Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

กระดูกหัก ข้อเคล็ด ข้อเคลื่อน และสิ่งแปลกปลอมเข้าหู ตา คอ จมูก, ขาหัก,…

- - - - เกิดจากอุบัติเหตุ
        
        ประสบอุบัติเหตุ เช่น หกล้ม รถชน รถคว่ำ เป็นต้น ส่งผลให้ได้รับบาดเจ็บสาหัส
        
        ได้รับแรงกระแทกจากการเคลื่อนไหว เช่น จากการเล่นกีฬา
        
        ถูกตีหรือได้รับแรงกระแทกอย่างรุนแรง
        
        การตกลงมาจากที่สูง หรือการตกลงมากระแทกกับพื้นที่แข็งมาก
        
        ในกรณีของเด็กที่กระดูกหัก อาจเกิดจากการถูกทารุณกรรม
      - เกิดจากพยาธิสภาพ (pathological fracture)
        
        ในผู้สูงอายุ ผู้ป่วยโรคกระดูกพรุน หรือผู้ป่วยที่เป็นโรคมะเร็งบางชนิด เมื่อถูกแรงกระแทกเพียงเล็กน้อยก็จะมีโอกาสที่กระดูกจะหักได้ง่าย
    - - การซักประวัติ
        
        1.ข้อมูลทั่วไป:
        
        2.อาการสำคัญ (Chief complaint: C.C.): อาการสำคัญ 1-3 อาการและระยะเวลาที่มี
        อาการ
        
        3 อาการเจ็บป่วยปัจจุบัน (Present Illness: PI)
        
        4 การเจ็บป่วยในอดีต (Past History: PH)
      - ตรวจร่างกาย
        
        .1 ประเมินสัญญาณชีพ ได้แก่ อุณหภูมิ ชีพจร การหายใจ ความดันโลหิต และความเข้มข้น
        ของออกซิเจนในเลือด (O2 saturation)
        
        2 ดู: อาการบวมที่ได้รับบาดเจ็บ มีรอยช้าและเลือดออกจากผิวหนัง ดูภาวะซีด (pallor) อวัยวะผิดรูป (deformity)
        
        คลำ: จับกระดูกอาจได้ยินเสียงกระดูกหักเสียดสีกันกรอบแกรบ , ประเมินการไหลเวียน
        เลือดส่วนปลาย ประเมินอาการชา คล าชีพจรส่วนปลาย
        
        4.ขยับ: ประเมิน ROM ของผู้ป่วย
        
        5 วัด: กรณีที่เป็นกระดูกหักแบบปิด
      - ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        การทำ MRI หรือ X-Ray เพื่อดูตำแหน่งที่หัก และประเภทของการหัก
    - - ห้ามดึงข้อหรือจัดกระดูกให้เข้าที่ด้วยตัวเอง
      - หากจำเป็นต้องถอดเสื้อผ้า ควรใช้กรรไกรตัดตามตะเข็บผ้า
      - ใช้วัสดุที่พอหาได้หรือดามเฝือกชั่วคราว
      - ห้ามเลือดผู้ป่วย โดยใช้ผ้าสะอาดปิดแผล หากเลือดยังไม่หยุดไหล ให้กดห้าม เลือด
      - ประคบบริเวณที่บาดเจ็บด้วยความเย็น และยกอวัยวะที่ได้รับบาดเจ็บให้สูง
      - ทำความสะอาดแผล โดยใช้หลัก sterile technique หากผิวหนังเปิดออก ควรรินน้ำสะอาดล้างแผลและปิดแผลด้วยผ้าสะอาด
      - ประเมินการไหลเวียนเลือดของผู้ป่วย โดยกดเบาๆ เหนือบริเวณที่ได้รับบาดเจ็บ
      - ส่งต่อโรงพยาบาลโดยเร็ว
      - การใส่เฝือกชั่วคราว โดย ควรเลือกใช้วัสดุสำหรับทำเฝือกชั่วคราว มัดเฝือกกับอวัยวะที่หักให้แน่นพอที่จะประคองส่วนที่หักได้ จัดวางตำแหน่งให้เหมาะสม บริเวณที่เข้าเฝือกจะต้องจัดให้อยู่ในท่าที่สบายที่สุด
    - - รู้้สึกปวดกระดูกหรือรอบ ๆ บริเวณที่ได้รับบาดเจ็บอย่างรุนแรง
      - เกิดอาการบวมบริเวณกระดูกที่ได้รับบาดเจ็บ ยังเกิดรอยช้ำและเลือดออกจากผิวหนัง
      - อวัยวะผิดรูป
      - เคลื่อนไหวแขนขาได้น้อย หรือเคลื่อนไหวไม่ได้เลย
      - รู้สึกชา และเกิดเหน็บชา
      - ผู้ป่วยบางรายอาจเกิดกระดูกทิ่มผิวหนังออกมา
  - - - การหกล้ม ข้อบิด ถูกกระแทก ตกจากที่สูง หรือยกของหนัก หรือจากการเล่นกีฬา
    - - การซักประวัติ
        
