Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคระบบขับถ่ายปัสสาวะ (Diseases of Urinary system) - Coggle Diagram

- - - - การอักเสบภายนอกไตที่มีผลต่อไต ส่วนใหญ่เป็นการแพ้ภูมิตนเอง(autoimmunity) เช่น Malaria, Syphilis, Hepatitis และ
        Systemic Lupus Erythematosus (SLE)
      - กลไกกาารเกิด
        
        กระตุ้นComplement system เพื่อเร่งปฏิกิริยาการอักเสบ
        
        กระตุ้น neutrophil และ monocyte ให้ท าการย่อยสลาย Ag – Ab complex , collagen fiber และเส้นใยเจลาติน
        
        Ag – Ab complex เป็ นเหมือนสิ่งแปลกปลอม
        
        พบโปรตีนในปัสสาวะ (Proteinuria) และเลือดในปัสสาวะ (Hematuria)
        
        Ag – Ab complex
        
        Ag + Ab
        
        3.เข้าสู่ glomerulus ถูกกรองติดอยู่ภายในglomerulus
        
        7.ทำให้รูกรองที่ผนัง glomerulus ขยายใหญ่ขึ้น
        
        8.โปรตีนและเม็ดเลือดแดงสามารถผ่านรูกรองได้
    - - พบได้บ่อยคือ โรคไตจากเบาหวาน(Diabetic nephropathy)หรือจากการรักษาเบาหวาน เช่น การใช้ยา กลุ่มซัลโฟนิลยูเรีย ทำให้เกิดภาวะโซเดียมต่ำในเลือด จึงเกิดภาวะขาด ADH ตามมา
      - กลไกกาารเกิด
        
        การกรองเพิ่มขึ้น (hyperfiltration)
        
        ทำให้ขาดพลังงานในการหดตัวเกิดการขยายตัวของหลอดเลือด เลือดจึงไหลเววียนไปกรองที่ไตเพิ่มขึ้น
        
        เนื่องจากกล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือดนำเข้าโกลเมอรูลัสมีระดับน้ำตาลภายในเซลล์ลดลง
        
        การเปลี่ยนแปลงกลไกการท างานของ Renin
        
        ปกติ juxtaglomerular cell มีหน้าที่สร้าง Prorenin และเปลี่ยนเป็ นเรนิน
        
        ทำให้เกิดภาวะ hyperkalemia ภาวะกรดเกินเนื่องจากพยาธิสภาพที่หลอดฝอยไต renal tubular acidosis และภาวะน้ำตาลเกินตามมา
        
        สำหรับผู้ป่วยโรคไตจากเบาหวานจะพบ prorenin เพิ่มขึ้นและการหลั่งเรนินเข้าสู่กระแสเลือดลดลง
- - - - ภาวะที่ไตมีขนาดเล็กกว่าปกติมากกว่า ร้อยละ 50
      - จำนวน renal lobule และ calyx ลดลงด้วย แต่เนื้อไตไม่มีความผิดปกติ
    - - ภาวะที่มีจำนวนไตมากกว่าสองส่วนใหญ่จะเป็นสามไต
      - ไตชั้นที่เกินจะแยกออกจากไตปกติหรือเป็น ภาวะไตแฝด ที่ไตสองส่วนอยู่ติกันแน่นเป็นไตเดียว
    - - Renal agenesis อาจจะเป็นข้างเดียวหรือสองข้าง
      - Agenesis ไตฝ่อหรือภาวะที่ไม่มีเนื้อไต
      - ร่วมกับปอดไม่เจริญ แขนขาผิดรูปร่างและมีลักษณะใบหน้าที่เป็นแบบจำเพาะ
      - ถ้าเป็นสองข้าง เรียกว่า Potter’s syndrome
      - Potter’s syndrome
        
        แขนขาที่ผิดแกติบ่อยคือ รูป่างผิดปปกติ โก่ง บิด ข้อเคลื่อน clubfoot
        
        เกิดจากทารกในครรภ์ขาดน้ำคร่ำทำให้ร่างกายถูกกดการแบ่งตัวเซลล์ผิดปกติเป็นสาเหตุการเสียชีวิตแต่กำเนิดของททารก
        
