบบุคคลแล้ว ไม่ทราบปัจจัยที่มากระทบต่อบุคคลชัดเจน แต่อาจส่งผลกระทบต่อบุคคลโดยไม่ทราบหรือระบุความรุนแรงได้แน่ชัด
        
        เช่น ความเชื่อในการรักษาด้วยยาผีบอกในคนไข้มะเร็งระยะสุดท้าย ความเชื่อที่บอกต่อกันมาเรื่องการกินสมุนไพรเพื่อขับน้ำในคนไข้โรคไตวายเรื้อรัง เป็นต้น
        
        1) สิ่งเร้าตรง (Focal stimuli) หมายถึง สิ่งที่มากระทบบุคคลโดยตรงและส่งผลให้บุคคลนั้นมีการตอบสนองต่อสิ่งนั้นในทันทีทันใด
        
        เช่นการเกิดโรค หรือ การเจ็บป่วยในคน เช่น โรคมะเร็งเต้านม โรคไต ฯลฯ
        
        สิ่งนำออก(Output) : สิ่งนำออกจากระบบการปรับตัวของบุคคลคือปฏิกิริยาตอบสนองซี่งเป็นพฤติกรรมที่สามารถสังเกต ตรวจสอบ หรือบอกได้ โดยอาจเป็นพฤติกรรมการปรับตัวได้(Adaptive behavior) หรือพฤติกรรมการปรับตวัที่ไม่มีประสิทธิภาพ(Ineffective behavior)พฤติกรรมการปรับตัวที่ดีจะช่วยส่งเสริมความมั่นคงของบุคคลให้สามารถบรรลุเป้าหมายการเจริญเติบโต การมีชีวิตอยู่รอด สามารถสืบทอดเผ่าพันธุ์และเอาชนะอุปสรรคต่างๆ ได้และพฤติกรรมที่ไม่ส่งเสริมให้บุคคลบรรลุเป้าหมายดังกล่าวจะเป็นพฤติกรรมการปรับตัวที่ไม่มีประสิทธิภาพ สิ่งนำออกจากระบบจะป้อนกลับ (Feedback process) ไปเป็นสิ่งนำ เข้าระบบเพื่อการปรับตัวที่เหมาะสมต่อไป
  - - - กลไกการควบคุม (Regulator subsystem) เป็นกลไกที่ควบคุมการทำงานของร่างกายไม่สามารถควบคุมได้ด้วยสมอง ได้แก่ ระบบประสาท ระบบต่อมไร้ท่อ ระบบภูมิคุ้มกัน ระบบเคมีต่างๆในร่างกาย
      - กลไกการคิดรู้ (Cognator subsystem) เป็นกลไกที่อยู่ภายใต้การควบคุมของสมองในการสั่งการ ได้แก่ อารมณ์ การรับรู้ การเรียนรู้ การรับข้อมูล การตัดสินใจเป็นต้น ทั้งสองระบบนี้จะทำงานร่วมกันเสมอเพื่อให้ร่างกายมีการปรับตัวซึ่งรูปแบบของการปรับตัวของบุคคลจะแบ่งเป็น 4 ด้าน
        
        การปรับตัวด้านร่างกาย (Physiologic mode) หมายรวมถึงรูปแบบความต้องการพื้นฐานสำหรับการดำรงชีวิต ได้แก่ อากาศ น้ำ สารอาหาร กิจกรรม การพักผ่อนนอนหลับ รวมถึงการทำงานของระบบต่างๆในร่างกาย
        
        การปรับตัวด้านอัตมโนทัศน์ (Self-concept mode) เป็นการผสมผสานความรู้สึก ความเชื่อเกี่ยวกับตนเองทั้งด้านภาพลักษณ์ ความคิด บุคลิกภาพ จิตวิญญาณ ความเชื่อรวมถึงศาสนา
        
        1. อัตมโนทัศน์ด้านร่างกาย (Physical self) เป็นความรู้สึกของตนเองต่อร่างกายเกี่ยวกับรูปร่างหน้าตาการทา หน้าที่ของอวยัวะต่างๆ ภาวะสุขภาพ และสมรรถภาพทางเพศอัตมโนทัศน์ด้านร่างกายแบ่งเป็น 2 ส่วน
        
        การรับความรู้สึกของร่างกาย (Body sensation) เป็นการปรับตัวเกี่ยวกัความรู้สึกของบุคคลที่มีต่อภาวะสุขภาพ สมรรถภาพการทา งานของอวยัวะต่างๆ
        
        ภาพลักษณ์ (Body image) เป็นการมองการรับรู้ และยอมรับภาพที่ปรากฏของตน
        
        2. อัตมโนทศัน์ด้านส่วนบุคคล(Personal self) เป็นความรู้สึกของตนเองเกี่ยวกบัความคาดหวงัค่านิยม อุดมคติ
        
        ความั่นคงในตนเอง (Self-consistency) เป็นความรู้สึกมั่นคงเหนียวแน่นไม่เปลี่ยนแปลงของบุคคล
        
        อุดมคติแห่งตน (Self-idea) เป็นสิ่งที่บุคคลมุ่งหวังที่จะทำ
        
        ศีลธรรม จรรยา และจิตวิญญาณแห่งตน (Moral-ethical-spiritual self) เกี่ยวข้องกบัความเชื่อในด้านศีลธรรม จรรยาศาสนา และค่านิยมของบุคคล
        
        การปรับตัวด้านบทบาทหน้าที่ (The role function mode) บทบาทหน้าที่ของบุคคล แบ่งเป็น 3 ระดับ
        
        บทบาทปฐมภูมิ (Primary role) เช่น บทบาททางเพศ
        
        บทบาททุติยภูมิ (Secondary role) เป็นบทบาททางสังคมของบุคคล ที่เกี่ยวข้องกับบทบาทปฐมภูมิ เช่น บทบาทการเป็นมารดา บทบาทการเป็นครู บทบาทการเป็นลูกที่ดี บทบาทเหล่านี้บุคคลต้องทำหน้าที่ตามบทบาทตลอดเวลา
        
        บทบาทตติยภูมิ (Tertiary role) เป็นบทบาทชั่วคราวที่เกิดขึ้นในบางช่วงของชีวิตที่บุคคลต้องทำหน้าที่ตามบทบาทนั้น เช่น การดำรงบทบาทของนายกรัฐมนตรี การดำรงบทบาทประธานศาล เป็นต้น บทบาทที่กล่าวมานี้มีผลต่อการปรับตัวของบุคคลทั้งสิ้น เพื่อให้สามารถทำหน้าที่ได้ตามบทบาทของตนเอง
        
