Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่7 พยาธิสรีรวิทยาระบบทางเดินอาหาร - Coggle Diagram

- - - - การขาด pancreatic enzymes (pancreatic Insufficiency)
        
        การขาด pancreatic enzyme ที่หลั่งจากตับอ่อน ซึ่งเกิดจากโรคตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง มะเร็งของตับอ่อน การถูกผ่าตัดตับอ่อน และ Cystic fibrosis การขาด pancreatic bicarbonate ในduodenum และ jejunum ทําให้เกิด pH ตํ่า มีสภาพเป็นกรดซึ่งทําให้การย่อยอาหารเลวลง เพราะ ไปขัดขวางการทํางานของ pancreatic enzymes ที่ยังมีอยู่
      - การขาด lactase (lactase deficiency)
        
        สาเหตุ เกิดจากการขาด lactase (lactase deficiency) ทําให้ไม่สามารถย่อยlactase ซึ่งเป็นนํ้าตาลที่อยู่ในนม (milk sugar) ให้เป็น monosaccharides และรบกวนการย่อยและการดูดซึม lactase บริเวณผนังลําไส้เล็กๆ
      - การขาด bile salt (bile salt deficiency)
        
        สาเหตุเกิดจาก1. โรคตับ ลดการสร้าง bile salts การอุดตันของท่อนํ้าดี (common bile duct) ทําให้bile ไปสู่ duodenum ลดลง 2. โรคของ ileum รบกวนการดูดซึมกลับ bile salts
- - - - ได้แก่ โรคอ้วน
    - - การขาดโปรตีนและพลังงาน
      - Anorexia nervosa and bulimia
    - - โรคขาดวิตามินเอ ทําให้ตาบอดกลางคืน
      - โรคขาดวิตามินบีหนึ่งเกิดโรคเหน็บชา
      - โรคขาดวิตามินบีสองเกิดโรคปากนกกระจอก
      - โรคขาดวิตามินซี เกิดโรคลักปิดลักเปิด
      - โรคขาดธาตุแคลเซียมและฟอสฟอรัส จะเป็นโรคกระดูกอ่อน
      - โรคขาดธาตุเหล็กจะเป็นโรคโลหิตจาง
      - โรคขาดธาตไอโอดีนจะเป็นโรคคอพอก
- - - - ไส้เลื่อน (hiatal hernia)
        
        เป็นความผิดปกติของ diaphragm เกิดการดันหรือเลื่อนของกระเพาะอาหารส่วนบนเข้าไปในช่องอก
        
        ไส้เลื่อนกระบังลมSliding hiatal hernia
        
        เกิดจากกระเพาะอาหารเลื่อนเข้าสู่ช่องอกผ่านทาง esophageal hiatus ซึ่งเป็นทางเปิดของ diaphragm
        
        ปัจจัยที่ทําให้เกิด
        
        มีหลอดอาหารสั้นมาแต่กําเนิด
        
        ได้รับบาดเจ็บหรือความอ่อนแอของกล้ามเนื้อกระบังลม
        
        มีการเพิ่มแรงดันในช่องท้อง การไอ โก่งตัวหรืองอตัว
        
        การใส่เสื้อผ้าคับแน่นเกินไป
        
        ascites หรือการตั้งครรภ์
        
        ไส้เลื่อนกระบังลมหลอดอาหาร Paraesophageal hiatal hernia
        
        เป็นการเลื่อนของ greater Curvature ของกระเพาะอาหารผ่านเข้าไปทางรูเปิดของ diaphragmโดยกระเพาะอาหารที่ถูกดันเข้าไปในช่องอก รอยต่อระหว่างหลอดอาหาร
        
        การตรวจวินิจฉัย hiatal hernia
        
        barium swallowing
        
        endoscopy
        
        chest X-ray
        
        อาการและอาการแสดง
        
        ช่วงแรกผู้ป่วย ไม่มีอาการแสดง
        
        กลืนลําบาก ขย้อน (reflux)
        
        จุกเสียดอกหรือปวด epigastrium แน่นใต้ sternum หลังรับประทานอาหาร
      - กระเพาะอาหารอักเสบ
        
        ชนิดเฉียบพลัน (acute, erosive, hemorrhagic gastritis)
        
        -เป็นการอักเสบเยื่อบุกระเพาะอาหารแบบ
        เฉียบพลัน -พบ mucosa บวมแดง มีจุดเลือดออก
        และหลุดลอกของ mucosa เป็นแผลตื้นๆ -โรคกระเพาะอาหารที่เป็นในระยะสั้นๆ ไม่
        เกิน 1-2 สัปดาห์ก็หาย
        
