Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 5 ปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ และการพยาบาล, image, image,…

- - - - มวลกระดูกต่ำ (Osteopenia)
      - กระดูกพรุน (Osteoporosis)
      - ปกติ (Normal)
      - กระดูกพรุนระดับรุนแรง (Severe osteoporosis)
    - - ประวัติสวนตัว
        
        น้ำหนักตัวน้อย สูบบุหรี่ประจำ รับประทานยาสเตียรอยดมากกว่า 3 เดือน
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        สามารถวัดมวลกระดูกโดยใช้เครื่องมือวัด เรียก densitometry
    - - กระดูกสะโพกหัก และกระดูกสันหลังยุบ
    - - การรักษาด้วยการไม่ผ่าตัด
      - การรักษาด้วยการผ่าตัด
        
        การยึดตรึงกระดูก (close reduction and internal fixation)
        
        การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมแบบครึ่งข้อ (hemiarthroplasty)
        
        การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมแบบครึ่งข้อ (total hip arthroplasty)
    - - 2) ปัจจัยด้านพฤติกรรมเสี่ยงที่ทำให้ peak bone mass ลดลง
        
        การไดรับ calcium จากอาหารไมเพียงพอ การสูบบุหรี่ การดื่มสุรา กาแฟ การบริโภคโปรตีนและฟอสฟอรัสมากเกินไป ขาดการออกกำลังกาย ได้รับแสงแดดไมเพียงพอ
      - 1) ปัจจัยส่วนบุคคล
        
        กรรมพันธุ เชื้อชาติ และเพศ โดยคนผิวดำ
        จะมีมวลกระดูกหนาแนนกวาคนเอเชีย เพศหญิงจะสะสม
        peak bone mass ได้นอยกวาเพศชายประมาณ 20-30 %
    - - การเปลี่ยนแปลงในพฤติกรรมการดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุ เพื่อป้องกันการสูญเสียมวลกระดูก และการเกิดกระดูกหัก จากความเปราะบางหรือพรุนของกระดูก
        
        ควรได้รับยาเม็ดแคลเซียมเสริม
        
        ออกกำลังกายแบบลงน้ำหนัก (Aerobic weight bearing exercise)
        
        รับประทานอาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดี
        
        ใช้ยาในการรักษา เชน การไดรับฮอรโมนทดแทนในผูหญิงก่อนหมดประจำเดือน calcium Vit D
        
        ลดปัจจัยเสี่ยง ได้แก่ การงดดื่มกาแฟ การงดสูบบุหรี่หรือดื่ม alcohol และการไดรับแสงแดดไมเพียงพอ
        
        ระวังการเกิดอุบัติเหตุ เชน หกล้ม
        
        ผ่าตัดเปลี่ยนขอสะโพกเทียม (Total Hip Arthroplasty/Replacement; THA/THR)
  - - - โรคแทรกซ้อนชนิดเฉียบพลัน
        
        ภาวะระดับน้ำตาลในเลือดสูง (Hyperglycemichyperosmolar nonketotic coma : HHNC)
        
        ภาวะระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia)
        
        และภาวะกรดคีโตนคั่งในเลือด (Diabetes ketoacidosis)
      - โรคแทรกซ้อนชนิดเรื้อรัง
        