        การปรับตัวด้านการพึ่งพาอาศัย (Interdependence mode) การปรับตัวด้านนี้ให้ความสำคัญกับการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคล ซึ่งเป็นไปตามบริบททางสังคมของบุคคลเกี่ยวข้องกับบุคคลเอง และสังคม โดยชนิดของความสัมพนัธ์ระหว่างบุคคลแบ่งไดเ้ป็น 2 ลักษณะ คือ
        
        .1 บุคคลที่มีความสำคัญ (Significant others) เป็นผู้ที่มีความสำคัญหรือมีความหมายต่อชีวิตของบุคคลน้้น มากที่สุด
        
        2 ระบบสนับสนุน (Support systems) เกี่ยวข้องในการที่จะช่วยให้บรรลุถึงเป้าหมายการพึ่งพาระหวา่งกันของบุคคล
    - - 2)ระดับทดแทน (Compensatory) เป็นระดับการปรับตัวของบุคคลขณะที่กำลังถูกท้าทายจากสิ่งเร้าภายนอก ทำให้บุคคลต้องมีการปรับตัว ปรับเปลี่ยนตนเอง เพื่อรักษาภาวะสมดุลของร่างกาย
      - 3)ระดับเสียสมดุล (Compromised) เป็นระดับการปรับตัวที่ร่างกายไม่สามารถกลับคืนสู่ภาวะสมดุลได้ หรือล้มเหลว ทำให้กระทบต่อภาวะสุขภาพและการดำรงชีวิต การทำงาน การทำหน้าที่
      - 1) ระดับแข็งแกร่ง (Integrated) เป็นระดับที่การปรับตัวของบุคคลขณะที่โครงสร้างและการทำหน้าที่สามารถดำเนินไปได้ด้วยดีอย่างเป็นองค์รวม และสามารถตอบสนองความต้องการพื้นฐานของบุคคลได้
    - - พฤติกรรมการปรับตัวที่ไม่มีประสิทธิภาพ (Ineffective responses) เป็นการตอบสนอง/พฤติกรรมต่อสิ่งเร้าในแบบที่ไม่ส่งเสริมให้เกิดความแข็งแกร่งของระบบ แต่ทำให้ระบบเสียสมดุล ไม่สามารถบรรลุเป้าหมายของการปรับตัวอย่างหนึ่งอย่างใดได้
      - พฤติกรรมการปรับตัวสำเร็จ (Adaptive response) เป็นพฤติกรรมการตอบสนองในเชิงบวก ส่งเสริมให้เกิดความแข็งแกร่งของบุคคล มุ่งสู่การบรรลุเป้าหมาย การมีชีวิตอยู่รอด (Survival) การเจริญเติบโต (Growth) สามารถสืบเผ่าพันธุ์ให้คงอยู่ มีความก้าวหน้า สามารถปรับเปลี่ยนสิ่งแวดล้อมให้เป็นไปตามที่ต้องการได้ (Mastery)
- - - - ความสามารถของผู้ป่วยที่จำดำรงภาวะสุขภาพที่ดี ด้วยพลังอำนาจของแต่ละบุคคล
    - - สถานการณ์และแรงผลักดันภายนอกของคุคคลที่จะมีผลโดยตรงต่อชีวิตและการพัฒนาแต่ละบุคคล
    - - ผู้ป่วยที่เข้ามาทำการปฎิบัติรักษาการพยาบาลนั้น มีสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมกับบุคลทำให้มีศักยภาพในการซ่อมแซมสุขภาพ และสามารถฟื้นคืนสภาพได้
    - - การจัดสิ่งแวดล้อมของผู้ป่วยให้สะอาด เงียบสงบ มีความอบอุ่น มีแสงสว่างอย่างเพียงพอ สิ่งเหล่านี้จะทำให้ผู้ป่วยมีพลังที่จะดำรงชีวิตต่อไปได้ ( Vital power ) วัตถุประสงค์หลักของการพยาบาลคือ การจัดให้ผู้ป่วยอยู่ในสภาพที่ดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ เพื่อให้เกิดการเยียวยาโดยธรรมชาติ
  - - - 1.ขั้นตอนการประเมิน : การสังเกตผู้ป่วย
        
        1.1 สภาพและผลของสิ่งแวดล้อมทางกายภาพต่อผู้ป่วย
        
        มีเสียงดังรบกวนเกินไป ทำให้ผู้ป่วยพักผ่อนไม่ได้ หรือไม่
        
        ภายในห้องผู้ป่วยอบอุ่นเพียงพอ มีแสงสว่างเพียงพอหรือไม่ มากหรือน้อยเกินไป
        
        สิ่งแวดล้อมทั่วไปสะอาด และปราศจากภยันตรายใด ๆ
        
        1.2อาหารและเครื่องดื่ม
        
        อาหารนั้นมีคุณค่าอาหารเพียงพอเหมาะสมหรือไม่
        
        ช่วงเวลาไหน ที่ผู้ป่วยจะสามารถรับประทานอาหารได้เป็นพิเศษ
        
        1.3ระดับความวิตกกังวล หรือความตื่นกลัว
        
        พยาบาลตอบสนองต่ออาการวิตกกังวลต่าง ๆ ของผู้ป่วยอย่างไร
        
        ผู้ป่วยแสดงออกถึงความวิตกกังวลอย่างไร ทั้งจากพฤติกรรมที่แสดงออก และจากคำพูดโดยตรงของผู้ป่วย
        
        ญาติ หรือผู้ที่มาเยี่ยมมีความคาดหวังอย่างไร พูดคุยกับผู้ป่วยในลักษณะอย่างไร
        
        1.4 ผลของความเจ็บป่วยต่อภาวะจิตใจ
        
        พฤติกรรมเป็นอย่างไร เมื่อมีไข้
        
        ผู้ป่วยมีปฎิกิริยาต่อความเจ็บปวดอย่างไร
      - 2.ขั้นตอนวินิจฉัยทางการพยาบาล : เน้นไปที่ความต้องการของผู้ป่วย และระดับพลังชีวิตที่ได้รับผลกระทบจากสิ่งแวดล้อม
        
        ผู้ป่วยต้องการความอบอุ่น การถ่ายเทอากาศ การพักผ่อนนอนหลับ และอาหารอย่างเพียงพอ เหมาะสม
        
