Behavioral Theories
กลุ่มพฤติกรรมนิยม

ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิก

Ivan Petrovich Pavlov
อีแวน พาโตรวิช พาฟลอฟ

นักสรีรวิทยา ชาวรัสเซีย

ได้รับรางวัลโนเบลจากการวิจัย เรื่อง สรีรวิทยาการย่อยอาหาร

การทดลอง

ศึกษาทดลองกับสุนัข

เขาสังเกตสุนัขมีน้ำลายไหลออกมา
เมื่อเห็นผู้ทดลองนำอาหารมาให้

pavlov-classical-conditioning

คำศัพท์ที่สำคัญในการศึกษาการทดลอง

ขั้นที่ 1 เสียงกระดิ่ง (CS) ไม่มีน้ำลาย ผงเนื้อ (UCS) น้ำลายไหล (UCR)

ขั้นที่ 2 เสียงกระดิ่ง น้ำลายไหล (UCR) และผงเนื้อ (UCS) ทำขั้นที่ 2 ซ้ำกันหลาย ๆ ครั้ง

ขั้นที่ 3 เสียงกระดิ่ง (CS) น้ำลายไหล (CR)

สิ่งเร้าที่เป็นกลาง (Neutral Stimulus)
คือ สิ่งเร้าที่ไม่ก่อให้เกิดการตอบสนอง นั่นก็คือ เสียงกระดิ่ง

สิ่งเร้าที่ไม่ได้วางเงื่อนไข (Unconditioned Stimulus หรือ US) คือ สิ่งเร้าที่ก่อให้เกิดการตอบสนองได้ตามธรรมชาติ นั่นก็คือ อาหาร

สิ่งเร้าที่วางเงื่อนไข (Conditioned Stimulus หรือ CS) คือ สิ่งเร้าที่ทำให้เกิดการตอบสนองได้หลังจากถูกวางเงื่อนไข
นั่นก็คือ เสียงกระดิ่ง

การตอบสนองที่ไม่ได้ถูกวางเงื่อนไข (Unconditional Response หรือ UCR) คือ การตอบสนองที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ

การตอบสนองที่ถูกวางเงื่อนไข (Conditional Response หรือ CR) คือ การตอบสนองอันเป็นผลมาจากการเรียนรู้ที่ถูกวางเงื่อนไข

7

การนำไปใช้เป็นหลักการในการจัดการเรียนการสอน

การนำความต้องการทางธรรมชาติของผู้เรียนมาใช้เป็นสิ่งเร้า

นำเสนอสิ่งที่จะสอนไปพร้อมๆกับสิ่งเร้า

การนำเรื่องที่เคยสอนไปแล้วมาสอนใหม่

การจัดกิจกรรมการเรียนให้ต่อเนื่องและมีลักษณะคล้ายคลึงกัน

การเสนอสิ่งเร้าที่ชัดเจนในการสอน

หากต้องการให้ผู้เรียนเกิดพฤติกรรมใด ควรมีการใช้สิ่งเร้าหลายแบบ

ทฤษฎีการวางเงื่อนไขของวัตสัน

John B. Watson จอนห์ บี วัตสัน

รูปภาพ7

นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน

บิดาของจิตวิทยาพฤติกรรมนิยม เป็นผู้ริเริ่มคำศัพท์ Behaviorism

บิดาแห่งการบำบัด

การทดลอง

เขาเชื่อว่าจะสามารถวางเงื่อนไขพฤติกรรมความกลัวกับสิ่งเร้าอื่นตามต้องการและสามารถลบพฤติกรรมความกลัวให้หายไปได้

การทดลองที่ 1 การวางเงื่อนไขความกลัว

ก่อนการวางเงื่อนไข

หนูขาว (UCS) ------> ไม่กลัว (UCR)

เสียงดัง (UCS) -----> กลัวและร้องไห้ (UCR)

ระหว่างการวางเงื่อนไข

หนูขาว (CS) + เสียงดัง (UCS) -----> ตกใจกลัวร้องไห้ (UCR)

หลังการวางเงื่อนไข

หนูขาว (CS) ------> ตกใจร้องไห้ (CR)

การทดลองที่ 2 การวางเงื่อนไขกลับ

ก่อนการวางเงื่อนไข

มารดาอุ้ม (UCS) -------> ไม่กลัวสิ่งต่างๆ (UCR)

ระหว่างการวางเงื่อนไข

หนูขาว (CS) +มารดา (UCS) -------> ไม่กลัว (UCR)