        Potter's facies หูติดต่ำ ผิวหนังหย่อน จมูกงุ้มคางเล็ก มีสันเด่นที่หัวคิ้วทั้งสองข้าง
- - - - ไตมีขนาดใหญ่ทัังสองข้างผิวนอกเรียบหน้าตัดพบ cyst ทั้งที่ cortex และ medulla ทำให้เนื้อมีลักษณะพรุนแบบฟองน้ำ
      - พบได้ตั้งแต่ทารกแรกคลอด มักจะเสียชีวิตในระยะแรกๆ ถ่ายทอดทางพันธุกรรมแบบ autosomal recessive
    - - ไตจะมีขขนาดใหญ่ขึ้นบางครั้งใหญ่ได้ถึง กิโลกรัม
      - ผิวนอกตะปุ่มตะป่ำ หน้าตัดประกอบด้วย cyst ขนาดใหญ่ 3-4 เซนติเมตร
      - พบได้บ่อย เป็นทั้งสองข้าง ถ่ายทอดทางพันธุกรรมแบบ autosomal dominant
  - - - มีการขยายใหญ่เป็นถุงของ collecting tubule ของmedulla
      - พบในผู้ใหญ่ ไตทำงานปกติ
    - - เป็นโรคที่ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ มักมีอาการตั้งแต่เด็ก
      - พบ cyst อยู่บริเวณ medulla ที่สำคัญคือมี cortical tubular atrophy และ interstitial fibrosis ร่วมด้วยซึ่งเป็นสาเหตุของภาวะไตวายในระยะต่อมา
- - - - Nephrotoxic type : ได้รับสารพิษ
      - Ischemic type : shock
    - - ระยะที่ 2 Diuretic phase
        
        เกิดในช่วงกลาง
        
        เมื่อเวลาผ่านไป tubular cell ที่ตายมี การสลายไปและมีการสร้าง cell ใหม่
        
        เซลล์ใหม่ที่สร้างไม่สามารถดูดกลับน้ำได้เต็มที่ปัสสาวะจึงออกมาก
      - ระยะที่ 3 Recovery phase
        
        เกิดในช่วงหลัง
        
        เมื่อนานเข้า tubular cell สามารถดูดกลับน้ำได้ปกติ ปัสสาวะจึงมีปริมาณปกติ
      - ระยะที่ 1 Oliguric phase
        
        เกิดในช่วงแรก เมื่อมีการตายของ renal tubule ทำให้ renal cell หลุดมาอุดตันทางเดินปัสสาวะ
        
        ทำให้ปัสสาวะออกน้อยและมีอาการบวมร่วมด้วย
- - - - เมื่อเลือดกรองที่ไต แคลเซียมส่วนหนนึ่งจะถูกดึงไว้ในกระดูกเพื่อใช้ในยามจำเป็น ส่วนที่เหลือใช้จะถูกขับออกทางปัสสาวะ
      - เมื่อเลือดมีแคลเซียมสูง ร่างกายขับแคลเซียมออกไม่หมด เกิดการตกตะกอนของแคลเซียมในเนื้อไต
      - มีระดับแคลเซียมในเลือดสูง
  - - - มีอาการบวมโตมีเลือดคั่งมากขึ้นพบจุดหนองกระจายเป็นทางจากผิว ลึกลงไปในส่วน cortex, medulla และ renal pelvis
      - รายที่รุนแรง เช่น ผู้ป่วยโรคเบาหวาน หรือในรายที่มีการอุกกั้นทางเดินปัสสาวะร่วมด้วยอาจมีการตายของ renal papilla เรียกกว่า renal papillary necrosis
      - เกิดทันทีและรุนแรง แต่เมื่อได้รับการรักษาอาจจะหายภายใน 2-3 สัปดาห์
    - - เป็นการอักเบไม่รุนแรง แต่เป็นๆหายๆ ไตจะมีขนาดเล็กลง ผิวขรุขระเนื่องจากรอยแผลเป็น (scar) ที่เกิดจากการทำลายของเนื้อตายแล้วแทนที่ด้วย fibrosis ร่วมกับ deformity ของ calyx ที่อยู่ใกล้เคียง
      - มักเกิดจากการควบคุมสาเหตุของโรคไม่ได้ เช่น นิ่วในไตเรื้อรัง หรือต่อมลูกหมากโต
  - - - crystalloid ตกตะกอนมากขึ้น : การคั่งของปัสสาวะ
      - Foreign bodies : แบคทีเรีย
      - crystalloid conc. เพิ่มขึ้นในปัสสาวะ: ปัสสาวะน้อย
  - - - ดารอุดกั้นจากรอยโรคที่เกิดขึ้นภายหลังได้แก่นิ่ว เนื้องอก ก้อน renal papillae ที่ตายหรือก้อนเลือด การตั้งครรภ์
      - ความผิดปกติของระบบประสาทที่ควบคุมการทำงานของกระเพาะปัสสาวะ
      - ความพิการแต่กำเนิด
    - - ทำให้ทางเดินปัสสาวะส่วนที่อยู่เหนือตำแหน่งที่มีการอุดตันขึ้นไปขยายตัว (dilatation)
      - มีโอกาศเกิดนิ่วและการติดเชื้อเพิ่มขึ้นและทำลายเนื้อไตอย่างถาวร