Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาต้านเชื้อรา (Topical drugs for mucocutaneous infection …
ยาต้านเชื้อรา
(Topical drugs for mucocutaneous infection
ยาต้านเชื้อราชนิดทาภายนอก )
Topical Azoles
ผลข้างเคียง
มีผลต่อระบบกระเพาะอาหารและลำไส้ คือ เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง
เอนไซม์การทำงานของตับในเลือดผิดปกติ
ยา Ketocona zole จะยับยั้งการสร้างฮอร์โมนเพศชาย (Testosterone) จึงอาจทำให้เกิดภาวะนมโตในผู้ชาย (Gynecomastia)
ข้อควรระวังและห้ามใช้
• ผู้ที่มีภาวะโรคตับ หากใช้ยาต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานจะมีผลเพิ่มการทำงานของตับ ทำให้เกิดพิษต่อตับ
• ยา Ketoconazole ไม่ควรใช้ในเพศหญิงตั้งครรภ์และช่วงให้นมบุตร ระหว่างการใช้ยาห้ามดื่มประเภทแอลกอฮอล์ เพราะจะทำให้เกิด Disulfiram like reaction (อาการหน้าแดง หัวใจเต้นเร็ว คลื่นไส้)
ข้อบ่งใช้
Imidazoles รูปแบบยาทาภายนอก สำหรับโรคกลาก – เกลื้อนเฉพาะที่ Glabrous ไม่มีข้อบ่งใช้รักษาโรคผิวหนังติดเชื้อแบคทีเรีย ยกเว้น Ketoconazole เป็นรูปแบบยากิน รักษาโรคติดเชื้อรา และมีรูปแบบครีมและแชมพู
Triazoles รูปแบบยาใช้ภายใน รักษาโรคติดเชื้อราอวัยวะภายใน ยกเว้น Terconazole รูปแบบครีมทาและยาเหน็บสำหรับใช้ภายนอก
คำแนะนำในการใช้ยา
ยารูปแบบรับประทานทาน
หากรับประทานยาลดกรด ควรรับประทานก่อนยา Ketoconazole และ Itraconazole อย่างน้อย 1 ชั่วโมง หรือหลังรับประทานยา Ketoconazole และ Itraconazole อย่างน้อย 2 ชั่วโมง
ผู้ที่มีภาวะโรคตับ ควรระมัดระวังการใช้ยาต้านเชื้อรา หากจำเป็นต้องใช้ควรปรึกษาแพทย์และตรวจประเมินตับเป็นประจำหากต้องใช้ยาต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน
ยารูปแบบครีม
ทายาวันละ 2 ครั้ง เป็นเวลา 2 สัปดาห์ ทาจนผื่นหายหมดแล้วทาต่ออีก 1 สัปดาห์ การทาให้เลยขอบผื่นออกมาไม่น้อยกว่า 2 ซม.
ควรระมัดระวังไม่ให้ยานี้เข้าไปในตา จมูก ปากหรือเยื่อเมือกอื่นๆ
ก่อนใช้ยาควรทำความสะอาดผิวหนังบริเวณที่จะทำให้สะอาด
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้าง ergosterol ของเชื้อรา โดยไม่ให้เอนไซม์ 14 – alpha demethylase เปลี่ยน lanosterol ไปเป็น ergosterol ได้ เยื่อหุ้มเซลล์ที่ไม่มี ergosterol จะไม่มีสามารถกันการซึมผ่านของสารน้ำได้ เกิดการรั่วของสารต่างๆภายในเซลล์ออกมา ในที่สุดเซลล์จะตาย
. Nystatin/ไนสแตติน
ผลข้างเคียง
ระคายเคืองในปาก ท้องใส้ปั่นป่วน คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย มีผื่นขึ้น หายไปหรือรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน ผู้ป่วยควรไปพบแพทย์
ข้อควรระวังและห้ามใช้
• ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยา Nystatin หากผู้ป่วยมีประวัติแพ้ยานี้
• ผู้ที่ตั้งครรภ์ วางแผนมีบุตร หรือกำลังให้นมบุตร ควรปรึกษาแพทย์ถึงข้อดีและข้อเสียของยาก่อนใช้ยา
• ห้ามให้เด็กใช้ยานี้โดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์
ข้อบ่งใช้