        โรคต้อกระจก การเสื่อมของจอตา การอักเสบและติดเชื้อทางเดินปัสสาวะจนถึงไตอักเสบและ ไตวายได้
    - - ปัสสาวะบ่อย จำนวนมาก คอแห้ง กระหายน้ำ และดื่มน้ำมาก
        น้ำหนักลด ผอมลง หิวบ่อย รับประทานอาหารจุ
    - - ตา มองไกลๆ เห็นไม่ชัด
      - ระบบประสาท จากภาวะระดับน้ำตาลในเลือดสูงทำให้อัตราเร็วในการนำสัญญาณของเส้นประสาทช้าลง
      - ไต ระยะแรกอัตราการกรองของไตจะสูงกว่าปกติถึงร้อยละ 20 – 40 ถ้าควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ไม่ดี อัตรากรองก็จะยิ่งสูงขึ้นและสูงอยู่ได้เป็นเวลาหลายปี
      - ระบบเลือด พบว่าเม็ดเลือดแดงมีอายุสั้นลง เกล็ดเลือดจะยึดเกาะและรวมตัวได้ง่าย
      - ระบบหลอดเลือด จะมีการเปลี่ยนแปลงของหลอดเลือดแดงฝอย
        ทำให้เกิดการอุดตัน
      - ผิวหนัง มีอาการคันตามตัว
    - - 1) การตรวจระดับน้ำตาลในเลือดทำได้ 2 วิธี คือ ผล GHb
        ในทางปฏิบัติการตรวจวิธีนี้ใช้เป็น screening
      - 2) การตรวจปัสสาวะ
    - - 2) ความผิดปกติของเซลล์เป้าหมาย (target cell)
      - 3) การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ได้แก่ ฮอร์โมน glucocorticoid glucagons catecholamine, growth hormone
      - 1) ความผิดปกติของตับอ่อน
      - 4) กรรมพันธุ์
      - 5) การเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิต
      - 6) ยาและสารเคมีบางอย่าง
      - 7) สิ่งแวดล้อม อาจจะเป็นแบคทีเรีย ไวรัส หรือสารเคมีบางชนิด
      - 8) ปัจจัยและสาเหตุอื่นๆ เช่น ความอ้วนกับการรับประทานมากเกินไป
    - - 2) การออกกำลังกาย เป็นการเพิ่มความไวของอินสุลิน ลดความดัน
      - 3) การใช้ยาลดน้ำตาล ยาเม็ดลดน้ำตาล นิยมใช้ยาในยุคที่ 2
        เช่น glipizide glybenclamide
      - 1) อาหาร การควบคุมอาหารในผู้สูงอายุ อัตราส่วนของอาหารควรเป็น
        carbohydrate : protein : fat เท่ากับ 50-60 : 15-20 : 20
      - 4) การให้ความรู้ เพื่อให้ผู้ปุวยมีความรู้ ความเข้าใจโรคเบาหวาน
        ในด้านต่าง ๆ ในการดูแลตัวเองอย่างเพียงพอ
        และนำไปปรับให้เข้ากับวิถีชีวิตของตนได้
    - - 1) ค่า FPG มากกว่าหรือเท่ากับ 126 มก./ดล.
      - 2) ค่า casual (random) plasma glucose มากกว่าหรือเท่ากับ 200 มก./ดล. ร่วมกับมีอาการของโรคเบาหวาน
      - 3) plasma glucose ที่ 2 ชั่วโมง หลังจากทำ OGTT มากกว่าหรือเท่ากับ 200 มก./ดล.
    - - 1) เบาหวานชนิดที่ 1 (Type 1) เดิมเรียกว่าชนิดพึ่งอินสุลิน
        (Insulin Dependent Diabetes Mellitus – IDDM)
      - 2) เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2) หรือชนิดไม่พึ่งอินสุลิน
        (Non – Insulin Dependent Diabetes Mellitus – NIDDM)
      - 3) เบาหวานชนิดที่เกิดจากสาเหตุอื่นๆ ซึ่งมีโอกาสพบได้น้อย ได้แก่
        เบาหวานที่เกิดจากความผิดปกติทางพันธุกรรมของการทำงานของเบต้าเซลล์
  - - - อาการและอาการแสดง
        
        ปวด และผิวข้อติด/ข้อยึด (stiffness) มีเสียงดังภายในข้อกดเจ็บเล็กน้อย ข้อมีขนาดโตขึ้น
      - การถ่ายภาพรังสี
        
        ลักษณะภาพรังสีของโรคข้อเสื่อมจะเห็นการ
        เปลี่ยนแปลงของข้อที่เกิดขึ้น มี osteophyte
        ที่ขอบของข้อช่องข้อแคบ (narrowed joint space)
    - - โดยอาศัยอาการทางคลินิก
        ร่วมกับผลทางห้องปฏิบัติการ
        ร่วมกับภาพถ่ายรังสีข้อเข่า
    - - เมื่อ กระดูกอ่อนผิวข้อเสื่อมจะมี
        ลักษณะเหลืองขุ่น ผิวขรุขระมีรอยแตก บางครั้งเศษกระดูกที่
        หลุดจะเข้าไปในน้ำไขขอ (synovial fluid)
        มีผลใหเยื่อบุข้อ (synovial membrane) อักเสบ
        และมีกระดูกงอกที่ขอบของข้อเรียกวา osteophyte
    - - การรักษาที่ไม่ใช้ยา
        
