Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ม.2เรื่อง2 ระบบสืบพันธ์ ระบบขับถ่าย, blastocyst - Coggle Diagram
ม.2เรื่อง2 ระบบสืบพันธ์ ระบบขับถ่าย
ระบบสืบพันธ์
อวัยวะสืบพันธ์เพศหญิง
Estrogen H
กระตุ้นเซลล์ไข่eggจะมีการการเจริญเติบใตใน follicle
1.รังไข่(ovary)
มี2ข้าง หน้าที่สร้า
งegg +ฮอร์โมนเพศหญิง
////โดยสร้างเดือนละ1ใบ สลับข้างกัน(ถ้าถูกตัดไปข้างหนึ่ง อีกข้างจะต้องทำหน้าที่แทน)
2.ท่อนำไข่=ปีกมดลูก (oviduct)
เป็นทางเดิน+บริเวณผสมกันของ
ไข่+อสุจิ
ก่อนจะไปมดลูก
3.มดลูก uterus
เป็นชั้นกล้ามเนื้อหนาสามารถหนาตัวเพื่อรองรับการฝังตัวของembryo และเจริญเป็นทารก /ส่วนล่างมดลูกเรียก
ปากมดลูกcervix
4.ช่องคลอด vagina
ทางเข้าอสุจิ+ทางออกของทารก+ทางออกประจำเดือน
การมีประจำเดือน(menstruation)
เมื่อไข่ตก **
corpusluteum
(เซลล์follicleที่เหลือจากการตกไข่) จะ-----หลั่ง
progesteron H
----ทำให้
มดลูกหนา**ตัวขึ้น
และเมื่อไข่ไม่ได้รับการผสม
จะเกิดเมือ่อายุ13ปี โดยจะมีทุก21-35วันหรือ28วัน จนกระทั่ง45-50ปีจะหมดประจำเดือน หรือ
420ครั้ง
การปฎิสนธิ(fertirization
1sperm+1egg (เกิดที่ท่อนำไข่ส่วนต้น) = เป็นเซลล์ใหม่1เซลล์
กลุ่มเซลล์ก่อนฝังตัว
zygoteแบ่งจาก1เป็น2 4 6 และเคลื่อนตามท่อนำไข่ จนเกิดเป็นกลุ่มเซลล์ไปฝังตัวในมดลูก
เอ็มบริโออายุ
8week
มีอวัยวะครบเรียกว่าทารก
Fetus
เจริญต่อไปจน
40 week หรือ280วัน จน
คลอด
เอ็มบริโอได้รับo2 +อาหาร +ภูมิคุ้มกันโดยการแพร่จากหลอดเลือดฝอยของแม่ผ่าน
embrical cord
ของเสีย+co2 จะแพร่เข้าหลอดเลือดฝอยของแม่ผ่าน
รกplacenta
embryo
zygote
ฝาแฝด
แฝดต่างไข่ dizygotic twins
ไข่1+sperm1 จำนวน 2คู่ ฝังตัวในมดลูก
แฝดร่วมไข่ monozygotic twins
ไข่1 +sperm1 = blastocyst แบ่งตัวเป็น2กลุ่ม
การคุมกำเนิด (birth control)
คุมกำเนิดชั่วคราว
วิธีธรรมชาติ
หาระยะปลอดภัยมี2ช่วง คือ7วันก่อนมีประจำเดือนและ7วันหลังมีประจำเดือน /ใช้เฉพาะคนที่ประจำเดือนมาตรงเวลา /โอกาสพลาดสูง
ใช้สารเคมี
กิน/ฉีด/ฝัง ยาเม็ดคุมกำเนิด(ฮอร์โมนสังเคราะห์เลียนแบบฮอร์โมนเพศหญิง
ทำให้
ยับยั้งการตกไข่
หรือผนังมดลูกไม่เหมาะในการฝังตัวของเอ็มบริโอ
ใช้อุปกรณ์
condom
ในชาย
1 more item...
ห่วงคุมกำเนิด(IUD)
ในหญิง
1 more item...
คมกำเนิดถาวร(ทำหมัน)
ชาย
ผูกหรือตัด
หลอดนำอสุจิ
(vas deferen ) / มีผลทำให้อสุจิไม่สามารถผสมกับเซลล์ไข่ได้
หญิง
ผูกหรือตัด
ท่อนำไข่
folliculartubule /แต่ยังมีประจำเดือนได้ปกติ
อวัยวะสืบพันธ์เพศชาย
1อัณฑะ testis
มี2ข้าง หน้าที่สร้างsperm + ฮอร์โมนเพศชาย /เริ่มสร้าง12-13ปีและไปตลอดชีวิต /หลั่งครั้งละ3-4cc+ อสุจิ300-500ล้านตัว/
ถ้า<30ล้านตัว/cc หรือ รูปร่างผิดปกติ>25% ทำให้มีลูกยาก
/มีชีวิตอยู่ในท่อนำไข่ได้49ชม. อยู่ภายนอกได้2-3ชม.
