Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 9 การพยาบาลแบบองค์รวมบนพื้นฐานทฤษฎีการดูแลด้วยความเอื้ออาทรแก่บุคคล…

- - - - อาการ
        
        อาการเกิดขึ้นอย่างน้อยหนึ่งครั้ง มีอาการตั้งเเต่ 1 เดือนขึ้นไป ได้เเก่ กังวลตลอดเวลา การปรับตัวที่ไม่มีประสิทธิภาพ
        
        อาการ Panic attack เป็นความรู้สึกกลัว ไม่สบายใจอย่างรุนเเรง เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว อย่างน้อย 4 อาการ ดังนี้ ใจสั่นหัวใจเต้นเร็ว เหงื่ออกมาก สั่นทั้งตัว หายใจเร็วถี่ รู้สึกอยากอาเจียน เจ็บเเน่นหน้าอก คลื่นไส้ เป็นต้น
      - สาเหตุ
        
        สาเหตุทางกาย
        
        ปัจจัยด้านพันธุกรรม : ผู้ที่มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรควิตกกังวล มีโอกาสเกิดอาการได้มากกว่าผู้ที่ไม่มีประวัติในเครือญาติ
        
        ปัจจัยด้านฮอร์โมนในร่างกาย : ระดับฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลง อาจทำให้สารเคมีในสมองเสียสมดุลการทำงานของระบบประสาทอัตโนมัติผิดปกติไป
        
        สาเหตุทางจิตใจ
        
        ความเครียด ความวิตกกังวล พฤติกรรมหลายอย่างในชีวิตประจำวัน
        
        ผลกระทบทางจิตใจอย่างรุนแรง เช่น การสูญเสีย ผิดหวังรุนแรง
      - การรักษา
        
        จิตบำบัด เช่น CBT ร่วมกับ Relaxation Technique การฝึกหายใจ
        
        การรักษาด้วยยา ได้เเก่ ยากลุ่ม SSRI
    - - โรคหวาดกลัวสังคม เป็นความกลัว/กังวลอย่างมาก เมื่อต้ออยู่ในสถานการณ์ที่ถูกผู้อื่นจับจ้อง เช่น กลัวการพูดต่อหน้าผู้คน กลัวการรับประทานอาหารต่อหน้าผู้อื่น
      - โรคกลัวแบบจําเพาะ เป็นความกลัวอย่างไม่สมเหตุสมผลต่อบางสิงบางอย่างที่เฉพาะเจาะจง เช่น กลัวสัตว์ แมลงมุม กลัวเครื่องบิน การรักษา คือการให้เผชิญกับสิ่งที่กลัวเเต่ต้องอยู่ในความดูเเลของผู้เชื่ยวชาญ
      - โรคกลัวการอยู่ที่โล่งหรือที่ชุมชน
    - - เป็นโรคที่แสดงอาการวิตกกังวลกับเรื่องทั่วไปในชีวิตประจําวันหลายเรื่องที่มากเกินกว่าเหตุ วิตกกังวลมากเกินกว่าเหตุหลายๆ เรื่องพร้อมกัน ไม่สามารถควบคุมความวิตกกังวลได้
      - การรักษา
        
        จิตบำบัด เช่น CBT การให้ผู้ป่วยมองโลกอย่างเหมาะสม
        
        การใช้ยา Benzodiazepine ยากลุ่ม SSRI ยา Propanolol
  - - - ลักษณะสําคัญของโรค PTSD
        
        คิดถึงประสบการณ์ที่กระทบกระเทือนบ่อยหรือเหตุการณ์นั้นมักผุดขึ้นในใจซ้ํา ๆ เกือบตลอดเวลา
        
        พยายามหลีกเลี่ยงกับสิ่งเร้าที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์นั้น
        
        มีอาการตื่นตัวง่าย เช่น หวาดกลัวรุนแรง ตื่นกลัวสุดขีด ตกใจง่าย
      - สาเหตุของโรควิตกกังวล
        
