Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบหัวใจ หลอดเลือด และไต - Coggle Diagram
ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบหัวใจ หลอดเลือด และไต
ยาลดความดันโลหิตสูง
Angiotensin Converting Enzyme Inhibitors (ACEIs)
มีประสิทธิภาพที่ดีในการลดความดัน
ป้องกันการเกิดภาวะหัวใจโต มีผลดีต่อไต และหลอดเลือดที่ไต
ผลข้างเคียง
พบบ่อย อาการไอแห้งๆ
รับรสเปลี่ยนไป
ระดับโปตัสเซียมสูง
ความดันโลหิตต่ำ เมื่อใช้ยาเป็นครั้งแรก
ข้อควรระวัง
ผู้ป่วยที่มีภาวะหลอดเลือดที่ไตตีบเพราะจะทำให้เกิดไตวายเฉียบพลันได้
ห้ามใช้ในสตรีมีครรภ์เพราะมีความเสี่ยงทำให้ทารกเกิดความผิดปกติ และมีความดันโลหิตลดลง
กลไกการออกฤทธิ์
เปลี่ยนสาร ในร่างกาย Angiotensin I ให้เป็น Angiotension II
(สาร Angiotensin II จะทำให้หลอดเลือดหดตัวทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น และกระตุ้นการหลั่งสาร Aldosterone ซึ่งทำให้มีการดูดซึมเกลือโซเดียมกลับเข้าร่างกายที่บริเวณไต)
ปริมาณสารทำให้เกิดผลตรงกันข้ามคือ
หลอดเลือดจะขยายตัวออก
ชะลอความเสื่อมของไต
ลดการผลิตสารที่ทำให้เส้นเลือดหดตัว Angiotensin II และ
ลดการสลายตัวของสารที่ทำให้เส้นเลือดขยายตัวได้แก่สาร แบรดีไคนิน(bradykinin)
Angiotensin Receptor Blockers (ARBs)
ใช้ในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง
Heart Failure
Post-MI
ใช้รักษาโรคไตที่เป็นผลแทรกซ้อนจากการเป็นโรคเบาหวาน
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้ง angiotensin II ที่ receptor AT1
ทำให้กล้ามเนื้อเรียบคลายตัว
หลอดเลือดขยายตัว
เพิ่มการขับ Sodium และH2O
ผลข้างเคียง
เกิดความดันโลหิตต่ำได้ หากให้ร่วมกับยาขับปัสสาวะ
คล้ายคลึงกับการใช้ ACEIs
แต่ไม่เกิดอาการไอเหมือนกับ ACEIs
Beta-blockers
ใช้รักษาความดันโลหิตสูงทุกระดับความรุนแรง
ผู้ป่วยเบาหวานที่ไม่มี nephropathy
ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่มี angina
post-myocardial infarction
tachyarrthymia
กลไกการออกฤทธิ์ลดความดันโลหิตผ่านหลายกลไก
ลดการหลั่งสาร Norepinephrine และ Renin
ยับยั้งที่จำเพาะเจาะลงต่อ Beta-1 receptor
ทำให้หัวใจเต้นช้าลง
Beta-1 selective Beta-blockers
Atenolol
Bisoprolol
Metoprolol
ขยายหลอดเลือดผ่านการยับยั้ง Beta-2 receptor
vasomotor tone ลดลง
nonselective Beta-blockers
Propranolol
Esmolol
Timolol
ข้อห้ามใช้และข้อควรระวัง
ผู้ที่มีภาวะ acute decompensated heart failure
ผู้ที่มีภาวะ second- or third-degree atrioventricular block /
sick sinus syndrome
ผู้ป่วยโรคหอบหืด
ทำให้เกิดอาการมือเท้าเย็น
เหน็ดเหนื่อย
อ่อนล้า
บางรายอาจเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ
Propanolol, Atenolol, Metoprolol
ผลทำให้เกิด glucose tolerance และไขมันในเลือดสูง ในผู้ป่วยเบาหวาน
Calcium channel blockers
ยาขยายหลอดเลือด
มีผลต่อการทำงานของหัวใจ
nifedipine,amlodipine,felodipine
จะเพิ่มอัตตราการเต้นของหัวใจ
verapamil, diltiazem
ลดอัตราการเต้นของหัวใจ
ผลข้างเคียง
nifedipine เป็นยาที่ได้รับความนิยมและมีผลข้างเคียงไม่มากนัก
verapamil, diltiazem
อาจทําให้เกิดอาการท้องผูก และเกิด heart block ได้
ยาขับปัสสาวะ
กลุ่ม loop diuretics
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการดูดซึมกลับของ NaCl ที่ท่อไตบริเวณ thick ascending limb
ของ henle’s loop
เพิ่มอัตราการไหลเวียนเลือดที่ไต
อาการข้างเคียง
ผื่นคัน ความดันโลหิตต่ำ
ภาวะขาดน้ำอย่างรุนแรงได้ (severe dehydration)
