Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเปลี่ยนแปลงการควบคุมการเจริญเติบโตและ เมตาบอลิสมของต่อมไร้ท่อ -…
การเปลี่ยนแปลงการควบคุมการเจริญเติบโตและ
เมตาบอลิสมของต่อมไร้ท่อ
แนวคิดพื้นฐานเกี่ยวกับการทำงานของต่อมไร้ท่อ
ระบบต่อมไร้ท่อทำหน้าที่สัมพันธ์กับระบบประสาทในการควบคุมและประสานการทำงานของร่างกายที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโต เมทาบอลิสม การสืบพันธุ์รวมถึงการรักษาความสมดุลของน้ำในร่างกาย
หลั่งฮอร์โมนออกจากต่อมที่มีอยู่ตามร่างกาย ไปตามกระแสเลือดไปสู่เซลล์เนื้อเยื่อและเนื้อเยื่อเป้าหมาย(target cell) ให้ทำงานร่วมกันอย่างมีความหมาย
ในภาวะปกติฮอร์โมนที่สร้างจากต่อมไร้ท่อจะหลั่ง
ออกมาเป็นช่วงๆและอยู่ในกระแสเลือดช่วงเวลาหนึ่ง
ไปกระตุ้น (stimuli) หรือ ยับยั้ง (inhibit)
การทำงานของ Hypothalamus และ Pituitary gland
Pituitary gland
Posterior pituitary
Oxytocin
กลีบหลังเล็ก
เก็บฮอร์โมน
ฮอร์โมนต่อต้านยาขับปัสสาวะ (ADH) หรือ Vasopressin
Anterior pituitary
กลีบหน้าใหญ่
ปล่อยฮอร์โมน
ฮอร์โมนการเจริญเติบโต
ฮอร์โมนกระตุ้นต่อมไทรอยด์ (GH)
Thyroid Stimulating hormone
(TSH)
Adrenocorticotropic hormone
(ACTH)
Luteinizing hormone (LH)
ฮอร์โมนกระตุ้นรูขุมขน Follicle stimulating hormone
(FSH)
กระตุ้นMelanocyte hormone (MSH)
Prolactin (PRL)
การทำงานของ Pituitary gland และ Hypothalamus เนื้อเยื่ออวัยวะเป้าหมายและกลไกย้อนกลับ
กลไกการทำหน้าที่และการเปลี่ยนแปลงของ
Anterior pituitary gland
ฮอร์โมนที่สร้างจาก hypothalamus ที่ควบคุมการทำงานของต่อมใต้สมองส่วนหน้า
Corticotropin-releasing hormone (CRH)
Thyrotropin-releasing hormone (TRH)
Gonadotropin-releasing hormone (GnRH)
Growth hormone-releasing hormone (GRH)
Growth hormone-inhibiting hormone (GIH)
Prolactin-releasing factor (PRF)
Prolactin-inhibiting factor (PIF)
ความผิดปกติที่เกิดจากการสร้างฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองส่วนหน้ามาก(Hyperpituitarism)
การหลั่ง Growth hormone มากผิดปกติ
เกิดจากมีเนื้องอกที่ Pituitary gland ถ้าเกิดในเด็กเรียกว่า Gigantism เกิดในผู้ใหญ่เรียกAcromegaly
สาเหตุของการเกิด
มีก้อนเนื้องอก (adenoma) ที่ต่อมใต้สมอง
ต่อมใต้สมองโต (hyperplasia)
มีความผิดปกติของฮอร์โมนที่หลั่งจาก Hypothalamus
การหลั่ง ACTH มากผิดปกติ (Cushing’s disease)
มีการหลั่ง ACTH จำนวนมากจากต่อม Pituitary ไปกระตุ้นให้ต่อมหมวกไตชั้นนอกโตทั้ง2ข้าง และสร้าง cortisol ออกมาทำให้เกิดกลุ่มอาการคุชชิ่ง
การหลั่ง Prolactinมากผิดปกติ (Hyperprolactinemia)
เกิดจากหลายสาเหตุ มักเกี่ยวข้องกับการมีประจำเดือนและการมีน้ำนมไหล (galactorrhea) เป็นสิ่งบ่งชี้ว่ามีเนื้องอกที่Pituitary gland หรือโรคของ Hypothalamus
สาเหตุการหลั่งมาก
ภาวะทางด้านร่างกาย
จากยา
ภาวะของโรค
การหลั่ง Thyrotropin มากผิดปกติ
การหลั่ง TRH ออกมาจากเนื้องอกของ (Pituitary adenoma) พบน้อยมาก ผู้ป่วยมักมีอาการของการหลั่งฮอร์โมนจากต่อมไทรอยด์มากร่วมกับมีคอพอก (goiter)
การหลั่ง Gonadotropin มากผิดปกติ
เกิดจากเนื้องอกของเซลล์ที่มีขนาดใหญ่ทำให้ผู้ป่วยมีอาการผิดปกติทางสายตา