        การเปลี่ยนแปลงของชีวเคมี เช่น การได้รับกาแฟในปริมาณมากเกินไป ยาในกลุ่มเบนโซไดอะซิปิน
        
        ปัจจัยทางจิต
        
        ความขัดแย้งทางด้านจิตใจ - ความวิตกกังวลจากซูเปอร์อีโก
        
        ความวิตกกังวลจากการกลัวถูกตอน - ความวิตกกังวลจากการพลัดพราก
        
        ปัจจัยทางชีวภาพ
        
        พันธุกรรม
        
        ปัจจัยทางสังคม
        
        สัมพันธภาพระหว่างแม่กับลูก
        
        ความเชื่อทฤษฎีทางสังคม
      - เป็นโรคขึ้นหลังจากเผชิญกับเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนใจอย่างรุนแรง เช่น การถูกข่มขืน การทรมาน การถูกเรียกค่าไถ่ ภัยธรรมชาติ(เช่น น้ําท่วม แผ่นดินไหว ภูเขาไฟระเบิด)
      - อาการและอาการแสดง
        
        ด้านพฤติกรรมการเคลื่อนไหว
        
        ความวิตกกังวลในระดับสูง กล้ามเนื้อเครียด สั่น เกร็งกระวนการะวาย งุ่นง่าน ขาสั่น เดินเร็ว ซุ่มซ่าน พูดเร็ว
        
        ด้านการรู้
        
        สมาธิสั้น ลืมง่าย ตัดสินใจผิดพลาด ความคิดหยุดชะงัก การรับรู้แคบลง ความคิดสร้างสรรค์ลดลง
        
        ด้านร่างกาย
        
        ระบบหัวใจและไหลเวียน ใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว
        
        ระบบทางเดินหายใจ หายใจเร็ว หายใจสั้น
        
        ระบบประสาท รีเฟล็กซ์เพิ่มขึ้น ตื่นตกใจ นอนไม่หลับ
        
        ระบบทางเดินอาหาร น้ําย่อยหลั่งน้อย คอขม เบื่ออาหาร - ระบบขับถ่าย ปัสสาวะบ่อย เหงื่อออกตามฝ่ามือ
        
        ด้านอารมณ์
        
        รู้สึกไม่สบาย
        ยุ่งยากใจ กระสับกระส่าย หวั่นไหวง่าย
      - การรักษา
        
        จิตบําบัด (psychotherapy)
        
        จิตบําบัดชนิดหยั่งรู้สภาพตนเอง
        
        จิตบําบัดชนิดประคับประคอง
        
        การเปลี่ยนความรู้ความเข้าใจที่ไม่ถูกต้องให้กลายเป็นความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้อง
        
        การปรับพฤติกรรมโดยวิธีพฤติกรรมบําบัด
        
        การสอนเทคนิคการผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
        
        dkiltdf0b9
        
        mel,kTb
        
        พฤติกรรมบําบัด (behavior therapy)
        
        เป็นการบําบัดโดยค่อยให้ผู้ป่วยเผชิญกับสถานการณ์หรือสิ่งที่กลัวอย่างเป็นขั้นตอนจากระดับน้อยไปหามาก เริ่มจากให้ผู้ป่วยจัดลําดับสิ่งเร้าที่ทําให้เกิดความกังวล/กลัวจากน้อยไปหามาก แล้วฝึกให้ผู้ป่วยเรียนรู้วิธีการผ่อนคลายความเครียดด้วยตนเอง
        
        1.การรักษาด้วยยา
        
        ยาต้านเศร้า กลุ่ม SSRI
        
        ยาคลายกังวล (กลุ่ม benzodiazepine) เช่น diazepam
        
        ยากลุ่ม Beta blockers เช่น propanolol
- - - - โรคซึมเศร้า
        
        คือ ผู้ป่วยมีอาการซึมเศร้าเป็นอาการเด่นชัดรวมกับอาการ อย่างอื่น เช่น ความรู้สึกเบื่อหน่าย นอนไม่หลับ เป็นเวลานานติดต่อกันอย่างน้อย 2 สัปดาห์
        