เนื่อเยื่อไตอักเสบ (interstitial nephritis)
กลุ่มThiazide Diuretics
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการดูดซึมกลับของ NaCl ที่บริเวณ distal tubule
มีผลเพิ่มการขับ sodium ions และ
chloride ions จากไต
อาการข้างเคียง
Sodium ในเลือดต่ำ (hyponatremia)
ระดับน้ำตาลในเลือดสูง (hyperglycemia)
ระดับกรดยูริกในเลือดสูง (hyperurecemia)
ข้อห้ามใช้
ไม่ใช้ร่วมกับผู้ป่วยที่ได้รับยา digitalis เพราะทำให้เกิด digitalis toxicity ได้ง่าย
กลุ่ม potassium-sparing diuretics
กลไกการออกฤทธิ์
ช่วยลดการสูญเสีย potassium ions
อาการข้างเคียง
คลื่นไส้ อาเจียน วิงเวียน ปวดศีรษะ
ตะคริวที่ขา
เต้านมโตในผู้ชาย
กลุ่ม Osmotic diuretics
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการดูดซึมกลับของ sodiumและน้ำที่บริเวณ proximal tubule
อาการข้างเคียง
ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน
ใช้ยาในขนาดสูงอาจเกิดภาวะขาดน้ำ
กลุ่ม Carbonic Anhydrase inhibitors
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการทางานของเอนไซม์ carbonic anhydrase
อาการข้างเคียง
ปวดศีรษะ ง่วงซึม
เบื่ออาหาร (anorexia)
ยารักษาภาวะปวดเค้นอก
ยากลุ่มไนเตรท (Nitrates) และไนไตรท์ (Nitrite)
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์ต่อเลือดดำ>เลือดแดง
หลอดเลือดแดงหัวใจคลายตัว
ความดันโลหิตลดลง ลดการทำงานของหัวใจ
อาการข้างเคียง
หัวใจเต้นเร็ว
ความดันโลหิตลดลงเมื่อเปลี่ยนท่า
เป็นลม (syncope)
ข้อควรระวังการใช้ยา
ความดันโลหิตต่ำเมื่อเปลี่ยนท่า อมยาไว้ใต้ลิ้น ไม่ควรเกิน 3 เม็ด
ยาต้านแคลเซียม (Calcium channel blocking agents)
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์ลดการทำงานของหัวใจได้ดี
ลดอัตราการเต้นของหัวใจ Nifedipine
ขยายหลอดเลือดได้ดี
ยาที่ออกฤทธิ์ยับยังเบต้าอะดรีเนอร์จิกรีเซพเตอร์ (beta-blockers)
กลไกการออกฤทธิ์
ลดอัตราการเต้นของหัวใจ
ลดความดันโลหิต
ลดความแรงในการบีบตัวของหัวใจ
ยารักษาภาวะหัวใจล้มเหลว
ยาขับปัสสาวะ (Diuretics)
รักษาภาวะหัวใจล้มเหลวเพื่อลดภาวะบวมน้ำ
การนำไปใช้ทางคลินิก
Loop diuretics ใช้รักษาภาวะหัวใจล้มเหลวเรื้อรังระดับรุนแรง
ภาวะหัวใจล้มเหลวชนิดเฉียบพลัน
กลุ่มไธอะไซด์ ใช้รักษาภาวะหัวใจล้มเหลวระดับปานกลาง ที่การทำงานของไตปกติ
ยาที่ออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของระบบเรนินแองจิโอเทนซิน
การนำไปใช้ทางคลินิก
ยากลุ่ม ACE Inhibitors
ใช้เพื่อช่วยลดความรุนแรงของโรค
เพิ่มคุณภาพชีวิต และอัตราการรอดชีวิตของผู้ป่วยที่มี
ภาวะหัวใจล้มเหลว
ยากลุ่ม ARBs
กรณีผู้ป่วยมีอาการข้างเคียงจากการใช้ยาในกลุ่ม
ACEIs
กลุ่มยาขยายหลอดเลือด (Vasodilators)
ลด preload, afterload
ลดการทำงานของกล้ามเนื้อหัวใจ
การนำไปใช้ทางคลินิก
ยา Hydralazine และ Isosorbine dinitrate
ใช้ในกรณีไม่สามารถใช้ยาในกลุ่ม ACEIs ได้
ลดอัตราการตายของผู้ป่วยหัวใจล้มเหลวได้
ยา Glyceryl trinitrate
ใช้ในกรณีเกิดอาการหัวใจล้มเหลวชนิดเฉียบพลัน
มีอาการปอดบวมน้ำร่วมด้วย
เพื่อช่วยลดความดันในช่องปอด
กลุ่ม Blockers
ได้แก่ยา Carvedilol, Metropolol,Bisopolol
กลไกการออกฤทธิ์
ยาทําให้หัวใจเต้นช้าลงนิยมใช้ร่วมกับยาในกลุ่ม ACEIs หรือ ARBs และ
Diuretics
ลดความรุนแรงของโรค
จากการศึกษาพบว่าการเริ่มใช้ยากลุ่มนี้ในขนาดต่ำๆและค่อยๆเพิ่มขนาด
ในระยะยาวมีผลทําให้การทําหน้าที่ของหัวใจห้อง ventircle ดีขึ้น
ลดอัตราการตายของผู้ป่วยหัวใจล้มเหลวได้
