Coggle requires JavaScript to display documents.
วัคซีนเชื้อตาย (killed vaccine) หมายถึงวัคซีนที่ผลิตขึ้นโดยใช้เชื้อโรคทั้งตัวที่ตายแล้วหรือเฉพาะส่วนประกอบบางส่วนของเชื้อโรค หรือโปรตีนส่วนประกอบของเชื้อที่ผลิตขึ้นมาใหม่
วัคซีนเชื้อมีชีวิตที่ทำให้อ่อนฤทธิ์หรือเชื้อเป็น (live-attenuated vaccine) หมายถึง วัคซีนที่ผลิตขึ้นโดยใช้เชื้อโรคมาทำให้อ่อนฤทธิ์ลงจนไม่สามารถทำให้เกิดโรคแต่เพียงพอที่จะกระตุ้นให้เกิดภูมิคุ้มกัน ของร่างกายได้
วัคซีนประเภทท็อกซอยด์ (toxoid) หมายถึง วัคซีนที่ผลิตโดยการนำพิษของจุลชีพที่เป็นส่วนสำคัญในการก่อโรคมาทำให้หมดฤทธิ์ แต่ยังสามารถกระตุ้นให้เกิดภูมิคุ้มกันได้
ทางปากหรือทางรับประทาน (oral route) ใช้กระตุ้นภูมิคุ้มกันในลำไส้ เช่น วัคซีนโปลิโอชนิดกิน วัคซีนไข้ทัยฟอยด์ชนิดกิน และวัคซีนโรต้า
ทางการฉีดเข้าในหนัง (intradermal หรือ intracutaneous route)โดยฉีดเข้าในหนัง ให้เป็น ตุ่มนูนขึ้น การฉีดวิธีนี้ทำให้แอนติเจนเข้าไปทางระบบน้ำเหลืองได้ดี สามารถกระตุ้นภูมิคุ้มกันชนิดเซลล์ เป็นสื่อได้ดี (Cell-mediated immune response) เช่น วัคซีนวัณโรค วัคซีนพิษสุนัขบ้า
ทางการฉีดเข้าใต้หนัง (subcutaneous route) ควรใช้เข็ม ขนาด 26G ยาว ½ นิ้ว การฉีดใหh ตั้งเข็มทำมุม 45 องศากับผิวหนัง มักจะใช้กับวัคซีนที่ไม่ต้องการให้ดูดซึมเร็วเกินไป เพราะอาจเกิดปฏิกิริยารุนแรง และเป็นวัคซีนที่ไม่มีสารดูดซับ (adjuvant) เช่น วัคซีนรวมหัด – คางทูม – หัดเยอรมัน
ทางการฉีดเข้ากล้ามเนื้อ (intramuscular route) เป็นการฉีดลึกลงถึงชั้นกล้ามเนื้อ ใช้เมื่อต้องการให้การดูดซึมของวัคซีนดี วัคซีนที่มีสารดูดซับ (adjuvant) ต้องฉีดเข้ากล้ามเนื้อเสมอ เพราะถ้าฉีดเข้าในหนังหรือใต้หนังจะทำให้เกิดการอักเสบเป็นไตแข็งเฉพาะที่ได้หรือเป็นฝีไร้เชื้อ (sterile abscess)
