Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
กลุ่มอาการในระบบทางเดินอาหาร, นางสาวศศิธร จันทร์พุ่ม รหัสนิสิต 612111046…
กลุ่มอาการในระบบทางเดินอาหาร
Intra-Abdominal
โรคกระเพราะอาหาร
ลำไส้อักเสบ
ไส้ติ่งอักเสบ
อุจจาระร่วง
Extra-Abdomina
ปวดท้องที่มีสาเหตุจากโรคไต
โรคหัวใจ
การประเมินความผิดปกติ
การซักประวัติตำแหน่ง, อาการเริ่ม, ระยะเวลาของการปวด, ลักษณะการปวด, อาการปวดร้าวปัจจัยที่ทำให้ปวดมากขึ้นปัจจัยที่ทำให้อาการปวดดีขึ้น
การตรวจร่างกาย ตรวจช่องปาก ทวารหนักตรวจท้องแบบแบ่ง 4,9 ส่วนตรวจท้องดูคลำเคาะฟัง
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
-CBC
HCT ต่ำเลือดออกทางเดินอาหารอาหาร
WBC สูงกระเพาะอาหารอักเสบไส้ติ่งอักเสบ
-Liver function tests สูง การอักเสบของตับทางเดินน้ำดี
-Electrolytes ต่ำลง เบื่ออาหาร NW ท้องเสีย
การตรวจวินิจฉัยด้วยเครื่องมือพิเศษ
-Esophagogastro duodenoscopy (EGD)
-Colonoscopy, Sigmoidoscopy
-Gastrointestinal Wireless Capsule Endoscopy
-Endoscopic retrograde cholangiopancreatography of the biliary duct (ERCP)
-Barium swallowing
-Barium enema
-Macnetic resonance imaging (MRI)
-Ultrasonography
ความผิดปกติของระบบทางเดินอาหาร
ความผิดปกติของระบบทางเดินอาหารส่วนบน
ความผิดปกติที่เป็นผลมาจากการลำเลียงอาหารการ
อักเสบและติดเชื้อภายในช่องปาก (Oral Inflammation and Infection)
กลืนลำบาก (dysphagia)
กรดไหลย้อน (Gastroesophageal reflux disease, GERD)
ความผิดปกติที่เป็นผลมาจากการย่อย
กระเพาะอาหารอักเสบ (gastritis)
แผลในระบบทางเดินอาหาร (peptic ulcer)
การตกเลือดระบบทางเดินอาหาร (Gastrointestinal bleeding)
ความผิดปกติของระของระบบทางเดินอาหารส่วนล่าง
กลุ่มความผิดปกติในการทำหน้าที่ของระบบทางเดินอาหาร
ภาวะท้องผูก (Constipation)
ลำใส้แปรปรวน (Irritable Bowel Syndrome: IBS)
กลุ่มความผิดปกติของการอักเสบของลำไส้
ไส้ติ่งอักเสบ (Appendicitis)
ภาวะเยื่อบุช่องท้องอักเสบ (peritonits) Diverticular Disease of colon
ลำไส้อักเสบเรื้อรัง (Inflammatory bowel disease: IBD)
กลุ่มความผิดปกติการอุดตันในลำไส้
ภาวะลำไส้อุดตัน (Gut Obstruction or Bowel obstruction)
ไส้เลื่อน (Hernia)
กลุ่มความผิดปกติของลำไส้ตรงและทวารหนัก
ฝีคัณฑสูตร (Anorectal abscess) Anal fistula or fistula in ano
แผลฉีกขาดที่ทวารหนัก (Analfssure)
ริดสีดวงทวาร (Hemorrhoids)
กลืนลำบาก(Dysphagia)
ไม่สามารถกลืนได้รู้สึกว่าอาหารที่กลืนติดค้าง
odynophagla
-กลืนไม่ลงหรือรู้สึกเจ็บหรือทั้งสองอย่าง
achalasia
-อาการกลืนลำบากที่รุนแรงมากจนรู้สึกว่ามีบางสิ่งทุกอยู่ในคอเพราะขบวนการ puriralsis ของหลอดอาหารส่วนต้นไม่เกิดขึ้น
การรักษา
•สิ่งแปลกปลอมคืบเอาสิ่งแปลกปลอมออก-