ยาที่ออกฤทธิ์ กระตุ้นการบีบของหัวใจ (Positive innotropics)
ยากลุ่ม Cardiac glycosides
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์ ยับยั้ง Na+k+-ATPase ทีผลให้ Sodium ions ในเซล์มากขึ้น
ส่งผลลดการทํางาน Na+/Ca2+ exchanger
มีผลเพิ่มความแรงในการหดตัวของกลา้มเนี้อหัวใจ
อาการข้างเคียง
การเต้นของหัวใจผิดจังหวะ, หัวใจเต้นเร็ว, ใจสั่น คลื่นไส้ อาเจียน จาก
cardiac glycoside
กระตุ้น chemoreceptor trigger zone (CTZ) ในสมอง
ระบบทางเดินอาหารพบการระคายเคืองทางเดินอาหาร เบื่ออาหาร
ท้องเสีย
ยาออกฤทธิ์ กระตุ้นอะดรีเนอจิกรีเชพเตอร์ (Adrenergic agonists
กลไกการออกฤทธิ์
Dobutamine
ออกฤทธิ์ กระตุ้นที่receptor ที่กล้ามเนื้อหัวใจ ส่งผลเพิ่ม cardiac
output
Dopamine
การใช้ใน Low dose ออกฤทธิ กระตุ้นที่ dopaminergic receptor
บนกล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือด ทําให้หลอดเลือดคลายตัว
อาการข้างเคียง
อัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้น
ความต้องการ O2 ของกลา้มเนื้หัวใจเพิ่มขึ้น
ยาออกฤทธิ์ ยับยั้งการทํางานของเอนไซม์ฟอสโฟไดเอสเทอเรส
(Phosphodiesterase inhibitors
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการทํางานของเอนไซม์ phosphodiesteraseในหลอดเลือดและกล้ามเนื้อหัวใจ มีการขยายตัวของหลอดเลือดเเดง เลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆได้ดีขึ้น
ลด vascular resistance » เพิ่ม cardiac output
อาการข้างเคียง
หัวใจเต้นผิดจังหวะ, เจ็บอก,ความดันโลหิตต่ำ,ปวดศีรษะ
ยารักษาภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
Class I sodium channel-blockers
Class I subgroup 1A
ผลข้างเคียง
ท้องเสีย เบื่อ อาหาร ขมในปาก วิงเวียน ปวดศรีษะ
quinidine,procainamide, disopyramide
ใช้รักษาภาวะ ventricular arrhythmia
Class I subgroup 1B
ผลข้างเคียง
ความดันโลหิตลดลง อาการใจสั่น คลื่่นไส้ การได้ยินผิดปกติพูดช้า ชัก
lidocaine,tocainide, mexiletine
ใช้รักษาภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ ร่วมกับภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตาย
เฉียบพลัน
flecainide,propafenone
Class II blockers : Propanolol,Esmolo
ช่วยลดอัตราการเต้นของหัวใจ Esmolol
ใช้ในการรักษาภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะเฉียบพลัน
Class III Potassium channel blocker
ผลข้างเคียง
ทําให้เกิดหัวใจเต้นช้าลงเกิด heart block ได้
การทํางานของตับ ไต ผิดปกติ
ผิวหนังอักเสบจากการสัมผัสแสงแดด
Amiodarone ใช้ในภาวะ ventricular arrhythmia รุนแรง และภาวะ upraventricular arrhythmia เช่นatrial fibrillation
amiodarone, bretylium (IV), sotalol
ทําให้มีระยะ action potential ยาวนาน
Class IV กลุ่มยาต้านแคลเซียม : verapamil
กลไกการออกฤทธิ์
ทําให้หัวใจเต้นช้าลง โดยยับยั้งที่SA และ AV node
ภาวะ supraventricular tachycardia
รักษาภาวะ ventricular arrhythmia
ผลข้างเคียง
การเต้นของหัวใจช้าลง หัวใจหยุดเต้น หัวใจล้มเหลว
ความดันโลหิตลดลง ปวดศีรษะ มึนงง เวียนศีรษะ ท้องผูก
อาการบวมของอวัยวะส่วนปลาย เช่น ขา เท้า
ยาต้านการแข็งตัวของเลือด
(Anticoagulant )
กลไกการออกฤทธิ์
เพิ่มฤทธิ์ ของ antithrombin lll ในการยับยั้งการทํางาน thrombin และfactor Xa,lXa, Xla,Xlla.และKallikreinโดยทําหน้าที่เป็น catalytic template เร่งให้Thrombin or factor +antithrombin lll สารประกอบTherapeutic dose ในพลาสมา = 0.1-1.0 หน่วย/มล รูปแบบยา 25000u/vial(5000u/ml.)
