Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 2 ธุรกิจพาณิชยนาวีของประเทศไทย - Coggle Diagram
บทที่ 2
ธุรกิจพาณิชยนาวีของประเทศไทย
ประวัติการขนส่งทางทะเลในประเทศไทย
การขนส่งของทะเลเริ่มมีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย โดยติดต่อการค้าขายกับประเทศจีน โดยเกจีน สมัยกรุงศรีอยุธยาจึงได้มีการขยายขอบเขตการค้าไปยังประเทศญวน มลายู ชวา มาตรา อินเดีย และศรีลังกา ในสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 ได้มีการค้าขายกับประเทศยุโรป เริ่มจากโปรตุเกส สเปน ฮอลแลนด์ อังกฤษ และฝรั่งเศส การขนส่งทางทะเลของไทยในสมัย กรุงศรีอยุธยาเจริญที่สุดในรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
ถ้าเป็นเรือเชลย เรือ ทั้ง ๆ สมาจดทะเบียนเป็นเรือของบริษัทและเปลี่ยนชื่อเป็น แก้วสมุทร ผ่านสมุทร ศรีสมุทร ในสมุทร เดินสมุทร แล่นสมุทร ท่องสมุทรและเยี่ยมสมุทรโดยมีพระยาโชฏิราชเศรษฐี (ผ่อง โชติกทุกนะ) เป็นผู้จัดการเป็นคนแรก ต่อมาภายหลังบริษัทขาดทุนจึงขายเรือทั้งหมดให้ชาว ญี่ปุ่นและเลิกกิจการไปเมื่อปี พ.ศ. 2447
ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อถูกนำไปใช้ในการสงคราม ทำให้ประเทศไทยขาดการ ขนส่งทางทะเล รัฐบาลจึงจัดตั้งบริษัท ไทยเดินเรือทะเล จำกัด ในปี พ.ศ. 2482 โดยซื้อเรือเก่า สร้างในปี พ.ศ. 2463 จำนวน 4 ลำ คือ สุริโยทัยนาวา เทพกษัตริย์นาวา ศรีสมุทรนาวา และ นางเสืองนาวา ให้บริการแบบเรือจรระหว่างกรุงเทพ-อาฟริกาใต้-สหรัฐอเมริกาสิ้นสุด
แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับการขนส่งทางทะเล
การขนส่งสินค้าทางทะเล เป็นส่วนประกอบที่สำคัญส่วนหนึ่งของระบบการค้าระหว่างประเทศ ทั้งในอดีต ปัจจุบัน และในอนาคต เพราะเป็นเพียงการขนส่งชนิดเดียวที่ขนสินค้า ได้คราวละมากๆ และค่าระวางมีราคาถูกกว่าการขนส่งรูปแบบอื่นๆ จากรายงานของโครงการศึกษา แผนหลักการพาณิชยนาวีของคณะกรรมการส่งเสริมการพาณิชยนาวี เรารวงคมนาคม รายงาน ฉบับสมบูรณ์ สิงหาคม 2542 ระบุว่า ประเทศไทยพัฒนประเทศโดยอาศัยการค้าระหว่าง ประเทศมาโดยตลอด มีการนำเข้าและส่งออกสินค้าเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วโดยมีมูลค่ามากกว่า ร้อยละ 20 ของผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ
การขนส่งเชื่อมโยงระหว่างท่าเรือกับดินแดนหลัง
ด้ ดังนั้นศักยภาพและประสิทธิภาพในการเชื่อมโยงการ ขนส่งระหว่างท่าเรือกับดินแดนหลังท่าในทุกรูปแบบ การขนส่งจึงมีผลโดยตรงต่อความสามารถ ในการประกอบการค้าทางทะเลระหว่างประเทศ
ลดต้นทุนค่าขนส่ง โดยการนำรูปแบบการขนส่งแต่ละรูปแบบที่เหมาะสมและมี ประสิทธิภาพที่สุดมาใช้ร่วมกัน
2 เพิ่มผลผลิตและประสิทธิภาพทางด้านเศรษฐกิจเพื่อการแข่งขันในยุคโลกาภิวัฒน์
เพื่อเพิ่มผลตอบแทนการลงทุนการก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐานทั้งภาครัฐและภาคเอกชน
ก่อให้เกิดความสมดุลในการใช้ประโยชน์โครงสร้างพื้นฐานการขนส่งแต่ละรูปแบบ
เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจแก่พื้นที่ที่มีประสิทธิภาพการขนส่งและไม่สะดวก มีข้อจํากัดทางด้านการขนส่
เพื่อให้บริการขนส่งแบบรับส่งถึงที่ ให้มีความรวดเร็วและสามารถตอบสนองความ