        1.ข้อมูลทั่วไป
        
        2.อาการสำคัญ (Chief complaint: C.C.):
        
        3 อาการเจ็บป่วยปัจจุบัน (Present Illness: PI)
        
        4 การเจ็บป่วยในอดีต (Past History: PH)
      - . ตรวจร่างกาย
        
        1 ประเมินสัญญาณชีพ ได้แก่ อุณหภูมิ ชีพจร การหายใจ ความดันโลหิต และความเข้มข้น
        ของออกซิเจนในเลือด (O2 saturation)
        
        2 ดู: อาการบวม หรือรอยฟกช้ าบริเวณที่มีข้อเคล็ด
        
        3 คลำ: ร้อนบริเวณที่มีข้อเคล็ด
        
        4 ขยับ: ประเมิน ROM ของผู้ป่วย ผู้ป่วยที่มีข้อเคล็ดจะเคลื่อนไหวข้อไม่ได้จะมีอาการเจ็บ แสดงว่าเส้นประสาทถูกฉีกขาดไปด้วย
      - . ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        X-Ray เพื่อดูต าแหน่ง และความรุนแรงของข้อเคล็ด
    - - พักการใช้ข้อ ให้ข้อนั้นอยู่นิ่งๆ ขยับเขยื้อนให้น้อยที่สุด
      - ใช้ผ้าพันส่วนที่บวม เพื่อลดการบวม จำกัดการเคลื่อนไหว
      - ใน 48 ชั่วโมงแรก ให้ประคบด้วยน้ำแข็งหรือน้ำเย็น 15-30 นาที วันละ 3-4 ครั้ง
      - ถ้าปวดมาก ให้ทานยาแก้ปวดพาราเซตามอล หรือIbruprofen
      - ในหลังบาดเจ็บ 48 ชั่วโมง หรือเมื่อข้อบวมเต็มที่แล้ว ให้ประคบด้วยน้ำอุ่นจัดๆ นาน 15-30 นาที วันละ 3-4 ครั้ง อาจใช้ขี้ผึ้ง น้ำมันระกำ ยาหม่องหรือเจลทาแก้ข้ออักเสบ
      - การใช้อุปกรณ์ช่วย อาจให้ผู้ป่วยใช้อุปกรณ์แบบสวมพยุง ข้อเท้า (Brace) หรือใช้ไม้เท้าช่วยพยุงร่างกายในขณะเคลื่อนไหว
      - ถ้าเคลื่อนไหวข้อนั้นไม่ได้ หรือสงสัยกระดูกแตกร้าว หรือเส้นเอ็นหรือกล้ามเนื้อขาด หรือดูแลตนเอง 2-3 วันแล้วไม่รู้สึกดีขึ้นให้รีบส่งต่อโรงพยาบาล
    - - 1.บริเวณที่เป็นจะบวมและร้อน
      - 2.เจ็บปวดมากและถ้ากดดูจะยิ่งเจ็บมาก
      - 3.ข้อต่อบริเวณนั้นเคลื่อนไหวไม่ได้
      - 4.อาจเกิดอาการชา
  - - - เกิดจากความพิการแต่กำเนิด พยาธิสภาพ หรือการกระแทกที่บริเวณข้อ เอ็นที่หย่อนยาน และมีแนวโน้มที่จะเป็นข้อเคลื่อนหลังจากเกิดอุบัติเหตุ
      - เกิดจากอุบัติเหตุ
      - เกิดจากกีฬาที่มีการปะทะกัน
      - เกิดจากการถูกตี หกล้ม หรือการเหวี่ยง การบิด หรือกระชากอย่างแรงที่ข้อนั้น
    - - การซักประวัติ
        
        1 ข้อมูลทั่วไป
        
        2 อาการสำคัญ (Chief complaint: C.C.)
        