หลังการวางเงื่อนไข

หนูขาว (CS) -------> เล่นกับหนูขาว (CR)

กฎการเรียนรู้

พฤติกรรมเป็นสิ่งที่ควบคุมได้

เมื่อสามารถทำให้เกิดพฤติกรรมใดๆได้ ก็สามารถลดพฤติกรรมนั้นให้หายไปได้

การสร้างแรงจูงใจหรือสิ่งเร้าที่เหมาะสม

การลบพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ โดยการหาสิ่งเร้าตามธรรมชาติที่ไม่ได้วางเงื่อนไขมาช่วย

ทฤษฎีความสัมพันธ์เชื่อมโยง

Edward Lee Thorndike เอ็ดเวิร์ด ลี ธอร์นไดค์

นักการศึกษาชาวอเมริกัน

การทดลอง

บิดาแห่งจิตวิทยาการศึกษา

S-R Model

เขาเชื่อว่าการเรียนรู้เกิดจากการเชื่อมโยงระหว่างสิ่งเราและการตอบสนอง รวมถึงให้ความสำคัญต่อการเสริมแรง

ThorndikeCatpuzzlebox

images

การจับแมวที่กำลังหิวใส่ไว้ในกล่องปัญหาที่มีสลักปิดไว้

กฏแห่งความพร้อม (Law of Readiness)

กฏแห่งการฝึกหัด (Law of Exercise)

กฏแห่งการใช้ (Law of Use and Disuse)

กฎแห่งผลที่พึงพอใจ (Law of Effect)

การนำไปใช้เป็นหลักการในการจัดการเรียนการสอน

เรียนรู้แบบลองผิดลองถูก

สำรวจและสร้างความพร้อมแก่ผู้เรียน

ช่วยให้เขาเกิดทักษะอย่างแท้จริง

เมื่อผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ ต้องนำความรู้นั้นไปใช้บ่อยๆ