ความผิดปกติที่เกิดจากการสร้างฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองส่วนหน้าน้อย(Hypopituitarism)
สาเหตุ
ความผิดปกติแต่กำเนิดหรือกรรมพันธุ์
เนื้องอกที่ Pituitary gland
เนื้องอกที่ Hypothalamus
หลอดเลือดเลี้ยง Pituitary gland ผิดปกติ
การอักเสบ
การได้รับบาดเจ็บ
ไม่ทราบสาเหตุ
กลไกการทำหน้าที่และการเปลี่ยนแปลงของ Posterior pituitary gland
ADH deficiency causes Diabetes Insipidus การขาด ADH
เป็น Diabetes insipidus (DI) ,ปัสสาวะเจือจางมาก,เกิดจากTumorsof periventricular area
สาเหตุของโรคเบาจืด
Tumorsof periventricular area, Head injuries
Nephrogenic DI
Psychogenic DI
อาการและอาการแสดง
ปัสสาวะจำนวนมาก
กระหายน้ำ
ดื่มน้ำมาก
การวินิจฉัย
1.จากประวัติ: การได้รับบาดเจ็บหรือผ่าตัดบริเวณศีรษะ
2.จากการตรวจร่างกาย : มีภาวะขาดน้ำ ผิวแห้ง ตาลึก น้ำหนักลด
3.) ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ: ตรวจปัสสาวะ ตรวจเลือด
การรักษา
การให้ฮอร์โมนทดแทน
การใช้ยาที่ไม่ใช่ฮอร์โมน
การป้องกันภาวะขาดน้ำ
Syndrome of inappropriate ADH secretion (SIADH)
อาการและอาการแสดง
เป็นน้อย(Na ในเลือด 130-135 meq/L): เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน
เป็นปานกลาง (Na ในเลือด 120-130 meq/L): ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย คลื่นไส้อาเจียน
เป็นรุนแรง(Na ในเลือดน้อยกว่า 120 meq/L): ชัก ไม่รู้สึกตัว
สาเหตุ
เนื้องอกชนิดร้ายแรงที่ทำการหลั่ง ADH โดยอัตโนมัติ
โรคของปอด
ความผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลาง
จากยา chlorpropamide
การรักษา
ดื่มน้ำวันละ 800-1000 มล.
รักษาด้วยยา
กลไกการทำหน้าที่และการเปลี่ยนแปลงของ Adrenal gland
Adrenal Cortex
Zonaglomerulosa--mineralocorticoids (aldosteron)
Zona fasciculata --glucocorticoids (cortisol)
Zona reticularis-- estrogens & androgens
Adrenal Medulla
สร้าง/หลั่ง catecholamines
ความผิดปกติเกิดจาก tumors
กลไกการทำหน้าที่และการเปลี่ยนแปลงของ Thyroid gland
ฮอร์โมนของ Thyroid Gland
Triiodothyronine (T3)
เพิ่มอัตตราการเผาผลาญและพลังงาน
Thyroxine (T4)
ฮอร์โมนหลัก
เพิ่มอัตตราการเผาผลาญและพลังงาน
Calcitonin
ควบคุมการเผลผลาญแคลเซียม
ทำงานร่วมกับ parathyroid hormone และ vitamin D
ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์
คอพอก
ภาวะไทรอยด์ทำงานต่ำ
Myxedema
Hyperthyroidism
ไทรอยด์อักเสบ
กลไกการทำหน้าที่และการเปลี่ยนแปลงของ Parathyroid gland
Parathyroid Hormone
เพิ่มแคลเซี่ยมในเลือด ความเข้มข้นและลดความเข้มข้นของฟอสเฟตไอออน
กระตุ้นการสลายของกระดูกโดย osteoclasts ซึ่งปล่อยแคลเซียมเข้าสู่กระแสเลือด
ส่งผลต่อไตในการรักษาแคลเวียมและสาเหตุต่างๆ เพิ่มการดูดซึทแคลเซียมในลำไส้
กลไกการป้อนกลับเชิงลบที่เกี่ยวข้องกับระดับแคลเซียมในเลือด ควบคุมการปล่อย PTH
Calcium Metabolism การเผาผลาญแคลเซียม
ต้องการควบคุมสมดุล
Calcitriol (dihydroxycholecalciferol)
Parathyroid hormone
Calcitonin
ความผิดปกติ
Tetany
ผลิตฮอร์โมนไม่เพียงพอ
Fragile bones and kidney stones
ผลิตฮอร์โมนมากเกินไป
HYPOPARATHYROIDISM
การชักนำให้เกิดการผ่าตัด
ขาดแต่กำเนิด
Familial hypothyroidism
ภาวะไทรอยด์ทำงานผิดปกติ