2 ถุงอัณฑะ scrtum
หน้าที่ห่อหุ้มtestis + ปรับอุณหภูมิให้ต่ำกว่าร่างกาย
3-5องศา(34)
เพื่ออสุจิ
3 หลอด
สร้าง
อสุจิ Seminiferous Tubule
เซลล์สร้างอสุจิอยู่ในหลอดสร้างอสุจิซึ่งขดอยู่ในtestis
5.หลอด
นำ
อสุจิ Vas deferens
รับอสุจิจากหลอดเก็บ---(ต่อมต่างๆ) --ผ่านหลอดนำ-----ไปท่อปัสสาวะ
6.ต่อมสร้างสาร3ชนิด
ต่อมสร้างน้ำเลี้ยงอสุจิ Seminiferous vesicle
สร้างของเหลวงสีเหลืองอ่อนที่เป็น
อาหารของเซลล์อสุจิ
ได้แก่ กรดอะมิโน น้ำตาลfructose
ต่อมลูกหมาก
Prostate Gland
สร้างของเหลวที่มี
ph ด่างอ่อน
เพื่อให้สภาพช่องคลอดจากกรดเป็นกลางเพื่อให้อสุจิสามารถเคลื่อนที่และมีชีวิตรอด/ อยู่ใต้กระเพาะปัสสาวะและรอบท่อปัสสาวะ /อายุมากขึ้นจะโตขึ้นจนเบียดทำให้ปัสสาวะไม่สะดวกต้องผ่าออก
ต่อมคาวเปอร์ Cowper s gland
มี2ต่อม สร้างเมือกเหลวช่วย
หล่อลื่น
ขณะมีเพศสัมพันธ์
นำ้อสุจิsemen
คือ อสุจิ+ของเหลวจากต่อมสาร3ชนิด
7.องคชาติ penis
ที่หลั่งน้ำอสุจิsemen + น้ำปัสสาวะ /
4 หลอด
เก็บ
อสุจิ Epididymis
รับอสุจิจากหลอดสร้าง--ไปหลอดเก็บจนเติบโตพร้อมผสมกับไข่
การตกไข่ (ovulation)
LH
กระตุ้นให้เกิดการตกไข่
การตกไข่จะเกิดขึ้นทุกวันที่14ของทุกเดือน โดยจะผลัดกันตกจากรังไข่คนละข้างสลับกัน ไข่จะอยู่ได้นาน24ชม.จะสลายไป
คลอด
จะมี Oxytocin H.--กระตุ้นมดลูกให้บีบตัวแรงถี่ขึ้น+กระตุ้นการหลั่งน้ำนม
ระบบขับถ่ายexcretory system
การขับถ่ายของสัตว์
ปลา(ไต/NH3)
ปลาน้ำจืด
จะขับน้ำออก ดูดเกลือกลับ
ปลาทะเล
: เหงือกจะขับเกลือออก ใน
รูปNH3
แมลง(มัลฟิเกียน /uria acid)
รูปแบบของสารที่ขับถ่าย
NH3
X]K
UREA
URIC ACID
อวัยวะที่เกี่ยวข้องกับการขับถ่าย
ของเสียทางไต
1.kidney ไต /เซี่ยงจี้
nephronข้างละ1ล้านหน่วย
7 more items...
เลือดที่ผ่านไตมี20% 180ลิตรต่อวัน /มี2ชั้น cortex+medulla
2.ureter ท่อไต
3.urinary bladerกระเพาะปัสสาวะ
มีความจุ500ml /จะปวดฉี่ 300ml/ ปัสสาวะต่อวัน 1-1.5 ml /
4.uretraท่อปัสสาวะ
/ ท่อนี้จะยาว4นิ้วในหญิง / 8นิ้วในชาย
ปัสสาวะ
มีกลิ่นเนื่องจากurea +ammonia / วันละ1-1.5ลิตร
ระบบขับถ่ายจะกำจัดของเสียมี 2ประเภท
สารพิษ
ยูเรีย แอมโนเนีย ยูริกที่ได้จากการสลายโปรตีน
CO2จากการหายใจ
สารที่มีปริมาณมากเกิน
น้ำ แร่ วิตามิน กากอาหาร
รูปแบบและอวัยวะที่ขับถ่าย**
รูปกากอาหาร
สำไส้ใหญ่ ทวารหนัก
รูปแก๊สco2และไอน้ำ
ปอด
**
รูปปัสสาวะ
**
ไต หลอดไต กระเพาะปัสสาววะ
รูปเหงือ
ต่อมเหงื่อ
การดูแลรักษา
1.เลี่ยงอาหารรสเค็มและเผ็ดจัด และมีโปรตีนมากไป/2.ดื่มน้ำสะอาด8-10แล้วหรือ2ลิตรต่อวัน 3.งดแอลกอฮอล์และบุหรี่ 4.เลี่ยงการใช้ยาพวกแก้ปวดและยาฆ่าเชื้อ 5.ออกกำลังกายสมำ่เสมอ
โรคไตวาย
โรคนิ่ว
blastocyst