        ผู้ป่วยไม่สุขสบายเนื่องจากความเจ็บปวด
      - 3.ขั้นตอนการวางแผนการพยาบาล: การสื่อสารกับผู้ป่วยเพื่อวางแผนร่วมกัน
        
        ให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าที่สบายและให้มีกิจกรมที่เหมาะสม
        
        พยายามลดสิ่งรบกวนที่จะทำให้ผู้ป่วยตื่น
        
        พยายามสร้างสิ่งแวดล้อมที่กระตุ้นให้เกิดการกลับฟื้นคืนสภาพโดยเร็วของผู้ป่วย
      - 4.ขั้นตอนการปฏิบัติการพยาบาล : การปรับเปลี่ยนกิจกรรมการพยาบาล และสิ่งแวดล้อมให้สอดคล้องกับความต้องการของผู้ป่วย
        
        จัดหาอาหารที่เหมาะสมกับผู้ป่วย
        
        ปรึกษาหารือกับครอบครัวญาติผู้ป่วย เพื่อลดความสิตกกังวลของผู้ป่วย
      - ขั้นตอนการประเมินผลปฏิบัติการพยาบาล ใช้หลักการสังเกตประเมินจากผลที่เกิดขึ้น
- - - - ความพร่องในการดูแลตนเองอย่างสมบูรณ์ คือ ไม่สามารถดูแลตนเองได้เลย
        ความพร่องในการดูแลตนเองบางส่วน คือ ภาวะที่บุคคลมีข้อจํากัดในการดูแลตนเองบางส่วน
      - เป็นแนวคิดหลักในทฤษฎีของโอเรม เพราะจะแสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างความสามารถในการ ดูแลตนเองและความต้องการการดูแลตนเองทั้งหมดในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง ซึ่งความสัมพันธ์ดังกล่าวนั้นมีได้ ใน 3 แบบ ดังนี้
        ในความสัมพันธ์ของ 2 รูปแบบแรกนั้นบุคคลสามารถบรรลุเป้าหมายความต้องการการดูแลตนเองทั้งหมด ได้ถือว่าไม่มีภาวะพร่อง(no deficit )
        ความสัมพันธ์ในรูปแบบที่ 3 เป็นความไม่สมดุลของความสามารถที่มีไม่เพียงพอที่จะตอบสนองความต้องการการดูแลตนเองทั้งหมดจึงมีผลทําให้เกิดความบกพร่องในการดูแล ตนเอง ความพร่องในการดูแลตนเองเป็นได้ทั้งบกพร่องบางส่วนหรือทั้งหมด
        
        ความต้องการน้อยกว่าความสามารถ (Demand is less than abilities: TSCD SCA )
        
        ความต้องการมากกว่าความสามารถ ( Demand is greater than abilities : TSCD> SCA )
        
        ความต้องการที่สมดุล (Demand is equal to abilities: TSCD = SCA )
    - - ทฤษฎีระบบพยาบาล เป็นระบบของการกระทําที่มีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาตามความสามารถและความต้องการการดูแลตนเองของผู้ป่วยหรือผู้รับบริการ โอเรมแบ่งระบบการพยาบาลออกเป็น 3 ระบบ คือ
        
        ระบบทดแทนทั้งหมด (Wholly compensatory nursing system)
        
        ระบบสนับสนุนและให้ความรู้ (Educative supportive nursing system)
        
        ระบบทดแทนบางส่วน (Partly compensatory nursing system)
      - นอกจากนี้โอเรมยังได้อธิบายวิธีการช่วยเหลือผู้ป่วย 5 วิธี
        
        การชี้แนะ
        
        การสอน
        
        การกระทําให้
        
        การสนับสนุน
        
        การสร้างสิ่งแวดล้อม
    - - การดูแลตนเองเป็นสิ่งจําเป็นในการมีชีวิตอยู่แนวคิดหลักของทฤษฎีนี้คือ การดูแลตนเอง (self care) เป็นกิจกรรมที่เกิดขึ้นโดยความสมัครใจ เป็นการกระทําอย่างจงใจ และเรียนรู้ได้จากการมีปฏิสัมพันธ์
        และการสื่อสารกับบุคคลอื่นโดยมีเป้าหมายเพื่อความสมบูรณ์ในโครงสร้างและหน้าที่การทํางานของร่างกายรวมทั้งพัฒนาการของมนุษย์ บุคคลที่อยู่ในวัยผู้ใหญ่เป็นผู้มีสิทธิและความรับผิดชอบต่อการดูแลตนเอง เพื่อดํารงความเป็นเจ้าของชีวิตและสุขภาพของตนเองรวมทั้งมีความรับผิดชอบต่อบุคคลที่อยู่ในความรับผ
        
        1.ผู้ที่จะดูแล(Self care agency)ความสามารถในการดูแลตนเองเป็นพฤติกรรมการเรียนรู้อย่างจงใจของบุคคลที่เปลี่ยนแปลงตาม ระยะพัฒนาการตั้งแต่วัยทารก จนถึงวัยชรา หรือเปลี่ยนแปลงไปตามภาวะสุขภาพและปัจจัยอื่นที่เกี่ยวข้องกับการเรียนรู้โครงสร้างความสามารถในการดูแลตนเองมี3ระดับคือ
        
        1) ความสามารถในการปฏิบัติการเพื่อการดูแลตนเองเป็นความสามารถในการคาดการณ์ ปรับเปลี่ยน และการลงมือปฏิบัติ
        
        2) พลังความสามารถในการดูแลตนเอง
        
        3)ความสามารถและคุณสมบัติขั้นพื้นฐานซึ่งเป็นความสามารถที่จะรู้ที่จะทํา และคุณสมบัติหรือปัจจัยที่มีผลต่อการแสวงหาเป้าหมายของการกระทําแต่หากประเมินความสามารถโดยใช้การประเมินผู้ดูแลสามารถประเมินตามแนวคิดทฤษฎีความสามารถในการดูแลบุคคลอื่นที่อยู่ในความรับผิดชอบ เรียกว่า dependent care agency มี 3 ระดับ คือ
        
        3.2พลังความสามารถ 10 ประการ
        (Ten power component )
        
        เป็นคุณลักษณะที่จําเป็นและ
        เฉพาะเจาะจง สําหรับการกระทําอย่างจงใจเป็นตัวกลางเชื่อมการรับรู้และการกระทําประกอบด้วย
        