เป็นยาต้านเชื้อรา ใช้รักษาการติดเชื้อราตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย เช่น เชื้อราในช่องปาก ช่องคลอด ลำไส้ ผิวหนัง และเยื่อเมือก
กลไกการออกฤทธิ์
ยา Nystatin เป็น polyene macrolide ที่คล้ายกับ amphotericin B ออกฤทธิ์โดยการทำให้เกิดpore forming เช่นกันและเนื่องจากยาไม่ละลายน้ำทำให้พัฒนาเป็นยาฉีดไม่ได้ และมีความเป็นพิษมาก จึงให้ทางparenteral ไม่ได้นอกจากนี้ยังดูดซึมจากทางเดินอาหารได้น้อยมาก จึงต้องให้ทางtopical เท่านั้น
คำแนะนำในการใช้ยา
หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
ห้ามหยุดยาหรือปรับขนาดยาเอง
ไม่ควรขับขี่ยานพาหนะ เพราะยาอาจทำให้เวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน
Topical allylamines
ผลข้างเคียง
Terbinafine ถ้าเป็นแบบกินจะทำให้มีอาการคลื่นไส้ ปวดท้อง ท้องเสีย การรับรสผิดไป มีผื่น ลมพิษ อาจทำให้ผิวลอกได้
ถ้าใช้ไปนานๆ อาจทำให้มีพิษต่อไต
ข้อควรระวังและห้ามใช้
เมื่อเกิดอาการคัน ให้เปลี่ยนยาต้านเชื้อรา เพื่อป้องกันผลข้างเคียงของผิวหนัง
ข้อบ่งใช้
ใช้รักษาโรคกลาก โรคสังคัง โรคกลากที่ลำตัว เชื้อราที่ผิวหนังและเล็บ รักษาโดยการทาที่ผิวหนัง
คำแนะนำในการใช้ยา
หากเป็นกลากที่เท้า (โรคน้ำกัดเท้า) ภายหลังทายาอาจวางผ้าก๊อสหรือสำลีระหว่างนิ้วเท้าเพื่อลดความอับชื้นของซอกนิ้ว
ผลิตภัณฑ์ที่มีสเตียรอยด์ผสมกับยาต้านเชื้อรา จะใช้ในกรณีที่จำเป็นเพื่อลดอาการอักเสบ และใช้นานที่สุดไม่เกิน 7 วัน ภายหลังการอักเสบทุเลาแล้วควรใช้เฉพาะผลิตภัณฑ์ที่มียาต้านเชื้อราอย่างเดียว
การทายาไม่ว่ารูปแบบใด ควรทาบาง ๆ ให้ทั่วรอยโรคและทากว้างออกไปโดยรอบอีกราว 2 เซนติเมตร ไม่ควรทาตรงรอยถลอกหรือรอยเปิดของผิวหนัง เพราะยาจะถูกดูดซึมได้ดีขึ้น อาจเข้าสู่กระแสเลือดและเสี่ยงต่อการเกิดผลไม่พึงประสงค์ต่อระบบร่างกาย และหลังจากรอยโรคหายไปแล้วให้ทายาต่อไปอีกราว 1-2 สัปดาห์ (ขึ้นกับผลิตภัณฑ์ที่ใช้และความรุนแรงของโรค) เพื่อกำจัดเชื้อราให้หมดและลดการกลับมาเป็นซ้ำ
โดยทั่วไปกลากและเกลื้อนให้การตอบสนองดีต่อการรักษาด้วยยาต้านเชื้อราชนิดทาภายนอก ยกเว้นรายที่เป็นรุนแรง ครอบคลุมร่างกายเป็นบริเวณกว้าง หรือดื้อต่อการรักษาด้วยยาทาภายนอก อาจพิจารณาใช้ยาชนิดรับประทาน
ยามีหลายรูปแบบ หากเป็นโรคบริเวณซอก การทายาครีมหรือขี้ผึ้งทั่วถึงได้ยาก อาจใช้รูปแบบอื่น เช่น ยาน้ำ กรณีที่เป็นยาน้ำให้เขย่าขวดก่อนใช้ยา
นอกเหนือจากการใช้ยา ควรรักษาสุขอนามัยส่วนบุคคล ดูแลให้ผิวแห้งไม่อับชื้น ใส่เสื้อผ้าและรองเท้าที่ระบายอากาศได้ดี ไม่ใช้สิ่งของร่วมกับผู้อื่น เช่น เครื่องนุ่งห่ม ผ้าเช็ดตัว ผ้าปูที่นอน และล้างมือให้สะอาดภายหลังสัมผัสสัตว์เลี้ยง
ก่อนทายา ควรทำความสะอาดบริเวณที่จะทายาและเช็ดให้แห้ง
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์โดยการยับยั้ง squalene epoxidase ทำให้มีการคั่งของ squaleneออกฤทธิ์โดยการยับยั้ง squalene epoxidase ทำให้มีการคั่งของ squalene ทำให้เซลล์ตาย
ยามีสภาวะเป็น lipophilic สามารถสะสมได้ดีในไขมัน เข้าสู่ผิวหนัง แล้วขับออกทางต่อมไขมัน ยาจะถูกทำลายที่ตับ และขับออกทางไต