Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาที่ออกฤทธิ์ ต่อระบบประสาท 20160224014653_upload_file_th - Coggle…
ยาที่ออกฤทธิ์
ต่อระบบประสาท
Autonomic nervous system (ANS)
Sympathetic NS
Adrenergic neurons = neuron ที่หลั่ง norepinephrine (NE)
Adrenergic receptor
Alpha-receptor
Beta-receptor
หากถูกกระตุ้นทำให้หัวใจเต้นเร็ว ตื่นเต้น ยกของหนักได้ทันที ความดันเลือดสูง
NE-กระตุ้น แอลฟ่า1-receptor-Contraction ของ smooth muscle ของ blood vessels
หลอดเลือดหดตัว
ความดันสูงขึ้น
เช่น ยาที่ใช้เพิ่มความดัน
Parasympathetic NS
Cholinergic neurons = neuron ที่หลั่ง acethylcholine (Ach)
Cholinergic receptor
Nicotinic receptor (N)
Muscarinic receptor (M)
หากถูกกระตุ้นทำให้กินอิ่ม นอนหลับ ขับถ่ายได้ ไม่ค่อยมีผลต่อหลอดเลือดแต่จะมีผลต่อหัวใจ ความดันลดลง หัวใจเต้นช้าลง
ถ้าความดันตกจะมี Baroreceptor reflex มาช่วยให้ความดันกลับมาปกติ
เมื่อ BP เพิ่ม Symp. tone ลด
−Heart : force & rate ลด
−Vasodilatation
Parasym. tone เพิ่ม
เมื่อ BP ลด Symp. tone เพิ่ม −Heart: force & rate −Vasoconstriction Parasym. tone ลด
Sympathomimetic drugs
Epinephrine (Adrenaline)
กระตุ้น alpha และbeta receptors
ถ้าให้ขณะสูง หลอดเลือดหดตัว ความดันเพิ่มขึ้น หายใจคล่องขึ้น เป็นยาช่วยชีวิต
ถ้าให้ในขณะต่ำๆจะกระตุ้น beta2 receptorsได้ ทำให้หลอดเลือดคลายตัว ความดันลดลง
Norepinephrine
(Noradrenaline)
กระตุ้น alpha1,alpha2 และbeta1 receptors
Dopamine
สารก่อนที่จะมาเป็น Norepinephrine
beta1 กระตุ้นหัวใจ,alpha1 กระตุ้นหลอดเลือด
vasodilation
ใช้รักษาภาวะช็อก
Isoproterenol
กระตุ้น beta1,beta2 receptors
Alpha-Agonists
Phenylephrine
กระตุ้นAlpha1 receptor ที่หลอดเลือด หลอดเลือดหดตัวทำให้หายใจคล่องขึ้น
ใช้เป็นยาdecongestant
action, nasal decongestant
แก้คัดจมูก
beta1Adrenoceptor Agonists
กระตุ้นหัวใจ
ใช้ยา Dobutamine
beta2 อยู่ที่กล้ามเนื้อเรียบ
Salbutamol
Terbutaline
Salmeteral
Formoterol
sm. muscle relaxation
(uterus, bl. vv., bronchus)
ทำให้มดลูกคลายตัว คือไม่ให้คลอดก่อนกำหนด
Ephedrine
กระตุ้นทั้งAlpha,Beta
กระตุ้นสมอง เป็นสารเสพติด
กลุ่มAmphetamines
เป็นยาบ้า กลุ่มindirect acting
เพิ่มการหลังNorepinephrine
กระตุ้นสมอง ทำให้ตื่นตัวตลอดเวลา
ผลข้างเคียง ปวดหัว ใจสั่น วิงเวียน
ประโยชน์
epinephrine ในคนเป็นภูมิแพ้
selective Beta2 agonist รักษาหอบหืด
Central nervous system
ใช้ภายใต้การดูแลของแพทย์
รักษาโรคhyper ในเด็ก
ลดน้ำหนัก
ใช้epinephrine (adrenaline) ถ้าหัวใจล้มเหลว
ผลข้างเคียง
Cardiovascular system
ความดันสูง
กระตุ้น Beta 2ทำให้ ขยายหลอดลม กล้ามเนื้อสั่น ใจสั่น
ถ้าถูกกระตุ้นมากไป จะอ่อนล้า กระสับกระส่าย
Sympatholytic Drugs
Anti-adrenergic drugs
Alpha-blocker ยาprazosin
ถ้าบล็อก หลอดเลือดคลายตัว ความดันลดลง
ยา Prazosin, terazosin, doxazosin, tamsulosin
ใช้ลดความดัน
Beta-blocker ยาpropranolol
ถ้าบล็อก หัวใจเต้นช้าลง ความดันลดลง
ผลข้างเคียง หลอดลมหดตัว
คัดจมูกได้ เกิดผลกระทบทางเพศ อาการหนาวสั่น บวมน้ำได้ด้วย
ยา BPH (Benign prostatic hypertrophy)
รักษาต่อมลูกหมากโตในผู้สูงอายุ
Terazosin, Doxazosin, Tamsulosin
block Beta1 and Beta2
Propranolol
Beta1selective Beta blockers
cardioselective
Atenolol, Metoprolol
Carvedilol, Nebivolol
ประโยชน์
ลดการสร้างน้ำในลูกตา
