Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

PATHOPHYSIOLOGY OF RENAL SYSTEM - Coggle Diagram

- - - - นิ่ว สามารถเกิดในระบบทางเดินปัสสาวะ ได้หลายรูปร่างและ
        ตำแหน่ง เช่น นิ่วรูปร่างเขากวาง (staghorn) มีทั้งประเภททึบ
        แสงและ ไม่ทึบแสง ซึ่งไม่สามารถเห็นได้ด้วยX-ray
      - เกิดจากการตกผลึกของสารก่อนิ่วในปัสสาวะ ทำให้เยื่อบุไตอักเสบ รวมกับสารก่อนิ่วเป็นผลึกนิ่ว
      - แบ่งตามตำแหน่งการเกิดเป็น
        
        นิ่วในทางเดินปัสสาวะ ส่วนบน; renal calyces, renal pelvis, ureter
        
        นิ่วในทางเดินระบบปัสสาวะ ส่วนล่าง; bladder, urthra
      - แบ่งตามส่วนประกอบ
        
        นิ่ว calcium oxalate ซึ่งพบได้ ร้อยละ80
        
        นิ่วกรดยูริค
      - อาการแสดง
        (clinical manifestation)
        
        ปวดตื้ อบั้นเอว
        
        ปัสสาวะสะดุด
        
        ปัสสาวะเป็นทราบ/กรวด/เม็ดหิน
      - ตรวจร่างกาย (physical examination)
        
        Palpate mass at male urthra
      - การส่งตรวจทางห้องปฎิบัติการ
        
        Urine analysis : ส่องกล้องพบผลึกในรูบแบบต่างๆ
        
        Film KUB : พบabnormal opacityในurinary tract
      - ข้อแนะนำสำหรับการป้องกันการเกิดนิ่วในไต
        
        ดื่มน้ำให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย หลีกเลี่ยงภาวะขาดน้ำ
        
        ไม่กลั้นปัสสาวะ เนื่องจากจะทำให้มีโอกาสตกตะกอนเกิดเป็นผลึกได้
        
        ลดการรับประทานอาหารบางประเภท ที่มีสารหรือเกลือแร่มากเกินไป เช่น เครื่องในสัตว์ ชา น้ำอัดลม ผักบางชนิด (คะน้า ผักบุ้ง)
  - - - ปัสสาวะแสบขัด (dysuria)
        
        เบ่งปัสสาวะ
        
        กลั้นปัสสาวะไม่ได้ (urgency)
        
        ปัสสาวะขุ่น/มีฟอง/ปนเลือด
        
        ปวดท้องน้อย
        
        ปวดบั้นเอว (flank pain)
        
        มีไข้
    - - Tender at suprapubic are
      - CVA Tenderness positive
    - - Urine analysis
        
        พบleukoce+ve, nitrite+ve, WBC>5cell/mm3
        
        Urine culture
        
        Film KUB
        
        พบabnormal opacityในurinary tract
    - - Medical treatment
        
        Antibiotic ให้ยาที่ครอบคลุมเชื้อgram negative เช่น กลุ่มfluoroquinolone(ofloxacin,ciprofloxacin),กลุ่ม3rd generationcephalosporin (Ceftriaxone)
        
        Supportive เช่น ยาแก้ปวด
      - Nonmedical treatment
        
        ดื่มน้ำให้เพียงพอ
        
        รักษาความสะอาด ไม่สวมเสื้อผ้ารัดแน่น/อับชื้น
        
        ไม่กลั้นปัสสาวะ
        
        เช็ดท าความสะอาดบริเวณช่องคลอดจากหน้าไปหลัง
        
        ล้างอวัยวะเพศและปัสสาวะก่อนมีเพศสัมพันธ์
    - - พบเป็นอันดับสองของการติดเชื้อ รองจากURI
      - พบในผญ > ผช เนื่องจากท่อปัสสาวะสั้นกว่า
      - เชื้้อก่อโรคที่มักเป็นสาเหตุ คือ Escherichia coli (E.coli) อาศัยในลำไส้ใหญ่
    - - บริเวณท่อปัสสาวะ = urethritis
        
