Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
neonatal jaundice (ภาวะตัวเหลืองในทารกแรกเกิด) - Coggle Diagram
neonatal jaundice
(ภาวะตัวเหลืองในทารกแรกเกิด)
อาการ
อาการตัวเหลือง
มักเห็นที่บริเวณใบหน้าก่อน ถ้ากดลูบบริเวณดั้งจมูกจะเห็นได้ชัดยิ่งขึ้น ทารกคลอดก่อนกำหนดมีผิวบางทําให้ดูเหลืองมากกว่าเด็กโตที่มีระดับ
บิลิรูบินเท่ากัน อาการตัวเหลืองจะเห็นชัดมากขึ้นลามมาที่ลําตัวและแขนตามลําดับ (cephalocaudal progression) เมื่อระดับบิลิรูบินค่อยๆสูงขึ้น Kramer ศึกษาในทารกเกิดครบกำหนด พบว่าถ้าอาการเหลืองเห็นได้ที่ใบหน้าที่หน้าอกเหนือสะดือ ระดับบิลิรูบินสูงประมาณ 12 มก./ดล. หรือตํ่ากว่าถ้ามือและเท้าเหลืองระดับบิลิรูบินมักจะสูงเกิน 15 มก./ดล.
ซีดหรือบวม
พบได้ในเด็กที่มีการทําลายของเม็ดเลือดแดงอย่างมากมักเป็น
อาการที่พบได้เฉพาะราย hydroph fetallis จาก Rh incompatibility
หรือซิฟิลิสแต่กำเนิด
ตับหรือม้ามโต
พบได้ใน hemolytic disease of the newborn
หรือโรคติดเชื้อในครรภ์ เกิดขึ้นเนื่องจาก
การสร้างเม็ดเลือดแดงมาก เพื่อชดเชยส่วนที่ถูกทําลาย
ซึม
ถ้าระดับบิลิรูบินสูงมากๆมักจะทําให้ทารกซึม ต้องแยกจากทารกติดเชื้อหรือเป็นgalactosemia
จุดเลือดตามตัวหรือมีรอยเลือดออกบนผิวหนัง
การรักษา
การรักษาโดยการส่องไฟ
( Phototherapy )
พลังงานจากแสงสว่างโดยเฉพาะแสงสีฟ้าเขียว ( blue-green light ) ที่มีความถี่ ในช่วง 450-480 นาโนเมตร จะช่วยลดระดับของซีรั่มบิลิรูบินชนิดที่ละลายในไขมันลงได้ โดยทําให้เกิดการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของโมเลกุลของบิลิรูบินชนิดไม่ละลายนํ้า ให้กลับกลายมาเป็นสารที่ละลายนํ้าได้
การรักษาโดยการเปลี่ยนถ่ายเลือด
( Exchange Transfusion )
เป็นวิธีการรักษาที่จะช่วยลดระดับบิลิรูบินลงได้ดีที่สุด มีประสิทธิภาพสูงสุด มีข้อบ่งชี้สําคัญคือ ในกรณีที่เกิดจากเลือดแม่กับเลือดลูกไม่เข้ากัน หรือเม็ดเลือดแดงแตกง่าย โดยทัวไปควรเปลี่ยนเลือดเมื่อระดับ Microbilirubin ( MB ) สูงกว่า 20 มก./ดล
การใช้ยาในการรักษา
ยาที่ใช้ลดระดับของบิลิรูบินได้ดีคือ Phenobarbital จะช่วยลดการขนส่ง
บิลิรูบินเข้าสู่เซลล์ตับมีเมตาบอลิซึมของบิลิรูบินและการขับถ่ายออกทางนําดีมากยิ่งขึ้น แต่ต้องใช้ระยะเวลานานจึงไม่นิยมใช้นอกจากนี้มี Agar,Charcoal ที่ช่วยยับยั้งการดูดซึมของบิลิรูบินจากลําไส้ Trin protoporphyrin
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
เสี่ยงต่อสมองได้รับอันตรายจากภาวะบิลิรูบินในเลือดสูง
ดูแลให้ได้รับการส่องไฟรักษา
ดูแลให้ได้รับนมมารดาตามต้องการ เพื่อ
เพิ่มประสิทธิภาพของการขจัดบิลิรูบินออกจากร่างกาย
สังเกตอาการตัวเหลืองโดยใช้นิ้วกด
บริเวณผิวหนังบริเวณจมูก หน้าผาก
หน้าอกและหน้าแข้ง
สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงที่บงชี้ถึงภาวะซึมลง ร้องเสียงแหลม หลังแอ่น ตัวเขียว ชักหรือกระตุก
เสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนจากการส่องไฟรักษา
เพื่อป้องกันอันตรายจากการได้รับแสงมากเกินไป และป้องกันอุบัติเหตุจากการแตกของแสงหลอดไฟโดยให้ทารกนอนส่องไฟในตู้อบหรือ crib ที่มีแผงกระจกกนหลอดไฟไว้
เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนของตา
2.1 ปิดตาด้วยแผนปิดตาที่ปราศจากเชื้อ
2.2 ใช้ลาสเตอร์ปิด ให้แน่นไว้ที่ขมับทั้ง 2 ข้าง
2.3 ทําความสะอาดตาด้วยสําลีชุบ 0.9% NSS อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง
2.4 ปิดไฟก่อนเปิดผ้าปิดตาทุกครั้ง
ป้องกันไม่ให้ร่างกายมีอุณหภูมิสูงหรือตํ่าเกินไป
ป้องกันภาวะขาดน้ำ
เนื่องจากทารกได้รับการส่องไฟ
ป้องกันผิวหนังเกิดผดผื่นจากการได้รับการส่องไฟรักษา
พยาธิสภาพ
บิลิรูบินเกิดจากการแตกตัวของฮีโมโกบินซึ่งได้จาเม็ดเลือดแดงที่หมดอายุขัยหรือแตกจากการถูกทำลาย เป็น Unconjugated bilirubin (UB) ซึ่งละลายน้ำไม่ได้ต้องจับกับอัลบูมินในซีรั่มและถูกนำไปที่ตับเกิดจาก conjugated ได้เป็น conjugated bilirubin (CB) ซึ่งละลายน้ำได้แล้วถูกขับถ่ายทงน้ำดีและปัสสาวะ แต่เมื่อลงมาในลำไส้ บิลิรูบินที่ละลายในน้ำอาจถูกย่อยสะลายในลำไส้กลายเป็นบิลิรูบินที่ไม่ละลายในน้ำใหม่และถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด (entero hepatic circulation)