Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
BIOCHEMISTRY OF HORMOMES - Coggle Diagram
BIOCHEMISTRY OF HORMOMES
การจำแนกชนิดของฮอร์โมน
การจำแนกตาม ลักษณะการทำงานหรือการออกฤทธิ์
ฮอร์โมนที่ออกฤทธิ์ต่อเซลล์เป้าหมายที่อยู่ห่างไกล [endocrine action] จะส่งไปตามกระแสเลือด
ฮอร์โมนที่ออกฤทธิ์ต่อเซลล์ข้างเคียง [paracrine action] เป็นเนื้อเยื่อชนิดเดียวกัน
ฮอร์โมนที่ออกฤทธิ์ต่อเซลล์ที่ผลิต [autocrine action] จะมีผลต่อเซลล์ที่สร้างขึ้นมา [ผลิตที่ไหนทำงานที่นั่น]
การจำแนกตาม ลักษณะสารโมเลกุลหลักที่ใช้สังเคราะห์ฮอร์โมน
• Amino acid derivativen hormone [ฮอร์โมนที่เป็นอนุพันธ์ของกรดอะมิโน]
Epinephrine
กรดอะมิโนเริ่มต้น : Tyrosine
อวัยวะที่สังเคราะห์ : Adrenal gland
หน้าที่ : ควบคุมเมตาบอลิซึมคาร์โบไฮเดรตและระดับแคลเซียมในเซลล์
Norepinephrin
กรดอะมิโนเริ่มต้น : Tyrosin
อวัยวะที่สังเคราะห์ : Adrenal gland
หน้าที่ : ควบคุมเมตาบอลิซึมคาร์โบไฮเดรตและระดับแคลเซียมในเซลล์
Thyroxine [T4]
กรดอะมิโนเริ่มต้น : Tyrosine
อวัยวะที่สังเคราะห์ : Thyroid
หน้าที่ : ควบคุมอัตราการเผาผลาญสารอาหารในร่างกาย
Tiiodothyronine [T3]
กรดอะมิโนเริ่มต้น : Tyrosine
อวัยวะที่สังเคราะห์ : Thyroid
หน้าที่ : ควบคุมอัตราการเผาผลาญสารอาหารในร่างกาย
Melatonin
กรดอะมิโนเริ่มต้น : Tryptophan
อวัยวะที่สังเคราะห์ : pineal gland
หน้าที่ : ควบคุมสีผิว
• มี Protein/Lipid เป็นสารโมเลกุลหลัก
• Peptide hormone
[เพปไทด์/โปรตีน]
Thyrotropin-releasing hormone [TRH]
อวัยวะที่สังเคราะห์ : Hypothalamus
หน้าที่ : กระตุ้นการหลั่งThyrotropinจากต่อมใต้สมอง
Gonadotropin-releasing hormone
อวัยวะที่สังเคราะห์ : Hypothalamus
หน้าที่ : กระตุ้นการหลั่ง LH และ FSH จากต่อมใต้สมองส่วนหน้า
Vasopressin
อวัยวะที่สังเคราะห์ : Hypothalamus
หน้าที่ : ทำให้เกิดการดูดน้ำกลับเข้าท่อไต
Oxytocin
อวัยวะที่สังเคราะห์ : Hypothalamus
หน้าที่ : กระตุ้นการหดตัวของกล้ามเนื้อมดลูกและทำให้น้ำนมไหล
Prolactin [PRL]
อวัยวะที่สังเคราะห์ : ต่อมใต้สมองส่วนหน้า
หน้าที่ : ควบคุมการเจริญของต่อมน้ำนม lactation
Human chorionic gonadotropin [hCG]
อวัยวะที่สังเคราะห์ : มดลูก
หน้าที่ : ควบคุมระดับฮอร์โมนอื่นในระยะตั้งครรภ์
