Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลข้ามวัฒนธรรมของชาวม้ง - Coggle Diagram
การพยาบาลข้ามวัฒนธรรมของชาวม้ง
ความเป็นมาของชาวม้ง
สันนิษฐานกันว่าม้งคงจะอพยพมาจากที่ราบสูงธิเบต ไซบีเรีย และมองโกเลีย เข้าสู่ประเทศจีน และตั้งหลักแหล่งอยู่แถบลุ่มแม่น้ำเหลือง เมื่อราว 3,000 ปีมาแล้ว
ในปัจจุบันชาวม้งส่วนใหญ่ในประเทศไทย ตั้งถิ่นฐานอยู่ตามภูเขาสูง หรือที่ราบเชิงเขาในเขตพื้นที่จังหวัดเชียงราย พะเยา น่าน เชียงใหม่ แม่ฮ่องสอน แพร่ ลำปาง กำแพงเพชร เลย พิษณุโลก เพชรบูรณ์ สุโขทัย และตาก มีจำนวนประชากรทั้งสิ้นประมาณ 151,080 คน
ภาพรวม ถิ่นกำเนิดของชาวม้ง
ในประเทศไทยนั้นมีประชากร "ม้ง" อยู่ราว 2 แสนคน หรือคิดเป็นร้อยละ 14.37 ของจำนวนประชากรชาวเขาในไทย
ลักษณะบ้านเรือน
ชนเผ่าม้ง นิยมสร้างบ้านอยู่บนภูเขาสูง สร้างบ้านคร่อมพื้น โดยใช้พื้นดินเป็นพื้นบ้าน ฝาบ้านเป็นไม้แผ่น มุงด้วยคา มีห้องนอน กับห้องครัวในบ้าน บ้านจะมีขนาดใหญ่ เพราะอยู่อาศัยในลักษณะครอบครัวขยาย ม้ง ถือผู้อาวุโสเป็นหัวหน้าครอบครัว
การแต่งกาย
ม้งน้ำเงิน ผู้ชาย สวมเสื้อสีดำ หรือน้ำเงิน ตัวสั้น ตัวป้าย ปักลวดลาย แขนยาว ขลิบขอบแขนเสื้อด้วยสีฟ้า ส่วนกางเกงใช้สีเดียวกัน เป้ากางเกงจะกว้างและหย่อนต่ำลงมาถึงหัวเข่า ปลายขาแคบมีผ้าสีแดงคาดเอวเอาไว้
ผู้หญิง สวมเสื้อสีดำ หรือสีน้ำเงินเข้ม มีลวดลายที่หน้าอก แขนยาวขลิบที่ปลายแขนด้วยสีฟ้า ปกเสื้อห้อยพับไปด้านหลัง ปักลวดลาย สวมกระโปรงจีบ รอบตัว ลวดลาย จากการเขียนด้วยขี้ผึ้งแล้วนำย้อมสีน้ำเงิน มีผ้าผืนยาวปักลวดลาย หัอยชายปิดกระโปรง
ผู้หญิงที่แต่งงานแล้ว จะใช้ผ้าพื้นเรียบ ขลิบชายด้วยผ้าสี มีผ้าแดงปักลวดลายที่ชายทั้งสองข้าง และปล่อยเป็นพู่ห้อยลงมา คาดด้วยเข็มขัดเงินทับ พันแข้งด้วยผ้าสีน้ำเงินหรือดำ มวยผมไว้ที่กลางกระหม่อมมีช้องผมมวย
ม้งขาว ผู้ชาย แต่งกายคล้ายกันกับม้งน้ำเงิน แต่มีการประดับลวดลายน้อยกว่า ที่คอสวมห่วงเงินรอบคอหลายห่วง
ผู้หญิง ส่วนใหญ่จะแต่งตัวคล้ายกันกับม้งน้ำเงิน เดิมนิยมสวมกระโปรงสีขาวล้วนไม่มีลวดลายใดๆ มีผ้าผืนยาวที่ปิดทับด้านหน้ากระโปรงปักลวดลาย พร้อมทั้งมีผ้าแถบสีแดงคาดเอว
การสื่อสารของชาวม้ง
ภาษาม้ง จัดอยู่ในกลุ่มตระกูลภาษาม้ง-เมี่ยน
ม้งเด๊อ (Hmoob dawb)
ม้งจั้ว (Hmoob ntsuab)
การเขียนของชาวม้งอันได้รับการพัฒนาขึ้นโดยมิชชันนารีชาวอเมริกันและฝรั่งเศส ที่เข้ามาสอนศาสนาคริสต์ให้กับม้งในประเทศลาว
วัฒนธรรม และประเพณี
ประเพณีฉลองปีใหม่ เรียกว่า “ น่อเป๊โจ่วซ์”
ชาวม้งจะประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ ทุกคนจะสวมเสื้อผ้าชุดใหม่ ประดับเครื่องเงินสวยงาม
ประเพณีแต่งงานชาวม้ง จะไม่เกี้ยวพาราสี และไม่แต่งกับคนแซ่เดียวกัน หรือเป็นพี่น้องกัน
