Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
4.3 ภาวะฉุกเฉินทางสูติศาสตร์ - Coggle Diagram
4.3 ภาวะฉุกเฉินทางสูติศาสตร์
รกติดหรือรกค้าง
รกค้าง : ภาวะที่รกไม่ลอกตัว หรือคลอดออกมาใน 30 นาที
รกติด : ภาวะที่รกมีการฝังตัวลึก กว่าชั้นปกติ
ปัจจัยส่งเสริม
ปัจจัยเสี่ยงสําคัญ 2 ประการ
เคยผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องมาก่อน
รกเกาะต่ำ
ปัจจัยส่งเสริมอื่นๆ
รกติดในครรภ์
อายุมาก
มีประวัติทำหัตถการที่มดลูก
มีพังผืดในมดลูก
อาการและอาการแสดง
ในระยะตั้งครรภ์ภาวะนี้ไม่มีอาการแสดงใดๆ
การวินิฉัย
วินิจฉัยได้ในไตรมาสที่2และ3ผ่านการตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง
หลังทารกคลอด ไม่พบ sign การลอกตัวของรกใช้เวลามากกว่า30 นาที
แนวทางการรักษาและการพยาบาล
อธิบายความเสี่ยงและแนวทางการรักษาโดยใช้วิธีการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
เตรียมขอเลือดให้เพียงพอในวันที่ทําการผ่าตัด
การล้วงรก
(manual removal of placenta)
ข้อควรระวัง
ต้องทําภายใต้หลักปราศจากเชื้อ
ก่อนทําการล้วงรก สวนปัสสาวะ ให้สารละลายทางหลอด
เลือดดําด้วยเข็มเบอร์ใหญ่
กรณีมีภาวะ shock ให้แก้ไขภาวะ shock ก่อนทําการ
ล้วงรก
ดมยาสลบ เพื่อให้ปากมดลูกเปิดเต็มที่
การพยาบาล
การพยาบาลก่อนล้วงรก
อธิบายให้ผู้คลอดถึงแผนการรักษา เหตุผลของการล้วงรก ภาวะแทรกซ้อนท่ีอาจเกิดข้ึน
ดูแลให้ผู้คลอดได้รับการดมยาสลบจากวิสัญญีแพทย์และจัดท่า lithotomy ทําความ สะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกและสวนปัสสาวะ
การพยาบาลขณะล้วงรก
V/S ทุก 5 นาที
ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก
ปริมาณเลือดที่ออกจากแผลฝีเย็บและมดลูก
ดูแลให้ได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
Uterine
inversion
ระดับของมดลูกปลิ้น
First degree:
Second degree
Third degree
Four th degree
อาการและอาการแสดง
คลําพบยอดมดลูกเป็นแอ่งคล้ายปล่องภูเขาไฟหรือดลําไม่พบยอดมดลูก
มีเลือดออกทางช่องคลอดในปริมาณมากภายหลังรกคลอดทันที
มีอาการปวดบริเวณท้องน้อยอย่างรุนแรง
ช็อกจากการเสียเลือด จะมีอาการกระสับกระสาย ชีพจรเบาเร็ว ความดันโลหิตตํ่า เหงื่อออก ตัวเย็น ชืด หายใจลําบาก ไม่รู้สึกตัว
ผลกระทบ
ผลต่อมารดา ได้แก่ตกเลือด ช็อก หากได้รับการช่วยเหลือไม่ทันอาจเสียชีวิตได้
การวินิจฉัย
การชักประวัติ
ประวัติเกี่ยวกับการต้ังครรภ์และการคลอด
ปัจจัยเสี่ยงที่อาจก่อให้เกิด ภาวะมดลูกปล้ิน
การตรวจร่างกาย
การตรวจทางหน้าท้องไม่พบยอดมดลูกหรือพบว่ายอดมดลูกมีลักษณะเป็นแอ่ง
มีเลือดออกทางช่องคลอดในปริมาณมากภายหลังรกคลอด
ตรวจภายในจะพบยอดมดลูกในช่องคลอด หรือ มองเห็นยอดมดลูกโผล่พ้นปากมดลูก โผล่ออก มานอกช่องคลอด
พบอาการแสดงของภาวะช็อก เช่น กระสับกระส่าย ชีพจรเบาเร็ว ความดันโลหิตตํ่า เหงื่อออก ตัวเย็น ซีดหายใจลําบากไม่รู้สึกตัว
การตรวจทางห้องปฏิบัติ การและการตรวจพิเศษ
Hemoglobin และ hematocrit ต่ำลง ในรายท่ีมีการเสียเลือดมาก
การป้องกันและการรักษา
ทําคลอดรกเมื่อรกลอกตัวสมบูร์แล้วอย่างถูกวิธี
รักษาเพื่อแก้ไขภาวะช็อก และช่วยเหลือมารดาอย่างเร่งด่วน