ให้สิ่งเร้าหรือรางวัลเพื่อให้ผู้เรียนพอใจ

ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบโอเปอร์แรนต์

การประยุกต์เพื่อออกแบบสื่อคอมพิวเตอร์เพื่อการเรียนการสอน

Burhus F. Skinner เบอร์ฮัล เอฟ สกินเนอร์

skinner

เจ้าของทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบการกระทำ

นักจิตวิทยาและนักการศึกษาชาวอเมริกัน

แนวคิดค้านพาฟลอฟและวัตสัน

ผู้ค้นคิด skinner box และ teaching machine

การทดลอง

skinnnn

Skinner box

การเสริมแรง

การเสริมแรงทางบวก ให้ในสิ่งที่พึงพอใจ เช่น คำชม ยิ้ม เงิน

การเสริมแรงทางลบ
เอาสิ่งที่ไม่พึงพอใจออกไป

กฎการเรียนรู้

หากไม่มีการเสริมแรง การกระทำนั้นจะลดลงและหายไป

การเสริมแรงที่ไม่แน่นอนตอบสนองคงทน

การลงโทษทำให้เรียนรู้เร็วและลืมเร็ว

การเสริมแรงจะช่วยปรับและปลูกฝังพฤติกรรมที่ต้องการได้

การนำไปใช้เป็นหลักการในการจัดการเรียนการสอน

ให้การเสริมแรงหลังการตอบสนองที่เหมาะสม

การเว้นหรือเปลี่ยนรูปแบบการเสริมแรงจะช่วยให้การตอบสนองคงทนถาวร

การลงโทษที่รุนแรงเกินไป จะไม่เกิดการเรียนรู้

การแยกปฏิกิริยาออกเป็นลำดับขั้นตอน จะช่วยปลูกฝังนิสัย

Cognitive Theories
กลุ่มพุทธิปัญญานิยม

ทฤษฎีการเรียนรู้

กระบวนการคิด

การเรียนรู้จะอธิบายได้ดีที่สุด หากเราเข้าใจกระบวนการภายใน

การรับรู้

ความรู้ ความเข้าใจ

การจินตนาการ/การวาดภาพในใจ

การคาดการณ์ล่วงหน้า

การคิดอย่างมีเหตุผล

การตัดสินใจ

การจำได้

การแก้ปัญหา

การรับรู้

การจัดกลุ่มสิ่งต่างๆ

ความใส่ใจ

การตีความหมาย

ทฤษฎีพัฒนาการเชาว์ปัญญาของเพียเจต์

Jean Piaget ฌอง เพียเจต์

นักจิตวิทยาชาวสวิสเซอร์แลนด์

ศึกษาเกี่ยวกับพัฒนาการทางด้านสติปัญญาของเด็ก

piaget

พัฒนาการทางสติปัญญาตามวัย 4 ช่วง

ขั้นการคิดอย่างมีเหตุผลและเป็นรูปธรรม ช่วงอายุ 7-11 ปี

ขั้นการคิดอย่างมีเหตุผลและนามธรรม อายุ 12 ปี จนถึงวัยผู้ใหญ่

ขั้นก่อนปฏิบัติการคิด ช่วงอายุ 2-7 ปี

4

ขั้นการรับรู้ด้วยประสาทสัมผัสการเคลื่อนไหว

การส่งเสริม 6 ขั้น

ขั้นรู้หลายระดับ (Discrete Degree)

ขั้นความเปลี่ยนแปลงต่อเนื่อง (Variation)

ขั้นรู้สิ่งตรงกันข้าม (Opposition)

ขั้นรู้ผลของการกระทำ (Function)

ขั้นความรู้แตกต่าง (Absolute Differences)

ขั้นการทดแทนอย่างลงตัว (Exact Compensation)

หลักการเรียนรู้สำหรับเด็ก

ควรคำนึงถึงพัฒนาการของเด็ก

ให้ความสนใจและสังเกตเด็กอย่างใกล้ชิด

สอนในสิ่งที่เด็กคุ้นเคยหรือมีประสบการณ์มาก่อน

การเปิดโอกาสให้เด็กได้รับประสบการณ์และมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม

ทฤษฎีการเรียนรู้โดยการค้นพบของบรูเนอร์

Jerome Bruner เจอร์โรม บรูเนอร์

ศาสตราจารย์ทางจิตวิทยาแห่งมหาวิทยาลัยฮาวาร์ด

เขาสนใจแนวคิดของเพียร์เจต์

brunerj-e1523838008760

โครงสร้างทางปัญญา หรือ cognitive structure

การค้นพบที่ดีที่สุดคือการเรียนรู้ด้วยตนเอง

โครงสร้างของความรู้ 3 ขั้น

Iconic Representation (ขั้นสร้างภาพในใจ)

Symbolic stage (ขั้นใช้สัญลักษณ์)

Enactive Representation (ขั้นแสดงออกด้วยการกระทำ)

dfe4cf42c2367a4519a6c8a5d8eeddc1

แนวคิดพื้นฐาน

การเรียนรู้เป็นกระบวนการที่ผู้เรียนมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมด้วยตนเอง

การเรียนรู้เกิดจากการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งที่พบใหม่และความรู้เดิม แล้วนำมาสร้างเป็นความหมาย

ผู้เรียนแต่ละคนจะมรประสบการณ์และพื้นฐานความรู้ที่แตกต่างกัน

ข้อดีและข้อจำกัด

เป็นการเรียนรู้ที่เกิดจากเเรงจูงใจภายใน

ไม่สามารถใช้การเรียนรู้โดยการค้นพบทุกแขนงวิชา

จดจำสิ่งที่ได้เรียนรู้ได้นาน

ใช้ระยะเวลานาน

ช่วยฝึกทักษะการสังเกตและพัฒนาความคิด

ทฤษฎีการเรียนรู้อย่างมีความหมาย

ทฤษฎี

นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน

ออ

การเรียนรู้อย่างมีความเข้าใจและอย่างมีความหมาย

การเรียนรู้โดยการค้นพบ

ประเภทการเรียนรู้อย่างมีความหมาย

  1. Subordinate learning เป็นการเรียนรู้โดยการรับรู้อย่างมีความหมาย

Deriveration Subsumption เป็นการเชื่อมโยงสิ่งที่จะต้องเรียนรู้ใหม่กับหลักการหรือกฎเกณฑ์ที่เคยเรียนมาแล้ว

Correlative subsumption การเรียนรู้ที่มีความหมาย

  1. Superordinate learning เป็นการเรียนรู้โดยการอนุมาน
  1. Combinatorial learning เป็นการเรียนรู้หลักการ
    กฎเกณฑ์ต่างๆเชิงผสม