Gastrin
อวัยวะที่สังเคราะห์ : ทางเดินอาหาร
หน้าที่ : กระตุ้นการหลั่งกรดเกลือ [ช่วยอาหารย่อยดี]
Sacretin
อวัยวะที่สังเคราะห์ : ทางเดินอาหาร
หน้าที่ :กระตุ้นการหลั่งน้ำย่อยจากตับอ่อน
Chilecystokinin
อวัยวะที่สังเคราะห์ : ทางเดินอาหาร
หน้าที่ : ควบคุมการหดตัวของถุงน้ำดี [ย่อยไขมัน]
Insulin
อวัยวะที่สังเคราะห์ : ตับอ่อน (β cell)
หน้าที่ : ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด
Glucagon
อวัยวะที่สังเคราะห์ : ตับอ่อน (α cell)
หน้าที่ : ทำให้เกิดการสลายไกลโคเจนในตับ
Calcitonin
อวัยวะที่สังเคราะห์ : ต่อมพาราไทรอยด์
หน้าที่ : ลดระดับแคลเซียมในเลือด
Growth hormone [GH]
อวัยวะที่สังเคราะห์ : ต่อมใต้สมองส่วนหน้า
หน้าที่ : ควบคุมการเจริญเติบโตของอวัยวะต่างๆและกระดูก
Thyrotopin [TSH]
อวัยวะที่สังเคราะห์ : ต่อมใต้สมองส่วนหน้า
หน้าที่ : ควบคุมขนาดและหน้าที่ของต่อมไทรอยด์
Adrenocorticotropic hormone [ACTH]
อวัยวะที่สังเคราะห์ : ต่อมใต้สมองส่วนหน้า
หน้าที่ : ควบคุมขนาดและหน้าที่ของ adrenal cotex
Fllicle stimulating hormone [FSH]
อวัยวะที่สังเคราะห์ : ต่อมใต้สมองส่วนหน้า
หน้าที่ : กระตุ้นรังไข่ให้สร้างไข่และไข่สุก
Luteinzing hormone [LH]
อวัยวะที่สังเคราะห์ : ต่อมใต้สมองส่วนหน้า
หน้าที่ : กระตุ้นอัณฑะและรังไข่
Parathyroid hormone
อวัยวะที่สังเคราะห์ : ต่อมพาราไทรอยด์
หน้าที่ : เพิ่มระดับแคลเซียมในเลือดและการขับถ่ายฟอสเฟตที่ไต
Endorphine
อวัยวะที่สังเคราะห์ : สมอง
หน้าที่ : มีผลต่อการรับรู้ความเจ็บปวด
• Steroid hormone
[สเตียรอยด์ฮอร์โมน]
Aldosterone
อวัยวะที่สังเคราะห์ : เปลือกต่อมหมวกไต
หน้าที่ : ควบคุมการขับถ่ายเกลือแร่ที่ไต
Cortisol
อวัยวะที่สังเคราะห์ : เปลือกต่อมหมวกไต
หน้าที่ : ควบคุมการใช้คาร์โบไฮเดรต
Estradiol
อวัยวะที่สังเคราะห์ : รังไข่/รก
หน้าที่ : ควบคุมลักษณะของเพศหญิง
Progesterone
อวัยวะที่สังเคราะห์ : รังไข่/มดลูก
หน้าที่ : ควบคุมการเจริญและการตกไข่ในเพศหญิง
การจำแนกตาม ตามตำแหน่งที่ออกฤทธิ์ที่เซลล์เป้าหมาย
ฮอร์โมนที่ไม่เข้าไปในเซลล์ แต่จะส่งสัญญาณทางสารสื่อสัญญาณทุติยภูมิ
ฮอร์โมนที่เป็นอนุพันธ์ของกรดอะมิโน เพปไทด์ และโปรตีน ยกเว้น thyroxine
ฮอร์โมนที่เข้าไปในเซลล์
