กลไกการออกฤทธิ์ของยาเดกซาเมทาโซน
เดกซาเมทาโชนเป็นยาในกลุ่มกลูโคคอร์ติคอยด์ชนิดสังเคราะห์ ที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบมากกว่ายาเพรดนิโซโลน 5- 7 เท่า และมากกว่ายาไฮโดรคอร์ติโซน 20-30 เท่า นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ต้านอาการแพ้ลดไข้ และกดภูมิคุ้มกันได้ เหมือนกลูโคคอร์ติคอยค์ชนิดอื่น ๆ อีกด้วย
โดยกลไกต้านการอักเสบของเดกซาเมทาโซนนั้นมีหลายกลไก เช่น ยับยั้งการเคลื่อนย้ายเม็ดเลือดขาวชนิด พอลีเมอร์โฟนิวเคลียร์ (Polymorphonuclear) ไม่ให้เข้าสู่บริเวณที่อักเสบ, ยับยั้งการเกาะของนิวโทรฟิลและโมโน ไซท์ที่เซลล์ผนังหลอดเลือดฝอย (Capillary endothelial cell) ตรงบริเวณที่อักเสบ, ยับยั้งการสะสมของแมคโค รพาจในบริเวณที่อักเสบ ทําให้เมมเบรนของไสโซโซมของเม็ดเลือด (Leukocyte lysosomal membrane แข็งแรงขึ้น, ต้านฤทธิ์ฮิสตามีนและลดการปล่อยไซโตไคน์หลายชนิดจากซับสเตรต, รบกวนการทํางานของสารตัวกลางในการตอบสนองการอักเสบ, ยับยั้งฤทธิ์ของเอนไซม์ Phospholipase A2 ทําให้ลดการสร้างโพรสตา แกลนดินส์ (Prostaglandins) ลิวโคทรีนส์ (Leukotrienes) และสารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้อง, ลดการสะสมคอลลา เจน, ลดการสร้างแผลเป็น เป็นต้น
ส่วนฤทธิ์การกดภูมิคุ้มกันของเดกซาเมทาโซนเกิดจากการยับยั้งการตอบสนองในการสร้างแอนติบอดีและ การตอบสนองผ่านเซลล์ โดยลดการทํางานและลดปริมาตรของระบบน้ําเหลือง ทําให้มีลิมโฟไซท์ในเลือดต่ำลง (Lymphocytopenia), ลดระดับความเข้มข้นของอิมมูโนโกลบูลิน(Immunoglobulin) และคอมพลีเมนต์ (Complement), ลดการผ่านของ Immune complexesเข้าออก Basement membranes และกดฤทธิ์ ปฏิกิริยาของเนื้อเยื่อที่มีต่อAntigen-antibodyinteraction, กระตุ้น Erythroid cells ของไขกระดูก ทําให้อายุ ของเม็ดเลือดแดงและเกล็ดเลือดยาวขึ้น และทําให้จํานวนนิวโทรฟิลสูงขึ้น (Neutrophilia และจํานวนอีโอชิโนฟิล ต่ำลง (Eosinopenia)ด้วยกลกดังกล่าวนี้เองจึงทําให้ยาเดกซาเมทาโซนช่วยลดการอักเสบและทําให้ผู้ป่วยมีอาการ ดีขึ้นได้