        3 อาการเจ็บป่วยปัจจุบัน (Present Illness: PI)
        
        .4 การเจ็บป่วยในอดีต (Past History: PH)
      - ตรวจร่างกาย
        
        1 ประเมินสัญญาณชีพ ได้แก่ อุณหภูมิ ชีพจร การหายใจ ความดันโลหิต และความเข้มข้น
        ของออกซิเจนในเลือด (O2 saturation)
        
        2 ดู: ข้อมีรูปร่างผิดปกติไปจากเดิม สีของบริเวณข้อที่ได้รับบาดเจ็บเปลี่ยนไป มีอาการบวม
        
        3 คลำ: กดเจ็บ จากการฉีกขาดของเอ็น พังผืด และเนื้อเยื่อที่หุ้มรอบข้อต่อตรงตำแหน่งที่หลุด อาจคลำพบปลายหรือหัวกระดูกที่เคลื่อนออกมา หากบาดเจ็บที่เส้นเลือดคลำชีพจรส่วนปลายได้ลดลง หรืออาจคลำไม่ได้ มีอาการชา
        
        .4 ขยับ: ประเมิน ROM ของผู้ป่วย เนื่องจากเคลื่อนไหวข้อไม่ได้ หรือท าได้น้อยมาก ไม่
        สามารถเคลื่อนไหวข้อได้ตามปกติ
        
        5 วัด: ความยาวของแขนหรือขา ข้างที่ได้รับบาดเจ็บอาจสั้นหรือยาวกว่าปกต
      - . ตรวจทางห้องปฏิบัติการ: MRI หรือ X-Ray เพื่อดูต าแหน่ง และความรุนแรงของข้อเคลื่อนหลุด
    - - ใช้วัสดุที่หาได้หนุนหรือประคองข้อ และกระดูกที่เคลื่อนให้อยู่ในท่าที่สบาย หรือเจ็บน้อยที่สุดก่อน พบแพทย์
      - ใช้ผ้าพยุงหรือดามไว้ ให้ส่วนนั้นให้อยู่ในท่าพัก ให้ข้อนั้นอยู่นิ่งๆ ในท่าที่เป็นอยู่
      - ประคบด้วยน้ แข็งบริเวณข้อ
      - ถ้าเป็นข้อเคลื่อนครั้งแรก อย่าพยายามดึงให้เข้าที่เอง
      - ถ้าปวดมากให้ทานยา Ibuprofen (Advil) หรือ Acetaminophen (Tylenol)
      - NPO เผื่อกรณีที่จำเป็นต้องมีการรักษาโดยการผ่าตัด
      - ส่งต่อโรงพยาบาล
      - “RICE”
        
        การพัก (Rest)
        
        การใช้ความเย็น (Ice)
        
        การพันผ้ายืด (Compression bandage)
        
        การยก (Elevation)
    - - 1.บวม, ปวด, กดเจ็บบริเวณข้อ
      - 2.ข้อมีรูปร่างผิดปกติไปจากเดิม
      - 3.การเคลื่อนไหวข้อทำไม่ได้ หรือทำได้น้อยมาก
      - 4.มีการหดสั้นของอวัยวะ เช่น แขน หรือขา
      - 5.อาจคลำพบปลายหรือหัวกระดูกที่เคลื่อนออกมา
      - 6.การที่ข้อเคลื่อน อาจมีอันตรายต่อเส้นประสาท
- - - - เคืองตา ปวดตา น้ำตาไหล ตาแดง
      - อาจติดเชื้ออักเสบเป็นหนอง
      - อาจทำให้กลายเป็นแผลที่กระจกตา หรือลุกลามเข้าไปในลูกตา ทำให้ลูกตาอักเสบ ตาเสียได้
    - - การระคายเคืองเล็กๆ น้อยๆ
        
        1.ควรหลีกเลี่ยงการขยี้ตา
        
        กระพริบตาเร็วๆ เพื่อให้สิ่งที่เข้าตาหลุดออกมา
        
        ล้างตาด้วยน้ าสะอาด
        
        ใช้ส าลีหรือผ้าชุบน้ าหมาดๆ เช็ดตา
        
        ใช้น้ำตาเทียม (Artificial tears)
        
        ถ้าตาแดงอักเสบให้ป้ายหรือหยอดตาด้วยยาปฏิชีวนะ
      - สิ่งแปลกปลอมที่มีขนาดใหญ่ หรือที่มีอันตราย
        