        บริเวณกระเพาะปัสสาวะ = cystitis
        
        บริเวณกรวยไต = pyelonephrtis
- - - - กรองของเสียออกจากร่างกาย
      - กำจัดน้ำส่วนเกินออกจากร่างกาย
      - เป็นต่อมไร้ท่อ (Hormonal regulation)
        
        ควบคุมความดันโลหิต ผ่านระบบ Renin angiotensin
        
        กระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดแดง ผลิด erythropoietin
        
        ควบคุมปริมาณแคบเซียม ผ่านhormone
- - - - ชั้นของไต
        
        ผนังหุ้มไต (Renal capsule)
        
        ไตชั้นนอก (Cortex)
        
        ไตชั้นใน (Medulla)
        
        Calyx/calyces
        
        กรวยไต (Renal pelvis)
      - ไตมี 2 ข้าง ซ้ายและขวา
      - อยู่บริเวณตำแหน่ง T12-L3, ขนาด 6113cm
      - เป็นRetroperitoneal organ
  - - - เป็น anatomical unit of kidney functionประกอบด้วย
        
        Vascular supply
        
        Renal tubule
        
        ₋ Proximal tubule
        
        ₋ loop’s of Henle
        
        ₋ Distal tubule
        
        ₋ Collecting duct
        
        Glomerulus
        
        ₋ Renal corpuscle
        
        ₋ Bowman capsule
        
        ₋ Afferent & efferent arteriole
  - - - ไต (Kidney)
      - ท่อไต (ureter)
      - กระเพราะปัสสาวะ (Bladder)
      - ท่อปัสสาวะ (urethra)
      - เส้นเลือดดำ เส้นเลือดแดงและระบบท่อน้ำเหลือง
        (Renal a., vein, lymphatic drainage)
  - - - ท่อไต (Ureter)
        
        •เป็น retroperitoneal structures ที่ต่อจาก renalenal
        pelvis ถึงกระเพาะปัสสาวะ(bladder)
        
        •มีความยาวประมาณ 25-30cm
        
        •แบ่งเป็น 3 ส่วน
        
        abdominal ureter จาก renal pelvisสู่ the
        pelvic brim
        
        pelvic ureter: จาก the pelvic brim สู่ the
        bladder
        
        intravesical or intramural ureter: ในthe
        bladder wal
      - กระเพาะปัสสาวะ
        (Urinary Bladder)
        
        เป็นอวัยวะมีลักษณะเป็นถุง ประกอบด้วยชั้นกล้ามเนื้อ วางในช่องท้องส่วนล่าง
        
        •มีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมพีระมิด
        
        •ขนาดความจุ 400-1000ml
        
        •ประกอบด้วย Body , fundus, Trigone
      - ท่อปัสสาวะ (Urethra)
        
        Male urethra ยาวประมาณ 20 cm แบ่งออกเป็น 3
        ส่วนคือ
        
        Prostatic urethra (3-4 cm) ส่วนที่ออกจากกระเพาะปัสสาวะ ผ่านเข้าไปอยู่ในเนื้อต่อมลูกหมาก(prostate gland)
        
        Penile urethra (U) ยาวประมาณ 15 cm ล้อมรอบด้วยcorpus spongiosum ปลายสุดขยายกว้างเรียกfossa navicularis และเปิดออกที่ glan
        
