Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

👩🏻‍⚕️ กระบวนการพยาบาลในการเสริมสร้างสุขภาพและแก้ไขปัญหาสุขภาพของบุคคล …

- - - - ไต (kidney)
        
        หน่วยไต (Nephron)
        
        Renal tubule
        
        Glomerulus
        
        กรวยไต อวัยวะที่มีลักษณะเป็นโพรง เป็นส่วนต่อกับท่อไต ทำหน้าที่รองรับน้ำปัสสาวะที่กรอง จากเซลล์ของไต จากนั้นจึงนำส่งไปที่ท่อไต
      - ท่อไต (ureter)
    - - กระเพาะปัสสาวะ (bladder)
      - ท่อปัสสาวะ (urethra)
- - - - การแก้ไข
        
        การผ่าเอานิ่วออกจากไต (nephrolithotomy)
        
        การผ่าตัดเอานิ่วออกจากกรวยไต (pyelolithotomy)
        
        การผ่าตัดไตออกบางส่วน (partial nephrectomy) หรือตัดออกทั้งหมด (total nephrectcmy)
        
        การผ่าตัดเอานิ่วออกจากหลอดไต (ureterolithotomy)
        
        การผ่าตัดนิ่วจากกระเพาะปัสสาวะออกทางเหนือหัวเหน่า (suprapubic cystolithotomy)
        
        การผ่าตัดเอานิ่วออกจากท่อปัสสาวะ (urethrolithotomy)
        
        การผ่าตัดต่อมลูกหมาก (Transurethral resection of the prostate หรือ TUR-P)
  - - - น้อยกว่า 500 ซีซี/วันหรือน้อยกว่า 30 ซี/ชั่วโมง
      - ไม่มีปัสสาวะ (anuria) มีน้อยกว่า 100 มิลลิลิตรใน 24 ชั่วโมง
    - - ปัสสาวะบ่อยในตอนกลางคืน (nocturia) มากกว่า 2 ครั้งขึ้นไป
      - ปัสสาวะกระปิดกระปอย (polakiuria)
    - - การแก้ไข
        
        การใส่สายยางเข้าทางรูเปิดของท่อปัสสาวะ
        
        การผ่าตัดเปลี่ยนทางใหม่ให้ปัสสาวะออกมาภายนอก
        
        ท่อจากไต (nephrostomy) การผ่าตัดเนื้อไต แล้วใส่สายยางเข้าไปในกรวยไต ให้น้ำปัสสาวะออกจากไต มักทำในรายที่มีการอุดกั้นที่หลอดไตหรือมีปัสสาวะคั่งในไต ทำให้ไตพองมาก
        
        ท่อต่อจากกรวยไต (pyelostomy) ผ่าเข้าไปที่กรวยไต เพื่อใส่สายยางเข้าไปเพื่อระบายให้น้ำปัสสาวะออก
        
        ท่อจากหลอดไต (ureterostomy) าเข้าไปที่หลอดไต เพื่อใส่สายยางเข้าไปเพื่อระบายให้น้ำปัสสาวะออก
        
        ท่อต่อเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ (suprapubic cystostomy) โดยผ่าเหนือหัวเหน่าเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ
- - - - เชื้อ
        
        Mycobacterium
        
        Tuberculosis
        
        Candida เฉพาะ Samonella typhi มักเกิดร่วมกับ การติดเชื้อ Schistosoma haematobium และ E.coli
        
        Histoplasma
        
        Staphylococcus aureus
        
        Pseudomonas aeruginosa
  - - - นิ่วหรือการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะ
      - Vesico-ureteral reflux (VUR) ปัสสาวะไหลย้อนกลับ
      - Incomplete emptying of bladder ปัสสาวะที่ค้างจะเป็นตัวเพาะเชื้อโรคที่และมักเป็น mixed organisms สามารถพบภาวะนี้ได้ร่วมกับต่อมลูกหมากโต
      - อายุ
        
        หญิงสูงอายุ เมื่อหมดประจ้าเดือน จะท้าให้ขาดฮอร์โมน estrogen ท้าให้เชื้อ Lactobacilli ลดลงและ มีเชื้อ E.coli มาแทนที่
        