เพื่อประหยัดการใช้พลังงานและลดผลกระทบทางด้านสิ่งแวดล้อม
ความสําคัญของการขนส่งทางทะเล
การพัฒนาเศรษฐกิจของไทยได้อาศัยการค้าระหว่างประเทศมาโดยตลอด บทบาทของ การส่งออกและการนำเข้าได้เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วและมีมูลค่ามากขึ้นคิดเป็นกว่าร้อยละ 80 ของผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศแล้ว ในขณะเดียวกันการส่งสินค้าขาออกและขาเข้า ส่วนใหญ่เป็นการขนส่งทางทะเล ดังนั้น การขนส่งทางทะเลจึงกลายเป็นปัจจัยที่สำคัญที่มีอิทธิพล ต่อความสามารถในการส่งออกและต้นทุนของการนำเข้า
องค์ประกอบของธุรกิจพาณิชยนาวี
การขนส่งทางทะเลเป็นระบบเกี่ยวกับเรื่องการขนส่งทางเรือเดินทะเลระหว่างประเทศ ตามเส้นทางเดินเรือประจำ (Liner) ได้แก่ เรือที่ให้บริการโดยมีเส้นทางและตารางกำหนดวันเช้า และออกเมืองท่าเป็นประจำและแน่นอน และ/หรือเส้นทางเดินเรือจร (Tramp) ได้แก่เรือที่ให้ บริการตามความต้องการของผู้ว่าจ้างในการขนส่งสินค้า ซึ่ง ทะเลได้แก่ มีองค์ประกอบของระบบขนส่งทาง
เรือเดินทะเล
เรือพาณิชย์ที่ทำหน้าที่เป็นพาหนะในการรับส่งสินค้าระหว่าง ประเทศ เรือเดินทะเลมีหลายประเภทและหลายขนาด โดยเฉพาะการแบ่งประเภท อาจแบ่ง ตามลักษณะสินค้าที่บรรทุกเป็นเรือบรรทุกสินค้าทั่วไป เรือสินค้าอเนกประสงค์ เรือบรรทุก สินค้าคอนเทนเนอร์ เรือบรรทุกสินค้าเหลว เรือสินค้าเทกอง เป็นต้น
คนประจำเรือ
เป็นกลุ่มคนที่มีความรู้และความชำนาญเฉพาะ ประกอบด้วยกัปตัน
สินค้า
อยู่ในรูปวัตถุดิบ เครื่องจักรกลและอุปกรณ์ ผลิตผลทางการเกษตรและ อุตสาหกรรมและอื่นๆ โดยแบ่งเป็นประเภทได้ เช่น สินค้าทั่วไปซึ่งอยู่ในหีบห่อหรือบรรจุ
เส้นทางเดินเรือ
สามารถแบ่งเส้นทางการขนส่งทางทะเลตามประเภทสินค้าออกเป็นเส้น ทางการขนส่งสินค้าเทกอง ซึ่งมีสินค้าเทกองหลัก 5 ชนิด ได้แก่ น้ำมัน แร่เหล็ก ถ่านหิน ธัญพืช บอกไซด์ และอลูมิเนียม และฟอสเฟต และเส้นทางการขนส่งสินค้าทั่วไป
การควบคุมการเดินเรือ
มื่อเรือถูกปล่อยออกจากอู่แล้ว จะต้องออกทะเลและให้บริการ รับส่งสินค้า หรือผู้โดยสาร ซึ่งอาจเกิดอุบัติเหตุหรือภัยพิบัติเกิดขึ้นกับเรือ ชีวิต สินค้าบนเรือได้ เสมอ จึงจําเป็นต้องมีการควบคุมการเดินเรืออย่างเข้มงวด โดยกฎเกณฑ์ ข้อบังคับ กฎหมาย
ธุรกิจเกี่ยวเนื่องกับการขนส่งทางทะเล
ธุรกิจเกี่ยวเนื่องกับการขนส่งทางทะเล หมายถึง ธุรกิจที่อยู่บนฝั่งแต่ดำเนินการเกี่ยวกับ ธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องหรือสนับสนุนการขนส่งทางทะเล ซึ่งประกอบด้วยธุรกิจ 5 ประเภท
บริษัทเรือ
โดยเฉพาะส่วนการทำงานบนภาคพื้นดิน เพื่อสนับสนุนการขนส่งทางทะเล บนเรือเดินทะเล ซึ่งบริษัทเรือส่วนนี้จะทำหน้าที่ในการขายและการตลาดเกี่ยวกับการขนส่ง สินค้าทางทะเล จัดการเรื่องเอกสาร และให้บริการลูกค้าเกี่ยวกับการรับส่งสินค้ากับเรือเดินทะเล จัดการเกี่ยวกับค่าเสียหายอันเกิดขึ้นกับสินค้า จัดการเกี่ยวกับการซ่อมแซมเรือ และบางบริษัทมี บริการนอกด้วย
บริษัทรับจัดการขนส่งระหว่างประเทศ (Freight Forwarder)
คือ บริษัท รับจัด การขนส่งสินค้าระหว่างประเทศ Freight Forwarder ยาจทําหน้าที่หลายอย่าง เช่น บางราย ใจ ทำหน้าที่เป็นตัวแทนในการจัดหาและจัดการขนส่งสินค้าของผู้ส่งออกไปยังเมืองท่าปลายทาง บางรายทำหน้าที่เป็นตัวกลางระหว่างผู้ส่งสินค้ากับผู้รับขนส่งสินค้า บางรายอาจทำหน้าที่เป็นผู้