ชาวม้งนิยมแต่งงาน ในระหว่างอายุ 15 – 18ปี เมื่อแต่งงานกันแล้วฝ่ายหญิงจะย้ายเข้ามาอยู่ในบ้านของฝ่ายชาย
ศาสนา ความเชื่อ และพิธีกรรม
ชาวม้งมีการนับถือวิญญาณบรรพบุรุษ สิ่งศักดิ์สิทธิ์เกี่ยวกับธรรมชาติสิ่งแวดล้อม ที่อยู่บนฟ้า ในลำน้ำ ประจำต้นไม้ ภูเขา ไร่นา
ชาวม้งจะต้องเซ่นสังเวยสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่างๆ เหล่านี้ปีละครั้ง
บทบาทและสถาบันครอบครัวของชาวม้ง
มีลักษณะเป็นครอบครัวเดี่ยวขนาดใหญ่
ผู้ปกครองมีความคาดหวังสูงกับลูก ต้องการให้เด็กเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่ดูแลผู้เฒ่าผู้แก่ในบั้นปลายชีวิต
ให้ความสำคัญกับระบบอาวุโสที่มีการอยู่แบบร่วมมือ
ผู้หญิงถือเป็นสมบัติของสามีมีหน้าที่เลี้ยงลูกโดยเฉพาะลูกผู้ชาย ทำงานบ้านและทำงานสนองความต้องการของสามีและญาติ
ผู้หญิงมีโอกาสได้เรียนหนังสือน้อยกว่าผู้ชาย
อาหารการกิน
นิยมกินข้าวจ้าวเป็นอาหารหลัก โดยมีการนำของป่าที่สามารถหาได้ เช่น พืชผักและสัตว์ป่า
การดูแลผู้ป่วยข้ามวัฒนธรรมชาวม้ง
ชาวม้งมีความเชื่อว่าไม่กินผักและไม่อาบน้ำหลังจากคลอดบุตร
เปลี่ยนจากการไม่อาบน้ำในระยะเวลา 1 เดือน เปลี่ยนเป็นการเช็ดตัวแทน
ความเชื่อการไม่กินผักหลังการคลอดบุตร พยาบาลควรบอกถึงผลดีของผักต่างๆที่มีประโยชน์ต่อการบำรุงมารดาหลังคลอดหรือกินอาหารที่สามารถทดแทนกลุ่มแร่ธาตุได้
ทฤษฎีสมรรถนะของพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรมชาวม้ง
สมรรถนะด้านการรับรู้ความแตกต่างทางวัฒนธรรม
พยาบาลรู้จักสังเกต ค้นหาค่านิยมความเชื่อและมีความเข้าใจขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมความเชื่อหลังคลอดของชาวม้ง
สมรรถนะด้านจริยธรรม
พยาบาลเคารพความเชื่อวัฒนธรรมของผู้ป่วยชนเผ่าม้ง ให้บริการโดยคำนึงถึงผลดีและผลเสียของผู้ป่วย
สมรรถนะด้านกระบวนการพยาบาล
พยาบาลตอบสนองความต้องการของผู้ป่วยและญาติตามความเชื่อทางวัฒนธรรมที่สอดคล้องกับแผนการรักษาของทางการแพทย์
สมรรถนะด้านการบริหารความเสี่ยง
พยาบาลสามารถวิเคราะห์ปัญหาเจรจาต่อรองกับผู้ป่วยโดยแนะนำให้คนไข้หลังคลอดรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่แทน
สมรรถนะด้านความคิดริเริ่มนวัตกรรมการให้บริการ
พยาบาลค้นหา แนวทางในการแก้ไขปัญหาหาร่วมกับผู้ป่วยได้อย่างเหมาะสมและสอดคล้องตามความเชื่อและวัฒนธรรมของผู้ป่วย
สมรรถนะด้านการติดต่อสื่อสาร
พยาบาลมีบุคลิกภาพท่าทางที่เป็นมิตรต่อผู้ป่วย พูดจากับผู้ป่วยด้วยความสุภาพและ สามารถสื่อสารกับผู้ป่วยที่ไม่ใช้ภาษาไทยได้โดยญาติผู้ป่วยจะเป็นเป็นสื่อกลางในการสื่อสารผู้ป่วยกับพยาบาล ทำให้พยาบาลประเมินความเข้าใจความต้องการของผู้ป่วย