รักษาอาการมือสั่น ใจสั่น
ผลข้างเคียง
หัวใจเต้นช้า,หยุดเต้น
หลอดลมหดตัว
Parasympathomimetic drugs
ยา Cholinergic Drugs
แบ่งเป็น2กลุ่ม
Direct-acting drugs
(Cholinergic agonists)
ยาที่ถูกกระตุ้นที่ muscarinic โดยตรง
Indirect-acting drugs
ยาที่ไม่ได้ถูกกระตุ้นโดยตรง
ยับยั้งAcetylesterase
ทำให้Acetylcholine สูงขึ้น ความจำก็จะดีขึ้น
Cholinergic esters
ยา Bethanechol
จะไม่ถูกทำลายโดยenzyme esterase ออกฤทธิ์ได้นาน ไม่จับกับนิโคติน ผลข้างเคียงน้อย ใช้กระตุ้น ลำไส้ กระเพาะปัสสาวะ
Natural alkaloids and synthetic analogs ยาสารสกัดจากธรรมชาติ
Muscarinic สารสกัดจากเห็ด
Pilocarpine เช่น ยาหยอดตา ลดความดันในลูกตา ใช้ในผู้ป่วยโรคต้อหิน
Nicotine สารเกี่ยวกับใบยาสูบ
Indirect-Acting Cholinomimetics
แบ่งออกเป็น2กลุ่ม
Reversible antiChE ยับยั้งแบบผันกลับได้
Neostigmine
Pyridostigmine
ยาที่เพิ่มปริมาณAcetylcoline ในสมองได้ หรือช่วยเพิ่มความจำ (ใช้ในผู้ป่วยอัลไซเมอร์ได้)
Donepezil
Rivastigmine
Physostigmine
Irreversible antiChE
ยับยั้งแบบผันกลับไม่ได้
ส่วนใหญ่เป็นยาพิษ แก้พิษ ยาฆ่าแมลง ดูดซึมผ่านผิวหนังได้ดีมาก
Cholinesterase reactivator
ยา Pralidoxime (2-PAM)
ประโยชน์การนำยาไปใช้
ทำให้ม่านตาหดตัว ลดความดันลูกตา
ยา bethanechol, neostigmine
ใช้กระตุ้นกระเพาะอาหาร ทางเดินอาหาร ทางเดินปัสสาวะ
การกระตุ้นระบบ parasym.
รักษาหัวใจห้องบนเต้นเร็ว
ใช้เป็นยาทดแทนสารnicotin
ถ้ามากเกินไป อาการแสดงออกคือ
สาเหตุการเสียชีวิตมากจากยากลุ่ม organophosphates(ยาฆ่าแมลง)
จะใช้การรักษาตามอาการ หรืออาจจะลดการดูดซึมด้วยการล้างท้อง การชำระร่างกาย
Parasympatholytic drugs
ยาที่ยับยั้งระบบparasym.
Muscarinic blocking drugs
นิยมใช้กันเยอะ ใช้บล็อก muscarinic receptor
แก้อาการเมารถ เมาเรือ
ยา Atropine
(Hyoscyamine) ยาแก้พิษ
สังเคราห์มาจากดอกลำโพง
ใช้เป็นยารักษาโรคท้องเสีย เป็นยาหยุดถ่าย
ใช้หยอดตา เพื่อขยายม่านตา
รักษาภาวะหัวใจเต้นช้า
ลดการหลั่งของสารน้ำต่างๆในร่างกาย ใช้ก่อนการผ่าตัด
ผลข้างเคียง ปากแห้ง คอแห้ง หัวใจเต้นเร็ว
วิธีการรักษา รักษาตามอาการ เช่น ถ้าปากแห้งก็ให้จิบน้ำบ่อยๆ ถ้าตัวร้อนก็กินยาลดไข้
ข้อห้ามใช้
ห้ามใช้กับผู้ป่วยโดยเฉพาะต้อหินมุมปิด
ยา Ipratropium
ใช้รักษาโรคหอบหืด (หลอดลมคลายตัว)
ยา Benztropine
ใช้รักษาโรคพาคินสัน
ยาOveractive bladder (urinary incontinence)
รักษาผู้ป่วยสูงอายุที่กลั้นปัสสาวะไม่ได้
Nervous System (NS)
Central nervous system (CNS)
Spinal cord
Brain
Peripheral nervous system(PNS)
Somatic nervous system
ภายใต้อำนาจจิตใจ (ควบคุมได้)
กล้ามเนื้อลาย
Autonomic nervous system (ANS)
ส่วนใหญ่ควบคุมอวัยวะภายใน นอกเหนืออำนาจจิตใจ (สั่งการไม่ได้)
cardiac muscle กล้ามเนื้อหัวใจ
exocrine glands
ต่อมต่างๆ
smooth muscle กล้ามเนื้อเรียบ
Parasympathetic NS
Sympathetic NS
ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด
กระตุ้นAlpha1 หัวใจบีบตัว
กระตุ้นBeta1 หัวใจหดตัว
Medications affecting urinary output (ยาขับปัสสาวะ)
3.Potassium-sparing diuretics
Spironolactone (Aldactone)
มีผลต่อ hormone ภาวะK+ในเลือดสูง
1.Loop diuretics
Furosemide ขับน้ำขับเกลือ
ผลข้างเคียง ขาดน้ำ ความดันโลหิตลดลง K+ต่ำ
2.Thiazide diuretics
ผลข้างเคียงเหมือนข้อ1.แต่แรงกว่า
Osmotic diuretics
Mannitol เป็นยาฉีดเท่านั้น
เป็นสาเหตุให้หัวใจล้มเหลว ไตทำงานหนัก