Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยารักษา โรคเบาหวาน, นางสาวอโนชา ผลากุล รหัสนักศึกษา 63127301065 - Coggle…
ยารักษา
โรคเบาหวาน
Oral Anti-diabetic Agents
ยาลดระดับน้ำตาลในเลือดแบบรับประทาน
Thiazolidinediones
(ลดภาวะดื้ออินซูลิน)
ยา Pioglitazone
กลไกการออกฤทธิ์
เพิ่มความไวของเนื้อเยื่อ (กล้ามเนื้อลาย,ไขมัน) ต่อ insulin โดยยาจับ PPAR
ลด A1C 1.5%, ลด FBG 60-70 mg/dl (เห็นผลช้า)
C/I
DM 1,ผู้ป่วยโรคหัวใจล้มเหลว
เกิด Drug interaction กับยาหลายตัว
SE
เพิ่มน้ำหนักตัว
บวม
มีการคั่งของน้ำในร่างกาย
bladder toxicity
Alpha-glucosidase inhibitors
(ลดการดูดซึมกลูโคสที่ย่อยจากพวกแป้ง)
ยา Acarbose
Voglibose, Miglitol
เหมาะผู้ป่วยที่ชอบทำนอาหารประเภทแป้ง
ลดน้ำตาลหลังมื้ออาหารได้ดีสุดทั้ง DM 1,2
ใช้ยำไม่เกิน 15 นำทีแรกหลังอาหารหรือพร้อมอาหารคำแรก
ลด A1C 0.3-1%, ลดน้ำตาลหลังมื้ออาหาร 40-50mg/dl
ห้าม
ผู้ป่วยลำไส้อักเสบ
ลำไส้อุดตัน
ยับยั้งเอนไซม์ maltase, isomaltase, sucrase,
glucoamylase ในลeไส้เล็ก --> ลดกำรดูดซึมกลูโคส
ADR
ปวดท้อง
ผายลม
ท้องอืด
ระวัง
เอนไซม์ตับอาจสูงขึ้น ตามทุก 3 เดือน
Biguanides
(ลดภาวะดื้ออินซูลิน)
ยา Metformin
*
ยับยั้ง mitochondrial respiratory chain complex I
ทำให้เกิดการกระตุ้น AMP kinase
ยับยั้งการสร้างไขมัน
เพิ่มจำนวน GLUT-4 ขนส่งกลูโคสเข้าเซลล์
เพิ่มความไวต่ออินซูลิน
เนื้อเยื่อนำกลูโคสไปใช้ได้ดีขึ้น
ลดการสร้างน้ำตาลที่ตับ
ลด A1C 1.5-2%, ลด FBG 60-80 mg/dl
ข้อดี
ไม่ทำให้น้ำตาลตก
เหมาะกับผู้ที่มีรูปร่างอ้วน
ไม่ทำให้น้้ำหนักเพิ่ม
ผลข้างเคียง
ใช้ยานานทำให้เกิดการขาด vitamin B12
lactic acidosis
พบในผู้ที่มีความบกพร่องทางไต
พบในผู้ป่วยที่มีภาวะขาด O2
ไม่สบายท้อง คลื่นไส้ อาเจียน อึดอัด แน่นท้อง
Insulin secretagogues
(กระตุ้นการหลั่งอินซูลินจากตับอ่อน)
ยากลุ่ม Sulfonylurea
1st generation : tolbutamide, tolazamide, chlorpropamide
2nd generation : glipizide, glibenclamide (glyburide),
glimepiride, gliclazide
ลด A1C 1-2%, ลด FBG 60-70 mg/dl
ผลข้างเคียง
น้ำหนักตัวเพิ่ม
hyperinsulinemia
hypoglycemia
แพ้ยา: มี sulfa อยู่ในโครงสร้าง
ข้อห้ามใช้
ผู้ที่มีภาวะตับและไตรุนแรง
สตรีมีครรภ์
type 1 diabetes
ผู้ที่แพ้ยา sulfa
กลไกการออกฤทธิ์
ปิด K+ channel ทำให้เกิด membrane depolarlization