•ให้ยาเพื่อการขยายตัวของหูรูดของหลอดอาหาร
•ขยายตำแหน่งที่มีการตีบด้วยเครื่องมือ (Pneumatic dilatation) •การผ่าตัดเข้าไปกรีดกล้ามเนื้อหลอดอาหารตามแนวของปลายหลอดอาหารและกระเพาะอาหารสส่วนต้น (Esophagocardiomyotomy)
การรักษาเบื้องต้น
ถ้าพบภาวะฉุกเฉินจากการมีสิ่งแปลกปลอมติดหรือการกินกรดด่างให้รีบนำส่งรพ
ดูแลให้ได้รับสารอาหารและน้ำให้เพียงพอ
อาหารอ่อนอุ่น ๆ ผู้ป่วยมักรับได้ดีกว่าอาหารที่แข็งเย็น
แนะนำให้ผู้ป่วยเคี้ยวอาหารให้ละเอียดรับประทานครั้งละน้อย ๆ แต่บ่อยครั้ง
จัดอาหารเสริมระหว่างมื้อเช่นอาหารเสริมสำเร็จรูปนมน้ำนมถั่วเหลือง
แนะนำให้หลีกเลี่ยงอาหารรสจัดอาหารที่ร้อนหรือเย็นเกินไปแอลกอฮอล์บุหรี่
การวินิจฉัย
การซักประวัติ ประเมินระยะเวลาการเกิดขึ้น ลักษณะอาหารกับอาการหรือสิ่งแวดล้อมวิธีการบรรเทาอาการกลืนลำบากที่ผู้ป่วยปฏิบัติอยู่
การแยกลักษณะและตำแหน่งของการกลืนกลืนไม่ได้กลืนไม่ลงมักเกี่ยวข้องกับระบบประสาทและกล้ามเนื้อกลืนแล้วมาติดบริเวณอกมักเกี่ยวข้องกับเนื้องอกกลืนแล้วเจ็บมักเกี่ยวกับการอักเสบและสิ่งแปลกปลอม
อุจจาระร่วง
-อจจาระเป็นน้ำ 1 ครั้ง
-อุจจาระเหลวเป็นมูกเลือด 1 ครั้ง
-อุจจาระเหลวมากกว่าปกติ 3 ครั้ง ในเวลา 24 ชั่วโมง
วินิจฉัยจากซักประวัติ ตรวจร่างกาย
-ลักษณะจำนวนครั้ง
-อาการร่วม ปวดท้องอาเจียน
-อาหารที่กินก่อนมีอาการ
-ยาที่รับประทาน ATB
-สารเคมี ตะกั่ว สารหนู
-การเดินทางไปที่ระบาดอุจจาระร่วง
การรักษา
หากมีภาวะ ช็อก ภาวะขาดน้ำรุนแรง กดเจ็บตรงท้องน้อยด้านขวา อาเจียนรุนแรง เป็นภาวะฉุกเฉินให้ส่งต่อทันที
มีไข้หนาวสั่นเกิน 7 วัน หรือสงสัยมาลาเรีย ซีด ดีซ่าน ต้องวินิจฉัยเพิ่มเติม ส่งต่อภายใน 24 ชม.
มีอาการท้องเดินนาน 7 วัน น้ำหนักลด วินิจฉัยเพิ่มเติมส่งภายใน 1 สัปดาห์
คลื่นไส้อาเจียน
อาเจียนเป็นเลือดอาเจียนรุนแรงปวดศีรษะรุนแรงท้องเดินรุนแรงมีภาวะขาดน้ำ เป็นภาวะฉุกเฉิน ส่งต่อทันที การรักษา V/S ดูแลภาวะฉุกเฉิน ให้ IV
ซีด ดีซ่าน บวม น้ำหนักลด กินอาหารไม่ได้ ส่งต่อภายใน 3 วันให้ยาแก้อาเจียน Domperidone ขาดน้ำให้เกลือแร่ ให้ IV
อาเจียนเวลาไอ(พบบ่อยในเด็ก) รักษาโรคที่เป็นสาเหตุ
มีอาการแสบท้องเวลาหิว จุกแน่นท้องเวลาอิ่ม ประเมินอาการโรคกระเพาะ รักษาให้ยาลดกรดและ ranitidine จนครบ 6-8 สัปดาห์ แนะนำงดอาหารรสจัด
ถ้ามีอาการเวลาขึ้นรถขึ้นเรือ ประเมินอาการเมารถ ให้ยาแก้อาเจียน Dimenhydrinate รับประทานก่อนออกเดินทาง 30 นาที
ไม่มีอาการข้างต้นต้องวินิจฉัยเพิ่มรักษาเบื้องต้น งดอาหารแข็งหรือย่อยยากกินอาหารเหลว ORS ยาแก้อาเจียนส่งต่อ ไม่ดีขึ้นใน 24 ชมดื่มน้ำไม่ได้อ่อนเพลียไม่มีแรงเป็น ๆ หาย ๆ เรื้อรัง
มีอาการหลังกินยาหรือดื่มเหล้ากระเพาะอาหารอักเสบรักษาเบื้องต้นส่งต่อ ควรหยุดยาสุรา งดอาหารรสจัดกินไม่อิ่มเกินไปมีอาการแน่นท้องแสบท้องกินยาแก้ท้องอึดส่งต่อถ้าไม่ดีขึ้นใน 24 ชมหรือมีโรคประจำตัวที่ต้องกินยาต่อ
