Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วยเด็กและวัยรุ่นที่มีปัญหาสุขภาพในระบบโลหิตวิทยาและนีโอพลาสซ…

- - - - ร่างกายต้องการธาตุเหล็กเพิ่มขึ้น ตามวัยการเจริญเติบโต
      - ทานอาหารที่มีธาตุเหล็กไม่เพียงพอกับภาวะที่ร่างกาย
      - รับประทานอาหารที่มีวิตามินซีต่ำ เพราะช่วยในการดูดซึมธาตุเหล็ก
      - ทารกในครรภ์ได้รับธาตุเหล็กน้อยลง เช่น ทารกคลอดก่อนกำหนด
      - มีภาวะสูญเสียเลือดอย่างเรื้อรัง
    - - รับประทานวิตามินที่มีธาตุเหล็กเสริม และอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง เช่น ตับ เนื้อสัตว์อื่นๆ และ ผักใบเขียว
      - รับประทานยาที่มีธาตุเหล็กจนระดับฮีโมโกลบินเพิ่มขึ้นถึงระดับปกติ
      - การให้เลือด เฉพาะในรายที่ผู้ป่วยมีภาวะซีดมาก หรือมีอาการแสดงของภาวะหัวใจวาย
    - - มีอาการซีด เล็บขรุขระหรือเล็บอ่อนบางแบน หรือแอ่นลงเป็นรูปช้อน (Koilonychial)
      - ซึม ไม่ร่าเริง อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย หงุดหงิดง่าย ไม่อยากรับประทานอาหาร ไม่สนใจสิ่งแวดล้อม
      - หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น หอบเหนื่อย และมีภาวะหัวใจโตและหัวใจวาย
      - ติดเชื้อง่าย ปากเปื่อย ลิ้นเลี่ยนแตกและอักเสบ (Glossitis) ผมแห้ง แตกง่ายและมีแผลเปื่อยตามตัว
  - - - ไขกระดูกสร้างเกล็ดเลือดได้น้อยลง
      - เกล็ดเลือดถูกทำลายมากกว่าปกติ
      - โรคทางระบบโลหิตวิทยาที่มีภาวะเกล็ดเลือดต่ำ ได้แก่ Leukemia
    - - Petichiae และ Ecchymosis
      - เลือดกำเดาไหล
      - เลือดออกในเยื่อบุต่าง ๆ รวมทั้งในทางเดินอาหาร
      - เลือดออกในสมอง เช่น ซึม ชัก ระดับความรู้สึกตัวลดลง ความดันโลหิตสูง
    - - ช็อกจากการเสียเลือด
      - มีเลือดอออกในสมอง
    - - รักษาตามอาการ
      - หลีกเลี่ยงสาเหตุที่ทำให้เลือดออก
      - การรักษาโดยใช้ยา Steroid ได้แก่ Dexamethasone, Prednisolone
      - การตัดม้าม (Splenectomy) ในรายที่รักษาด้วยยาไม่ได้ผล
      - การให้ Intravenous immunoglobulin (IVIg) ในผู้ป่วย ITP
  - - - Hemophilia B
        