        ชายสูงอายุ มักมีปัญหาต่อมลูกหมากโต (เกิดการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะ)
      - เบาหวาน
      - พฤติกรรม
        
        ผ้าอนามัยชนิดสอด
        
        เครื่องดื่มที่มีผลต่อดุลกรดด่าง
        
        การกลั้นปัสสาวะนาน ๆ
        
        เปลี่ยนคู่นอนบ่อย
      - Catheterization เป็นระยะเวลานาน
      - การสูบบุหรี่ จะสัมพันธ์กับการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ ส่วนล่างในเพศชาย
    - - เก็บปัสสาวะ (Urine Analysis
        : UA) ขุ่น, WBC สูง, RBC สูง
      - ใช้แถบวัด nitrite (indirect dipstick tests) มี nitrite เป็นบวก
      - การเพาะเชื้อ พบเชื้อแบคทีเรีย 10 CFU/ml
    - - การตรวจเพื่อการวินิจฉัย
        
        เก็บปัสสาวะ (Urine Analysis
        : UA) ขุ่น, WBC สูง, RBC สูง
        
        ใช้แถบวัด nitrite (indirect dipstick tests) มี nitrite เป็นบวก
        
        การเพาะเชื้อ พบเชื้อแบคทีเรีย 10 CFU/ml
      - การซักประวัติ
        
        ช่วงเวลาในการขับถ่ายปัสสาวะและจำนวนครั้งในการขับถ่ายปัสสาวะโดยเปรียบเทียบกับปริมาณน้ำที่ได้รับ
        
        ปริมาณน้ำปัสสาวะที่ออกในแต่ละครั้งและตลอดทั้งวัน
        
        ลักษณะส่วนประกอบของปัสสาวะ เช่น สี กลิ่น
        
        ความสามารถในการดูแลตนเองในการขับถ่ายปัสสาวะ
        
        ความผิดปกติของอวัยวะหรืออื่น ๆ ที่สัมพันธ์กับการขับถ่ายปัสสาวะ
        
        การทำงานของระบบการขับถ่ายปัสสาวะ
        
        อาการและอาการแสดงที่ผิดปกติอื่น ๆ
    - - ดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 8 แก้วเพื่อช่วยขับเชื้อโรคออกจากทางเดินปัสสาวะ
      - ปัสสาวะทุก 2-4 ชั่วโมงเพื่อลดการสะสมของแบคทีเรีย
      - การอาบน้ำไม่ควรแช่ในอ่างอาบน้ำ
      - เมื่อมีความผิดปกติในการขับถ่ายเช่นปวดปัสสาวะบ่อยลักษณะปัสสาวะเปลี่ยนไปจากปกติควรรีบพบแพทย์
      - การเพิ่มความเป็นกรดของน้ำปัสสาวะ ดูการรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มหรือผลไม้ เช่น เนื้อสัตว์ ไข่ถั่วแดง ขนมปัง ลูกพรุน น้ำส้ม น้ำกระเจี๊ยบแดง
      - การทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์เพศหญิงควรเช็ดจากด้านหน้าไปด้านหลังเพื่อไม่ให้มีการติดเชื้อของแบคทีเรียเข้าสู่ท่อปัสสาวะ
  - - - การซักประวัติ
        
        อาการหนาวสั่น มีไข้สูง ปัสสาวะมักมีลักษณะขุ่นขาว บางครั้งอาจเป็นเลือด หรือ อาจข้นเป็นหนอง อาการปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน การมีเพศสัมพันธ์
      - ตรวจร่างกาย
        
        ใช้กำปั่นทุบเบา ๆ ที่สีข้างตรงที่มีอาการปวด ผู้ป่วยจะรู้สึกเจ็บจนสะดุ้งส่วนหน้าท้องอาจมีอาการกดเจ็บหรือท้องเกร็งแข็งเล็กน้อย
      - ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        .
        