ท้องผูก(constipation)
ท้องผูกร่วมกับน้ำหนักลดท้องผูกนานเกินใ week ถ่ายเป็นเลือด ต้องวินิจฉัยเพิ่มเติม ส่งต่อภายใน 3 วัน
อาการท้องผูกจากการกินยา ยาแก้ท้องด้านแก้ปวดท้องยาแก้แพ้แก้หวัดรักษา: งดยาไปพบแพทย์ที่จ่ายหากต้องกินต่อเนือง
ภาวะฉุกเฉินท้องผูก + ปวดท้องรุนแรงอาเจียนรุนแรงกดเจ็บบริเวณท้องส่งต่อทันท์ให้การรักษาเบื้องต้นคือ NPO IV
ท้องผูกจากการต้มกาแฟหรือแอลกอฮอล์รักษา: งดชากาแฟหรือแอลกฮอล์ควรปฏิบัติ ฝึกถ่ายเป็นเวลากินผักผลไม้มากขึ้นดื่มน้ำมากออกกำลังกายเป็นประจำเพิ่มเติม: ให้กินน้ำมะขามควรส่งต่อไม่หายใน 1 week
รอยโรคในช่องปาก
เหงือกอักเสบ gingivitis) สีแดงแปรงฟันมีเลือดออกการรักษา: กลัวปากด้วยน้ำเกลือ Amoxicillin 3-5 วันส่งปรกษาทันตกรรม
เริ่ม มีตุ่มน้ำใส 1-2 ทุ่มขึ้นริมฝีปาก ควรส่งต่อเพื่อให้แพทย์พิจารณาให้ยาต้านไวรัส acyclovir ชนิดรับประทาน
ปากนกกระจอก แผลเปื่อยมุมปากการรักษาให้ ATB cream vitamin B12 and B รวมไม่ดีขึ้นใน 1 week ส่งต่อ
แผลร้อนใน เจ็บในปากพบแผลตื้นรูปวงกลมขนาดเล็กกว่า 1 cm สีเหลืองพบที่กระพุ้งแก้มรักษา: กลั้วปากด้วยน้ำเกลือให้ TA Oral paste ทาแผลก่อนอาหารควรส่งต่อถ้าไม่ดีใน 1 week
เชื้อราปั้นสีขาวจับอยู่บนถนกระตุ้งแก้มเพดานปากป็นขุออกได้รักษา mycostatin oral suspension หยดผสมในน้ำอมน้ำยาบ้วนปากส่งต่อแพทย์ภายใน 7 วัน
ปวดท้อง
มีไข้หนาวสั่นเกิน 7วัน ซีดถ่ายดำ ดีซ่าน การรักษาส่งต่อภายใน 24 ชม.v/sประเมินอาการปวดท้อง รักษาเบื้องต้นตามความจำเป็น ให้ IV
นิ่วในถุงน้ำดี ปวดใต้ชายโครงขวา ปวดท้องปวดบิดเกร็งเป็นพักๆ การรักษาส่งต่อภายใน 1 สัปดาห์ ให้ยา antispasmodic ประเมินอาการปวด สังเกตุปัสสาวะ
ปวดท้องร่วมกับน้ำหนักลด การรักษาเบื้องต้นให้ยาตามอาการและส่งต่อภาใน 1 สัปดาห์
ภาวะฉุกเฉิน ชีพจรเบเร็ว BPต่ำ ปวดท้องรุนแรงติดต่อกันเกิน 6 ชม. ปวดคลายแท้งบุตร อาเจียนรุนแรงเป็นเลือด เคลื่อนไหวเจ็บมาก ปวดร้าว มีประวัติผ่าตัดช่องคลอด การรักษา ส่งต่อทันที V/S ดูแลตามภาวะฉุกเฉิน NPO ให้IV
ปวดประจำเดือน ปวดท้องบิดเกร็งเป็นพักๆรวมกับปวดท้องน้อยเมื่อมีประจำเดือน
การรักษา antispasmodic
ส่งต่อ ปวดรุนแรงกินยาแล้วอาการไม่ดีขึ้น ปวดครั้งแรกตอนอายุมากว่า 25 ปี
ปวดท้องน้อยร่วมกับปัสสาวะกะปริบกะปรอยกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
การรักษา ดื่มน่ำมากๆไม่กลั้นปัสสาวะ ให้ATB (amoxicillin)
ส่งต่อ ไม่ดีขึ้นหรือปัสสาวะเป็นเลือด หนาวสั่น พบมากในผู้ชาย
ปวดลิ้นปี่ร่วมปวดแสบหรือจุกแน่นลิ้นปี่โรคกระเพาะ การรักษาแนะนำให้รับประทานอาหารให้ตรงเวลา งดเผ็ด เหล้า กาแฟ ชา ออกกำลังกาย ให้ยา antacid ทานห่างกัน 2 ชม. ranitidine 1 สัปดาห์ ส่งต่อ หากเป็นๆหายๆ น้ำหนักลด อาเจียน ซีด ถ่ายดำ ดีซ่าน
นางสาวศศิธร จันทร์พุ่ม
รหัสนิสิต 612111046