Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บท 11 การพยาบาลผู้ป่วยเด็กและวัยรุ่นที่มีปัญหาสุขภาพในระบบโลหิตวิทยาและนีโ…
บท 11 การพยาบาลผู้ป่วยเด็กและวัยรุ่นที่มีปัญหาสุขภาพในระบบโลหิตวิทยาและนีโอพลาสซึม
ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก
สาเหตุที่พบบ่อย
ร่างกายต้องการธาตุเหล็กเพิ่มขึ้น
การรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กไม่เพียงพอ
รับประทานอาหารที่มีวิตามินซีต่ำ
การมีภาวะสูญเสียเลือดอย่างเรื้อรัง เช่น โรคพยาธิปากขอพบได้มากที่สุด
ทารกในครรภ์ได้รับธาตุเหล็กน้อยลง เช่น ทารกคลอดก่อนกำหนด
อาการและอาการแสดง
มีอาการซีด ซึ่งสังเกตได้จากสีผิวหนัง ฝ่ามือฝ่าเท้า ริมฝีปาก เหงือก เล็บขรุขระหรือเล็บอ่อนบางแบน
หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น หอบเหนื่อย และมีภาวะหัวใจโตและหัวใจวาย
ซึม ไม่ร่าเริง อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย การเรียนหนังสือหรือสมาธิไม่ดี
ติดเชื้อง่าย ปากเปื่อย ลิ้นเลี่ยนแตก และอักเสบ
การรักษา
กรณีที่เกิดจากการรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กน้อยเพียงอย่างเดียว ให้รับประทานวิตามินที่มีธาตุเหล็กเสริม
รับประทานยาที่มีธาตุเหล็กจนระดับฮีโมโกลบินเพิ่มขึ้นถึงระดับปกติ
การให้เลือด เฉพาะในรายที่ผู้ป่วยมีภาวะซีดมาก
ภาวะโรคโลหิตจางจากไขกระดูกฝ่อ
สาเหตุ
โรคทางพันธุกรรม
การได้รับยาบางชนิด ได้แก่ ยาเคมีบำบัดบางตัว ยา Chloramphenicol
เกิดจากการได้รับสารเคมีบางชนิดซึ่งเป็นพิษต่อระบบเลือดเป็นประจ
เกิดภายหลังการติดเชื้อ เช่น ไวรัสตับอักเสบ
เกิดภายหลังการได้รับรังสีรักษาในขนาดสูง
อาการและอาการแสดง
มีจุดจ้ำเลือดตามลำตัวและแขนขา เลือดออกตามไรฟัน และเลือดกำดำไหล อาเจียนหรือถ่ายเป็นเลือด
เวียนศีรษะ หน้ามืด ซีด เหนื่อยง่าย ชีพจรเบาเร็ว
มีการติดเชื้อง่าย มีไข้ เป็นแผลในปาก
การรักษา
รักษาได้โดยการปลูกถ่ายไขกระดูก
การรักษาด้วยฮอร์โมนในกรณีเป็นไม่รุนแรงมาก
การรักษาด้วยยา Antithymocyte globulin (ATG)
ภาวะแทรกซ้อน
ภาวะแทรกซ้อนจากอาการซีด เลือดออก ติดเชื้อ
ภาวะแทรกซ้อนจากการรักษา การได้รับฮอร์โมนอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนต่อตับ น้ำดี
ภาวะโลหิตจางจาก G-6-PD Deficiency
อาการและอาการแสดง
ส่วนใหญ่ไม่มีอาการ เมื่อเจ็บป่วยหรือได้รับยาหรือสารเคมีบางชนิด หรือมีการติดเชื้อเกิดขึ้น จะทำให้เม็ดเลือดแดงแตกอย่างรวดเร็วในหลอดเลือด ทำให้เกิดอาการซีดลงอย่างรวดเร็ว ปัสสาวะเป็นสีน้ำปลา
การรักษาและการป้องกัน
หาสาเหตุของ Oxidative stress และการหลีกเลี่ยง ยา สารเคมี และ ปัจจัยอื่น
ให้เลือดหากมีอาการซีดมาก
ติดตามดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด เพื่อลดและแก้ไขภาวะแทรกซ้อน
ให้การรักษาอื่นๆ ตามอาการ
ตรวจภาวะพร่อง G-6-PD ในผู้ป่วยที่จำเป็นต้องให้ยาซึ่งอาจทำให้เกิดภาวะ hemolysis