        Urine culture
        
        Labs: Urinalysis
        
        Nitrites
        (More likely gram-negative rods)
        
        Leukocyte esterase
        (Helps to screen for pyuria)
        
        RBCs
        
        WBCS
        
        CT Scan
        
        Physical Exam : CVA tenderness
    - - อาการไม่รุนแรง
        (รักษาแบบประคับประคอง)
        
        มีไข้สูง หนาวสั่น ให้รับประทานยาลดไข้-Paracetamal เช็ดตัวด้วยน้ำอุ่น ดื่มน้ำให้มาก ๆ และห่มผ้า
        หนา ๆ ห้ามอาบน้ำเย็น
        
        รับประทานยาปฏิชีวนะ Amoxicillin, Co-trimoxazole, Ofloxacin, Ciprofloxacin รับประทานนาน 14 วัน
      - อาการรุนแรง
        
        ให้ยาทางหลอดเลือดดำ
        
        รับตัวผู้ป่วยไว้เป็นผู้ป่วยในโรงพยาบาล
        
        แพทย์จะฉีด Gentamicin วันละ 2-3 ครั้ง ทุก 8-12 ชม.
  - - - ประวัติการเจ็บป่วย
      - ตรวจร่างกาย
      - ตรวจปัสสาวะ
      - การส่องกล้อง (Cystoscopy)
      - การถ่ายภาพทางรังสี (Imaging Tests)
    - - รับประทานยาปฏิชีวนะเป็นหลัก เช่น ยาไตรเมโทพริมหรือยาไนโตรฟูแรนโทอิน วันละ 2 ครั้ง เป็นเวลา 3 วัน
      - รายที่อยู่ในวัยหมดประจำเดือนอาจบรรเทาอาการด้วยการใช้ยาทาช่องคลอดเพิ่มเติม ซึ่งเป็นฮอร์โมนทดแทนเอสโตรเจน
    - - ดื่มน้ำในปริมาณที่เหมาะสม 6 -10 แก้ว แล้วแต่ความต้องการของร่างกายของแต่ละคน
      - ห้ามกลั้นปัสสาวะ ถ้าต้องเดินทางเป็นเวลานานไม่ควรดื่มน้ำมาก ทำให้ต้องกลั้นปัสสาวะนาน ๆ เสี่ยงต่อการเกิดกระเพาะปัสสาวะอักเสบได้ง่ายขึ้น
      - ปัสสาวะหลังมีเพศสัมพันธ์ทุกครั้ง
- - - - ทอนซิลอักเสบ
      - แผลพุพอง
      - เนื้อเยื่อใต้ผิวหนังชั้นลึกอักเสบ
      - ไฟลามทุ่ง
    - - นอนพักผ่อน งดอาการเค็ม
      - ให้ยาขับปัสสาวะ เช่น furosemide
      - ยาลดความดันโลหิต
      - ประวัติทอนซิลอักเสบ หรือการติดเชื้อที่ผิวหนังให้ยาปฏิชีวนะ
        
        ยา Penicillin V
        
        ยา Erythromycin
      - อาการชักหรือหอบ
        
        ฉีด Diazepam (IV)
        
        ฉีด Furosemide (IV)
    - - ตรวจปัสสาวะบ่อย ๆ ต่อไปอีกหลายเดือน
      - อาจกลายเป็นเรื้อรัง ดังนั้นจึงควรแนะนำให้ผู้ป่วย รักษากับแพทย์อย่างจริงจัง
    - - ทอนซิลอักเสบ แผลพุพอง เนื้อเยื่อใต้ผิวหนังชั้นลึกอักเสบ หรือไฟลามทุ่งควรกินยาปฏิชีวนะ ติดต่อกันอย่างน้อย 10 วัน
        
        ยา Penicillin V
        
        ยา Erythromycin
    - - ตรวจปัสสาวะซึ่งจะพบเม็ดเลือดแดง (RBC - cast ) และพบเม็ดเลือดขาว
      - พบสาร BUN และ creatinine สูง
  - - - กรวยไตเป็นแผล
      - การกรองไตผิดปกติ
      - เยื่อบุผิวภายในกรวยไตหนาตัวขึ้น
      - กลุ่มอาการ Amyloidosis
      - โรคแพ้ภูมิตัวเอง (SLE)
      - โรคไตจากเบาหวาน
      - ลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดไต
      - การใช้ยาบางชนิด
        