        สาเหตุ
        
        รับประทานอาหารเผ็ดจัด ร้อนจัด
        
        สูบบุหรี่จัด ดื่มเหล้ามาก
        
        การติดเชื้อ
        
        อาการ
        
        ปวดท้องหรือจุกแน่นบริเวณใต้ลิ้นปี่
        
        แสบร้อนกลางหน้าอก จุกหน้าอก แน่นท้อง
        
        คลื่นไส้ อาเจียน หลังรับประทานอาหาร
        
        ในรายที่รุนแรง มีอาเจียนเป็นเลือดถ่ายดํา
        
        ชนิดเรื้อรัง (chronic, nonerosive gastritis)
        
        เป็นการอักเสบเรื้อรังของเยื่อบุ mucosa ร่วมกับมี mucosal atrophy และ epithelial metaplasia
        เป็นโรคกระเพาะอาหารที่เป็นนานเป็นเดือนหรือเป็นปี
        
        สาเหตุ
        
        การติดเชื้อ helicobacter pylori
        
        ภาวะทางภูมิคุ้มกัน มี antibody ทําลาย parietal cells
        
        การผ่าตัด post antrectomy ทําให้นํ้าดีไหลย้อนจากลําไส้เล็กส่วนต้นมาระคายเคืองเยื่อบุกระเพาะอาหาร
        
        การดื่มเหล้ามาก สูบบุหรี่จัดเป็นประจํา
        
        ตําแหน่งของการอักเสบ แบ่งเป็น 2 ชนิด
        
        Type A พบการอักเสบบริเวณ fundus
        
        Type B เป็นการอักเสบเรื้อรังทั่วทั้งกระเพาะอาหาร
        
        Superficial gastritis มีการเปลี่ยนแปลงทางพยาธิสภาพ
        ส่วนบนประมาณ 1/3 ของ mucosa
        
        Atrophic gastric มีพยาธิสภาพลึกทั้งหมดของmucosa ทําให้มีการฝ่อ (atrophy) ของ gastric glands มีการสูญเสีย chief และ parietal cells
        
        Gastric atrophy มีการสูญเสีย gastric glands ทั้งหมด แต่มีการอักเสบเพียงเล็กน้อย mucosa จะบาง
        
        การรักษาทางยา
        
        antacids
        
        Sucralfate (carafate)
        
        H2 blockers หรือ prostaglandins
        
        ขจัดสาเหตุของกระเพาะอาหารอักเสบ เช่น ยาภาวะติดเชื้อ
      - แผลในทางเดินอาหาร (Peptic ulcer disease)
        
        กลไกการเกิดพยาธิสภาพ
        
        การขาดสมดุลของสารคัดหลั่งจากกระเพาะอาหาร คือ hydrochloric acid และ pepsin กับฝ่ายทําหน้าที่ป้องกัน
        
        ปัจจัยที่มีผล
        
        ฮอร์โมน
        
        ความเครียดทางอารมณ์ เพิ่มการหลั่งนํ้าย่อย
        
        ยาบางชนิด
        
        anti-inflammatory agents
        
        cafeine
        
        phenylbutazone
        
        chemotherapeutic agents
        
        alcohol
        
        aspirin
        
        ชนิดของแผล
        
        แผลในทางเดินอาหารจากภาวะเครียด (Stress ulcer)
        
        แผลในกระเพาะอาหาร
        
        แผลในลําไส้เล็กส่วนต้น (Duodenal ulcer)
      - Ulcerative colitis
        
        เป็นการอักเสบของลําไส้ใหญ่เรื้อรัง และเป็นๆหายๆ เกิดที่ rectum และอักเสบตลอดลําไสใหญ่
        
        อาการ
        
        ถ่ายเป็นเลือดและท้องเสีย มีไข้ ปวดท้อง
        เสี่ยงต่อการเกิด toxic megacolon และ perforation
      - ถุงผนังลําไส้อักเสบ (Diverticulitis)
        
        เป็นการอักเสบของกระเปาะเยื่อบุลําไส้ใหญ่ มีถุงยื่นผ่านผนังลําไส้ หลายอันขนาด 0.5-1 ชม. มักพบที่ distal colon เกิดจาก focal weaknessของ bowel wall และมีการเพิ่มของความดันในลําไส้มาก
- - - - Secretory diarrhea
      - Osmotic diarrhea
      - Motility diarrhea