        การให้ความรู้เรื่องโรคและการดูแลรักษา การลดน้ำหนัก
        การออกกำลังกาย เพื่อเสริมสร้างกล้ามเนื้อรอบให้ข้อแข็งแรง
      - การรักษาที่ใช้ยา
        
        ลดอาการปวดและการอักเสบของข้อ ได้แก่ ยาพาราเซตามอล ยาต้านการอักเสบชนิดไม่ใช้สเตียรอยด์ ยาแก้ปวดกลุ่มโอปิออยด์ ยาทาเฉพาะที่ ยาฉีดคอร์ติโคสเตียรอยด์ การผ่าตัด จะทำในผู้ที่ให้การรักษาแบบประคับประคองแล้วไม่ได้ผล
    - - ระยะก่อนผ่าตัด
        
        Exercise calf pumping
        (การออกกำลังกายเพื่อเพิ่มการไหลเวียนเลือดของขา)
        
        การบริหารพิสัยการเคลื่อนไหวของข้อเข่า
        
        Quadriceps strengthening มีความสำคัญต่อการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย
        และการฝึกเดินของผู้ป่วยต้องมีความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
      - ระยะหลังผ่าตัด แบ่งเป็น 3 ระยะ
        
        2-8 สัปดาห์หลังผ่าตัด เน้นเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
        และการเดินโดยไม่ต้องอาศัยเครื่องพยุงเดิน
        
        ระยะ 8 สัปดาห์ - 6 เดือน หลังผ่าตัด เน้นเพิ่มสมรรถภาพของร่างกายสามารถประกอบกิจกรรมต่างๆ โดยไม่ต้องพึ่งพาบุคคลอื่น
        หรือสามารถประกอบอาชีพได้ตามปกต
        
        ระยะ 5-7 วันหลังผ่าตัด เน้นการเคลื่อนไหวของข้อเข่าและการประกอบกิจวัตรประจำวันโดยต้องพึ่งความช่วยเหลือจากบุคคลอื่นน้อยที่สุด
- - - - สาเหตุ : ความเสื่อมตามอายุในผู้สูงอายุมักท าให้เลนส์ตาขาดความยืดหยุ่น การปรับสายตามีน้อยลงจึงมีความลำบากในการมองเห็นวัตถุที่อยู่ใกล้
      - อาการ : ผู้ปุวยมักจะมีอาการมองใกล้ได้ไม่ชัด
      - การรักษา : ตรวจวัดสายตาที่โรงพยาบาลหากไม่แน่ใจหรือสงสัยว่าจะเกิดโรค
    - - สาเหตุ
        
        ส่วนใหญ่ (ประมาณร้อยละ 80) เกิดจากภาวะเสื่อมตามวัย
        
        ส่วนน้อยอาจเกิดจากสาเหตุอื่นๆ เช่น เป็นมาแต่กำเนิด
      - อาการและอาการแสดง
        
        มองเห็นภาพซ้อน
        
        สายตาสั้นลงเพราะแก้วตาเริ่มขุ่นท าให้กำลังหักเหของแสงเปลี่ยนไป
        
        ตามัวลงช้าๆ
        
        รูม่านตาจะเห็นขุ่นขาวเมื่อส่องดูด้วยไฟฉาย
        
        ถ้าส่องตาผู้ป่วยด้วยเครื่องมือที่เรียก direct opthalmoscope บริเวณรูม่านตาจะเห็นเป็นเงาดำตามขนาดและรูปร่างของแก้วตาที่ขุ่น
      - เป็นภาวะที่พบว่า เลนส์ตามีความขุ่น ทำให้ปริมาณแสงที่ผ่านไปสู่จอตามีปริมาณลดลง
      - การรักษา
        
        Extracapsular Cataract Extraction (ECCE)
        