        ยาแก้อักเสบ
        
        ยาต้านการติดเชื้อ
    - - ซักประวัติการเจ็บป่วย
      - ตรวจร่างกาย
      - ตรวจปัสสาวะโดยเก็บตัวอย่างปัสสาวะใน ๒๔ ชั่วโมง เพื่อตรวจปริมาณของโปรตีนที่ปนอยู่ในน้ำปัสสาวะ
      - ตรวจเลือดเพื่อหาระดับโปรตีนในเลือด (Albumin ต่ำ, คอเลสเตอรอล สูง)
      - เก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อไปส่งตรวจ
    - - ยาขับปัสสาวะ (ลดอาการบวม)
        
        Furosemide
        
        Spironolactone
        
        Hydrochlorothiazide
      - ยากดภูมิคุ้มกัน (ลดการอักเสบ) --> ยา Corticosteroids
      - ยาลดคอเลสเตอรอล (กลุ่มยา Statin)
        
        Atorvastatin
        
        Fluvastatin
        
        Lovastatin
      - ยาต้านการแข็งตัวของเลือด
        
        Heparin
        
        Warfarin
      - ยาควบคุมความดันโลหิต
        
        ยากลุ่ม Angiotensin Receptor Blocker
        
        Losartan
        
        Valsartan
        
        ยาต้านเอนไซม์ ACE Inhibitor
        
        Enalapril
        
        Captopril
        
        Benazepril
  - - - ไตสูญเสียหรือทำหน้าที่ได้ลดลงอย่างเฉียบพลัน ในระยะเวลาเป็นชั่วโมงหรือวัน และอยู่ในช่วงระยะเวลาไม่เกิน 7 วัน
      - สาเหตุ
        
        ภาวะที่ทำให้เลือดไปเลี้ยงไตไม่เพียงพอ
        
        ภาวะความดันโลหิตต่ำ
        
        ภาวะเลือดออก
        
        ภาวะหัวใจวาย
        
        ภาวะอุดกั้นของทางเดินปัสสาวะ
        
        ภาวะนิ่ว
        
        โรคต่อมลูกหมากโต
        
        ภาวะไตบาดเจ็บโดยตรง
        
        รับยาที่มีพิษต่อไต
        
        รับสารทึบรังสีทางหลอดเลือด
        
        โรคไตอักเสบ
      - การรักษา
        
        Post renal AKI --> รักษาโดยการแก้ไขการอุดต้นของระบบ KUB (Kidney, ureter, and bladder)
        
        Intrinsic AKI
        
        ป้องกันไม่ให้ไตสูญเสียการทำงานเพิ่มเติม
        
        ป้องกันโรคแทรกซ้อนและส่งเสริมให้เกิดการฟื้นตัวของไต
        
        Pre renal AKI --> รักษาโดยการให้สารน้ำและเกลือแร่ทดแทน
      - การพยาบาล
        
        ให้การพยาบาลแบบประคับประคอง
        
        Increase renal blood flow
        
        หลีกเลี่ยงการใช้ยาที่จะเกิดพิษต่อไต
        
        การให้สารอาหารที่เพียงพอ
        
        ป้องกันการเกิด volume overload
        
        ป้องกันการเกิด hyperkalemia
        
        ป้องกันการเกิด hyponatremia
        
        ป้องกันการเกิด metabolic acidosis
        
        ป้องกันการเกิด hyperphosphatemia
        
        ป้องกันไม่ให้เกิดความผิดปกติอื่น ๆ
        
        ให้การพยาบาลโดยการทำ Hemodialysis
        
        ความดันโลหิตต่ำ ดูแลการให้สารน้ำ (IV)
    - - มีการสูญเสียหน่วยไต (nephron) ไปมากกว่าครึ่งหนึ่งของที่มีอยู่ และไม่สามารถแก้ไขให้กลับคืนมาเป็นปกติ
      - สาเหตุ
        
        กลุ่ม Nephrotic Syndrome กลายเป็น chronic glomerulonephritis
        
        กรวยไตอักเสบเรื้อรัง
        (chronic pyelonephritis)
        
        มีความผิดปกติของไตแต่กำเนิด (polycystic kidney)
        
        การอุดกั้นทางเดินปีสสาวะ
        
        นิ่วในไต
        
        ภาวะแคลเซียมสูงในกระแสเลือด
        
        ต่อมลูกหมากโต
        
        โรคที่มีผลทั่วระบบ
        (systemic disease)
        
