Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ปัญหา ของหนูแดง - Coggle Diagram
ปัญหา
ของหนูแดง
วัตถุประสงค์
1-สามารถอธิบายสาเหตุและปัจจัยของการเกิดโรคฟันผุได้
1 สาเหตุของโรคฟันผุ
ฟันผุมีสาเหตุมาจากปัจจัยหลายอย่างประกอบกัน
2 ปัจจัย
ปัจจัยหลัก 4 ประการ
1-ปัจจัยโฮสต์
ฟัน
ลักษณะของฟัน ตำแหน่ง อายุ ผลึกเคลือบฟัน
นำ้ลาย
อัตราการไหลและการบัฟเฟอร์
2-อาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต (แป้งและน้ำตาล)
ความถี่ในการรับประทาน
ลักษณะอาหารเหนียวติดฟัน
ชนิดของคาร์โบไฮเดรต ;แป้งจะทำให้ฟันผุยากกว่าน้ำตาลเชิงเดี่ยว
3-เชื้อจุลินทรีย์
Non-MS
กลุ่ม Mutans streptococci
คือ S.mutans S.sobrinus
กลุ่ม Lactobacilli
Actinomysis บางตัว
4-ระยะเวลาที่ฟันสัมผัสกับกรด
ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม
ปัจจัยทางชีววิทยา
สังคม
พฤติกรรมและจิตวิทยา
2-สามารถอธิบายกลไกของการเกิดโรคฟันผุ
กระบวนการสลาย
เกิดจากแบคทีเรียในคราบจุลินทรีย์ ย่อยสลายอาหารจำพวกแป้งและน้ำตาล
ทำให้เกิดกรด กรดจะไปทำปฏิกิริยากับแร่ธาตุในฟัน
ทำให้ pH ของคราบจุลินทรีย์ลดลงและมีผลเพิ่มการละลายของไฮดรอกซีอะปาไทต์
เมื่อมีการสลายแร่ธาตุมากกว่าการคืนกลับทำให้เกิดฟันผุ
การคืนกลับแร่ธาตู
เมื่อมีการสะเทินความเป็นกรดโดยบัฟเฟอร์ในคราบจุลินทรีย์และน้ำลาย
การแพร่กรดออกจากคราบจุลินทรีย์
ค่าpHในคราบจุลินทรีย์ค่อยๆเพิ่มขึ้นและกกลับสู่ระดับปกติ
อ้างอิง
หนังสือการสร้างเสริมสุขภาพช่องปาก ,สำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย ,2555
3-เพื่ออธิบายระยะการเกิด ลักษณะและอาการของโรคได้
ระยะที่ 1
การผุในชั้นเคลือบฟัน :เป็นรอยขุ่นขาว ไม่มีรูผุ ไม่มีอาการใดๆ หากเกิดการหยุดยั้งของรอยโรคและมีการคืนกลับของแร่ธาตุที่ผิวฟัน จะทำให้กลับไปมีลักษณะปกติ หรือเป็นสีขาว หรือสีน้ำตาล
ระยะที่ 3
การผุลุกลามถึงโพรงประสาทฟัน มีอาการปวดฟันมาก เชื้อโรคอาจลุกลามเกิดฝีที่ปลายรากฟัน และลุกลามไปยังเนื้อเยื่ออวัยวะข้างเคียง ใบหน้าและลำคอบวม อาจอันตรายถึงชีวิต
ระยะที่2
การผุถึงชั้นเนื้อฟัน แต่ไม่ถึงโพรงประสาทฟัน เห็นรอยโรคชัดเจน เกิดหลุมบนผิวฟันและเนื้อฟัน หรือเงามืดใต้เคลือบฟัน อาจไม่มีอาการ หรือมีอาการเสียวฟัน ปวดฟันบ้าง
หนังสือการสร้างเสริมสุขภาพช่องปาก ,สำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย ,2555
4-เพื่ออธิบายการวินิจฉัยของโรคฟันผุได้
Cavitated caries
Active Caries
เขี่ยนิ่ม
Inactive Caries
เขี่ยแข็ง
Non-Cavitated caries
Active Caries
สีขุ่นขาว
Inactive Caries
สำน้ำตาล ดำ
5-เพื่อบอกผลกระทบและความรุนแรงของการเกิดโรคฟันผุได้
ผลกระทบของเด็ก
กลิ่นปาก/เสียวฟัน/ปวดฟัน/นอนไม่หลับ
ด้านพัฒนาการของเด็ก > ด้านสติปัญญา
ด้านโภชนาการ
ผลต่อการเข้าสังคม
ผลต่อการเรียนรู้
การหลั่งฮอร์โมนการเจริญเติบโตของร่างกายลดลง
ร่างกายจะเพิ่มการสร้างฮอร์โมนกลูโค-คอร์สติคอยดู
อัตราการเผาผลาญในร่างกายเพิ่มขึ้น
ด้านบดเคี้ยว
ความรุนแรงของโรคฟันผุ
อักเสบในหู
โรคหัวใจในเด็ก
เป็นก้อนเชื้อในก้อนหัวใจโดยเฉพาะเยื่อบุลิ้นหัวใจ
หัวใจทำงานผิดปกติ
หัวใจรั่ว
อ้างอิง
( สุภา คำมะฤทธ บทบาทของผู้ปกครองในการดูแลป้องกันโรคฟันผุสำหรับเด็กวัยก่อนเรียน วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ปีที่ 31 ฉบับที่ 2 กรกฏาคม - ธันวาคม 2563 )