        Intracapsular Cataract Extraction (ICCE)
        
        Extracapsular Cataract Extraction with Intraocular Lens
        (ECCE c IOL)
        
        Phacoemulsification with Intraocular Lens ( PE c IOL)
        
        แก้วตาเทียม (Intraocular Lens)
      - อาการแทรกซ้อนหลังผ่าตัดต้อกระจก
        ความดันลูกตาสูง การดึงรั้งของแผลเย็บ การติดเชื้อ ท่อทางเดินน้ำตาเกิดการติดเชื้อ
    - - ชนิดของต้อหิน
        
        1) ต้อหินปฐมภูมิ (Primary Glaucoma)
        ต้อหินที่เกิดจากความผิดปกติของทางเดินน้ำเลี้ยงภายในลูกตา
        
        2) ต้อหินทุติยภูมิ (Secondary Glaucoma)
        ต้อหินที่เกิดตามหลังโรคตาบางโรค หรือโรคภายนอกลูกตา
        
        3) ต้อหินโดยกำเนิด (Congenital Glaucoma)
        หมายถึง ต้อหินที่พบได้ตั้งแต่แรกเกิด
      - อาการของโรคต้อหิน
        
        มักไม่มีอาการในช่วงแรกของโรค
        ต่อมาจะสูญเสียการมองเห็นจากด้านข้างเข้ามาตรงกลางเรื่อย ๆ
      - พยาธิสภาพ 1) ต้อหินชนิดมุมเปิด 2) ต้อหินชนิดมุมปิด
      - การรักษา
        
        ไม่มีการรักษาที่สามารถทำให้การมองเห็นกลับคืนมาเท่าคนปกติ แต่สามารถชะลอไม่ให้โรคแย่ลงได้
      - เกิดจากความดันภายในลูกตาสูงขึ้น
        ทำให้เกิดพยาธิสภาพที่เส้นประสาทตา
      - การตรวจวินิจฉัย
        
        วัดความดันภายในลูกตา
        
        การตรวจลานสายตา
        
        การตรวจมุมม่านตา
        
        วัดลานสายตา
    - - มักเกิดในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย เริ่มเมื่อวัยกลางคน
        เกิดจากการผลิตน้ำตาที่น้อยลง
      - การรักษา
        
        ระยะเริ่มแรกใช้น้ำตาเทียม
        
        อาการเป็นมากขึ้นควรปรึกษาจักษุแพทย์
        
        ถ้าอยู่ในห้องแอร์หรืออากาศแห้งอาจหาแก้วใส่น้ำอุ่นวางไว้
        เพื่อให้มีความชื้นในอากาศ รักษาโรคเปลือกตาอักเสบ
    - - อาการ ได้แก่ ภาพมัว บิดเบี้ยว สีจางลง
        มีปัญหาในการอ่าน หรือจำหน้าคน เห็นจุดดำอยู่กลางภาพ
      - การตรวจวินิจฉัย
        
        ใช้ตารางแอมสเลอร์(Amsler Grid)
      - ชนิดของโรคจุดรับภาพเสื่อมในผู้สูงอายุ
        
        1) ชนิดแห้ง (Dry AMD): เป็นชนิดที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุทั่วไป
        
        2) ชนิดเปียก (Wet AMD): พบได้น้อยกว่า
        ชนิดแห้งแต่เป็นชนิดที่มีอาการรุนแรงกว่า
      - การรักษาโรค ไม่มีการรักษาที่หายขาด ระยะแรกอาจให้วิตามินระยะหลัง อาจร่วมกับการรักษาด้วยเลเซอร์ หรือฉีดยาเข้าในลูกตา
      - ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญ
        
        1) ผู้สูงอายุ พบว่าอัตราการเกิดโรคในคนอายุ 75 ปี มีถึงร้อยละ 30
        
        2) การสูบบุหรี่
        
        3) การสัมผัสแสงอาทิตย์และแสง UV ปริมาณมาก
        
        4) ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง โรคหลอดเลือดหัวใจ
      - การป้องกัน
        