บริษัทรับจัดการขนส่งระหว่างประเทศ มี2 ประเภท
การขนส่งทางทะเล (Sea Freight Forwarder)
การขนส่งทางอากาศ (Air Freight Forwarder)
หน้าที่การให้บริการของบริษัทที่รับจัดการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศ ทางทะเล
จัดหาระวางบรรทุกให้แก่ลูกค้า
บริการทางด้านพิธีการศุลกากรให้แก่ลูกค้า
จัดทำเอกสารนำเข้าและส่งออกต่างๆ ให้แก่ลูกค้า
บริการรับ-ส่งสินค้าด้วย
บริการรักษาสินค้า
รับจ้างบรรจุหีบห่อ
บริการรวบรวมสินค้า
ธุรกิจการส่งออกและนำเข้าสินค้าระหว่างประเทศ (Import and Export Business)
ทำหน้าที่นำเข้าและ/หรือส่งออกสินค้าระหว่างประเทศ ซึ่งในที่นี้จะเน้นเฉพาะการขนส่งทางทะเล โดยธุรกิจเหล่านี้มีทั้งขนาดใหญ่จนถึงขนาดเล็ก และเป็นนิติบุคคลในรูปของบริษัทจำกัดหรือ ห้างหุ้นส่วนจำกัด นอกจากจะดำเนินการให้มีการนำเข้าและ/หรือส่งออกสินค้า และ/หรือวัตถุดิบ แล้วยังเป็นผู้ลงทุนในการซื้อสินค้าและ/หรือวัตถุดิบดังกล่าวด้วย ธุรกิจการส่งออกและนำเข้า สินค้าระหว่างประเทศ จึงเป็นกลไกสำคัญในการที่จะกระจายและแลกเปลี่ยนสินค้าระหว่างประเทศ
การประกันภัยทางทะเล
เป็นสัญญาซึ่งผู้รับประกันภัยตกลงรับชดใช้ความเสียหายให้แก่ผู้เอาประกันภัย ตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่ตกลงกันในสัญญา เมื่อเกิดวินาศภัยทางทะเลอันได้แก่วินาศภัย ที่จะพึงเกิดขึ้นในการผจญภัยทางทะเล ซึ่งโดยทั่วไปแล้วสามารถจำแนกการ
ประกันภัยทางทะเลออกเป็น 3 แบบ คือ
การประกันภัยตัวเรือและเครื่องจัก
การประกันภัยสินค้า
การประกันความรับผิดชอบทางแพ่งของเจ้าของเรือ
โดยมีกรมธรรม์ระบุเวลา กรมธรรม์ระบุเที่ยวเรือ และกรมธรรม์ผสม การประกันภัยทางทะเลจึงเป็นส่วนหนึ่งของระบบการขนส่งทางทะเล ที่จะทำให้เกิดความมั่นคง และประกันความเสียหายที่จะเกิดขึ้นในระบบการขนส่งสินค้าทางทะเลของเรือเดินทะเล
บริษัทประกันวินาศภัยในประเทศไทยมีมากกว่า 60 บริษัท แต่มีบริษัทที่รับประกันภัย
ขนส่งสินค้าทางทะเล
ผู้ที่เกี่ยวข้องกับการขนส่งสินค้าทางทะเล ได้แก่
เจ้าของเรือ
ผู้เช่าเรือ
ผู้ให้บริการขนส่งทางทะเล
ผู้ส่งสินค้า
ผู้รับตราส่ง
ผู้รับสินค้า
รูปแบบของการว่าจ้างขนส่งสินค้าทางทะเล
การว่าจ้างขนส่งสินค้าทางทะเลมีรูปแบบจำแนกตามลักษณะของเรือเดินสมุทรและการ ใช้งาน ดังนี้
การแล่นเรือประจำเส้นทาง (Liner Term)
การว่าจ้างขนส่งสินค้าโดยเรือที่มีตาราง เดินเรือที่วิ่งประจำเส้นทาง ซึ่งประกอบด้วย 3 แบบด้วยกัน
1 เรือสินค้าอเนกประสงค์แบบเดิม
เรือสินค้าที่ทำการขนส่งโดยระบบตู้คอนเทนเนอร์ (Container Vessel)
หรือสินค้าที่มีรูปแบบการขนส่งผสมระหว่างเรือสินค้าเอนกประสงค์ กับเรือขนส่ง แบบตู้คอนเทนเนอร์
การเช่าเหมาเรีย (Charter Term)
การว่าจ้างขนส่งสินค้าโดยเรือที่เข้ามารแห่งสินค้า เป็น เที่ยวๆ เป็นเรือที่ไม่มีตารางเดินเรือและเส้นทางเป็นการตายตัว เรียกว่าการเช่าเรือ
การเช่าออกเป็น 4 ลักษณะ
เป็นการเช่าเหมาเรือแบบเที่ยว (Voyage Charter)
เป็นการเช่าเหมาเรือตามระยะเวลา (Time Charter)
เป็นการเช่าเหมาเรือเฉพาะตัวเรียเปล่าๆ (Bareboat Charter)
เป็นการเช่าเหมาเรือแบบผสมผสานกัน (Hybrid Charter)