Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บุคคลที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา (Mental Retardation หรือ Intellectual …
บุคคลที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา
(Mental Retardation หรือ Intellectual Disability)
ความหมาย
บุคคลที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา ตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่องกำหนดประเภทและหลักเกณฑ์ของคนพิการทางการศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๒ ได้กำหนดหลักเกณฑ์บุคคลที่มีความบกพร่องทางสติปัญญาดังนี้ ได้แก่บุคคลที่ข้อจำกัดอย่างชัดเจนในการปฏิบัติตน (Functioning) ในปัจจุบัน ซึ่งมีลักษณะเฉพาะ คือ ความสามารถทางสติปัญญาต่ำเกณฑ์เฉลี่ยอย่างมีนัยสำคัญ ร่วมกับความจำกัดของทักษะการปรับตัวอีกอย่างน้อย ๒ ทักษะ จาก ๑๐ ทักษะ ได้แก่ การสื่อความหมาย การดูแลตนเอง การดำรงชีวิตในบ้าน ทักษะทางสังคม/การมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น การรู้จักใช้ทรัพยากรในชุมชน การรู้จักควบคุมดูแลตนเอง การนำความรู้มาใช้ในชีวิตประจำวัน การทำงาน การใช้เวลาว่าง การรักษาสุขภาพอนามัยและความปลอดภัย ทั้งนี้ได้แสดงอาการดังกล่าวก่อนอายุ ๑๘ ปี
ลักษณะบุคคลที่มีภาวะบกพร่องทางสติปัญญา
ความสามารถทางสติปัญญาต่ำเกณฑ์เฉลี่ยอย่างมีนัยสำคัญ
ร่วมกับความจำกัดของทักษะการปรับตัวอีกอย่างน้อย 2 ทักษะ จาก 10 ทักษะ
ทักษะการสื่อสาร
๑) ใช้ภาษาไม่สมวัย
๒) ไม่เข้าใจคำสั่ง ไม่สามารถทำตามคำสั่งได้
ทักษะการดูแลตนเอง
๑) ไม่สามารถ หรือสามารถดูแลตัวเองในชีวิตประจำวันได้น้อย ในการรับประทานอาหาร การอาบน้ำ/แปรงฟัน/การแต่งกาย
๒) ไม่สามารถทำความสะอาดหลังการขับถ่าย
ทักษะการดำรงชีวิตภายในบ้าน
๑) ต้องกระตุ้นในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันอยู่เสมอ
๒) ช่วยเหลือตนเองในชีวิตประจำวันได้ต่ำกว่าวัย
ทักษะทางสังคม/การปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น
๑) ชอบเล่นกับเด็กที่มีอายุน้อยกว่า หรือไม่สามารถเล่นกับเพื่อนตามวัย
๒) เล่นเลียนแบบผู้อื่นอย่างไม่เหมาะสมกับวัย
ทักษะการรู้จักใช้ทรัพยากรในชุมชน
๑) มีปัญหาด้านพฤติกรรมในการใช้สิ่งของสาธารณะประโยชน์ เช่น ชอบทำลายหรือใช้อย่างไม่ระมัดระวัง
๒) ไม่รู้จักวิธีการใช้ การจัดเก็บ และการดูแลรักษา ของส่วนรวม
ทักษะการรู้จักดูแลควบคุมตนเอง
๑) เอาแต่ใจตนเอง มีอารมณ์โกรธ ฉุนเฉียวบ่อย ๆ
๒) ไม่สามารถควบคุมตนเองทำตามสิ่งที่ต้องทำ
ทักษะการนำความรู้มาใช้ในชีวิตประจำวัน
๑) ลืมง่าย/จำในสิ่งที่เรียนมาแล้วไม่ได้
๒) ไม่สามารถนำทักษะที่เรียนรู้ไปแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้
ทักษะการทำงาน
๑) ช่วงความสนใจสั้น ไม่สามารถรับผิดชอบงานที่ต้องทำ
๒) ทำตามคำสั่งต่อเนื่อง ๒ คำสั่งขึ้นไปได้ยาก สับสนง่าย
ทักษะการใช้เวลาว่าง
๑) สนใจสิ่งรอบตัวน้อย
๒) ใช้เวลาว่างแสดงพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม
ทักษะการรักษาสุขภาพอนามัยและความปลอดภัย
๑) ดูแลสุขภาพตนเองได้น้อย เช่น ล้างมือไม่เป็น หรือไม่รู้จักรับประทานอาหารที่เป็นประโยชน์
๒) มีความระมัดระวังเรื่องความปลอดภัยตนเองน้อย
ระดับความรุนแรงของภาวะบกพร่องทางสติปัญญา
๑. ความบกพร่องทางสติปัญญา ระดับเล็กน้อย (Mild Intellectual Disability) หมายถึง สติปัญญาระดับ 50-70
2.ความบกพร่องทางสติปัญญา ระดับเล็กปานกลาง (Moderate Intellectual Disability) หมายถึง สติปัญญาระดับ 35-49
3.ความบกพร่องทางสติปัญญา ระดับรุนแรง (Severe Intellectual Disability) หมายถึง สติปัญญาระดับ 20-34
4.ความบกพร่องทางสติปัญญา ระดับรุนแรงมาก (Profound Intellectual Disability)หมายถึง สติปัญญาต่ำกว่า 20
สาเหตุของภาวะบกพร่องทางสติปัญญา
ส่วนใหญ่ไม่สามารถระบุหาสาเหตุที่ชัดเจนได้ (ร้อยละ 30-50) มักเกิดจากหลายสาเหตุเป็นปัจจัยร่วมกัน ทั้งปัจจัยทางชีวภาพ และปัจจัยทางจิตสังคม
ปัจจัยทางชีวภาพ
เป็นสาเหตุได้ตั้งแต่ขณะตั้งครรภ์ ขณะคลอด และหลังคลอด มักพบมีความผิดปกติอื่นร่วมด้วย สาเหตุได้แก่
· โรคทางพันธุกรรม
· การติดเชื้อ
· การได้รับสารพิษ
· การขาดออกซิเจน
· การขาดสารอาหาร
· การเกิดอุบัติเหตุต่างๆ
ปัจจัยทางจิตสังคม
ขาดการเลี้ยงดูที่เหมาะสม ถูกทอดทิ้ง ครอบครัวแตกแยก ฐานะยากจน อยู่ในภาวะแวดล้อมที่ไม่เอื้ออำนวยต่อการเรียนรู้ ขาดความกระตือรือร้น ขาดแรงจูงใจที่ดี
แนวทางการดูแลรักษา
1) การส่งเสริมศักยภาพครอบครัว
2) การส่งเสริมพัฒนาการ (Early Intervention)
3) การฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์
4) การฟื้นฟูสมรรถภาพด้านการศึกษา
5) การฟื้นฟูสมรรถภาพทางสังคม
6) การฟื้นฟูสมรรถภาพทางอาชีพ
7) การใช้ยา