        ขาดปัจจัยการแข็งตัวในเลือด
        
        เรียกว่า แฟคเตอร์ IX
      - Hemophilia O
        
        ขาดปัจจัยการแข็งตัวในเลือด
        
        ชื่อเรียกว่า แฟคเตอร์ X
      - Hemophilia A
        
        ขาดปัจจัยการแข็งตัวของเลือด
        
        เรียกว่า แฟคเตอร์ VIII
    - - เกิดจากความผิดปกติของยีนที่ควบคุมการสร้างองค์ประกอบในการแข็งตัวของเลือด
      - ขาดปัจจัยการแข็งตัวในเลือด
    - - จ้ำเลือดใหญ่ ๆ ตามลำตัวและแขนขา
      - เลือดออกเมื่อฟันน้ำนมหลุด หรือมีบาดแผล
      - เลือดออกในข้อและในกล้ามเนื้อ
      - เลือดออกที่อวัยวะอื่น ๆ เช่น ในทางเดินอาหาร สมอง
    - - การรักษาด้วย DDAVP
      - ให้คำแนะนำเกี่ยวกับโรค และการปฏิบัติตนของผู้ป่วย
    - - ภาวะช็อกจากการเสียเลือด
      - เด็กเล็กหากมีเลือดออกที่คอ อาจกดทางเดินหายใจ (Trachea) ทำให้มีการอุดกั้นทางเดินหายใจได้
      - มีเลือดออกในอวัยวะภายในที่สำคัญ
      - มีเลือดออกในข้อ อาจทำให้เกิดภาวะข้อพิการเนื่องจากข้อติดแข็ง
  - - - เมื่อเจ็บป่วยหรือได้รับยาหรือสารเคมีบางชนิด หรือมีการติดเชื้อเกิดขึ้น
      - เม็ดเลือดแดงแตก ทำให้เกิดอาการซีด
      - ปัสสาวะเป็นสีน้ำปลา (Hemoglobinuria)
      - เม็ดเลือดแดงอายุสั้น ทำให้มีอาการซีด เหลือง หากอาการรุนแรงจะเกิดภาวะ Kernicterus ได้
    - - หลีกเลี่ยง ยา สารเคมี และ ปัจจัยอื่นๆ ที่อาจกระตุ้นให้เกิดการแตกของเม็ดเลือดแดง
      - ให้เลือดหากมีอาการซีดมาก ควรให้ในรูป Packed red cell
      - ดูแลเรื่อง Fluid electrolyte balance
      - ควรมีการตรวจภาวะพร่อง G-6-PD ในผู้ป่วยที่จำเป็นต้องให้ยาซึ่งอาจทำให้เกิดภาวะ hemolysis ได้บ่อย
      - ให้คำแนะนำแก่ผู้ป่วยและญาติสังเกตอาการผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นรวมทั้งการระมัดระวังและหลีกเลี่ยงการใช้ยาต่างๆ
  - - - ได้รับสารเคมีบางชนิดซึ่งเป็นพิษต่อระบบเลือดเป็นประจำ เช่น ยาฆ่าแมลง
      - เกิดภายหลังการติดเชื้อ เช่น ไวรัสตับอักเสบ
      - ได้รับยาบางชนิด เช่น ยาเคมีบำบัดบางตัว ยา Chloramphenicol
      - โรคทางพันธุกรรม
      - เกิดภายหลังการได้รับรังสีรักษาในขนาดสูง
    - - มีเลือดออกในอวัยวะต่าง ๆ จะมีจุดจ้ำเลือดตามลำตัวและแขนขา เลือดออกตามไรฟัน และเลือดกำดำไหล อาเจียนหรือถ่ายเป็นเลือด
      - เวียนศีรษะ หน้ามืด ซีด เหนื่อยง่าย ชีพจรเบาเร็ว
      - ให้ความต้านทานต่อโรคต่ำ มีการติดเชื้อง่าย มีไข้ เป็นแผลในปาก
    - - รักษาได้โดยการปลูกถ่ายไขกระดูก
      - ใช้ฮอร์โมนแอนโดรเจน กระตุ้นให้ร่างกายมีการหลั่ง Erythropoietin
      - รักษาด้วยยากดระบบอิมมูน ได้แก่ Antithymocyte globulin (ATG)
  - - - ความผิดปกติทางพันธุกรรม
    - - มีอาการแสดงของเม็ดเลือดแดงแตกอย่างเรื้อรัง เช่น ซีดเหลือง เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย ปัสสาวะสีเข้ม
      - thalassemia faces คือ จมูกแบน โหนกแก้มสูง คางและชากรรไกรกว้าง ฟันยื่นเขยิน กระดูกกะโหลกศีรษะโหนกยื่นเป็นตอนๆ
      - ตับม้ามโต
      - การเจริญเติบโตช้า ตัวเตี้ยเล็ก น้ำหนักน้อย
      - ผิวหนังมีสีเทาอมเขียว และจะมีสีคล้ำง่ายเมื่อถูกแสง
      - หัวใจโต ตับแข็ง เบาหวาน เนื่องจากมีเหล็กจับอวัยวะ
      - เม็ดเลือดแดงแตกง่าย (Hemolysis crisis)
    - - ให้เลือด
      - ให้ยาขับเลือด ได้แก่ ยา Desferioxamine Deferiprone
      - การตัดม้าม (splenectomy) ในกรณีม้ามโต อึดอัด
      - ให้ยาบำรุงช่วยในการสร้างเม็ดเลือดแดง ได้แก่ กรดโฟลิค หรือโฟเลต
      - ปลูกถ่ายไขกระดูก เป็นการรักษาธาลัสซีเมียให้หายขาดได้
- - - - สารเคมีบางชนิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งสาร benzene
      - ยาเคมีบำบัดบางชนิดที่สามารถก่อให้เกิดโรคมะเร็ง ได้แก่ กลุ่ม alkylating agents, epipodophyllotoxins และ anthracycline