        ความสนใจและเอาใจใส่ในตนเองในฐานะที่ตนเป็นผู้รับผิดชอบ
        
        ความสามารถที่จะควบคุมพลังงานทางด้านร่างกายของตนเองให้สามารถปฏิบัติกิจกรรม
        
        ความสามารถที่จะควบคุมส่วนต่างๆ ของร่างกายเพื่อการเคลื่อนไหวที่จําเป็นเพื่อการดูแลตนเอง
        
        ความสามารถที่จะใช้เหตุผล
        
        มีแรงจูงใจที่จะกระทําในการดูแลตนเอง
        
        มีทักษะในการตัดสินใจเกี่ยวกับการดูแลตนเองและปฏิบัติตามการตัดสินใจ
        
        มีความสามารถในการเสาะแสวงหาความรู้เกี่ยวกับการดูแลตนเองจากผู้ที่เหมาะสมและสามารถนําความรู้ไปใช้ได้
        
        มีทักษะในการใช้กระบวนการทางความคิดและสติปัญญา การรับรู้ การจัดกระทํา
        
        มีความสามารถในการจัดระบบการดูแลตนเอง
        
        มีความสามารถที่จะปฏิบัติการดูแลตนเองอย่างต่อเนื่องและสอดแทรกการดูแลตนเองเข้าเป็นส่วนหนึ่งในแบบแผนการดําเนินชีวิต
        
        3.3ความสามารถในการปฏิบัติเพื่อดูแลตนเอง (Capabilities for self – care operations)
        
        2.ความสามารถในการปรับเปลี่ยน ความสามารถในการตัดสินใจเกี่ยวกับสิ่งที่ตนสามารถและควรกระทํา เพื่อตอบสนองความต้องการและความจําเป็นในการดูแลตนเอง
        
        3.ความสามารถในการลงมือปฏิบัติ
        เป็นความสามารถในการทํากิจกรรมต่างๆรวมถึงการเตรียมการเพื่อการดูแลตนเอง
        
        1.ความสามารถในการคาดคะเน ความสามารถที่จะเรียนรู้เกี่ยวกับข้อมูลความหมายและความจําเป็นของการกระทํา รู้ปัจจัยภายในภายนอกที่สําคัญ เพื่อประเมินสถานการณ์
        
        3.1ความสามารถและคุณสมบัติขั้นพื้นฐาน (Foundational capabilities and disposition)
        
        เป็นความสาของมนุษย์ขั้นพื้นฐานที่จำเป็นในการรับรู้และการเกิดการกระทำ ซึ่งแบ่งออกเป็นความสามารถที่จะรู้ (Knowing) ความสามารถที่จะกระทำ (Doing) และคุณสมบัติหรือปัจจัยที่มีผลต่อการแสวงหาเป้าหมายของการกระทำ ประกอบด้วย
        
        การรับรู้ในเหตุการณ์ต่างๆ ทั้งภายในและภายนอกตนเอง
        
        การเห็นคุณค่าในตนเอง
        
        นิสัยประจําตัว
        
        ความห่วงใยในตนเอง
        
        การจัดลําดับความสําคัญของการกระทํารู้จักเวลาในการกระทํา
        
        หน้าที่ของประสาทรับความรู้สึกทั้งการสัมผัส มองเห็น ไ้ด้กลิ่นและรับรส
        
        ความตั้งใจและสนใจสิ่งต่างๆ
        
        ความเข้าใจในตนเองตามสภาพที่เป็นจริง
        
        การยอมรับในตนเองตามสภาพความเป็นจริง
        
        ความสามารถที่จะจัดการเกี่ยวกับตนเอง
        
        ความสามารถและทักษะในการเรียนรู้ ได้แก่ ความจํา การอ่าน เขียน การใช้เหตุผลอธิบาย
        
        ความต้องการการดูแล (Self care requisites)
        
        2.1 ความต้องการโดยทั่วไปที่บุคคลทุกคนต้องการ (Universal self-care requisites)
        
        การคงไว้ซึ่งอากาศ น้ํา และอาหารที่เพียงพอ
        
        การคงไว้ซึ่งการขับถ่ายและการระบายให้เป็นไปตามปกติ
        
        การป้องกันอันตรายต่อชีวิต หน้าที และสวัสดิภาพ
        
        2.2 ความต้องการเฉพาะในแต่ละระยะของพัฒนาการ (Developmental self-care requisites)
        
        เป็นการดูแลตนเองที่เกิดขึ้นจากกระบวนการพัฒนาการของชีวิตมนุษย์ในระยะต่างๆ เช่น การตั้งครรภ์ การคลอดบุตร และเหตุการณ์ที่มีผลเสียอุปสรรคต่อพัฒนาการ เช่นการเสียคู่ชีวิต
        
        2.3 ความต้องการที่เกี่ยวเนื่องกับภาวะสุขภาพและการดูแลสุขภาพ (Health deviation self-care requisites)เป็นการดูแลเองเมื่อมีความพิการ หรือความเจ็บป่วย การดูแลตนเองในภาวะนี้มี 6อย่างคือ
        
        แสวงหาและคงไว้ซึ่งความช่วยเหลือจากบุคคลที่เชื่อถือได้
        
        รับรู้ สนใจ และดูแลผลของพยาธิสภาพรวมทั้งผลที่กระทบต่อพัฒนาการ
        
        3.ปฏิบัติตามแผนการรักษา การวินิจฉัย การฟื้นฟูสภาพและการป้องกันโรค
        
        4.รับรู้และสนใจที่จะคอยปรับและป้องกันความไม่สุขสบายจากผลข้างเคียงของการรักษา
        
        5.ดัดแปลงอัตมโนทัศน์และภาพลักษณ์ในการที่จะยอมรับภาวะสุขภาพของตนเอง
        
        6.เรียนรู้ที่จะมีชีวิตอยู่กับผลของพยาธิสภาพ หรือผลของการวินิจฉัย
        
        3.ความสามารถในการดูแล( Therapeutic self care demand)
        
        กิจกรรมการดูแลตนเองทั้งหมดที่บุคคลควรจะต้องกระทำในระยะเวลาใดและระยะเวลาหนึ่งเพื่อตอบสนองความต้องการการดูแลที่จำเป็นของตนในสถานการณ์นั้นหรือเป็นงานทั้งหมดที่ต้องกระทำเพื่อรักษาไว้ซึ่งสุขภาพ
  - - - สิ่งแวดล้อมเป็น สิ่งที่ไม่สามารถแยกออกจากบุคคลได้ สิ่งแวดล้อมจะมีปฏิสัมพันธ์กับบุคลลตลอดเวลาสิ่งแวดล้อมอาจมีผลกระทบในทั้งทางบวก และทางลบ ต่อชีวิต สุขภาพ ความสุข ของแต่ละบุคคล ครอบครัว ชุมชน และสิ่งแวดล้อมมีความสัมพันธ์กันและสามารถควบคุมได้ และแบ่งสิ่งแวดล้อมออกเป็น 4ประเภท
        
