Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาลดระดับน้ำตาลในเลือด - Coggle Diagram
ยาลดระดับน้ำตาลในเลือด
-
Pramlitide
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์เหมือนกับ amylin คือจับกับ amylin receptor แล้วทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดลดลงโดย - ลดการหลั่ง glucagon หลังอาหาร , ทำให้อาหารถูกส่งผ่านจากกระเพาะอาหารสู่ลำไส้ช้าลง , ลดความอยากอาหารลง โดยกระตุ้น satiety center ใน hypothalamus
-
ผลข้างเคียง
รบกวนทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน , เพลีย มึนศีรษะ , ส่งเสริมให้เกิดภาวะ hypoglycemia เมื่อใช้ร่วมกับ insulin
การใช้ทางคลินิก
ใช้เป็นยาฉีดเข้าใต้ผิวหนัง , ใช้ร่วมกับ insulin ในการรักษา type 1 diabetes และ type 2 diabetes
ยากลุ่มนี้
ยาเป็น analog ของ amylin ซึ่งเป็น neurohormone ที่หลั่งจาก beta cell พร้อมกับ insulin ตอนหลังอาหาร , amylin ทำงานร่วมกับ insulin ในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด , ผู้ป่วยเบาหวานขาด amylin เช่นเดียวกับขาด insulin
Insulin secretagogues
มีประโยชน์ในการรักษาโรคเบาหวานชนิดที่ 2 , ได้ผลดีในผู้ป่วยที่มีอายุหลัง 40 ปี และมีประวัติโรคเบาหวานมานานน้อยกว่า 5 ปี , ไม่ควรให้ใน type 1 diabetes
ยากลุ่ม sulfonylurea
กลไกการออกฤทธิ์
ปิด K+ channel ทำให้เกิด membrane depolarlization กระตุ้นให้ Ca2+ channel เปิด Ca2+ เข้าสู่เซลล์มากขึ้นจะกระตุ้นให้ insulin ถูกปลดปล่อยออกจาก beta cell
แบ่งออกเป็น
1st generation ได้แก่ tolbutamide และ 2nd generation ได้แก่ glibenclamide , glipizide, glimipiride
เภสัชจลนศาสตร์
metabolism ที่ตับ , ยาถูกขับออกทางตับและไต
-
ผลข้างเคียง
hypoglycemia , น้ำหนักตัวเพิ่ม , hyperinsulinemia , ดีซ่าน , disulfiram-like reaction , แพ้ยาเนื่องจากมี sulfa อยู่ในโครงสร้าง , agranulocytosis
ข้อห้ามใช้
type 1 diabetes , ผู้ที่มีภาวะตับและไตรุนแรง , สตรีมีครรภ์ , ผู้ที่แพ้ยา sulfa , ผู้ที่เป็นโรคกล้ามเนื้อหัวใจตาย , ติดเชื้อ , ผู้ที่ได้รับการผ่าตัด
ยากลุ่ม meglitinide
เภสัชจลนศาสตร์
ถูกดูดซึมได้ดีในทางเดินอาหาร , รับประทาน 1-30 นาทีก่อนอาหาร , ยาถูก metabolite ที่ตับ
การใช้ทางคลินิก
ใช้ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดหลังอาหาร , ใช้เป็นยาทางเลือกรองในกรณีที่ใช้กลุ่ม sulfonylurea ไม่ได้ผล netaglinide ทำให้เกิด hypoglycemia น้อยสุด และปลอดภัยในผู้ป่วยโรคไต
กลไกการออกฤทธิ์
ปิด K+ channel ทำให้เกิด membrane depolarlization กระตุ้นให้ Ca2+ channel เปิด Ca2+ เข้าสู่เซลล์มากขึ้นจะกระตุ้นให้ insulin ถูกปลดปล่อยออกจาก beta cell
-
Incretin-based therapies
เป็นฮอร์โมนจากทางเดินอาหาร มีผลกระตุ้นการหลั่ง insulin ลดการหลั่ง glucagon , incretin ที่นำมาใช้ทางคลินิกคือ glucagonlike peptide-1 (GLP-1)
Incretin analog
ยากลุ่มนี้
exetinide, liraglutide - ทนต่อการทำลายโดยเอนไซม์ dipeptidyl peptidase-IV (DPP-IV)
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์โดยการจับกับ GLP-1 receptor ซึ่งอยู่ที่ islet ของตับอ่อน ทางเดินอาหาร ทำให้ระดับ cAMP เพิ่ม insulin จึงหลั่งออกมามากขึ้น
การใช้ทางคลินิก
ใช้ฉีดเข้าใต้ผิวหนังเพื่อรักษา type 2 diabetes ร่วมกับยาอื่นๆ , ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดหลังอาหาร
ผลข้างเคียง
รบกวนทางเดินอาหารทำให้คลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วง , hypoglycemia , ห้ามใช้ร่วมกับ insulin เพราะจะเสี่ยงต่อภาวะ hypoglycemia มากขึ้น
-
-
ยาฉีด insulin
เหมาะสำหรับ
ใช้ในผู้ป่วย Type 1 diabetes ทุกราย , ใช้ในผู้ป่วย Type 2 diabetes ที่ใช้ยาเม็ดแล้วไม่ สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ หรือกลุ่มผู้ป่วยที่ต้องใช้ insulin ชั่วคราว เช่น หญิงตั้งครรภ์ ผู้ที่ได้รับการผ่าตัดใหญ่
ประเภทของยาฉีด insulin
Rapid acting insulin , Short acting insulin , Intermediate acting insulin , Long acting insulin
-
Insulin sensitizer
• กระตุ้นความไวต่อ insulin ที่เซลล์เป้าหมายต่างๆ
• ใช้เดี่ยวๆไม่ทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
• แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มย่อย ตามโครงสร้างของยา
ยากลุ่ม Biguanide
metformin
-
เภสัชจลนศาสตร์
ถูกดูดซึมจากทางเดินอาหารได้ดี , ไม่จับกับ plasma protein , ยาถูกขับออกทางไต
การใช้ทางคลินิก
ใช้เป็นยาเดี่ยวหรือร่วมกับยาตัวอื่นในการรักษา type 2 diabetes , ใช้รักษา type 1 diabetes
ข้อดี
ทำให้น้ำหนักผู้ป่วยลดลง , ทำให้เกิดการเบื่ออาหาร และเพิ่มการนำน้ำตาลไปใช้ , เหมาะกับผู้ป่วยที่มีรูปร่างอ้วน , สามารถลดระดับ TG ได้ 8% , สามารถลดระดับ LDL ได้ 15%
ผลข้างเคียง
ไม่สบายท้อง คลื่นไส้ อาเจียน อึดอัด แน่นท้อง , การใช้ยาระยะยาวอาจทำให้เกิดการขาด vitamin B12 , lactic acidosis จะพบในผู้ป่วยที่มีภาวะขาด O2 หรือผู้ที่มีความบกพร่องทางไต
ข้อห้ามใช้
ผู้ป่วยโรคหัวใจวาย , โรคทางเดินหายใจอุดกั้นรุนแรง , โรคไต , ขาดน้ำ , ผู้ติดเชื้อรุนแรง , สตรีมีครรภ์
-