6-สามารถอธิบายวิธีการป้องกันการเกิดโรคฟันผุ
เกิดจากการสร้างขึ้นและคืนกลับของแร่ธาตุ มีตัวกลางเป็นน้ำลายที่มีไอออนแคลเซียมฟอสเฟตและฟลูออไรด์ไปทำให้เกิดการตกผลึกกลับไปเป็นไฮดรอกซีอะปาไทด์ ซึ่งกระบวนการนี้สามารถเร่งโดยการใช้ฟลูออไรด์ร่วมได้
อ้างอิง: สิทธิชัย ขุนทองเเก้ว วิทยาการโคฟันผุ
การแปรงฟัน วันละ 2 ครั้งโดยใช้หลัก 2 2 2
การรักษาฟันผุ
อุดฟัน
รักษารากฟัน
ถอนฟัน
การป้องกันฟันผุ
แปรงฟันวันละ 2 ครั้งด้วยยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์หรือมีคุณสมบัติช่วยลดการก่อตัวของคราบแบคทีเรีย
อ้างอิง
อ้างอิง:ทพญ.นราวัลลภ์ เชี่ยววิทย์ งานทันตกรรม รพ.ศิริราช Faculty of Medicine Siriraj Hospital คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยา
สำนักงานการวิจัย มหาวิทยาลัยมหิดล คณะทันตแพทย์ศาสตร์ 2560
การใช้ไหมขัดฟัน หรือ แปรงทำความสะอาดฟอกฟันเป็นประจำ
7-เพื่ออธิบายวิธีการรักษาโรคฟันผุได้
ด้าน Labial, Buccal, Lingual, Open contact proximal surface
ฟันผุของชั้นเคลือบฟัน (Enamel caries)
ไม่เป็นโพรง
รอยโรคไม่ลุกลาม วิธีการรักษา Routine oralcare
รอยโรคลุกลาม วิธีการรักษา Sealant
เป็นโพรง
รอยโรคไม่ลุกลาม วิธีการรักษา Sealant
รอยโรคลุกลาม วิธีการรักษา Sealant/ Minimally invasiverestoration
ฟันผุชั้นเนื้อฟัน( Dentin caries)
ไม่เป็นโพรง
รอยโรคอาจจะลุกลาม วิธีการรักษา sealant/การบูรณะฟันแบบอนุรักษ์(minimal invasive restoration)
เป็นโพรง
รอยโรคไม่ลุกลาม วิธีการรักษา การบูรณะฟันแบบอนุรักษ์(minimal invasive restoration)
รอยโรคลุกลาม วิธีการรักษา การบูรณะฟันแบบอนุรักษ์(minimal invasive restoration)
ด้าน Proximal surface (with contact)
ฟันผุของชั้นเคลือบฟัน (Enamel caries)
ไม่เป็นโพรง
รอยโรคไม่ลุกลาม วิธีการรักษา Routine oral care
รอยโรคลุกลาม วิธีการรักษา การฟื้นฟูพื้นผิว เช่น. การใช้ฟลูออไรด์วาร์นิช / Sealant
เป็นโพรง
รอยโรคไม่ลุกลาม วิธีการรักษา Routine oral care
รอยโรคลุกลาม วิธีการรักษา Minimally invasive restoration
ฟันผุชั้นเนื้อฟัน ( Dentin caries)
ไม่เป็นโพรง
รอยโรคอาจจะลุกลาม วิธีการรักษา การฟื้นฟูพื้นผิว / สารเคลือบหลุมร่องฟัน (ถ้าสามารถตรวจสุขภาพฟันได้ตามปกติ)หรือการบูรณะฟันแบบอนุรักษ์
เป็นโพรง
รอยโรคลุกลาม วิธีการรักษา การบูรณะฟันแบบอนุรักษ์(minimal invasive restoration)
เงาของโพรงอากาศผ่านเคลือบฟัน วิธีการรักษา การบูรณะฟันแบบอนุรักษ์(minimal invasive restoration)
ด้าน root serface
พื้นผิวเรียบ หรือ เว้าเล็กน้อย (< 0.5 mm)
รอยโรคไม่ลุกลาม
วิธีการรักษา
• เคลือบฟลูออไรด์เป็นประจำทุก 3 เดือน
ซิลเวอร์ไดเอมีนฟลูออไรด์เป็นประจำทุก 4-12 เดือน
การบูรณะฟันแบบอนุรักษ์(minimal invasive restoration)ควบคู่ไปกับฟลูออไรด์เคลือบเงาทุก 3 เดือน + Routine oral care
รอยโรคลุกลาม
วิธีการรักษา
การบูรณะฟันแบบอนุรักษ์(minimal invasive restoration)ควบคู่ไปกัฟลูออไรด์เคลือบเงาทุก 3 เดือน
Routine oral care
ปัญหาของหนูแดง
เสียวฟัน
มีรอยโรค
มีเศษอาหารติดบ่อย
ฟันผุ
มีแผ่รคราบจุลินทรีย์
deep pit & fissure
สาเหตุ
หลัก
มีโรคฟันผุ
รอง
การรับประทานอาหารรสหวาน
น้ำอัดลม
ขนมกรึบกริบ
แปรงฟันวันละ 1 ครั้ง