        สิ่งแวดล้อมทางด้านกายภาพ
        
        สิ่งแวดล้อมด้านเคมี
        
        สิ่งแวดล้อมด้านชีวภาพ
        
        สิ่งแวดล้อมด้านสังคม
    - - สุขภาพ เป็นสภาพการทำงานร่วมก่อให้เกิดภาวะที่ความสมบูรณ์ของโครงสร้างการทำหน้าที่กายและจิตใจ สังคม
    - - โอเรมใช้คำว่า Human being ในความหมายของบุคคลและอธิบายบุคคลว่าเป็นหน่วยเดียวของกายและจิต เป็นองค์รวมที่เป็นระบบเปิดและเป็นพลวัตร มีศักยภาพในการกระทำอย่างจงใจและมีเป้าหมาย มีความสามารถในการเรียนรู้ เกี่ยวกับตนเอง และสามารถวางแผนระบบระเบียบ ในการปฏิบัติกิจกรรมเพื่อการดูแลตนเองได้
    - - การพยาบาลเป็นการช่วยเหลือทางสุขภาพที่มีลักษณะที่เฉพาะแตกต่างจากการช่วยเหลือผู้อื่นๆที่บุคคลได้รับเป็นการกระทำที่มีเป้าหมายและจงใจเพื่อช่วยเหลือบุคคลที่ไม่สามารถดูแลตนเองหรือผู้ที่อยู่ใต้ความรับผิดชอบอันเนื่องมาจากสุขภาพ ไม่ว่าจะเป็นเด็กหรือว่าผู้ใหญ่ให้สามารถดูแลตนเองและบุคคลที่อยู่ภายใต้ความรับผิดชอบได้อย่างเพียงพอและต่อเนื่องเพื่อรักษาไว้ซึ่งชีวิตสุขภาพและการหายจากโรคหรือการบาดเจ็บการปรับตัวให้เข้ากับผลกระทบของการเกิดโรคหรือการบาดเจ็บในสิ่งแวดล้อมที่เฉพาะเจาะจง
  - - - 2) ความสามารถของบุคคล (Human agency) เป็นความสามารถในการกระทําอย่างจงใจในรูปของการดูแลเพื่อตอบสนองความต้องการสําหรับตนเองและผู้อื่น
      - 3) บุคคลมีโอกาสที่จะประสบกับข้อจํากัดในการดูแลตนเองและดูแลบุคคลที่อยู่ ภายใต้ความรับผิดชอบในการ
        ดํารงไว้ซึ่งชีวิตและหน้าที่ของตนเอง
      - 1) บุคคลต่องการสิ่งกระตุ้นที่มีระบบระเบียบและเจาะจง (deliberate inputs) ให้กับตนเองและสิ่งแวดล้อมของตนอย่างต่อเนื่องเพื่อการมีชีวิตรอดและทําหน้าที่ได้ตามความสามารถของแต่ละคน
      - 4) บุคคลใช้ความสามารถในการค้นหา พัฒนา และถ่ายทอดวิธีการสนองตอบต่อความต้องการของตนเองและผู้อื่น
      - 5) กลุ่มบุคคลที่มีความสัมพันธ์กันอย่างมีโครงสร้าง แบ่งงานกันรับผิดชอบเพื่อที่จะดูแลสมาชิกในกลุ่ม
  - - - การวินิจฉัยและกําหนดปัญหา
      - การกําหนดระบบพยาบาลและการวางแผนการพยาบาล
    - - การวินิจฉัยและการกําหนดปัญหา
        
        1.1 การประเมินสภาพโดยการรวบรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับ
        
        สถานทางสุขภาพ
        
        แนวคิดของผู้ป่วยต่อสถานสุขภาพของตนเอง
        
        ความต้องการการดูแลตนเองทั้งหมด
        
        ความสามารถและข้อจํากัดหรือข้อบกพร่องในการกระทํากิจกรรมการดูแลตนเองทั้งหมดของผู้ป่วย
        
        1.2 การวินิจฉัยปัญหา และกําหนดปัญหา
        
        วินิจฉัยความต้องการการดูแลตนเองทั้งหมด
        
        วินิจฉัยความสามารถในการดูแลตนเอง
        
        วินิจฉัยความสามารถในการดูแลตนเอง โดยประเมินปริมาณและคุณภาพการดูแลตนเองของ
        ผู้ป่วยว่าเพียงพอ หรือไม่และประเมินสาเหตุที่ทําให้ขาดความสามารถในการดูแลตนเอง
      - กําหนดระบบพยาบาลและวางแผนการพยาบาล
        