กระตุ้นให้ Ca2+channel เปิด >> Ca2+ เข้าสู่เซลล์มากขึ้น
จะกระตุ้นให้ insulin ถูกปลดปล่อยออกจาก beta cell
Non-sulfonylurea : Repaglinide, Nateglinide
กลไกการออกฤทธิ์
ไม่ได้จับ Sulfonylurea receptor
ทำให้ K-Chanel ปิด ทำให้เกิดการหลั่ง insulin
ออกฤทธิ์เร็ว ภายใน 30 นาทีและอยู่นานเพียง 4 ชม (ดีกว่า SU)
ข้อดี
แพ้ยาซัลฟาใช้ได้
Hypoglycemia น้อย
ADR
Hypoglycemia
Weight gain
C/I
Pregnancy
Liver failure
Type I DM
Renal failure
Dipeptidylpeptidase 4 inhibitor
SGLT2 inhibitors
ยับยั้งการดูดซึมกลูโคสที่ไต
insulin ยาฉีดเข้าชั้นใต้ผิวหนัง (Subcutaneous)
สังเคราะห์ขึ้นโดยกระบวนการ genetic engineering
แบ่งเป็น 4 ชนิด
ฮิวแมนอินซูลินออกฤทธิ์นานปานกลาง
(intermediate acting human insulin, NPH)
อินซูลินอะนาล็อกออกฤทธิ์เร็ว
(rapid acting insulin analog, RAA)
อินซูลินอะนาล็อกออกฤทธิ์ยาว
(long acting insulin analog, LAA)
อินซูลินรุ่นใหม่
ฮิวแมนอินซูลินออกฤทธิ์สั้น
(short acting หรือ regular human insulin, RI)
แบบแผนการให้อินซูลิน
หลักการทั่วไป
ต้องให้มี insulin ที่ครอบคลุม
มื้ออาหาร (prandial or meal-time)
ขณะพัก (resting or basal)
1. Basal-bolus regimen
ร้อยละ 50 จะเป็น basal insulin
(NPH, Lente, Glargine, Detemir) ฉีดก่อนนอน
ที่เหลือแบ่งเป็นสามส่วนให้สำหรับมื้ออาหารแต่ละมื้อ
(Regular, Lispro, Aspart, Glulisine)
ขนาดความต้องการ insulin อยู่ที่ 0.5-0.8 U/kg/day
2. Pre-mixed insulin regimen
ขนาดความต้องการ insulin อยู่ที่ 0.5-0.8 U/kg/day
ประกอบด้วย NPH และ RI บริหารยาได้วันละ 2 ครั้ง
2/3 ให้ก่อนอาหารเช้า
1/3 ให้ก่อนอาหารเย็น
ผลข้างเคียง
การเกิด antibody ต่อ insulin โดยเฉพาะ insulin ที่ได้จากสัตว์
lipoatrophy/ lipohypertrophy
การแพ้ insulin
บวมและน้ำหนักตัวเพิ่ม
Hypoglycemia
แก้ไข
ให้อาหารพวก carbohydrate ที่ดูดซึมเร็ว
มีอาการปวดหัว เหงื่อออก ใจสั่น กระสับกระส่าย อ่อนเพลีย
การให้ insulin ในขนาดมากเกินไป, ทานอาหารน้อยเกินไป ผิดเวลา
การให้ insulin ใน DM type 2
ข้อบ่งใช้
อยู่ในภาวะผิดปกติ เช่น การติดเชื้อรุนแรง อุบัติเหตุรุนแรง
ระหว่างการผ่าตัด การตั้งครรภ์
ใช้ยาเม็ดรับประทาน 2-3 ชนิด ในขนาดสูงสุดแล้วควบคุมระดับน้้ำตาลในเลือดไม่ได้
มีความผิดปกติของตับและไตที่มีผลต่อยา
ภาวะน้ำตาลในเลือดสูงมาก
แพ้ยาเม็ดรับประทาน
นางสาวอโนชา ผลากุล รหัสนักศึกษา 63127301065