        สังเกตสิ่งแปลกปลอมที่อยู่ในตา อย่าพยายามที่จะเอาวัตถุด้วยตัวเอง
        
        ล้างตาด้วยวิธีน้ำไหล (flowing water) ใช้0.9% Normal saline หรือ Boric acid 3%
        
        การเขี่ยเอาสิ่งแปลกปลอมออก
        
        ที่หนังตาบน (upper eye lid) ให้จับหนังตาบนด้วยนิ้วหัวแม่มือกับนิ้วชี้ แล้วพับหนังตาขึ้น
        
        ที่หนังตาล่าง (lower eye lid) กดหนังตาล่างด้วยนิ้วหัวแม่มือหรือนิ้วชี้แล้วดึงลงข้างล่าง
        พร้อมบอกให้ผู้ป่วยเหลือบตามองสูง
        
        ส่งต่อโรงพยาบาล
  - - - ไม่มีอาการ ถ้าเป็นสิ่งที่ไม่มีชีวิต
      - เศษพืช หรือเมล็ดผลไม้ติดอยู่นานๆ ท าให้ช่องหูอักเสบ ปวด หนองไหล และหูตึง
      - สิ่งแปลกปลอมชิ้นโต อุดแน่น ท าให้หูตึง
      - สิ่งมีชีวิตคลานเข้าไปกระแทกช่องหูหรือแก้วหู รู้สึกรำคาญและเจ็บ
      - สิ่งของกลิ้งไปมา แมลงดิ้น ทำให้มีเสียงในหู เวลาอ้าปาก หุบปาก หรือเคี้ยวอาหารจะมีเสียงดังขลุกขลักในหู
      - เลือดออก พบในของแหลมเข้าไป หรือจากอุบัติเหตุ เศษเหล็ก เศษลูกระเบิดหรือลูกปืนที่เข้าในหู
      - อาการที่เป็นข้อบ่งชี้ว่าควรส่งต่อ
        
