โรคควาชิออร์คอร์ (kwashiorkor)
ความหมาย
สาเหตุและการติดต่อ
สาเหตุ
อาการและอาการแสดง
การป้องกัน
การพยาบาล
การรักษา
ลักษณะทั่วไป:ป่วยอาจดูซึม ไม่ค่อยเล่น ไม่ร่าเริง หงุดหงิดง่าย งอแง เบื่ออาหาร
เป็นผลมาจากการได้รับโปรตีนไม่เพียงพอ แต่พลังงานที่ได้รับเพียงพอ ผู้ป่วยจะมีอาการบวมกดบุ๋มตามขาที่หน้าแข้งทั้งสองข้าง และเท้า การเจริญเติบโตด้านน้ำหนักและส่วนสูงหยุดชะงัก ติดเชื้อง่าย ผิวแห้งแตก ผิวหนังหลุดลอกออกเป็นแผ่นเล็กๆ คล้ายสีทาบ้านที่หลุดลอกออกจากผนัง (flaky paint dermatosis) และเป็นแผล ผมแห้งผมเปราะขาดง่าย มักเกิดในเด็กอายุ 1 ปี ครึ่ง-2 ปี**ที่หย่านมแล้ว** ควาชิออร์คอร์ สามารถเกิดขึ้นกับผู้ป่วยในโรงพยาบาลที่มีความต้องการโปรตีนในขนาดสูง เช่น มีแผล บาดแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก และมีการติดเชื้อ เป็นต้น
ผิวหนัง: ผิวบาง อาจพบผื่นมีลักษณะเป็นผื่นสีเข้ม หลุดลอกออกเป็นแผ่นเล็กๆ
ผมและเล็บ: ผมร่วงหลุดง่าย มีสีอ่อน ทั้งผมและเล็บ บาง เปราะ แตกหักง่าย
ตา: ตาแห้ง เยื่อบุตาซีด บวมรอบตา
ปาก: ปากและลิ้นแดงอักเสบ มีแผลที่มุมปาก ลิ้นเลี่ยน เหงือกบวม อักเสบ
ระบบหัวใจและหลอดเลือด: ชีพจรเต้นช้า ความดันโลหิตต่ำ
ระบบโลหิต: มีภาวะซีด จุดเลือดออก เลือดออกง่ายกว่าปกติ
ท้อง: โตจากตับโตหรืออาจมีน้ าในช่องท้อง (ascites)
ระบบประสาท: พัฒนาการช้า reflexes ลดลง ความจำไม่ดี
พฤติกรรม: ซึม ไม่มีแรง
สำคัญที่สุด
ความไม่รู้
การที่ลูกไม่ได้ดื่มนมารดาหรือการถูกหย่านมก่อนเวลา 1-3 เดือน หลังคลอด
คือ การได้รับโปรตีนไม่เพียงพอทั้งปริมาณและคุณภาพ ทำให้ขาดกรดอะมิโน
ใช้นมข้นหวานมาเลี้ยงลูก หรือถ้าใช้นมผงสำหรับทารก
แม่มักไม่พิถีพิถันในเรื่องความสะอาดเกี่ยวกับการชงนมผงทำให้เด็กเกิดโรคท้องร่วง เช่น การล้างขวดนมไม่สะอาด การนำนวดนมที่ยังเปียกอยู่มาชงนมให้ลูก
ความยากจน
ครอบครัวที่ฐานะยากจนและมีสมาชิกในครอบครัวจำนวนมาก ย่อมประสบปัญหาการขาดแคลนอาหารที่เพียงพอและคุณภาพดี เด็กๆในครอบครัวย่อมแย่ไปด้วย
ความเชื่อ
การอดของแสลงในระหว่างการตั้งครรภ์และหลังคลอด ให้กินแต่ข้าวกับเกลือเท่านั้น
2.ดูแลให้ได้รับอาหารอย่างเพียงพอกับความต้องการของร่างกาย ตามแผนการรักษา
1.กำหนดความต้องการของพลังงาน โดยสอดคล้องกับการเจ็บป่วย
มีปัจจัยในการให้ คือ สภาวะของโรค,อายุ,สภาพร่างกายของเด็ก
3.วิธีการให้สารอาหาร
การให้อาหารทางปาก
การให้อาหารผ่านระบบทางเดินอาหาร
การให้อาหารผ่านทางหลอดเลือดดำ
- การเตรียมเด็กป่วยเพื่อรับอาหาร
1.สร้างสัมพันธภาพกับเด็ก เพื่อให้เกิดความไว้วางใจ
- ดูแลสุขภาพช่องปากให้สะอาด เพื่อเพิ่มความอยากอาหาร
3.กำจัดปัญหาที่ทำให้เกิดความไม่สุขสบาย
- จัดสภาพแวดล้อมให้ส่งเสริมบรรยากาศในการรับประทานอาหาร
- จัดอาหารให้เกิดความน่าสนใจ น่ารับประทาน มีวัตถุดิบเหมาะสม และเป็นไปตามแผนการรักษา