เป็นฮอร์โมนกลุ่มสเตอรอยด์ ได้แก่ Aldosterone,Contisol,Testosterone,Progesterone
เป็นฮอร์โมนกลุ่มอนุพันธ์ของวิตามิน
การสังเคราะห์ฮอร์โมน
การสังเคราะห์เพปไทด์ ฮอร์โมน
Ex. transcripton >> translation >> modification = ทำงาน
การสังเคราะห์สเตอรอยด์ฮอร์โมน เกิดขึ้นที่ ER
อาศัยการทำงานของเอนไซม์กลุ่ม cytochome P450
cytochome P450 ใช้ NADPH เป็นปัจจัยร่วม
สเตอรอยด์ฮอร์โมนทุกตัวสร้างมาจาก Prenenolone [สร้างจาก Show cholesterol เกิดใน Mitochondria]
การคัดหลั่งและการขนส่งฮอร์โมน
การคัดหลั่งฮอร์โมน
ระดับฮอร์โมนในเลือดขึ้นอยู่ กับอัตราการเร่งและค่าครึ่งชีวิตของฮอร์โมน
เพปไทด์หรือโปรตีนฮอร์โมน จะเก็บใน secretory granule
สเตอรอยด์ฮอร์โมนขับออกนอกเซลล์ได้ทันทีที่สร้างเสร็จ
การขนส่งฮอร์โมน
เพปไทด์ฮอร์โมนขนส่งในรูปอิสระ
สเตอรอยด์ฮอร์โมนขนส่งไปกับโปรตีนที่อยู่ในพลาสมา เช่น Globulin,Albumin
ค่าครึ่งชีวิตของฮอร์โมน
คำนวณขนาดและความถี่ที่จะให้ผู้ป่วยเพื่อรักษาระดับฮอร์โมนให้คงที่
เพปไทด์ฮอร์โมน เช่น ACTH ,GH ,PTH ,LH
มีค่าครึ่งชีวิตสั้นและมีประโยชน์ต่อการติดตามการรักษา
สเตอรอยด์ฮอร์โมน มีค่าครึ่งชีวิตยาวเพราะมีการจับกับโปรตีน
ฮอร์โมนที่เป็นอนุพันธ์ของกรดอะมิโน
Tyroxine ,T4 มีค่าครึ่งชีวิต 7 วัน ใช้เวลา 1 เดือนเพื่อทำให้ระดับฮอร์โมนอยู่ในเกณฑ์ที่คงที่
Triiodothyronine ,T3 มีค่าครึ่งชีวิต 1 วันต้องใช้ฮอร์โมนแก่ผู้ป่วย 2-3 ครั้งต่อวัน
การออกฤทธิ์ของฮอร์โมน
ตัวรับที่อยู่บนผิวเซลล์ [cell surface receptor]
Protein-couple receptor
Tyroxin kinase receptor
Cytokine receptor
ตัวรับที่อยู่ในเซลล์ [Nuclear receptor]
Steroid receptor
Thyroid receptor
หน้าที่ของฮอร์โมน
เป็นปัจจัยหลักในการเจริญเติบโตของร่างกาย ถ้ารูปร่างเตี้ย แคระ จะขาด GH ,Hypothyroidism
รักษาฮอร์โมนทุกตัวที่มีผลต่อความสมดุลของร่างกาย
Thyroid hormone ควบคุม เมตาบอริซึมพื้นฐานของร่างกาย 25%
Cortisol มีผลต่อฮอร์โมนหลายชนิด
PTH ควบคุมระดับแคลเซียมและฟอสเฟต
Insulin รักษาระดับน้ำตาลให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
ฮอร์โมนเกี่ยวข้องกับทุกขั้นตอนในการสืบพันธุ์
การกำหนดเพศในระหว่างที่อยู่ในครรภ์
การพัฒนาการเจริญพันธุ์ในช่วงวัยรุ่น
การเตรียมพร้อมร่างกายขณะตั้งครรภ์และการให้นม