        เริ่มมีอาการเจ็บหรือรู้สึกปวดในหูมากขึ้น
        
        ไม่สามารถนำเอาวัตถุแปลกปลอมออกจากหูได้
        
        ได้ยินเสียงผิดปกติในหู
        
        มีอาการแดงหรือบวมบริเวณหู
        
        มีของเหลวไหลออกจากหู
        
        อาการที่เกิดขึ้นมีความรุนแรงหรือเกิดบ่อย
        
        มีอาการอื่น ๆ ปรากฏเพิ่มเติม เช่น การได้ยินเสียงลดลง มีเลือดออก หรือเวียนศีรษะ
    - - ถ้าสังเกตเห็นสิ่งแปลกปลอมได้ด้วยตาเปล่าชัดเจน และไม่ได้เป็นของแข็ง ให้ใช้ปากคีบ
      - แนะนำผู้ป่วยห้ามใช้ไม้พันสำลี ก้านไม้ขีดไฟ หรือวัตถุอื่นใด เขี่ยวัตถุออกเอง
      - ให้ผู้ป่วยเอียงเอาหูข้างที่มีสิ่งแปลกปลอมลงต่ำ
      - หากเป็นแมลงเข้าหู ให้เอาศีรษะข้างที่มีสิ่งแปลกปลอมขึ้น และใช้น้ำอุ่น น้ำมันทาตัวเด็ก น้ำ
        มะพร้าว น้ำมันมะกอก น้ำมันถั่วเหลือง กลีเซอรีนโบแรกซ์ยาหยอดหู หรือน้ำมันพืชใส่ไปในรูห
      - ห้ามใช้น้ำหรือน้ำมัน ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด
      - การล้างออกด้วยน้ำ (ear irrigation)
      - การดูดออก (suction catheter) ส าหรับสิ่งแปลกปลอมที่ไม่มีชีวิต
      - การเอาสิ่งแปลกปลอมออกจากหูของเด็กเล็ก ควรพูดปลอบอย่างนุ่มนวลให้เด็กอยู่ใน
        ภาวะสงบและไม่ตกใจกลัว
      - หลีกเลี่ยงการใช้น้ าหรือน้ ามันในการน าเอาวัตถุอื่น ๆ
      - ถ้าเป็นถ่านใส่นาฬิกาหรืออุปกรณ์ภายในบ้านที่มีลักษณะเป็นก้อนกลมเล็ก ควรรีบเอาออกให้เร็วที่สุด
  - - - น้ำมูกหรือหนองไหลจากจมูกข้างเดียว เป็นๆ หายๆ
      - จามระคายเคืองจมูก
      - จมูกมีกลิ่นเหม็น เนื่องจากมีหนองปน
      - คัดแน่นจมูก
      - ปวดจมูกข้างเดียวแบบเป็นๆ หายๆ และมักหายใจทางปากตลอดเวลา
      - มีเสมหะไหลลงคอ ไอบ่อยๆ
    - - ใช้มือปิดรูจมูกอีกข้างแล้วสั่งน้ำมูกแรงๆ ห้าม! ใช้
        คีมหรือเครื่องมือต่างๆ
      - หากสิ่งแปลกปลอมเหล่านั้นมีผิวที่ขรุขระ และหยิบจับด้วยเครื่องมือได้ง่ายก็สามารถใช้ forceps
      - กรณีที่สั่งน้ำมูกแล้วสิ่งแปลกปลอมไม่หลุดออกมา หรือสิ่งแปลกปลอมอยู่ลึก ให้รีบส่งต่อทันที
  - - - ความเผอเรอา กระดูกไก่ กระดูกเป็ด กิน
        อาหาร โดยไม่ระวัง
      - อายุของเด็ก เด็กชอบหยิบ ของทุก
        ชนิดที่ไม่ใช่อาหารเข้าปากจึงติดคอได้
      - อื่นๆ เช่น อุบัติเหตุระหว่างทำฟัน ผ่าตัดในช่องปาก ดมยาสลบ เป็นต้น
    - - พูดไม่ได้ไปชั่วขณะ
      - มีอาการเจ็บคอ
      - ถ้าชิ้นโตจะอุดแน่นหายใจไม่ออก หอบ ริมฝีปากเขียวคล้ำ ตัวเขียว ทุรนทุราย
      - อาการเริ่มแรกจะส าลัก ไออย่างรุนแรงเสียงดังกังวาน หายใจเสียงดัง หายใจลำบากคล้ายหอบหืดไอมีเสมหะปนเลือดหรือหนอง
    - - ซักประวัติเกี่ยวกับสิ่งแปลกปลอม
      - ให้ผู้ป่วยอ้าปากกว้าง ถ้าเห็นสิ่งแปลกปลอมชัดเจน
      - ถ้าเป็นก้างหรือกระดูกขนาดเล็ก ให้ดื่มน้ำมากๆ กลืนก้อนข้าวสุก /ขนมปังนุ่มๆ
      - ห้ามใช้มือแคะ หรือล้วง
      - วิธีการช่วยเหลือเมื่อมีสิ่งแปลกปลอมเข้าคอชนิดรุนแรง
        
        เด็กอายุน้อยกว่า 1 ปี
        
        1.จับเด็กคว่ำไว้บนขา จัดศีรษะต่ำกว่าลำตัว
        
        2) ใช้มือข้างที่ถนัดตบหลังเด็ก ที่กลางสะบักด้วยส้นมืออย่างแรง 5 ครั้ง
        
        3) กลับตัวเด็กมานอนหงาย
        
        4.ใช้ 2นิ้วกดกลางหน้าอก ต่ำกว่าหัวนมเล็กน้อยกระแทก 5 ครั้ง
        
        5) ท าสลับไปมาระหว่างการตบหลัง 5 ครั้งและการกดกระแทกหน้าอก 5 ครั้งจนเด็กร้องได้
        
        เด็กโต หรือผู้ใหญ่
        
        1) ใช้วิธีคุกเข่าในการช่วยเหลือเด็กการยืนในการช่วยเหลือผู้ใหญ่ โอบรอบใต้รักแร้แล้วรัดกระตุกที่หน้าท้อง กำมือไว้เหนือบริเวณสะดือแต่ใต้ลิ้นปี่ แล้วให้รัดกระตุกขึ้น
        
        2) คนอ้วนหรือหญิงมีครรภ์ ให้วางมือที่กลางหน้าอกเหนือลิ้นปี่เล็กน้อย กดแรงๆ บริเวณหน้าอกติดต่อกัน6-10 ครั้ง
        
        3) กรณีหมดสติให้นอนหงาย วางโคนฝ่ามือถัดจากซี่โครงซี่สุดท้าย วางอีกมือข้างบน
        กดแรงๆ เข้าด้านในและขึ้นข้างบน 5 ครั้ง
      - ถ้ามองไม่เห็นสิ่งแปลกปลอมเลย ควรส่งต่อโรงพยาบาลทันที
      - หลังจากเอาสิ่งแปลกปลอมออก ให้ส่งต่อโรงพยาบาล