        SLE
        
        Meloidosis
        
        Multiplemyeloma
        
        Hypokalemic
        
        Nephropathy
      - ระยะของโรคไตเรื้อรัง
        
        ระยะ : 1 GFR > 90 ไตเริ่มเสื่อม (มีโปรตีนในปัสสาวะ) ค่า GFR ปกติ
        
        ระยะ : 2 GFR 60-90 ไตเริ่มถูกทำลาย อัตราการกรองของไตลดลงเล็กน้อย
        
        ระยะ : 3 GFR 30-60 ไตเสื่อม อัตราการกรองของไตลดลงปานกลาง
        
        ระยะ : 4 GFR 15-30 ไตเริ่มวาย อัตราการกรองของไตลดลงมาก
        
        ระยะ : 5 <15 ไตวายระยะสุดท้าย (ESRD)
      - การวินิจฉัย
        
        มีความผิดปกติติดต่อกันนาน 3 เดือน
        
        ค่า albumin excretion rate (AER) > 30 มก./24 ชม. หรือ Albumin-to-creatinine ratio (ACR) > 30 มก./กรัม
        
        ตรวจพบ Hematuria
        
        ตรวจพบความผิดปกติของเกลือแร่ (Electrolyte) ที่เกิดจากท่อไตผิดปกติ
        
        มีประวัติการได้รับการผ่าตัดปลูกถ่ายไต
        
        GFR น้อยกว่า 60 มล./นาที/1.73 ตร.เมตร ติดต่อกันเกิน 3 เดือน โดยอาจจะตรวจพบหรือไม่พบว่ามีภาวะไตผิดปกติก็ได้
      - หลักการการรักษา
        เน้นเรื่องการรักษาแบบประคับประคอง
        
        การรักษาเฉพาะเจาะจงตามชนิดของโรคไตเรื้อรัง
        
        คุมระดับน้ำตาลในเลือดในกรณีเป็นเบาหวาน
        
        กำจัดนิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        ประเมินและรักษาโรคหรือภาวะอย่างอื่นที่พบร่วมด้วย
        
        ชะลอการเสื่อมของไต
        
        ป้องกันและรักษา โรคหัวใจและหลอดเลือด
        
        ป้องกันและรักษาผลแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นเนื่องจากการทำงานของไตลดลง
        
        เตรียมผู้ป่วยสำหรับกรณีไตวายเรื้อรัง รวมถึงเตรียมการรักษาทดแทนไต
        
        การรักษาทดแทนไต
        
        การล้างไต (dialysis)
        
        การปลูกถ่ายไต (อาการจากภาวะยูรีเมีย)
    - - ต้องได้รับการบำบัดทดแทนไต
        (renal replacement therapy; RRT)
        
        การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม (hemodialysis)
        
        การล้างไตทางหน้าท้อง ( peritoneal dialysis)
        
        การผ่าตัดปลูกถ่ายไต (kidney transplantation)
  - - - กรรมพันธุ์
      - ความผิดปกติของต่อมพาราไทรอยด์
      - ความผิดปกติของระบบทางเดินปัสสาวะ เช่น การตีบแคบของท่อปัสสาวะ
      - การดื่มน้ำน้อย หรือการสูญเสียน้ำจากร่างกายมาก
      - การรับประทานอาหารที่มีกรดยูริกหรือสาร Oxalate มากเกินไป
      - การอักเสบติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
    - - การซักประวัติและตรวจร่างกายอย่างละเอียด โดยแพทย์เฉพาะทางระบบทางเดินปัสสาวะ
      - การตรวจปัสสาวะเพื่อค้นหาว่ามีเลือดหรือการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ (Urine Analysis)
      - Ultrasound ระบบทางเดินปัสสาวะ เพื่อตรวจหาความผิดปกติ (Ultrasound KUB System)
      - การถ่ายภาพรังสีวินิจฉัย เพื่อดูรูปร่าง ลักษณะ และตำแหน่งของผลึกหรือก้อนนิ่ว (Plain KUB System)
      - การถ่ายภาพรังสีร่วมกับการฉีดสารทึบรังสีเข้าหลอดเลือดดำ (Intravenous Pyelography - IVP)
      - การเอกซเรย์คอมพิวเตอร์เพื่อดูความผิดปกติของระบบทางเดินปัสสาวะ (CT KUB System)
    - - การรับประทานยาละลายนิ่ว เหมาะสำหรับนิ่วชนิดยูริกที่สามารถละลายได้โดยการให้ยา
      - การสลายนิ่วโดยการใช้คลื่นกระแทก (ESWL: Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy)
      - การผ่าตัด
        