        เลือกระบบการพยาบาลที่เหมาะสมกับสภาพผู้ป่วย จากนั้นจึงเลือกวิธีการช่วยเหลือตามความเหมาะสม เช่น การชี้แนะ การให้คําปรึกษา และการจัดสิ่งแวดล้อม เป็นต้น
- - - - ตัวตน (Self) บุคคลมีตัวตนทั้งลักษณะที่เป็นอยู่จริง (Self as it is) และตัวตนในอุดมคติ (Ideal Self)ที่บุคคลอยากจะเป็น รวมทั้งมีตัวตนสูงสุดคือ จิตวิญญาณ (Spiritual Self) ซึ่งเป็นแหล่งที่เกิดความตระหนัก
      - สนามปรากฏการณ์ (Phenomena Field) หมายถึงภูมิหลังหรือประสบการณ์
      - การดูแลที่เกิดขึ้นจริง (Actual Caring Occasion) เป็นการดูแลขณะเวลาที่พยาบาลผู้ให้การดูแลและผู้รับการดูแลรับรู้ตรงกันหรือเข้าใจถึงความรู้สึกซึ่งกันและกัน มีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ชีวิต ซึ่งนับเป็นการทำงานร่วมกันอย่างเสมอภาค (co-participant)
    - - 5.การยอมรับการแสดงออกของความรู้สึกทั้งทางบวกและทางลบ (Expressing Positive and Negative Feelings)
      - 6.การใช้การแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ในกระบวนการดูแล (Creative Problem-Solving Caring Process)
      - 4 .การสร้างสัมพันธภาพการช่วยเหลือไว้วางใจ (Helping-Trusting Human Caring Relationship)
      - 7.การส่งเสริมการเรียนการสอนที่เข้าถึงจิตใจของบุคคล (Transpersonal Teaching and Learning)
      - 3.ความไวต่อความรู้สึกของตนเอง และบุคคลอื่น (Sensitivity of Self and others)
        การสร้างความไวต่อความรู้สึกนี้ ช่วยให้บุคคลมีการพัฒนาด้านจิตวิญญาณ
      - 8. การประคับประคอง สนับสนุน และแก้ไขสิ่งแวดล้อมด้านกายภาพ จิตสังคม และ จิตวิญญาณ (Supportive, Protective, and/or Corrective Mental, Physical, Societal and Spiritual Environment)
      - 9 .การช่วยเหลือเพื่อตอบสนองความต้องการของบุคคล (Human Needs Assistance)
      - 10.การเสริมสร้างพลังจิตวิญญาณในการมีชีวิตอยู่ (Existential-Phenomenological-spiritual Forces)
      - 1. ระบบคุณค่าการสร้างประโยชน์ต่อเพื่อนมนุษย์ (Humanistic Altruistic System of values) การดูแลอยู่บนพื้นฐานของคุณค่าสากล คือ คุณค่าของความเป็นมนุษย์ และคุณค่าการเห็นแก่ประโยชน์ของผู้อื่น คุณค่าของมนุษย์ได้แก่ ความเมตตา ความห่วงใย ความเห็นใจ ความรักต่อตนเองและผู้อื่น ส่วนคุณค่าการเห็นแก่ประโยชน์ผู้อื่น
      - 2. ความศรัทธา และความหวัง (Faith-Hope) การสร้างความเชื่อ และสิ่งที่มีความหมายต่อผู้ป่วยเพื่อจะช่วยส่งเสริมและคงไว้ซึ่งสุขภาพ
  - - - ความต้องการด้านกายและจิตใจ (Psycho-physical needs)
      - ความต้องการด้านจิตสังคม (Psycho-social needs)
      - ความต้องการด้านกายภาพและชีวภาพ (Biophysical needs)
      - ความต้องการการพัฒนาภายในตน (Intrapersonal needs)
- - - - ระยะใกล้ชิด (Intimate distance)
      - ระยะส่วนบุคคล (Personal distance)
      - ระยะทางสังคม (Social distance)
      - ระยะทางสาธารณชน (Public distance)
  - - - 3.การปฏิบัติการพยาบาล (Implementation)
      - 1.การประเมินสภาพ (Assessment)
      - 2.การวางแผนการพยาบาล (Planning)
      - 4.การประเมินผลการพยาบาล (Evaluation)
  - - - 1.บุคคลเป็นส่วนหนึ่งของสังคม
      - 2.ทุกคนมีความนึกคิด มีความรู้สึกเป็นของตนเอง
      - 3.ทุกคนมีเหตุผลของตนเอง
      - 4.บุคคลเป็นผู้มีการรับรู้
      - 5.มีความสามารถที่จะแสดงความโต้ตอบ (React) ตามการรับรู้ของตนเอง
      - 6.มีความสามารถที่จะกระทำสิ่งต่างๆ(Action-oriented being)
      - 7.มีความสามารถที่จะวางเป้าหมายในการกระทำสิ่งต่างๆ
      - 8.มีความสามารถที่จะตัดสินใจและควบคุมตนเองได้
      - 9.ทุกคนมีเวลาในเรื่องต่างๆที่เหมาะสมเฉพาะของตนเอง
    - - ให้คำกัดกัดความ “ภาวะสุขภาพ” ว่าเป็นความสามารถในการปฏิบัติหน้าที่ ตามบทบาททางสังคมและ “ภาวะเจ็บป่วย” ว่าเป็นภาวะที่มีการเบี่ยงแบนของโครงสร้างร่างกายหรือจิตใจ หรือภาวะที่มีความขัดแย้งเกี่ยวกับสัมพันธภาพของบุคคลในสังคม
    - - การช่วยบุคคลและกลุ่มคนให้ฟื้นคืนสภาพ
    - - บุคคลมีทั้งสิ่งแวดล้อมภายในและสิ่งแวดล้อมภายนอก และอธิบายความสัมพันธ์ของสิ่งแวดล้อมภายในและภายนอกบุคคลไว้ ดังนี้ บุคคลมีความสามารถในการนำ พลังงานมาช่วยในการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมภายนอกได้อย่างต่อเนื่อง
- - - - วิธีการนำพาตนเองให้มีสุขภาพที่ดี
    - - บุคคลจะมีตัวแปรทั้งภายใน และภายนอกตน ต่อการที่จะเกิดพฤติกรรมใด ๆ
    - - รักษาสมดุลของตน
    - - พยาบาลหรือบุคคลากรทางสุขภาพเป็นปัจจัยภายนอกที่
        สำคัญต่อการเกิดพฤติกรรม
    - - บุคคลสามารถทำความเข้าใจจุดอ่อน จุดแข็งเกี่ยวกับความสามารถของตน
    - - การจะปรับเปลี่ยนพฤติกรรมนั้นเริ่ม โดยตัวบุคคลนั้น ๆ
    - - มนุษย์ทุกคนมีเป้าหมายสุขภาพที่ดี
  - - - พฤติกรรมเดิมที่เกี่ยวข้อง (Prior related behavior)
        ทั้งพฤติกรรมโดยตรงและโดยออ้ม
      - ปัจจัยส่วนบุคคล(Personal factors)
        เช่น เพศ อายุ ลักษณะรูปร่าง เป็นต้น
    - - การรับรู้ถึงประโยชน์ของการกระทำ(Perceived benefits of action)
      - การรับรู้อุปสรรคของการกระทำ (Perceived barriers to action)
      - การรับรู้ความสามารถของตน(Perceived Self – Efficacy)
        
        การได้รับคำพูดสนับสนุนว่าสามารถทำได้
        
        สภาวะร่างกาย เช่น ความวิตกกังวล กลัว งุ่มง่าม ความสงบ
        
        การมีประสบการณ์จากการสังเกต การปฏิบัติของบุคคลอื่น และการประเมินตนเองและได้รับข้อมูลย้อนกลับ
        
        การที่จะบรรลุสู่พฤติกรรมเกี่ยวข้องกับมาตรฐานของตนเอง หรือการประเมินจากบุคคลอื่น
      - กิจกรรมและความเกี่ยวเนื่องผลที่ได้ (Activity – related affect)
      - อิทธิพลความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล (Interpersonal influences)
      - อิทธิพลของสถานการณ์ (Situational influences)
    - - ความยึดมั่นต่อแผนปฏิบัติ
        