      - การได้รับหรือสัมผัสกับรังสี
      - ปัจจัยทางพันธุกรรม
    - - ซีด จากการที่ไขกระดูกสร้างเม็ดเลือดแดงน้อย
      - มีไข้ต่ำ ๆ หรือภาวะติดเชื้อซ้ำ ๆ บ่อย ๆ
      - มีจุดเลือด จ้ำเลือดบริเวณผิวหนัง เลือดกำเดาไหล ปวดท้อง ถ่ายสีดำ เนื่องจากไขกระดูกสร้างเกร็ดเลือดลดลง
      - ตับโต ม้ามโต และปวดกระดูกจากการที่เซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาวไปแทรกอยู่ตามอวัยวะต่างๆ
      - น้ำหนักลด เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
    - - ให้ยาเคมีบำบัด ได้แก่ Methotrexate, 6-PM, Cyclophosphamide, Vincristine, Adriamycin
      - ใช้รังสีรักษาบริเวณกะโหลกศีรษะ
      - การกระตุ้นภูมิคุ้มกัน ให้ยากลุ่ม G-CSF
      - การปลูกถ่ายไขกระดูก
  - - - เกิดจากความผิดปกติของโครโมโซม คือ ยีน ในแขนสั้นของโครโมโซมคู่ที่ 1 ขาดหายไป
      - ยีนมีการเพิ่มจำนวนมากกว่าปกติ
      - เซลล์อ่อนของเซลล์ประสาทมีการเปลี่ยนแปลงเป็นเซลล์มะเร็ง
    - - มีก้อนในท้อง จะมีอาการแน่นท้อง ระบบทางเดินอาหารทำงานผิดปกติ คลำพบก้อนในท้องผิวขรุขระ แข็ง กดเจ็บ
      - ก้อนกดอวัยวะต่างๆ เช่น ก้อนกดไต กระเพาะปัสสาวะ ทำให้ปัสสาวะบ่อยหรือเกิดการคั่งค้างของปัสสาวะ
      - ก้อนอยู่ในช่องอก อาจทำให้ปอดขยายไม่ดี ไอ หายใจลำบาก กดหลอดอาหารทำให้กลืนลำบาก
      - ไข้ น้ำหนักตัวลดลง อุจจาระเหลวบ่อยครั้ง
    - - การผ่าตัด
      - เคมีบำบัด ได้แก่ Cyclophosphamide, Vincristine
      - การปลูกถ่ายไขกระดูก
  - - - การได้รับการฉายรังสีที่ศีรษะ
      - ความผิดปกติของโครโมโซม
      - การเจริญผิดปกติของ Neural crest
    - - มักมีอาการของภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง เช่น ปวดศีรษะ คอแข็ง อาเจียนพุ่ง ชัก ซึม มองเห็นภาพไม่ชัด กระหม่อมโป่งตึง ศีรษะโต กล้ามเนื้ออ่อนแรง เกร็งชัก
      - อาการขึ้นอยู่กับตำแหน่งการเกิด ขนาด การเจริญเติบโตของเนื้องอก
    - - การผ่าตัดเอาเนื้องอกหรือส่วนที่มีพยาธิสภาพออก
      - ใช้รังสีรักษาเพื่อลดขนาดของก้อนเนื้องอกให้เล็กลงก่อนการผ่าตัด
      - ใช้เคมีบำบัดและยาอื่นๆ เช่น vincristine, proparacaine,
  - - - มีตาวาวเหมือนตาแมวในเวลากลางคืน
      - กรวดน้ำไขสันหลังเพื่อดูการกระจายของโรค
      - อาจพบก้อนเนื้องอกสีขาวปนเทา เมื่อมองไปในรูม่านตา
    - - การให้รังสีรักษา มักจะใช้ในระยะแรกเริ่ม เพื่อทำลายเซลส์มะเร็ง
      - การผ่าตัด เอาก้อนเนื้องอกออกพร้อมลูกตา
      - ให้ยาเคมีบำบัด ยาเคมีบำบัดที่ได้ผล ได้แก่ doxorubicin, vincristine
  - - - กความผิดปกติในการสร้างสายพันธุกรรม
    - - คลำพบก้อนในท้อง ลักษณะผิวเรียบ
      - ปัสสาวะเป็นเลือดจากการลุกลามเข้าไปในเนื้อไต
      - ซีด ปวดท้อง ไข้ เบื่ออาหาร
      - ความดันโลหิตสูง
      - อาการผิดปกติที่อาจพบร่วม เช่น Hypospadias
    - - การรักษาด้วยยาเคมีบำบัด เพื่อลดขนาดของก้อน
      - การใช้รังสีรักษาบริเวณตำแหน่งของไต
      - การรักษาโดยการผ่าตัด
  - - - เชื้อไวรัส ติดเชื้อ Epstein - Barr virus
      - การได้รับยาดภูมิคุ้มกันเป็นเวลานาน
    - - Hodgkin’s Disease (HD)
      - Non- Hodgkin’s Lymphoma (NHL)
    - - Hodgkin’s Disease
        
        ต่อมน้ำเหลืองโต ที่พบบ่อย คือ ต่อมน้ำเหลืองบริเวณคอ ไม่มีอาการเจ็บปวด
        
        รักแร้ ขาหนีบ และด้านหลังเยื่อบุช่องท้อง
        
        ต่อมที่โตกดไม่เจ็บ ก้อนแข็งคล้ายยางลบ (Rubbery consistency)
      - Non-Hodgkin’s Lymphoma
        
        มีอาการโตของก้อนเนื้องอกเร็วมาก มักพบบริเวณจำเพาะ เช่น บริเวณรอบกระดูกขากรรไกร หรือที่ท้อง
    - - การใช้รังสีรักษา ได้ผลดีในผู้ป่วยที่เป็นมะเร็ง Hodgkin เฉพาะที่
      - การให้เคมีบำบัด มักใช้รักษามะเร็งในระยะที่ 4
      - การรักษาด้วยรังสีร่วมกับยาเคมีบำบัด นิยมใช้มากและได้ผลดีที่สุด