ทฤษฎีการเรียนรู้อย่างมีความหมาย

การเรียนรู้ เกิดจากสิ่งที่มีความหมายและความพร้อม

การเข้าเรียนในโรงเรียนกวดวิชาก็ใช้วิธีการเรียนรู้อย่างมีความหมาย

David Ausubel เดวิด ออซูเบล

ทฤษฎีกระบวนการทางสมองในการประมวลข้อมูล

Herbert Klausmeier คลอสเมียร์

สนใจเกี่ยวกับการทำงานของสมอง

แนวคิดนี้ มองว่าสมองของมนุษย์มีกระบวนการทำงานคล้ายคลึงกับการทำงานของคอมพิวเตอร์

538a598f875f9.image

ขั้นตอนการทำงาน

การเข้ารหัส โดยอาศัยชุดคำสั่งหรือซอฟต์แวร์

การส่งข้อมูลออก โดยผ่านทางอุปกรณ์

การรับข้อมูล โดยผ่านทางอุปกรณ์หรือเครื่องรับข้อมูล

0

ประยุกต์ใช้ในกระบวนการจัดการเรียนการสอน

ประยุกต์ใช้ในกระบวนการจัดการเรียนการสอน

การสร้างบทเรียน

การเสริมแรงทางบวก

การวางเงื่อนไข

กระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความพร้อมก่อนการเรียน

การตอบสนองความแตกต่างระหว่างบุคคล

เน้นให้ผู้เรียนได้ฝึกหัดบ่อยๆ

ควรใช้หลักการจูงใจเพื่อสร้างความพึงพอใจให้แก่ผู้เรียน

ส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยการแก้ปัญหา

จัดเรียบเรียงข้อมูลออกเป็นหมวดหมู่

เน้นให้ผู้เรียนบันทึกการเรียนรู้ของตนเอง

เชื่อมโยงความรู้ใหม่กับความรู้เดิม

เทคนิคการเรียนแบบร่วมมือ

ผู้สอนต้องให้ความสำคัญกับการส่งเสริมกระบวนการประมวลข้อมูลสารสนเทศให้แก่ผู้เรียน

Constructivist Theories กลุ่มสตรัคติวิสต์

แตกแขนงมาจากกลุ่มปัญญานิยม

เน้นสิ่งเร้าภายใน

ความรู้ความเข้าใจ

กระบวนการคิด

เงื่อนไขการเรียนรู้ 2 ประการ

การเรียนรู้เป็นกระบวนการลงมือทำ

ความรู้จะถูกสร้างด้วยตัวของผู้เรียนเอง

Cognitive constructivism theories คอนสตรัคติวิสต์เชิงปัญญา

รากฐานทางจิตวยาของ ชอง เพียเจต์

การเรียนรู้เกิดจากการปรับเข้าสู่สภาวะสมดุล ระหว่างอินทรีย์กับสิ่งแวดล้อม

กระบวนการการเรียนรู้

การดูดซึมเข้าสู่โครงสร้างทางปัญญา (Assimilation) เป็นการตีความ หรือรับข้อมูลจากสิ่งแวดล้อมมาปรับเข้ากับโครงสร้างทางปัญญา

การปรับโครงสร้างทางปัญญา (Accommodation) เป็นความสามารถในการปรับโครงสร้างทางปัญญาให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม โดยการเชื่อมโยงระหว่างความรู้เดิมและสิ่งที่ต้องเรียนใหม่

cognitivecondtructivist

Social constructivism คอนสตรัคติวิสต์เชิงสังคม

Lev Semanovick Vygotsky เล็บ ชีมาโนวิช วิก็อทสกี

นักจิตวิทยาชาวรัสเซีย

Capture4

วิจัยเกี่ยวกับพัฒนาการทางสติปัญญาในสมัยเดียวกันกับเพียร์เจต์

เขาให้ความสำคัญกับวัฒนธรรมกับสังคม และการเรียนรู้ที่มีต่อพัฒนาการเชาวน์ปัญญา

กลยุทธ์ทางการเรียนรู้ 4 ประการ

บริเวณความใกล้เคียงพัฒนาการทางเชาว์ปัญญา

การเรียนรู้ในโรงเรียนควรจัดสภาพแวดล้อมที่มีความหมาย

การเรียนรู้และพัฒนาสังคม คือ กิจกรรมการร่วมมือ

ประสบการณ์นอกโรงเรียน ควรเชื่อมโยงมาสู่ประสบการณ์ในโรงเรียนของผู้เรียน

เทคโนโลยีการศึกษา

socialconj

ช่วยกระตุ้นผู้เรียนให้สร้างการอธิบายตัวเอง

เปรียบเสมือนเพื่อนทางปัญญาของผู้เรียน

เทคโนโลยีช่วยสนับสนุนในการสร้างความรู้

ใช้วิธีการสอนและสื่อการสอนที่หลากหลาย เน้นปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคลกับสิ่งแวดล้อม