        • หยุดสูบบุหรี่
        • สวมแว่นตากันแดด
        • รักษาโรคความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือด
        • กินผักผลไม้ อาหารครบ 5 หมู่
        • กินวิตามินเสริม เช่น วิตามินซี อี สังกะส
      - สาเหตุ อายุ แสง ภาวะเครียดจากออกซิเดชัน การสะสมลิโปฟิวซิน
        การไหลเวียนเลือดที่เนื้อเยื่อคอรอยด์ลดลง
  - - - ได้แก่ หูชั้นนอกและหูชั้นกลาง
        
        หูชั้นนอก เช่น ขี้หูอุดตัน, เยื่อแก้วหูทะลุ, หูชั้นนอกอักเสบ
        
        หูชั้นกลาง เช่น หูชั้นกลางอักเสบ, น้ าขังอยู่ในหูชั้นกลาง
    - - ได้แก่ ส่วนของหูชั้นในไปจนถึงสมอง
        
        หูชั้นใน สาเหตุที่พบได้บ่อยสุด คือ ประสาทหูเสื่อมจากอายุ
        
        สมอง โรคของเส้นเลือด เช่น เส้นเลือดในสมองตีบ, เลือดออกในสมอง
        
        สาเหตุอื่นๆ เช่น โรคโลหิตจาง, โรคแพ้ภูมิตัวเอง,
        โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว
    - - ความทุกข์ วิตกกังวล ซึมเศร้า แยกตัวออกจาก สังคมมีความเหงา
        ความมั่นใจในตนเองลดลง ต้องการพึ่งพาผู้อื่นมากขึ้น
    - - ควรแนะนำให้ผู้สูงอายุรับประทานอาหารที่มีกรดโฟลิคสูง
      - แนะนำ ให้ผู้ที่เป็นโรคเรื้อรังต่างๆ ที่มีผลต่อระบบการไหลเวียนโลหิต ให้มีการควบคุมโรคให้ดีเพื่อปูองกันการสูญเสียการได้ยิน
      - ในรายที่ตรวจพบภาวะขี้หูอุดตัน ควรส่งต่อไปพบแพทย์หรือพยาบาลผู้ชำนาญการ
      - แนะนำ ให้มีการดูแลรักษาสุขอนามัยของหูอย่างถูกวิธ
      - 2.ให้คำแนะนำ แก่ผู้ดูแลและสมาชิกในครอบครัวให้มีทักษะ
        การสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ
      - ในรายที่มีการสูญเสียการได้ยินที่ไม่ใช่ จากภาวะขี้หูอุดตัน ควรส่งต่อไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุ และช่วยเหลือให้มีการได้ยินที่ด
      - ควรมีการตรวจหูผู้สูงอายุและคัดกรอง
        ปัญหาการได้ยินในการตรวจสุขภาพประจำ
- - - - Urge incontinence
      - Overflow incontinence
      - Stress incontinence
      - Functional incontinence
  - - - เกิดความรู้สึกว่าการขับถ่ายปัสสาวะเป็นเรื่องวุ่นวายในชีวิตประจำวัน
      - ไม่สามารถกลั้นปัสสาวะได้ จะต้องรีบเข้าห้องน้ำทันทีที่ปวดปัสสาวะ
      - ต้องเบ่งหรือรอนานกว่าจะสามารถปัสสาวะออกมาได้
      - รู้สึกปัสสาวะไม่สุด ทำให้อยากปัสสาวะอยู่เรื่อย ๆ
      - สายปัสสาวะไม่พุ่ง ไหลช้า หรือไหล ๆ หยุด ๆ
      - ปัสสาวะบ่อย ห่างกันไม่เกิน 2 ชั่วโมง
      - ลุกขึ้นถ่ายปัสสาวะกลางดึกมากกว่า 1 - 2 ครั้ง
    - - อาการเล็กน้อย
        
        อาการระดับปานกลาง แพทย์ให้กินยา
        ซึ่งเป็นยาลดอาการหดเกร็งกล้ามเนื้อที่บีบรัดท่อปัสสาวะ
        
        อาการระดับรุนแรง คือ มีอาการเพิ่มมากขึ้นปัสสาวะไม่ออก
        แพทย์จะทำการรักษาด้วยการผ่าตัด
    - - อาจเป็นผลจากการเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมน
        ซึ่งเกิดขึ้นตามธรรมชาติเมื่อมีอายุมากขึ้น
- - - - อาการสั่น (Rest Tremor)
        