ให้คำแนะนำแก่ผู้ป่วยและญาติสังเกตอาการผิดปกติ
ภาวะโลหิตจางจากโรคฮีโมฟีเลีย
สาเหตุ
เกิดจากความผิดปกติของยีนที่ควบคุมการสร้างองค์ประกอบในการแข็งตัวของเลือด ทำให้ขาดปัจจัยการแข็งตัวในเลือด
พยาธิสภาพ
ปัจจัยในการแข็งตัวของเลือดเป็นโปรตีนที่ไหลเวียนอยู่ในกระแสเลือด เมื่อมีการฉีกขาดของหลอดเลือด ทำให้ไม่สามารถสร้างลิ่มเลือดได้ เลือดจึงหยุดช้า หรือไม่หยุด
อาการแะอาการแสดง
จ้ำเลือดใหญ่ ๆ ตามลำตัวและแขนขา
เลือดออกในข้อและในกล้ามเนื้อ ตั้งแต่เริ่มคลาน ตั้งไข่ เดิน
เลือดออกเมื่อฟันน้ำนมหลุด หรือมีบาดแผล
เลือดออกที่อวัยวะอื่น ๆ เช่น ในทางเดินอาหาร สมอง
การรักษา
ให้พลาสมาสดแช่แข็ง (Fresh frozen plasma) ขนาด 10 มล/กก
รักษาด้วย DDAVP (1–deamino 8D–arginine vasopreesin, Desmopressin)
การให้คำแนะนำเกี่ยวกับโรค และการปฏิบัติตนของผู้ป่วย ร
ภาวะแทรกซ้อน
ภาวะช็อกจากการเสียเลือด
การมีเลือดออกในอวัยวะภายในที่สำคัญ
ในเด็กเล็กหากมีเลือดออกที่คอ อาจกดทางเดินหายใจ
การมีเลือดออกในข้อ
การได้รับเชื้อจุลชีพจากส่วนประกอบของเลือดที่นำมาให้แก่ผู้ป่วย
ภาวะโลหิตจางจากภาวะเกล็ดเลือดต่ำโดยไม่ทราบสาเหตุ
สาเหตุ
ไขกระดูกสร้างเกล็ดเลือดได้น้อยลง
เกล็ดเลือดถูกทำลายมากกว่าปกติ
เกล็ดเลือดถูกทำลายไปมากกว่าปกติ
โรคทางระบบโลหิตวิทยาที่มีภาวะเกล็ดเลือดต่ำ
อาการและอาการแสดง
จุดจ้ำเลือดที่ผิดหนัง ทั้งที่เป็นจุดเล็ก ๆ และเป็นจ้ำเลือด
เลือดกำเดาไหล
เลือดออกในเยื่อบุต่าง ๆ
ซึม ชัก ระดับความรู้สึกตัวลดลง ความดันโลหิตสูง
ภาวะแทรกซ้อน ช็อกจากการเสียเลือด และมีเลือดอออกในสมอง
การรักษา
หลีกเลี่ยงสาเหตุที่ทำให้เลือดออก
การให้เกร็ดเลือดในรายที่มีเลือดออกรุนแรง
รักษาโดยใช้ยา Steroid ได้แก่ Dexamethasone, Prednisolone
การตัดม้าม
การให้ Intravenous immunoglobulin (IVIg) ในผู้ป่วย ITP
Immunosuppressive drug
ภาวะโลหิตจางจากโรคธาลัสซีเมีย
สาเหตุ
เกิดจากความผิดปกติทางพันธุกรรม ซึ่งถ่ายทอดต่อๆ กันมาในลักษณการถ่ายทอดทางพันธุกรรมแบบยีนด้อย (Autosomal recessive)
อาการและอาการแสดง
ซีดเหลือง เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย ปัสสาวะสีเข้ม
จมูกแบน โหนกแก้มสูง คางและชากรรไกรกว้าง ฟันยื่นเขยิน กระดูกกะโหลกศีรษะโหนกยื่นเป็นตอนๆ
ตับม้ามโต
การเจริญเติบโตช้า ตัวเตี้ยเล็ก น้ำหนักน้อย
ผิวหนังมีสีเทาอมเขียว และจะมีสีคล้ำง่ายเมื่อถูกแสง
หัวใจโต ตับแข็ง เบาหวาน
เม็ดเลือดแดงแตกง่าย
การรักษา
ให้เลือด
ให้ยา Desferioxamine (Desferal) เป็นยาชนิดฉีด และ Deferiprone เป็นชนิดรับประทาน
ให้กรดโฟลิค หรือโฟเลต
การตัดม้าม
การปลูกถ่ายไขกระดูก
ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการถ่ายทอดทางพันธุกรรมของโรค
มะเร็งเม็ดเลือดขาว
มะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลัน
Acute lymphoblastic leukemia (ALL) พบได้ร้อยละ 80-90 ของผู้ป่วยเด็ก
Acute Myeloid leukemia (AML) พบได้ร้อยละ 10-20 ของผู้ป่วยเด็ก
สาเหตุ
การได้รับหรือสัมผัสกับรังสี
สารเคมีบางชนิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งสาร benzene
ยาเคมีบำบัดบางชนิดที่สามารถก่อให้เกิดโรคมะเร็ง
ปัจจัยทางพันธุกรรม
อาการและอาการแสดง
ซีด
มีจุดเลือด
มีไข้ต่ำ ๆ หรือภาวะติดเชื้อซ้ำ ๆ บ่อย ๆ
ตับโต ม้ามโต
ปวดศีรษะ อาเจียนพุ่ง
น้ำหนักลด เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
การรักษา
ให้ยาเคมีบำบัด
ใช้รังสีรักษาบริเวณกะโหลกศีรษะ
การกระตุ้นภูมิคุ้มกัน
การปลูกถ่ายไขกระดูก
การรักษาตามอาการของผู้ป่วย
เนื้องอกสมอง
สาเหตุ
การเจริญผิดปกติของ Neural crest
การได้รับการฉายรังสีที่ศีรษะ
ความผิดปกติของโครโมโซม
อาการและอาการแสดง
ขึ้นอยู่กับตำแหน่งของการเกิดเนื้องอกในสมอง ขนาด และการเจริญเติบโตของเนื้องอกที่กดเบียดเนื้อสมอง
มะเร็งระบบประสาท
สาเหตุ
ยีน (Gene) ในแขนสั้นของโครโมโซมคู่ที่ 1 ขาดหายไป
ยีนมีการเพิ่มจำนวนมากกว่าปกติ
เซลล์อ่อนของเซลล์ประสาทมีการเปลี่ยนแปลงเป็นเซลล์มะเร็ง
อาการและอาการแสดง
มีก้อนในท้อง จะมีอาการแน่นท้อง
อาการของการที่ก้อนกดอวัยวะต่างๆ
ก้อนอยู่ในช่องอก อาจทำให้ปอดขยายไม่ดี ไอ หายใจลำบาก
ไข้ น้ำหนักตัวลดลง อุจจาระเหลวบ่อยครั้ง
การรักษา
การผ่าตัด
รังสีรักษา หลังผ่าตัด
ยาเคมีบำบัดที่ใช้ได้ผล Cyclophosphamide, Vincristine
การปลูกถ่ายไขกระดูก
มะเร็งของจอตา
สาเหตุ
ไม่ทราบสาเหตุ สามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้
อาการและอาการแสดง
มีตาวาวเหมือนตาแมวในเวลากลางคืน
อาจพบก้อนเนื้องอกสีขาวปนเทา
ตรวจน้ำไขสันหลังเพื่อดูการกระจายของโรค
การรักษา
การให้รังสีรักษา
การผ่าตัด เอาก้อนเนื้องอกออกพร้อมลูกต
ยาเคมีบำบัด ได้แก่ doxorubicin, vincristine
มะเร็งของไต
สาเหตุ
ความผิดปกติในการสร้างสายพันธุกรรม ตั้งแต่เป็นตัวอ่อน (Embryo) ในครรภ์มารดา
อาการและอาการแสดง
คลำพบก้อนในท้อง ลักษณะผิวเรียบ เป็นอาการที่พบมากที่สุด
ปัสสาวะเป็นเลือดจากการลุกลามเข้าไปในเนื้อไตหรือหลอดเลือดในไต
ซีด ปวดท้อง ไข้ เบื่ออาหาร
ความดันโลหิตสูง
Hypospadias การมีตัวโตครึ่งซีก
การรักษา
รักษาโดยการผ่าตัด
ใช้รังสีรักษาบริเวณตำแหน่งของไต
รักษาด้วยยาเคมีบำบัด เพื่อลดขนาดของก้อน
มะเร็งต่อมน้ำเหลือง
สาเหตุ
เชื้อไวรัส ติดเชื้อ Epstein - Barr virus
การได้รับยาดภูมิคุ้มกันเป็นเวลานาน
บุคคลในครอบครัวเป็นกันหลายๆ คนหรืออยู่ใกล้ๆ กัน เรียนหนังสือด้วยกัน
อาการและอาการแสดง
Hodgkin’s Disease ต่อมน้ำเหลืองโต
Non-Hodgkin’s Lymphoma อาการมีการกระจายเร็วรุนแรง
Burkett’s Lymphoma
การรักษา
การใช้รังสีรักษา
การให้เคมีบำบัด มักใช้รักษามะเร็งในระยะที่ 4
การรักษาด้วยรังสีร่วมกับยาเคมีบำบัด นิยมใช้มากและได้ผลดีที่สุด