        Pyelolithotomy การผ่าตัดกรวยไตเอานิ่วในไตออก โดยผ่าเปิดบริเวณสีข้างเข้าไปที่กรวยไต (Renal pelvis) แล้วคีมเอานิ่วออก
        
        Nephrolithotomy การผ่าตัดเข้าไปที่ไโดยเปิดเข้าทางสีข้างเข้าไปที่ไต ผ่าไตตามยาวเป็น 2 ซีก เท่ากันและคีบนิ่วออก
        
        Nephrectomy การผ่าตัดไตออกไปข้างหนึ่ง เมื่อมีการอุดตันอยู่นานจนไตข้างนั้นใช้การไม่ได้แล้ว อาจเป็นแบบตัดไตออกบางส่วน หรือตัดไตข้างหนึ่งออกทั้งหมด
        
        Ureterolithotomy การผ่าตัดเปิดเข้าไปทางสีข้างหรือหน้าท้องส่วนล่างไปถึงหลอดไตเปิด หลอดไตเอานิ่วในหลอดไตออก
        
        Suprapubic cystolithotomy การผ่าตัดเหนือหัวเหน่าเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ แล้วเอานิ่วออก
  - - - ซักประวัติคนไข้โดยละเอียด
      - ตรวจร่างกาย โดยรวมไปถึงการตรวจทางทวารหนัก (Digital Rectal Examination) และตรวจคลำต่อมลูกหมาก
      - ตรวจปัสสาวะ
        
        การอักเสบติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
        
        มีเลือดปนมาในปัสสาวะหรือไม่
      - ตรวจเพาะเชื้อจากปัสสาวะ
      - ทดสอบวัดอัตราการไหลของปัสสาวะและปริมาณปัสสาวะ (มากน้อยเพียงใด) และวัดปริมาณปัสสาวะที่ค้างอยู่ในกระเพาะปัสสาวะ
      - การตรวจคัดกรองหามะเร็งต่อมลูกหมาก (PSA)
      - การส่องกล้องผ่านทางท่อปัสสาวะ เพื่อประเมินขนาดของต่อมลูกหมากที่มากดเบียดท่อปัสสาวะ
    - - รักษาโดยการใช้ยา
        
        ยาคลายกล้ามเนื้อเรียบในต่อมลูกหมากให้คลายตัวลง (alpha-blockers)
        
        ยาช่วยลดขนาดต่อมลูกหมาก (๕-alpha reductase inhibitor)
        
        ยาในกลุ่มสมุนไพร
      - รักษาโดยการผ่าตัดด้วยการส่องกล้องคว้านต่อมลูกหมาก (TransUrethral Resection of Prostate : TURP) ในกรณี
        
        ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยา
        
        ปัสสาวะไม่ออกหลายครั้ง (Refractory urinary retention)
        
        ปัสสาวะเป็นเลือดซ้ำซาก (Recurrent hematuria)
        
        ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะซ้ำซาก (Recurrent urinary tract infection)
        
        เกิดนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ (Vesical calculi)
        
        เกิดภาวะไตวายซึ่งส่งผลมาจากต่อมลูกหมากโต
        
        การพยาบาลผู้ป่วยหลังผ่าตัด
        
        TUR - P with continuous bladder irrigation (CBI) ผู้ป่วย Retained Foley catheter 3 Tails เพื่อล้างกระเพาะปัสสาวะ และดูแลสารน้ำตามแผนการรักษา และดูแลเทน้ำปัสสาวะถุงระบายปัสสาวะ
        
        จัดท่านอนราบ 8 ชั่วโมง ภายหลังการทำ Spinal block วางขาราบ
        
        ประเมินภาวะตกเลือดโดยบันทึก v/s สังเกตลักษณะ จำนวน สีของปัสสาวะ และบีบรูดสายยาง ป้องกันลิ่มเลือดอุดกั้น ดูแลสายปัสสาวะไม่หัก เพื่อให้ปัสสาวะระบายได้ดี
        