        Membranous urethra (1 cm) ส่วนนี้ออกจากเนื้อต่อมลูกหมาก ผ่านเข้า ไปใน urogenital และpelvicdiaphragm
- - - - ท่อปัสสาวะอุดตัน
      - ต่อมลูกหมากโต
      - อวัยวะภายในอุ้งเชิงกรานหยอน
      - ท่อปัสสาวะตีบแคบ
      - ท้องผูก
      - นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ
      - ความผิดปกติของผนังช่องคลอดด้านหน้าหยอน หรือกระเพาะปัสสาวะยื่นย้อย
      - ไส้ตรงยื่นย้อย
- - - - ร่างกายรับน้ำเข้าน้อยเกินไป
    - - ขั้นต้นให้เริ่มจากการทานน้ำให้มากขึ้น โดยค่อยๆ เพิ่มทีละนิดๆ เพื่อช่วยปรับสมดุลร่างกายให้กลับมาเป็นปกติ แม้ว่าในบางรายจะไม่ได้ผลลัพธ์ที่ชัดเจน แต่การทานน้ำอย่างพอเหมาะก็จะช่วยให้ระบบร่างกายทำงานได้ดีขึ้น
      - ดูแลเรื่องสารอาหารให้สมดุล และลดในส่วนที่จะเพิ่มโซเดียมให้ร่างกาย เน้นผักผลไม้ให้มากขึ้นกว่าปกติ เพื่อการดีท็อกซ์หรือล้างพิษตามวิถีธรรมชาติ
    - - ก่อนจะไปถึงตัวอย่างของสาเหตุที่พบได้บ่อย จำเป็นต้องรู้จักกับ AKI เสียก่อน เพื่อความเข้าใจที่มากขึ้น AKI หรือ Acute kidney injury เป็นภาวะไตวายเฉียบพลัน อวัยวะส่วนไตเกิดการเสียสมดุลไปจนถึงเสียประสิทธิภาพในการทำงานไปอย่างรวดเร็ว ซึ่งปัจจัยที่ส่งผลให้การภาวะไตวายเฉียบพลัน ก็มีได้หลากหลาย แต่สุดท้ายมักจะให้ผลลัพธ์แบบเดียวกันทั้งสิ้น
      - Post-renal AKI
        
        Sepsis-associated AKI
        
        Intrinsic AKI
        
        Postoperative AKI
        
        Pre-renal AKI
        
        Burn and acute pancreatitis
        
        Nephrotoxic drug associated AKI
        
        Endogenous toxin
        
        Tumor lysis syndrome
- - - - • ปัสสาวะกลั้นไม่อยูที่เป็นมาแต่กำเนิด (Congenital)
      - • ปัสสาวะรดที่นอน (Bed Wetting Enuresis)
      - • ปัสสาวะกลั้นไม่อยูจากระบบประสาท (Neurogenic)
      - • ปัสสาวะเล็ดเมื่อออกแรงเบ่ง (Stress Urinary Incontinence)
      - • ปัสสาวะราดกลั้นไม่ได้ (Urge Incontinence)
      - • ปัสสาวะเล็ดและราดร่วมกนั (Mixed Incontinence) หมายถึงอาการข้อ 4 และข้อ 5 เป็นร่วมกนั
      - • ปัสสาวะล้นซึม (Over Flow Incontinence)
      - • ปัสสาวะบ่อยมากในช่วงกลางวัน (Urinary Freguency Daytime)
      - • ปัสสาวะบ่อยในช่วงเวลากลางคืน (Nocturia Night Time)
      - • ปัสสาวะปวดกลั้น (Urgency)
      - • กระเพาะ, ปัสสาวะไวเกิน (Over Active Bladder) หมายถึงกลุ่มอาการในข้อ 5, 8, 9 และ10 รวม ๆ กนั )
  - - - ตรวจปัสสาวะเพื่อตัดปัญหาการอักเสบ
      - ตรวจสอบความแรงของสายปัสสาวะ (Uroflowmetry, Residual Urine)
      - ตรวจระบบประสาททางเดินปัสสาวะ ถ้าจําเป็น (Urodynamic)
      - ตรวจส่องกล้องกระเพาะปัสสาวะ ถ้าจําเป็น
      - อื่น ๆ
  - - - การบริหารฝึกฝนกล้ามเนื้ออุ้มเชิงการ
      - การบริหารทานยา
      - การผ่าตัดรักษาผ่านบริเวณช่องคลอด
- - - - ผู้ที่มีโปรตีนในปัสสาวะจะไม่มีอาการอะไร หากมีปริมาณโปรตีนในปัสสาวะปริมาณมากเวลาปัสสาวะลงในโถส้วมจะเป็ นฟอง หากร่างกายสูญเสียโปรตีนไปมากจะทําให้เกิดอาการบวมบริเวนเท้า หนังตา