        อาการและอาการแสดง
        
        อารมณ์เศร้า
        
        หมดความสนใจหรือความสุข
        
        อาการเบื่ออาหาร
        
        นอนไม่หลับ
        
        เชื่องช้าลงหรือกระวนกระวาย
        
        อ่อนเพลียง่ายและไม่มีแรง
        
        ความรู้สึกไร้ค่าหรือรู้สึกผิด
        
        ไม่มีสมาธิหรือมีความลังเลใจ
        
        มีความคิดอยากตายหรือคิดฆ่าตัวตาย
        
        สาเหตุ
        
        พันธุกรรม
        
        ความบกพร่องของสารสื่อประสาทโดยเฉพาะ Norepinephrine และ Serotonin
        
        สาเหตุทางด้านจิตใจ
        
        พฤติกรรมการเรียนรู้ผิดปกติ
        
        การรักษา
        
        จิตบําบัด
        
        พฤติกรรมบําบัด
        
        ครอบครัวบําบัด
        
        การรักษาด้วยยา
      - โรคอารมณ์เศร้าเรื้อรัง (Dysthymic Disorder)
        
        คือ ผู้ป่วยมีอารมณ์เศร้าเรื้อรังติดต่อกันเป็นเวลาอย่างน้อย 2 ปี ร่วมกับอาการอื่น เช่น นอนไม่หลับ เบื่ออาหาร
        
        สาเหตุ
        
        พันธุกรรม
        
        สาเหตุทางด้านจิตใจ ความเครียดเรื้อรัง
        
        การรักษา
        
        จิตบําบัด พฤติกรรมบําบัดและครอบครัวบําบัด
        
        ยาแก้เศร้า
    - - การรักษาโรคไบโพลาร์
        
        การรักษาด้วยไฟฟ้า
        
        การรักษาด้วยจิตบําบัด โดยมีเป้าหมายเพื่อให้ผู้ป่วยเข้าใจปัญหาของตนเอง
        
        การใช้ยา มียารักษาอารมณ์เศร้า ยาควบคุมอารมณ์ และยาอื่นๆ เช่น ยากลุ่ม Antipsychotics รวมถึงยาคลายกังวลต่างๆ
        
        การจัดสิ่งแวดล้อม กรณีผู้ป่วยเข้ารักษาในโรงพยาบาล การกระตุ้นให้ผู้ป่วยเข้าร่วมกิจกรรมรักษาต่างๆ จะช่วยให้ผู้ป่วยมีแรงจูงใจทางด้านสังคม
      - สาเหตุ 1. พันธุกรรม
        
        ความผิดปกติของชีวเคมีของสมอง โรคนี้มีความผิดปกติของสารสื่อประสาทหลายชนิด เช่นnorepinephrine, serotonin และ dopamine
        
        สาเหตุทางด้านจิตใจ ความเครียด
      - ชนิดของโรคไบโพลาร์
        
        โรคไบโพลาร์ II ผู้ป่วยเคยมีอาการของโรคซึมเศร้า 1 ครั้งหรือมากกว่าและมีอาการไฮโปแมเนียอย่างน้อย 1 ครั้ง และต้องไม่เคยมีอาการแมเนียหรืออาการแบบผสม
        
        โรคอารมณ์เเปรปรวนเรื้อรัง
        
        โรคไบโพลาร์ I ผู้ป่วยมีอาการแมเนียหรืออาการแบบผสมและมักมีอาการของโรคซึมเศร้าร่วมด้วย
      - การพยาบาลผู้ป่วยอารมณ์ซึมเศร้า
        
