Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่10 การพยาบาลผู้ป่วยเด็กและวัยรุ่นที่มีปัญหาระบบต่อมไร้ท่อ, 1)…

- - - - เด็กมีความผิดปกติทางพันธุกรรม หรือบิดาหรือมารดาเป็นโรคเบาหวาน
      - การติดเชื้อไวรัส เช่น คางทูม หัดเยอรมัน สุกใส
      - ความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน (Autoimmune system)
    - - ถ่ายปัสาวะบ่อย และมีปริมาณมาก (Polyuria) ในเด็กมักพบปัสสาวะรดที่นอนหรือ ปัสสาวะทิ้งไว้มีมดตอม
      - กระหายน้ํามาก (Polydipsia) เป็นผลจากการถ่ายปัสสาวะออกมาก
      - น้ําหนักลด (Weight loss) อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย เนื่องจากร่างกาบใช้ไขมันและโปรตีน สร้างพลังงานแทนคาร์โบไฮเดรต
      - หิวบ่อย รับปประทานมาก (Polyphagia) เกิดจากร่างกายใช้คาร์โบไฮเดรต หรือน้ําตาล ไม่ได้ หรือใช้ได้น้อย
    - - สาเหตุ
        
        เกิดภาวะดื้ออินสุลิน (insulin resistance) เมื่อรับประทานอาหาร ตับอ่อน พยายามผลิตอินซูลิน เพื่อนําน้ําตาลจากอาหารเข้าเซลล์ไปใช้เป็นพลังงาน แต่ภาวะดื้ออินซูลิน ทําให้ อินซูลินทําหน้าที่ลดน้ําตาลในเลือดได้ไม่ดี ส่งผลให้น้ําตาลในเลือดสูง
      - ปัจจัยเสี่ยง
        
        มีประวัติเบาหวานในครอบครัว เด็กผู้หญิง เศรษฐานะครอบครัวต่ำ มีภาวะ โภชนาการเกิน หรือมีปญั หาเกี่ยวกับ insulin resistance และ metabolic syndrome เด็กและวัยรุ่นกลุ่ม นี้จะมีโอกาสเกิดเบาหวานชนิดที่ 2 ได้
  - - - ความผิดปกติของสมอง (Central diabetes insipidus) ทําให้การหลั่ง Antidiuretic hormone (ADH) หรือ Vasopressin ลดลง หรือไม่มีการหลั่ง เช่น เนื้องอกบริเวณใกล้ต่อมใต้สมอง ส่วน หลัง การผ่าตัดบริเวณใกล้ต่อมใต้สมอง การได้รับบาดเจ็บที่ศีรษะ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
      - ความผิดปกติของไต (Nephrogenic diabetes insipidus) ทําให้ไตไม่ตอบสนองต่อ ADH ไตจึงดูดกลับน้ําลดลง เช่น กรวยไตอักเสบ โรคเรื้อรัง
    - - ต่อมใต้สมองส่วนหลัง (Posterior pituitary gland) สร้างและหลั่ง ฮอร์โมน ADH ซึ่งตามปกติ ADH มีฤทธิ์เก็บกักน้ําในร่างกาย ยับยั้งไม่ให้ไตขับปัสสาวะออกมากกว่าปกติ โดยการดูดกลับที่หลอดไตฝอยส่วนปลาย เมื่อร่างกายขาด ADH จึงมีการขับปัสสาวะออกมากกว่าปกติ การ สูญเสียน้ําทางปัสสาวะมากทําให้เกิดภาวะเลือดข้น จะกระตุ้นให้ผู้ป่วยกระหายน้ํา จึงดื่มน้ํามาก
    - - ให้น้ําชดเชยให้เพียงพอ
      - ให้ฮอร์โมนที่ทําหน้าที่ควบคุมการดูดกลับของน้ําที่ไตทดแทน เช่น ฉีด Aqueous vasopressin, Pitressin (Vasopressin) tannate in oil และ Synthetic ADH เช่น 1-deamino-8-D- arginine vasopressin: DDAVP) หรือพ่นในรูจมูก
      - ผ่าตัดเนื้องอกในสมองออก รักษาด้วยการฉายแสงหรือเคมีบําบัด
  - - - เป็นความผิดปกติของต่อมธัยรอยด์ตั้งแต่อยู่ในครรภ์ ส่งผลให้ทารกไม่สามารถผลิตธัยรอยด์ ฮอร์โมน (Thyroxin hormone) หรือผลิตได้ไม่เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย ทําให้ทารกเกิด ความผิด ปกติในการสร้างอวัยวะต่างๆของร่างกาย ซึ่งจะตรวจพบได้ตั้งแต่แรกเกิดจนถึงก่อนอายุ 2 ปี ทารกที่มีความผิดปกตินี้และไม่ได้รับการรักษาจะเกิดภาวะปัญญาอ่อนอย่างรุนแรง (Cretinism)
      - พยาธิสรีรวิทยา
        
        สมองส่วนไฮโปธารามัส สร้างและหลั่ง Thyrotropin Releasing Hormone (TRH) ไปกระตุ้นต่อมใต้สมองส่วนหน้า (Anterior pituitary gland) ให้หลั่ง Thyroid stimulating hormone (TSH) ไปควบคุมการสร้างและหลั่งฮอร์โมน Triiodothyronine (T3), Thyroxine (T4) และ Thyrocalcitonin จากต่อมธัยรอยด์ออกมาสู่กระแสเลือด (ภาพที่ 10.4) ถ้าเด็กขาดธัยรอยด์ฮอร์โมน จะทําให้การเจริญเติบโตและพัฒนาการทางสมองล่าช้า สติปัญญาต่ำ
    - - การมีอาการและอาการแสดงหรือตรวจพบภายหลังอายุ 2 ปีว่ามีสติปัญญาอ่อนไม่รุนแรงเท่าแบบภาวะพร่องธัยรอยด์ฮอร์โมนแต่กําเนิด
      - สาเหตุ
        
        การขาดธาตุไอโอดีน (Iodine deficiency)
        
        การได้รับยาหรือสารที่ขัดขวางการสร้างฮอร์โมนธัยรอยด์ (Goitogens) เช่น Iodide, Thiouracia
        
        ทารกที่คลอดจากมารดาที่ Autoimmune thyroid disease
      - การรักษา
        
        ให้ Thyroxine ชนิดรับประทาน ในรูป L-thyroxine (L-T4 หรือ Na-L- T4) ปรับขนาดยาตามวัย
  - - - ภาวะธัยรอยด์ฮอร์โมนสูงกว่าปกติที่พบได้บ่อยที่สุดในเด็กคือ โรคเกรฟ (Graves’ disease)
    - - ต่อมธัยรอยด์ทํางานมากกว่าปกติ จึงผลิตและหลั่งธัยรอยด์ฮอร์โมนเข้าสู่ กระแสเลือดมากผิดปกติ จึงไปยับยั้งการหลั่ง TRH และTSH ทําให้ร่างกายมีเมตาบอลิซึมสูง ซึ่งธัยรอยด์ ฮอร์โมนที่มีมากขึ้นอาจจะ สร้างขึ้นเองในร่างกายหรือได้รับมาจากภายนอก
    - - ภาวะแทรกซ้อนของยาต้านธัยรอยด์ คือ ผื่นคันตามผิวหนัง และเม็ด เลือดขาวลดต่ำลงมาก ทําให้ติดเชื้อ มีไข้ เจ็บคอ