        ดูแลให้ IV Fluid และน้ำดื่มวันละ 4 ml. X น้ำหนักตัวเป็นกิโลกรัม ตามแผนการรักษา เพื่อชะล้างทางเดินปัสสาวะ
        
        เมื่อผู้ป่วยกลับบ้าน สอนเรื่องการปฏิบัติตัว
        
        การขมิบหูรูด กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน (Pubococcygeal Muscle) เพื่อช่วยในการขับถ่ายและกลั้นปัสสาวะ
        
        ถ้ามีการตกเลือด ปัสสาวะลำบาก หรือกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ รีบพบแพทย์
        
        หลีกเลี่ยงการกระแทกบริเวณอวัยวะเพศ ไม่ยกของหนัก
        
        ไม่ขี่หรือซ้อนรถจักรยาน อย่างน้อย 6 สัปดาห์
        
        อย่าให้ท้องผูก ลดการเบ่งถ่ายอุจจาระที่ทำให้มีเลือดออกภายหลัง โดยรับประทานผัก ผลไม้สด เช่น กล้วย
  - - - Blunt injury เป็นการบาดเจ็บจากการกระแทกโดยตรงหรือการกระชาก
      - Penetrating injury เป็นการบาดเจ็บจากการถูกยิงหรือแทง
    - - การตรวจด้วยเครื่องเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT SCAN)
      - การตรวจเอ็กซเรย์ฉีดสี (Intravenous pyelogram)
      - การตรวจสแกนโดยใช้พลังงานแม่เหล็ก (MRI)
      - การฉีดสีเอ็กซเรย์หลอดเลือด (Angiography)
      - อัลตราซาวด์ (Ultrasound)
  - - - STAGE O เป็นเนื้องอกในระยะเริ่มแรก ซึ่งเกิดขึ้นที่ชั้น Mucosa
      - STAGE A เป็นระยะที่เนื้องอกลุกลามไปถึงชั้น Submucosa
      - STAGE B1 เป็นระยะที่เนื้องอกลุกลามไปถึงครึ่งในของชั้นกล้ามเนื้อ (Superficial)
      - STAGE B2 เป็นระยะที่เนื้องอกแทรกลึกไปถึงครึ่งนอกของกล้ามเนื้อ
      - STAGE C เป็นระยะที่เนื้องอกลุกลามออกนอกชั้นของกล้ามเนื้อไปถึงชั้น Serosa
      - STAGE D เป็นระยะสุดท้ายของเนื้องอกที่ลุกลามออกนอกผนังกระเพาะปัสสาวะ
    - - การซักประวัติและการตรวจร่างกาย
      - การตรวจปัสสาวะUA พบเม็ดเลือดแดงและอาจพบเซลล์ของเนื้องอก
      - การตรวจเลือด CBC พบภาวะซีด
      - cystoscopy เป็นการตรวจที่สำคัญที่สุดในการวินิจฉัย
      - plain KUB จะเห็นเงาของเนื้องอกในกระเพาะปัสสาวะหรือการเปลี่ยนแปลงที่ไต
      - cystography จะได้ filling defect of bladder
      - Intravenous Pyelogram (IVP) เพื่อดูความผิดปกติของทางเดินปัสสาวะส่วนบนและหน้าที่ของไต
      - chest X - ray, lvmphangiography เพื่อลดการแพร่กระจายของมะเร็ง
    - - การรักษาโดยการผ่าตัด
        
        Transurethral resection and fulguration (electrocoagulation) สอดเข้าไปทางหลอดปัสสาวะ แล้วตัดเนื้องอกในชั้นของ Sperficial ออกเป็นชิ้นเล็ก ๆ
        
        Partial or Segmental cystectomy เป็นการตัดกระเพาะปัสสาวะออกบางส่วน
        
        Total cystectomy เป็นการตัดกระเพาะปัสสาวะออกทั้งหมด
        
        Bilateral cutaneous ureterostomy การผ่าตัดเอาหลอดไตมาเปิดที่
        หน้าท้องทั้ง 2 ข้าง (การรักษาแบบประคับประคอง)
      - การรักษารังสี
      - การใช้เคมีบำบัด (มักใช้กับมะเร็งที่ลุกลามไปที่อื่นแล้ว)
      - การรักษาด้วยเลเซอร์ ใช้รักษาเนื้องอกในระดับต้น
    - - ก่อนผ่าตัด
        