        ด้านจิตใจและอารมณ์
        
        เปิดโอกาสและส่งเสริมให้ผู้ป่วยได้พูดหรือระบายความรู้สึก
        
        ให้ความเคารพและให้เกียรติผู้ป่วย โดยการยอมรับและให้กําลังใจ
        
        ด้านสังคม
        
        ควรกระตุ้นและเปิดโอกาสให้ผู้ป่วยได้มีเวลาปฏิสัมพันธ์กับผู้ป่วยคนอื่นๆ
        
        กลุ่มกิจกรรมการรักษาที่เหมาะกับผู้ป่วยซึมเศร้า
        
        จัดให้ผู้ป่วยได้ทํากิจกรรมจะได้ลดเวลาหมกมุ่นเกี่ยวกับตนเอง
        
        จัดเวลาสําหรับทํากิจกรรมทางด้านจิตวิญญาณ
        
        การเรียนรู้ทักษะทางสังคมบางอย่าง เช่น ความกล้าเป็นตัวของตัวเอง
        
        จัดกลุ่มครอบครัวบําบัด
        
        ด้านร่างกาย
        
        ช่วยเหลือผู้ป่วยในการจัดการกิจกรรมประจําวัน เช่น อาบน้ํา สระผม
        
        กระตุ้นผู้ป่วยและจัดเตรียมอุปกรณ์ให้พร้อม เช่น สบู่ ผ้าเช็ดตัว เพื่อให้ผู้ป่วยกระทํากิจกรรมด้วยตนเอง
        
        บันทึกพฤติกรรมและปริมาณ อาหารและน้ําที่ผู้ป่วยได้รับ
        
        กระตุ้นให้ผู้ป่วยได้มีการเคลื่อนไหว หรืออกกําลังกายอย่างสม่ําเสมอ
        
        การนอนหลับและการพักผ่อน
        
        ในกรณีผู้ป่วยมีปัญหาทางกายอื่น ๆ เช่น ปวดศีรษะ ต้องช่วยบรรเทาปัญหาเหล่านี้ด้วย
        
        ติดตามอาการข้างเคียงจากการได้รับยารักษาอารมณ์เศร้า
        
        ป้องกันการทําอันตรายตนเอง
      - การพยาบาลผู้ป่วยอารมณ์แปรปรวน
        
        ด้านจิตใจและอารมณ์
        
        หลีกเลี่ยงการพูดคุยถึงปัญหาของตนเองและปฏิเสธการเจ็บป่วย
        
        กระตุ้นให้ผู้ป่วยได้ระบายความรู้สึกสูญเสีย
        
        เปิดโอกาสให้ผู้ป่วยได้ระบายความรู้สึกโดยการเขียน เเละวาดภาพ
        
        จัดสภาพการณ์ให้ผู้ป่วยได้รับรู้ตนเองในด้านการรักษา และการกินยา
        
        ให้แรงเสริมและให้กําลังใจ
        
        ช่วยให้ผู้ป่วยได้วิเคราะห์พฤติกรรมของตนเอง
        
        ด้านสังคม
        
        จัดตารางในเวลาการทํากิจกรรมประจําวันสําหรับผู้ป่วยไม่ให้มากเกินไป
        
        ด้านกลุ่มกิจกรรมบําบัดต่างๆ ในหอผู้ป่วย ควรให้ผู้ป่วยมีส่วนร่วมบ้าง
        
        ด้านร่างกาย
        
        -ตรวจสอบและติดตามดูรูปแบบการนอนของผู้ป่วย
        
        ตรวจสอบดูการได้รับอาหาร และการดื่มน้ําให้พอเพียง
        
        กระตุ้นให้ผู้ป่วยได้ใช้พลังงานในทางที่เหมาะสม
        
        ป้องกันอันตรายจากอุบัติเหตุและการทะเลาะวิวาทกับผู้อื่น
        
        ถ้าผู้ป่วยได้รับยา lithium carbonate ต้องดูระดับ lithium ในกระแสเลือด และสังเกตอาการข้างเคียง
        
        ผู้ป่วยส่วนมากปฏิเสธการเจ็บป่วยจึงไม่ยอมรับประทานยา จําเป็นต้องการพูดคุยกับผู้ป่วยให้เข้าใจ