        อาการเคลื่อนไหวช้า (Bradykinesia)
        
        อาการแข็งเกร็ง (Rigidity)
        
        การทรงตัวไม่สมดุล (Postural Instability)
    - - การรักษาโดยการผ่าตัด
      - การรักษาทางกายภาพบำบัด
      - การรักษาทางยา
  - - - โรคสมองเสื่อมจากปัญหาโรคหลอดเลือดสมอง
      - โรคติดเชื้อเรื้อรังบางชนิดในระบบประสาทส่วนกลาง เช่น ซิฟิลิส เอดส์
      - โรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer’s disease)
        เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุด โดยมีปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญคือ อายุ
      - การใช้สารพิษหรือยาเสพติด เช่น ภาวะพิษสุราเรื้อรัง
      - ภาวะพร่องฮอร์โมนจากต่อมไทรอยด์
      - โรคอื่นๆที่เกิดจากความเสื่อมของเซลล์ประสาทสมอง
        เช่น โรคพาร์กินสัน
    - - ระยะที่ 2 (Middle stage) หลงผิด
        ประสาทหลอน การเดินและการทรงตัวผิดปกติ
      - ระยะที่ 3 (Later stage) ไม่สามารถปฏิบัติกิจกรรมที่เคยทำได้ตาม
        ขั้นตอนให้สำเร็จได้ (Apraxia) เช่น การแต่งกาย การอาบน้ำ
      - ระยะที่ 1 (Early stage) ความจำเสื่อมเล็กน้อย
      - ระยะที่ 4 (Final stage) ผู้ดูแลอาจไม่สามารถดูแลในบ้านได้
        จำเป็นต้องนำผู้ปุวยเข้าพักในสถานพักฟื้นสำหรับผู้ปุวยสมองเสื่อม
    - - ความผิดปกติของการท างานของสมอง ในส่วนของเปลือกสมอง
        หรือวิถีประสาทที่เกี่ยวข้องอย่างต่อเนื่อง ช้าๆ
        และเป็นมากขึ้นเรื่อยๆเป็นเวลาอย่างน้อย 1-2 ปี
    - - การรักษาโดยการใช้ยา (Pharmacological treatment)
      - การรักษาโดยไม่ใช้ยา (Non Pharmacological treatment)
  - - - แบบวัดความเศร้าในผู้สูงอายุไทย
        (Thai Geriatric Depression Scale: TGDS)
      - แบบสอบถามภาวะซึมเศร้าสำหรับผู้สูงอายุ
        (Geriatric Depression Scale: GDS)
    - - อาการและอาการแสดงด้านร่างกาย
      - อาการและอาการแสดงด้านจิตสังคม
    - - ปัจจัยด้านชีวภาพ ความผิดปกติของสารสื่อประสาท
        และการรับความรู้สึกต่างๆ
      - ปัจจัยด้านจิตสังคมและสิ่งแวดล้อม
      - ปัจจัยส่วนบุคคล เพศหญิง สถานภาพสมรสหรือหม้าย
        เป็นปัจจัยสeคัญของการเกิดภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ
    - - การบำบัดรักษาทางชีววิทยาการแพทย์
        
        การบำบัดรักษาด้วยยาต้านเศร้า(Antidepressant Drugs)
        การใช้ยาต้านเศร้า (antidepressants)
      - การบำบัดทางจิตสังคม
        
        การให้คำปรึกษา(Counseling)
        
        การทำกลุ่มจิตบำบัด ( Group psychotherapy)
        
        การบำบัดทางความคิดและพฤติกรรม (Cognitive behavior therapy)
        
        การบำบัดโดยการแก้ปัญหา (problem Solving therapy)
        
        การบำบัดสัมพันธภาพระหว่างบุคคล ( Interpersonal psychotherapy)
    - - อาการแสดงจากการเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย
        อารมณ์ และ การคิดรู้ รวมทั้งความผิดปกติด้าน
        อารมณ์จากสาเหตุต่างๆ