เทคโนโลยีการเรียนรู้เป็นสิ่งแวดล้อมต่างๆ
ที่สนับสนุนการเรียนรู้

การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยเน้นให้ผู้เรียนสืบเสาะแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง

เทคโนโลยีเป็นสิ่งที่มากกว่าเครื่องมือ

การประยุกต์เพื่อออกแบบสื่อคอมพิวเตอร์เพื่อการเรียนการสอน

โครงสร้างของบทเรียนในลักษณะเชิงเส้นตรง (Linear)

การประยุกต์เพื่อออกแบบสื่อคอมพิวเตอร์เพื่อการเรียนการสอน

ออกแบบ ภารกิจ หรือ กิจกรรม

ตั้งคำถาม ๆ ผู้เรียนอย่างสม่ำเสมอ แบบทดสอบ

ตอบถูกก็จะได้รับการตอบสนองในรูปผลป้อนกลับทางบวกหรือรางวัล (Reward)

ตอบผิดก็จะได้รับการตอบสนองในรูปของผลป้อนกลับในทางลบและคำอธิบายหรือการลงโทษ ( Punishment)

เสียง : คำตอบถูกต้อง ปิ๊งป่อง ✅

เสียง : คำตอบผิด แอ่ดดด ❎

ชุดการสอน : ระบบสื่อประสม (Multi-media)

รูปภาพ

เทป

สไลด์

แผ่นคำบรรยาย

ภาพเคลื่อนไหว

เสียงชัดเจน

บทเรียนแบบโปรแกรม

เป็นบทเรียนที่นำเสนอเนื้อหาทีละน้อยตามลำดับ

ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนด้วยการตอบคำถามหรือปฏิบัติกิจกรรมอื่นๆ

การบอกใบ้ด้วยภาพ แผนผัง

จดจำบทเรียนได้แม่นยำขึ้น

เกิดจินตนาการที่สร้างความเข้าใจที่ถูกต้อง

ผู้เรียนควรได้เรียนรู้ภาพรวมหรือโครงสร้างรวมของสิ่งที่จะเรียนก่อน แล้วจึงจะเรียนในส่วนย่อยๆ

รูปทรงปริซึมสามเหลี่ยม

รูปคลี่

ส่วนประกอบ

การขีดเส้นใต้ข้อความที่สำคัญ

การใช้กรอบเพื่อเน้นสาระที่เป็นหัวใจของเรื่อง

ใช้สีสันที่แตกต่างกัน

การใช้ภาพเคลื่อนไหว เพื่อให้เป็นสิ่งที่ดึงดูดความสนใจของผู้เรียน

รูปสี่เหลี่ยม

รูปสามเหลี่ยม

งานนำเสนอ1

การเรียนรู้โดยการค้นพบด้วยตนเอง

ศึกษาจากคลิบวิดีโอ -----> ตอบคำถาม

เรียนรู้จากหนังสืออิเล็กทรอนิกส์

การทำกิจกรรมกลุ่ม โดยการศึกษาหาความรู้ร่วมกัน

ศึกษาจากเว็บไซต์ต่างๆ

การนำเสนอ

Powerpoint

คลิปวิดีโอ

Mindmap

หนังสืออิเล็กทรอนิกส์

ปัญหาที่ต้องมีความซับซ้อน

ผู้เรียนได้เห็นความซับซ้อนและความเชื่อมโยงกัน ของปัญหา

ผู้เรียนมีปฏิสัมพันธ์กับมัลติมีเดีย

การจำลอง

การสาธิต

การใช้โปรแกรมมัลติมีเดีย

นักเรียนได้ศึกษา ค้นคว้า ด้วยตัวเองจากแหล่งเรียนรู้

เอกสาร

คอมพิวเตอร์

อินเทอร์เน็ต

โปรแกรมประเภท ภาพเคลื่อนไหวและเสียง

เทคโนโลยีอื่นๆ

การเรียนรู้แบบร่วมมือ

ผู้เรียนจะแลกเปลี่ยนสารสนเทศร่วมกัน

chat

bulletin board

newsgroups

Flowchart หรือ ผังงาน

ช่วยให้ผู้เรียนวิเคราะห์สถานการณ์

วิเคราะห์ เพื่อนำไปสู่การแก้ปัญหาใหม่

สามารถแสดงให้เห็นถึงกระบวนการคิดวิเคราะห์ได้ในหลายรูปแบบ

องค์ประกอบของการเรียนรู้

สิ่งเร้า

การตอบสนอง

แรงขับ (ความหิว)

การเสริมแรง

Pavlov2 (1)