        การยึดมั่นที่จะดำเนินตามการกระทำ
        เฉพาะในเวลา สถานที่ และบุคคล
        
        แยกแยะกลยุทธ์ในการที่จะปฏิบัติ การปฏิบัติบนข้อตกลง ด้วยความเข้าใจ
      - ความต้องการความชอบที่เกิดขึ้นขณะนั้น (Immediate Competing Demands and Preferences)
        
        Competing demands
        
        บุคคลสามารถเอาชนะได้บ้าง เช่น จากสภาพแวดล้อม ครอบครัว งานที่ทำ
        
        Competing preferences
        
        บุคคลมีพลังอ านาจในการที่จะควบคุมเล็กน้อย เช่น
        ความชอบในการที่จะกินอาหารไขมันสูง แทนที่จะเลือกไขมันต่ำ
  - - - 1.การเห็นความสำคัญของสุขภาพ (Importance of health)คือ การที่บุคคลมองว่าสุขภาพคือสิ่งที่มีคุณค่าที่ควรแสวงหา
      - 2. รับรู้ว่าสุขภาพสามารถควบคุมได้(Perceived control of health) บุคคลรับรู้และเชื่อว่าสามารถเปลี่ยนแปลงสุขภาพได้ตามต้องการ
      - 3. รับรู้ความสามารถของตน (Perceive self – efficacy) บุคคลมีความเชื่ออย่างมากกว่าพฤติกรรมสามารถเกิดได้ตามที่บุคคลกำหนด
      - 4. คำจำกัดความของสุขภาพ มีตั้งแต่การไม่มีโรคจนถึงสุขภาพสูงสุดทำให้บุคคลมีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม
      - 5. การรับรู้สภาวะสุขภาพ (Perceived health status) สภาวะที่รู้สึกดี หรือรู้สึกป่วยสามารถแยกได้จากพฤติกรรมสุขภาพ
      - 6. การรับรู้ประโยชน์ของพฤติกรรม (Perceived benefits of behaviors) บุคคลจะมีความโน้มเอียงสูงที่จะเริ่มหรือทำต่อเนื่องในพฤติกรรมนั้น ๆ ถ้ารับรู้ว่ามีประโยชน์ต่อสุขภาพ
      - 7. การรับรู้ถึงอุปสรรคของพฤติกรรม (Perceived barriers to health promoting behaviors)ถ้าบุคคลรับรู้ว่าพฤติกรรมนั้นยากลำบากจะท าให้มีความตั้งใจลดลงในการปฏิบัติตาม
    - - 1.พฤติกรรมเดิม (Prior related behavior)คือ พฤติกรรมที่เป็นองค์ประกอบที่มีผลโดยตรงและโดยอ้อม และมีความเชื่อมโยงกับการรับรู้ถึงความสามารถของตน พฤติกรรมในอนาคตจะได้รับอิทธิพลจากความสำเร็จหรือความล้มเหลวของการกระทำาที่คล้ายคลึงในอดีต
      - 2. กิจกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับผล(Activity-related affect)ความรู้สึกทั้งด้านบวกและด้านลบในพฤติกรรมบางอย่าง มีอิทธิพลต่อพฤติกรรม และมีอิทธิพลโดยอ้อมถึงการรับรู้ในความสามารถของตน
      - 3. การยึดมั่นต่อแผนปฏิบัติ(Commitment to a plan of action) รวมถึงแนวคิดที่ตั้งใจเป็นแผนกลยุทธ์ที่เป็นเหตุนำมาซึ่งความตั้งใจที่จะเป็นแผนในการปฏิบัติซึ่งเกิดขึ้นเองหรือบุคคลอื่นมีส่วนรับรู้
      - 4. ความต้องการ ความชอบที่เกิดขึ้นแทรกทันที(Immediate competing demands and preferences) ในการที่บุคคลจะเลือกปฏิบัติ ความต้องการที่จะปฏิบัติอาจไม่สำเร็จเพราะไม่สามารถจัดการกับสิ่งแวดล้อมได้ ความชอบเป็นสิ่งที่มีพลังสำคัญต่อการเลือกปฏิบัติ เช่น บางครั้งตั้งใจจะไปออกกำลังกาย แต่กลับแวะเดินเที่ยวซื้อของในศูนย์การค้า เป็นต้น
- - - - สหวิชาชีพทำงานร่วมกัน
      - การดูแลคนไม่ใช่โรค
      - ทางเลือกอื่นในการดูแลสุขภาพ
      - การดูแลอย่างต่อเนื่อง
      - ส่งเสริมสุขภาพเชิงรุก
      - สนับสนุนการดูแลตนเอง
  - - - ความสมดุล
      - ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
      - ความกลมกลืนกัน
  - - - การสร้างสิ่งแวดล้อมที่ดีต่อสุขภาพ
      - เรียนรู้การบำบัดเสริม การแพทย์ทางเลือกที่ผู้บริการใช้
      - บทบาทพยาบาล -การส่งเสริมให้ความรับผิดชอบดูแลชีวิตและสุขภาพของผตนเอง
      - ส่งเสริมให้ผู้รับบริการมีสภาวะสุขภาพที่ดี และเลือกวิธีในการปฏิบัติตน
- - - - ความสมดุล -สมดุลทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สิ่งแวดล้อมและ สังคม
      - ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
      - ความกลมกลืนกัน
  - - - เป็นองค์รวมประกอบกายใจและจิตวิญญาณซึ่งจิตวิญญาณเป็นแก่นตัวตน(self)
    - - สิ่งแวดล้อมมีอิทธิพลต่อการรับรู้และพัฒนาของบุคคลที่อาศัยอยู่ในการดูแลซึ่งกันและกันระหว่างบุคคล
    - - การเจ็บป่วย(illness)เป็นภาวะที่ไม่มีดุลยภาพของจิตใจร่างกายและจิตวิญญาณ
    - - 1.การแสดงพฤติกรรมที่ส่งเสริมและปกป้องความเป็นบุคคลของผู้ป่วย(Expressive activity )
        
        การสร้างสัมพันธภาพที่มีความไว้วางใจ เช่น ความเชื่อมั่นศรัทธา ความหวัง เป็นต้น
        
        เกิดการสนับสนุน เช่น การเอาใจใส่ การเฝ้าสังเกต เป็นต้น
      - 2.การแสดงพฤติกรรมที่ปฏิบัติเพื่อตอบสนองการรักษาพยาบาล (Intrumental activities)
        
