KHÁNG SINH HỌ B-LACTAM

azetidin-2-on

cấu trúc

đứng riêng lẻ

monobactam

+thiazolidin

cấu trúc penam(penicilin)

penem

carbapenem

oxapenam

+dihydrothiazid

cấu trúc cephem(cephalosporin)

oxacephem

carbacephem

quan hệ cấu trúc và hoạt tính

sự nguyên vẹn vòng b-lactam

sự hiện diện nhóm chức acid

carbon bất đối

sự hiện diện amin dị vòng

cơ chế tác dụng

kháng sinh diệt khuẩn

ức chế hoạt động transpeptidase(PBP)

hoạt hóa hệ thống thủy giải tế bào VK

cơ chế đề kháng

đề kháng enzym

VK tết enzym b-lactamase thủy phân vòng b-lactam

ko có hoạt tính

đề kháng ko enzym

thay đổi tính thấm màng tế bào VK

biến mất /biến đổi các transpeptidase

bơm đẩy thuốc ra ngoài

nhóm penicillin

6APA+nhánh bên acyl(RCO)

màu trắng ko mùi,có mùi vòng b-lactam bị vỡ

tính hóa học

tính acid

Muối Na,K

thuốc pha tiêm

muối amin

tác động kéo dài

tạo este

tiền dược

hấp thu qua ruột tốt hơn

tính ko bền của vòng b-lactam

tác nhân thủy phân

mt kiềm,acol,amin,acid

ko trộn hoạt chất mang kiềm VD KS aminozid

bất hoạt

chú ý

vòng b-lactam bị mở

KS mất tác dụng

độc tính tai biến

rất ít độc

chủ yếu do dị ứng

do mở vong b-lactam

ngứa,mề đay

sốc phản về

nhóm penicillin

có 1 nối đôi

thay S bằng CH2

thay S bằng O

thay S bằng O

thay S bằng CH2

cấu trúc monobactam

NHCOR

thiếu hoạt tính kháng khuẩn yếu

VK gram +

bền pH

6-7

do ion kim loại ,enzym b-lactamase

  1. Nhóm penicillin I (nhóm tự nhiên)
  1. Nhóm penicillin II (nhóm M)
  1. Nhóm penicillin III (nhóm A)
  1. Nhóm penicillin IV (α – carboxypenicillin)
  1. Nhóm penicillin V (6-α – methoxy penicillin)
  1. Nhóm penicillin VI (Amidinopenicillin)

thuốc

tự nhiên

Penicillin G

Penicillin V

phổ hẹp VK gram +

bán tổng hợp

ko có tác dụng trên gram -

tụ cầu ko tiết penicillinase

có tác dụng

Azidocillin,Clometocillin,

Pheneticillin

CH3: Pheneticillin

-C2H5: Propicillin

-C6H5: Phenbennicillin

thay R bằng Nhóm thế cồng kềnh

Sự cản trở không gian gần vòng b-lactam

ngăn cản tác dụng của b-lactamase

bền hơn

Meticillin

thay R bằng Isoxazolyl

nhóm thế cồng kềnh

oxacillin

cloxacillin,dicloxacillin,flucloxacillin

đường tiêm

Halogen → thân dầu

tăng sinh khả dụng đường uống

tạo muối Na K

tan trong nước để pha tiêm

ưu điểm

Kháng lại penicillinase do tụ cầu vàng Staphylococcus aureus tiết ra

Sự thay thế trên Cα một nhóm: amin, hydroxyl, carboxylic acid,…(nhóm phân cực)

mở rộng hoạt phổ trên các VK Gr(-)

NHÓM IIIA

Không có nhóm thế trên NH2

Ampicillin,Amoxicillin

Bền với acid

dùng đường uống

dể bị mở vòng b-lactamase

Hấp thu kém qua ruột

tạo muối với Na,K

tại COOH

Amoxicillin

thêm OH tại vòng benzen

tạo muối nội phân tử

tăng sinh khả dụng đường uống

Không nhạy cảm với VK gây nhiễm trùng mắc phải tại bệnh viện

NHÓM IIIB

Có nhóm thế trên NH2
(N-acyl penicillin)

Nhóm ureido

tăng tính phân cực

thuốc qua các porin trên màng tế bào VK Gr(-)

Azlocillin,Mezlocillin,Piperacillin

dung dưới dạng đường tiêm

Mở rộng phổ sang VK gây nhiễm trùng mắc phải tại bệnh viện

nhóm carboxylic ở Cα

tác dụng trên VK Gr(-)

CARFECILLIN(dùng đường uống)

tiền dược của CARBENICILLIN (dùng đường tiêm)

TICARCILLIN(đường tiêm)

Dị vòng thơm

MIC giảm, hoạt tính kháng khuẩn tăng.

Có hoạt tính trên trực khuẩn mủ xanh

có dị vòng thơm

Hiệu ứng diệt khuẩn đồng vận với aminosid(tính kiềm)

bất hoạt cả 2 kháng sinh

vị trí 6α nhóm methoxy (-OCH3)

ngăn cản tác dụng của b-lactamase

bền hơn

có nhóm carboxylic ở Cα

tác dụng trên VK Gr(-)

temocillin(đường tiêm)

COOH tạo muối với Na,Kali

Mecillinam(đường tiêm)

Pivmecillinam
(dạng ester)

tiền dược Mecillinam

đường uống

Amidinopenicillin có hoạt tính rất yếu khi dùng một mình

thiếu amid ngoại vòng

peincillin tổng hợp

là amid 6APA

đường

đường