        การดูแลทางด้านจิตใจ ซึ่งต้องผ่าตัดกระเพาะปัสสาวะออกหมด และทำทางระบายใหม่
        จะทำให้เกิดปัญหาทางด้านจิตใจมาก และต้องบอกผู้ป่วยว่าเป็นการทำอย่างถาวร
        
        การเตรียมความสะอาดของลำไส้ เพื่อช่วยให้ลำไส้ว่าง ลดจำนวนแบคทีเรียและ
        ลดการอักเสบติดเชื้อของแผลที่มีการติดเชื้อของลำไส้ และการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ
        
        ให้อาหารที่มีกากน้อย (Low residual diet) ก่อนทำผ่าตัดประมาณ 1 วัน
        
        การเตรียมผิวหนังสำหรับทำผ่าตัด
        
        การเตรียมอื่น ๆ ทำเช่นเดียวกับการพยาบาลผู้ป่วยก่อนทำผ่าตัดทางเดินปัสสาวะส่วนบน
        
        จากนั้นให้อาหารเหลวใส (Clear fiuid dite) 1-2 วัน และให้ยาปฏิชีวนะที่ช่วยลดจำนวนแบคที่เรียในลำไส้โดยตรง และให้ยาระบายหรือยาถ่าย
      - หลังผ่าตัด
        
        ความสมดุลของน้ำและ Electrolyte เนื่องจากผู้ป่วยต้องงดน้ำอาหาร
        
        การดูแลให้มีการไหลของปัสสาวะหรือสารเหลวที่ออกมาทางสายยางชนิดต่าง ๆ ตลอดเวลา เพื่อป้องกันการอุดตันของระบบขับถ่ายปัสสาวะ และการติดเชื้อ
        
        การดูแลผู้ป่วยบางรายที่ทำผ่าตัดเกี่ยวกับกระเพาะปัสสาวะจะมี Cystostomy Tube
        
        ดูแลสายยางไม่ให้ดึงรั้ง มิให้สายยางถูกกดทับจากท่านอนของผู้ป่วย ควรบีบรัด (Milking) สายยางบ่อย ๆ ป้องกันการอุดตันจากลิ่มเลือด
        
        ตรวจดูการไหลของปัสสาวะหรือสารเหลวที่ออกมาทุก 1 ชั่วโมง ในระยะ 36 - 48 ชั่วโมงแรก และตวงจำนวนปัสสาวะอย่างถูกต้อง ภายใน 1 ชั่วโมงมีปัสสาวะน้อยกว่าปกติ ควรรายงานแพทย์
        
        ผู้ป่วยหลังทำผ่าตัดกระเพาะปัสสาวะออกเป็นบางส่วน และใส่ Cystostomy Tube หรือใส่สายยางสำหรับสวนปัสสาวะไว้ จะมีเลือดออกมากในระยะหลังผ่าตัด แพทย์จะทำการสวนล้างกระเพาะปัสสาวะตลอดเวลา (CBI) เพื่อช่วยป้องกั้นการเกิดลิ่มเลือด
        
        บันทึกสีและจำนวนปัสสาวะที่ออกมาอย่างถูกต้อง
        
        การทำ Perineal excercise (ขมิบก้น) ในรายที่คาสายยางสำหรับสวนปัสสาวะไว้นาน
        
        การดูแลเกี่ยวกับ Ileobladder ในผู้ป่วยหลังทำผ่าตัดชนิดนี้จะมีรูเปิดของ Ileum มาเปิดทางหน้าท้อง ส่วน Cutaneous Ureterostomy
        
        ทำความสะอาดผิวหนังรอบ ๆ รูเปิดให้แห้ง และสะอาดอยู่เสมอ ถ้ารูเปิดมีการบวมหรือมีการอุดตันจาก Mucous ให้รายงานแพทย์
        
        บันทึกจำนวนปัสสาวะที่ออกมาทางรูเปิดให้ถูกต้องและแน่นอน