Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
เชื้อดื้อยา - Coggle Diagram
เชื้อดื้อยา
สาเหตุของเชื้อดื้อยานอกโรงพยาบาล
เคยใช้ยาต้านแบคทีเรียนผสมในอาหารสัตว์ เพื่อป้องกันสัตว์ป่วย
เคยเปลี่ยนไปซื้อยาค้านแบคทีเรียที่แรงกว่าทานเอง
เคยแกะแคปซูลเอายาต้านแบคทีเรียไปโรยแผล
เคยไปซื้อยาแก้อักเสบกินเอง
เคยอมยาอมที่ผสมยาต้านแบคทีเรีย
เคยใช้ยาต้านแบคทีเรีย โดยไม่ทราบชื่อสามัญของยา
เคยซื้อยาต้านแบคทีเรียมากินเอง
เคยหยุดกินยาต้านแบคทีเรียทันที เมื่ออาการดีขึ้น
ซื้อยาแบคทีเรีย กินตามคนอื่น
เชื้อดื้อยาที่พบบ่อยในโรงพยาบาล
Pseudomonas aeruginosa
Acinetobacter baumannii
Klebseilla pneumoniae
Enterobacter baumannii
Escherichia coli
Enterobacter spp
Stapthlococcus aureus
Myocbacterium tuberculosis
การค้นพบ
จากเชื้อรา Pnicillium chrysogenum
โดย Sir Alexander Dleming แพทย์ชาวอังกฤษ
จากการสังเคราะห์ยาเพนนิซิลลิน
หลังจากนั้นมีการพัฒนายาปฏิชีวนะ ใช้รักษาโรคจิดเชื้อแบคทีเรีย
การค้นพบเชื้อจุลชีพ เริ่มต้นใน พ.ศ. 2471
ยา Penicillibs
เป็นยาที่มีประโยชน์อย่างมาก
เพราะสามารถใช้รักษาโรคต่างๆ มากกว่า 80 โรค
ปัจจัยเสี่ยงต่อการติดเชื้อดื้อยา
มีโรคประจำตัวที่รุนแรง
มีการใส่อุปกรณ์ สายสวนต่างๆ
ได้ยาปฏิชีวนะมาก่อน
รักษาตัวอยู่ในหอผู้ป่วยความเสี่ยงสูง เช่น ICU
อยู่รพ.นาน
การอยู่ใกล้กับผู้ป่วยอื่นที่มีการติดเชื้ออยู่แล้ว
การป้องกันการติดเชื้อดื้อยา
ล้างมือก่อนและหลังสัมผัสผู้ป่วย
ให้ความรู้แก่ญาติและผู้ป่วย
แยกผู้ป่วยและอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ใช้กับผู้ป่วย
ใช้เครื่องป้องกันร่างกาย
กลไกการดื้อยา
Intrinsic resistance : จากคุณสมบัติของยา
Acquired resistance :
จากแบคทีเรียพัฒนาตัวเอง
Alteration of target site
ยาผ่านเข้า cell wall ได้ แต่ไม่สามารถจับกับ target site ได้
มีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้าง molecule ยาจึงออกฤทธิ์ไม่ได้
เช่น S.pneumoniae PBP
Bypass pathways
เชื้อสร้าง alternative target ขึ้นมาใหม่
ยาเข้าไปจับกับ target ใหม่แทน
เช่น PBP2a ในกรณี MRSA
Drug inactivation,modification
พบมากที่สุด
แบคทีเรียสร้างเอนไซม์มาทำลาย,
เปลี่ยนแปลงยาปฏิชีวนะ
Beta-lactamases
Cenphalosporinase
Penicillinases
Decrease uptake
ป้องกันไม่ให้ยาเข้าเซลล์
ให้มีการนำยาออกจากเซลล์
หรือ energy-requiring membrane efflux pump
เช่น
Imipenem
ใช้ porin นำยาเข้าเซลล์
แต่ P.aeruginosa พัฒนาให้ไม่มี porin
Salmonella typhi
มีการเพิ่ม expression ของยีน
ที่สร้าง multidrug efflux pump
การแพร่กระจายของเชื้อดื้อยา
โดยผ่านมือของบุคลากร อุปกรณ์ทางการแพทย์ (Transient carriers)
สิ่งแวดล้อม อาจจะเป็นแหล่งเก็บเชื้อ