        พฤติกรรมที่กระทำด้านร่างกาย ด้วยการแนะนำช่วยเหลือ
        
        พฤติกรรมการช่วยเหลือด้านความรู้ เช่น การชี้นำ การสอนเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพ เป็นต้น
      - 3.องค์ประกอบการดูแลอย่างเอื้ออาทร 10ประการ
- - - - D:Disease การให้คำแนะนำเกี่ยวกับโรค
      - M: medication การให้คำแนะนำเกี่ยวกับยาที่ต้องรับประทาน
      - E: economic + environment การให้คำแนะนำเกี่ยวกับเศรษฐกิจฐานะเช่นการติดต่อหน่วยงานที่ให้ความช่วยเหลือรวมถึงคำแนะนำเกี่ยวกับการเตรียมสภาพแวดล้อม
      - T: treatment การให้คำแนะนำเกี่ยวกับการรักษาพยาบาล
      - H: health การให้คำแนะนำเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพทั่วไป
      - O: out patient การให้คำแนะนำการใช้แหล่งบริการสุขภาพอนามัยในการบำบัด การมาตรวจตามนัด
      - D : Diet การให้คำแนะนำในเรื่องการรับประทานอาหารที่เหมาะสมกับโรค
- - - - ระดับที่ 1 เป็นมุมมองโลกและระบบสังคม
        
        จุดเล็กที่สุด คือ บุคคลในวัฒนธรรม
        
        ระดับกลาง คือ ปัจจัยที่ซับซ้อนมากขึ้นในวัฒนธรรมที่เฉพาะเจาะจง
        
        ในมุมกว้าง คือ สถานการณ์ต่างๆ ในวัฒนธรรมที่หลากหลาย
      - ระดับที่ 2 เป็นการให้ข้อมูลเกี่ยวกับบุคคล กลุ่มบุคคล ครอบครัว ชุมชน และสถาบัน ในระบบบริการสุขภาพที่แตกต่างกัน
      - ระดับที่ 4 บอกระดับการตัดสินใจเพื่อปฏิบัติการดูแล
      - ระดับที่ 3 เป็นการให้ข้อมูลเกี่ยวกับระบบของกลุ่มชนและวิชาชีพการพยาบาลซึ่งปฏิบัติกิจกรรมภายในวัฒนธรรม
  - - - 1.การให้คำจำกัดความ ของคำว่า สุขภาพ ภาวะโรค ความเจ็บป่วย ความไม่สบาย
      - 2.ระบบความเชื่อด้านสุขภาพ
        
        ความเชื่อในศาสนาและอำนาจวิเศษ
        
        ความเชื่อในระบบชีววิทยาการแพทย์
        
        ความเชื่อที่เป็นองค์รวม เชื่อในความสมดุล ความกลมกลืน
      - 3.ความมีศิลปะและการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับการรักษา
      - 4.ชนิดของการรักษา : ระบบประชาชน ระบบวิชาชีพ และระบบพื้นบ้าน
    - - บุคคลแต่ละคนมีพฤติกรรมดูแลสุขภาพ
      - ความหลากหลายทางวัฒนธรรม
    - - สิ่งแวดล้อมทางกายภาพ
      - สิ่งแวดล้อมทางสังคม
      - สิ่งแวดล้อมที่เป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม
    - - 1.การดูแลมนุษย์ในปรากฏการณ์ต่างๆ โดยอาศัยวิทยาศาสตร์และศาสตร์เกี่ยวกับมนุษย์
      - 2.การปฏิบัติเพื่อการช่วยเหลือ สนับสนุน เอื้ออำนวย ทั้งในระดับบุคคลและกลุ่ม
  - - - 2.ทฤษฎีระดับกว้าง (Grand Theory) ทฤษฎีนี้ให้กรอบแนวคิดกว้างๆ และให้โลกทัศน์
      - 3.ทฤษฎีระดับกลาง (Middle Range Theory) ทฤษฎีนี้มีขอบเขตแคบลงและมโนทัศน์ไม่มาก
      - 4.ทฤษฎีระดับปฏิบัติ(Practice Theory)
      - 1.อภิทฤษฎี(Meta Theory) ทฤษฎีนี้บอกปรัชญา วิธีการสร้างทฤษฎีทางการพยาบาล
- - - - ระดับขั้นความตั้งใจในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม (stage of change: SOC)
        
        ขั้นเตรียมการ (preparation) ขั้นของพฤติกรรมที่ไม่ปฏิบัติ/ปฏิบัติบ้าง และตั้งใจจะทำทันที
        
        ขั้นปฏิบัติการ (action)
        พฤติกรรมที่ปฏิบัติเป็นบางครั้ง/เป็นประจำ
        
        ขั้นมีความตั้งใจที่จะเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม (contemplation) ขั้นของพฤติกรรมที่ยังไม่ปฏิบัติแต่มีความตั้งใจว่าอาจจะทำ
        
        ระดับพฤติกรรมคงที่ (main-tenance) เป็นพฤติกรรมที่ปฏิบัติเป็นประจำนานแล้ว
        
        ขั้นก่อนมีความตั้งใจที่จะเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม(precontemplation)พฤติกรรมที่ยังไม่ปฏิบัติและไม่ตั้งใจปฏิบัติ
    - - การปลุกจิตสำนึก (consciousness raising)
      - การเร้าอารมณ์และความรู้สึก (dramatic relief)
      - การประเมินตนเอง (Self-evaluation)
      - การรับรู้สิ่งแวดล้อมที่สนับสนุน สุขภาพ (Social liberation)
      - การทำพันธะสัญญากับตนเอง (Self-liberation
      - การหาแรงสนับสนุนทางสังคม (helping relationships)
      - การทดแทนด้วยสิ่งอื่น (Counter conditioning)
      - การประเมินผลของพฤติกรรมที่มีต่อสิ่งแวดล้อมและบุคคลรอบข้าง (environmental-reevaluation)
      - การควบคุมสิ่งเร้า (Stimulus control)
      - การให้การเสริมแรง (Reinforcement management)
  - - - เป็นความเชื่อมั่นที่บุคคลมีต่อตนเองว่าตนเองมีความสามารถที่จะปฏิบัติพฤติกรรมเป้าหมายได้สำเร็จ
    - - การที่บุคคลประเมินสมดุลระหว่างผลดีและผลเสีย ที่จะได้รับจากการปฏิบัติพฤติกรรมเป้าหมาย