ข้อห้ามใช้ยา
Heparin ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่แพ้ยานี
ผู้ป่วยที่มีภาวะเกร็ดเลือดำขั้นรุนแรง
ผู้ป่วยที่มีเลือดออกซึ่งไม่สามารถควบคุมได้
ยกเว้นในรายที่เลือดออกมีสาเหตุจากภาวะเกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือดกระจายทั่วไป(disseminagtedintravascular coagulation)
อาการไม่พึงประสงค์
อาการเป็นพิษที่สําคัญคือเลือดออก ถ้าเกิดที่อวัยวะภายในที่สําคัญ เช่น ภายในสมอง ไขสันหลัง เยื่อหุ้มหัวใจ จะทําให้บริเวณนี้ถูกกดเเละถูกทําลายอย่างถาวร
ทําให้เกิดการเสียเลือดในทางเดินอาหารภายในเยื่อบุช่องท้องอย่างมาก
ยาละลายลิ่มเลือด(Thrombolytic drugs)
อาการที่ไม่พึงประสงค์
เกิดอาการเเพ้เเละมีไข้
เลือดออก
Aspirin (ASA)
อาการข้างเคียง
พบบ่อยมีผลระคายเคืองกะเพาะอาหารทําให้เกิดภาวะเลือดออกง่ายหยุดยาก
Clopidogrel, Ticlopidine
อาการไม่พึงประสงค์
ระคายเคืองระบบทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน
ข้อห้ามใช้
หญิงตั้งครรภ์, ให้นมบุตร
active bleeding
GI bleeding
platelet ต่ำ
leukopenia
กลไกการจับกลุ่ม
เกิดจาก thromboxane A2 และADP จับกับreceptor ที่ผิวของเกร็ดเลือดทําให้มีการสร้างสารสื่อต่างๆและทําให้เกร็ดเลือดจับกลุ่มมากขึ้น
ยาขับปัสสาวะ
กลุ่ม loop diuretics
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการดูดซึมกลับของ NaCl ที่ท่อไตบรเิวณ thick ascending limb
ของ henle’s loop
ลดการดูดซึมกลับบริเวณ proximia
เพิ่มอัตราการไหลเวียนเลือดที่ไต
อาการข้างเคียง
ผื่นคัด ระดับความดันโลหิตต่ำ
ระดับ magnesium ในเลือดต่ำ
ระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้น
กลุ่มThiazide Diuretics
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการดูดซึมกลับของ NaCl ที่บรเิวณ distal tubule มีผลเพิ่ม
การขับsodiuns ions และ chloride จากไต
เพิ่มการขับ Potassium ions ทําให้ร่างกายสูญเสีย K+เพิ่มการดูดซึมกลับCa+
อาการข้างเคียง
ระดับน้ำตาลในเลือดสูง (hyperglycemia)
ระดับกรดยูริกในเลือดสูง
เกิดร่างกายอยู่ในภาวะเป็นด่าง
ข้อห้ามใช้
ไม่ใช้ร่วมกบัผู้ป่วยที่ได้รับยา digitalis
ทําให้เกิด digitalis toxicity ได้ง่าย
กลุ่ม potassium-sparing diuretics
กลไกการออกฤทธิ์
ช่วยลดการสูญเสีย K+
ยับยั้งการทำงานของ aldosterone โดยปิดกันที่aldosterone receptor
บรเิวณ collecting duct แลกกับ K+ มี
การเก็บ K+ เข้าสู่ร่างกาย
อาการข้างเคียง
คลื่น ไส้อาเจยีน วิงเวียน ปวดศรีษะ
ตะคริวที่ขา
ยูเรียในเลือดสูง
กลุ่ม Osmotic diuretics
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการดูดซึมกลับของ sodium และน้ำที่บรเิวณ proximal tubule
descending limb of the loop of henle และ collecting tubule
ตัวยามีคุณสมบัติในการดูดน้ำจากเนื้อเยื่อต่างๆในร่างกายเข้ามาในกระเเสเลือด
อาการข้างเคียง
ปวดศรีษะ คลื่นไส้อาเจียนอาจพบโซเดียมในเลือดต่ำ
การใช้ยาในขนาดสูงอาจให้เกิดภาวะขาดน้ำ