- ให้มีการป้อนอาหารจากมารดาให้กับเด็ก เพื่อให้เด็กมีการรับประทานอาหารมากขึ้น
- มีการให้กำลังใจและคอยช่วยเหลือขณะที่เด็กกำลังรับประทานอาหาร
- ดูแลและป้องกันภาวะแทรกซ้อน
เช่น ภาวะติดเชื้อ ความไม่สมดุลของสารน้ำและอิเลคโตรลัยท์
6.ส่งเสริมหรือกระตุ้นพัฒนาการของเด็กให้เป็นไปตามวัย
แนะนำบิดามารดาเกี่ยวกับการเลี้ยงดูในเรื่องโภชนาการและการดูแลสุขภาพ
แนะนำให้เลี้ยงลูกด้วยนมแม่
แนะนำการให้วัคซีนป้องกันโรคในทารกและเด็กเล็ก
หมั่นชั่งน้ำหนักเด็กหากผิดปกติควรปรึกษาแพทย์
- ควรเลี้ยงลูกด้วยนมมารดาอย่างน้อย 6 เดือน โดยเฉพาะในครอบครัวที่ยากจนและมีลูกมากไม่ควรหย่านมบุตรเร็วเกินไป
- ให้อาหารเสริมอย่างเพียงพอและถูกต้องแก่ทารก ตรงเวลากระจายอาหารให้แคลอรีสูงโปรตีนสูงอาหารที่อุดมไปด้วยวิตามิน
- ให้วัคซีนป้องกันโรคแก่เด็กเล็ก
- ควรแนะนำการเลี้ยงดูและการให้อาหารเสริม ถ้าพบว่าน้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์ปกติ จึงควรหมั่นชั่งน้ำหนักเด็กเป็นระยะๆ หากยังไม่ได้ผลควรแนะนำให้ไปพบแพทย์
- ไม่ต้องงดของแสลงเมื่อเด็กเจ็บป่วย เช่น มีบาดแผลอักเสบ คางทูม หัด อีสุกอีใส เป็นต้น เพื่อบำรุงร่างกายเด็กจึงควรให้กินอาหารประเภทโปรตีนมากๆ เช่น เนื้อ นม ไข่ และถั่วต่างๆ
1.ส่งเสริมให้มีการเลี้ยงดูทารกด้วยการดื่มนมมากขึ้น และส่งเสริมให้เด็กดื่มนมวัว น้ำนมถั่วเหลืองมากขึ้น เพราะน้ำนมเป็นสารอาหารที่สำคัญที่สุด เนื่องประกอบด้วยสารอาหารต่างๆ ครบทั้ง 5 หมู่
2.อาจจะใช้ผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลืองที่เรียกว่า โปรตีนเกษตร ซึงผลิตจากแป้ง ถั่วเหลืองพร่องไขมัน 100% เป็นโปรตีนจากพืชเพื่อทดแทนโปรตีนที่มาจากสัตว์ อยู่ในรูปของเนื้อเทียม และโปรตีนจากสาหร่ายสีเขียว
นางสาวเรวดี ล่าหมาด รหัส 621001074 เลขที่ 72
อ้างอิง
ธนัชพร มุลิกะบุตร. (2564). บทที่ 4ปัญหาโภชนาการสาเหตุและผลกระทบต่อสุขภาพอนามัย. สืบค้นเมื่อ 14 กรกฎาคม 2564, จาก http://courseware.npru.ac.th/admin/files/20190108145959
ลัดดา เหมาะสุวรรณ. (2561). แนวเวชปฏิบัติสำหรับการดูแลผู้ป่วยเด็กโรคขาดสารอาหารเฉียบพลันรุนแรงในโรงพยาบาล.สืบค้นเมื่อ 14 กรกฎาคม 2564, จาก http://www.thaipediatrics.org/Media/media-20180427105651.pdf?
Wikipedia. (2561). Kwashiorkor.สืบค้นเมื่อ 14 กรกฎาคม 2564, จาก https://th.thpanorama.com/articles/medicina/kwashiorkor-sntomas-causas-fisiopatologa-y-tratamiento.html?fbclid=IwAR2NyqBvx_N4ma0E8gp-ZBaQgMJhOu8pmdclo9k2i72z8wXx_xgMZbqOh8c
ฉัตรภา หัตถโกศล, มณีรตัน์เตชะวิเชียร. (2563). โปรตีน: สารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย. สืบค้นเมื่อ 14 กรกฎาคม 2564, จาก file:///D:/Users/ADMIN/Downloads/239848-Article%20Text-837503-3-10-20210209.pdf