ให้สารละลายทางหลอดเลือดดํา และออกซิเจนอย่างเพียงพอ
V/S ทุก 5 นาที
ทํา bimanual uterine compression ดันค้างไว้ประมาณ 3-5 นาที เพื่อให้เลือดหยุดและให้มดลูกยังคงอยู่ใน ตําแหน่งเดิม รายท่ีรกยังไม่ลอกตัวทําการล้วงรกหลังจากที่ดันมดลูกกลับแล้ว
ภายหลังการดันมดลูกกลับที่เดิมแล้วควรหยุดการให้ยาคลายตัว ของมดลูกและให้ยากระตุ้น
ให้ยาปฏิชีวนะเพื่อป้องกันการติดเชื้อ และยาเสริมชาตุเหล็กเพื่อ ป้องกันภาวะโลหิตจาง
Postpartum Hemorrhage :
แบ่งออกเป็น 2 ระยะ
Early or primary PPH คือ มีการตกเลือดภายใน 24 ชั่วโมงแรกหลัง
คลอด
Late or secondary PPH คือ มีการตกเลือดภายหลัง 24 ชั่วโมงไปแล้ว ถึง 12สัปดาห์หลังคลอด
สาเหตุ
Tone
Trauma
Thrombin
Tissue
อาการและอาการแสดง
มีเลือดออกทางช่องคลอด ลักษณะแตกต่างกันออกไปตามสาเหตุ
มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
อาการแสดงของภาวะเสียเลือด ได้แก่ หน้าซีด ตัวเย็น ชีพจรเบาเร็ว หายใจเร็ว เหงื่อออก
ลักษณะนํ้าคาวปลากรณีมีการติดเชื้อน้ำคาวปลามีกลิ่มเหม็น
มีอาการปวดท้องน้อย
การรักษา
วินิจฉัยภาวะ early PPH
Call for health
เปิด IV fluid 2 เส้น เข็มเบอร์ 18 16 (Isotonic)
Oxygen mask with bag 10 LPM
ค้นหาสาเหตุของภาวะ PPH: ตามหลัก 4T
การรักษา
ถามผู้ป่วยถึงโรคประจําตัว
Misoprostal (200ug) 5 tab rectal suppo
Syntocinon 5 unit IV slow or 10 unit IM or Add Syntocinon 20 unit + NSS 1,000ml IV drip 125 cc/hr
Nalador 1 Amp (500 microgram) + NSS 250 ml IV drip in 30 - 60 นาที
Uterine massage
Retain Foley’s Cath ประเมิน I/O
Vital sign & Conscious เป็น ระยะ
ส่งเลือดตรวจทางห้องปฏิบัติการ Hct CBC X-match
Bimanual uterine compression
การพยาบาลภาวะPPH
กรณีมดลูกหดรัดตัวไม่ดีและรกยังไม่คลอด
สวนปัสสาวะ
ให้สารนํ้าทางหลอดเลือดนํ้าและยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
เจาะเลือดส่งตรวจ เตรียมเลือดสํารอง
รกลอกตัวสมบูรณ์ทําคลอดรกอย่างถูกวิธ
ตรวจรกเพื่อประเมินเศษรกที่อาจตกค้างในโพรงมดลูก
ถ้ารกไม่ลอกตัวใน 30 นาที รายงานแพทย์
ถ้าเลือดไม่หยุดไหลและล้วงรกไม่ออก เตรียมผ่าตัดมดลูก
กรณีมดลูกหดรัดตัวไม่ดีและรกคลอดแล้ว
คลึงมดลูกไล่ก้อนเลือด
สวนปัสสาวะ
ให้สารนํ้าทางหลอดเลือดนํ้าและยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
เจาะเลือดส่งตรวจ เตรียมเลือดสํารอง
ถ้าเลือดไม่หยุดไหล ทํา bimanual uterine compression
หากมดลูกไม่แข็งตัว เลือดไม่หยุดไหล เตรียมมารดาผ่าตัดเร่งด่วน
กรณีช่องทางคลอดฉีกขาด
เตรียมอุปกรณ์เพื่อตรวจสอบสภาพช่องทางคลอด
ตรวจหารอยฉีกขาดและเย็บรอยฉีกขาดเหล่านั้นจนเลือดหยุด
หลังเย็บเสร็จตรวจสอบเลือดคั่งในเนื้อเยื่อชั้นใต้ผิวหนัง หากพบต้องทําการเย็บใหม่
กรณีมีเศษรกค้างในโพรงมดลูก
เตรียมเครื่องมือในการขูดมดลูก
ดูแลให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
กรณีมีความผิดปกติเกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือด
เตรียมยาช่วยการแข็งตัวของเลือด และเลือด ดูแลให้ได้รับตามแผนการรักษา
เจาะเลือด พร้อมทั้งติดตามผลเลือดอย่างใกล้ชิด