Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ผังมโนทัศน์ พระอภัยมณี
ตอน พระอภัยหนีนางผีเสื้อ, วิเคราะห์คุณค่าของวรรณคด…
-
-
ประวัติผู้แต่ง :
ระสุนทรโวหาร นามเดิม ภู่ หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า สุนทรภู่ (26 มิถุนายน พ.ศ. 2329 - พ.ศ. 2398) เป็นอาลักษณ์ชาวไทยที่มีชื่อเสียงเชิงกวี ได้รับยกย่องเป็น เชกสเปียร์แห่งประเทศไทยเกิดหลังจากตั้งกรุงรัตนโกสินทร์ได้ 4 ปี และได้เข้ารับราชการเป็นอาลักษณ์ราชสำนักในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เมื่อสิ้นรัชกาลได้ออกบวชเป็นเวลาร่วม 20 ปี ก่อนจะกลับเข้ารับราชการอีกครั้งในปลายรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยเป็นอาลักษณ์ในสมเด็จเจ้าฟ้าจุฑามณี กรมขุนอิศเรศรังสรรค์ ในสมัยรัชกาลที่ 4 ได้เลื่อนตำแหน่งเป็น พระสุนทรโวหาร เจ้ากรมอาลักษณ์ฝ่ายพระราชวังบวร ซึ่งเป็นตำแหน่งราชการสุดท้ายก่อนสิ้นชีวิต
-
นักวิชาการคาดว่าสุนทรภู่น่าจะเริ่มแต่งเรื่อง พระอภัยมณี ตั้งแต่ครั้งสมัยรัชกาลที่ 2 เมื่อคราวต้องโทษติดคุก (คาดว่าประมาณ ปี พ.ศ. 2364–2366)
-
สุนทรภู่แต่งพระอภัยมณีเพื่อขายเลี้ยงชีพในยามที่ตกยากอยู่ในคุกแต่เมื่อพ้นโทษแล้วก็แต่งเพื่อถวายพระองค์เจ้าลักขณานุคุณและกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ
-
-
-
คำประพันธ์ในเรื่อง พระอภัยมณี เป็นกลอนสุภาพทั้งหมด ด้วยเป็นความถนัดอย่างพิเศษของกวีผู้นี้ ภาษาที่ใช้มีความเรียบง่ายตามแบบฉบับของสุนทรภู่ มีสัมผัสในไพเราะงดงามโดยตลอด ทำให้เป็นที่นิยมอ่านเรื่อยมาแม้ในปัจจุบัน
-
กล่าวถึงพระอภัยมณีได้มาอยู่กับนางผีเสื้อสมุทรที่แปลงกายเป็นผู้หญิงงามจนมีลูกชาย 1 คน ชื่อ สินสมุทร มีลักษณะ คือ ตาแดง กำลังดั่งช้างสาร มีเขี้ยวคล้ายนางผีเสื้อสมุทร เมื่อสินสมุทรอายุได้ 8 ปี เปิดถ้ำไปเที่ยวนอกถ้ำพบเงือกจึงจับตัวมาให้พระอภัยมณีดู เงือกขอชีวิตไว้และอาสาพาพระอภัยมณีหนีไปเกาะแก้วพิสดารส่วนนางผีเสื้อสมุทรฝันร้ายว่าเทวดาที่เกาะเหาะมาทำลายถ้ำและทุบนางเกือบตาย แล้วเทวดาก็ควักเอาดวงตาเหาะหายไป พระอภัยมณีได้ทีจึงออกอุบายให้นางไปสะเดาะเคราะห์รักษาศีล 3 วัน แล้วพระอภัยมณีกับสินสมุทรก็หนีไปโดยความช่วยเหลือของเงือกผัวเมียและลูกสาวเงือกฝ่ายผีเสื้อสมุทรรักษาศีลครบ 3 วัน กลับมาไม่พบพระอภัยมณีก็ตามหา สินสมุทรมาขัดขวางเพื่อถ่วงเวลา นางผีเสื้อสมุทรอ่านพระเวทแล้วมองไปไกลเห็นพระอภัยมณี จึงไล่ติดตามและจับเงือกผัวเมียกินนางเงือกพาพระอภัยมณีหนีไปจนถึงเกาะแก้วพิสดาร เมื่อนางผีเสื้อสมุทรตามมาทัน และอาละวาดพระโยคีจึงเสกทรายขว้างมากลางคลื่น นางผีเสื้อสมุทรกลัวหลบหนีไป
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- พระอภัยมณีมีนิสัย เจ้าชู้ จึงมีภรรยาหลายคน
-
-
-
5.พระโยคี ให้การอบรบข้อธรรมะเหมือนกันหมด ไม่เลือกฝ่ายผิดฝ่ายถูก ใช้หลักธรรมเป็นพื้นฐานของสันติภาพ พยายามให้คู่กรณีเป็นมิตรที่ดีต่อกัน พระโยคีถือว่าการตัดกิเลสตัณหาทั้งหลายเท่านั้นที่จะนำสันติสุขมาสู่มนุษย์ทุกคนได้
ชายหญิงที่จะเป็นสามีภรรยากัน หากไม่เหมาะสมกัน ไม่มีความรักซึ่งกันและกัน ก็จะอยู่ร่วมกันไม่ได้ เหมือนกับพระอภัยมณีกับ นางผีเสื้อสมุทธ ที่เป็นคนกับยักษ์
ประพันธ์ด้วยกลอนสุภาพหรือกลอนแปด บทหนึ่งมี 4 วรรค วรรคแรกเรียกวรรคสดับ วรรคที่สองเรียกวรรครับ วรรคที่สามเรียกวรรครอง วรรคที่สี่เรียกวรรคส่ง แต่ละวรรคมี 8 พยางค์ จึงเรียกว่ากลอนแปด (บางวรรคมี 7-9 พยางค์)
บทประพันธ์แสดงถึงสภาพสังคมของคนไทยสมัยโบราณว่า มีความเชื่อเรื่องเทวดาที่อารักษ์สถานที่ต่างๆว่ามีอยู่จริง
-