Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทอัตโนมัติ (ANS) - Coggle Diagram
ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทอัตโนมัติ (ANS)
Parasympathomimetic drugs
Cholinergic Drug
Indirect-acting drugs
Reversible anticholinesterases : ผลันกลับได้ มีฤทธิ์สั้น ใช้ประโยชน์ทางการแพทย์
Irreversible anticholinesterases : ผลันกับไม่ได้ จำพวกยาพิษ แก๊สพิษ ยาฆ่าแลง
Direct-acting drugs (Cholinergic Agonists)
Choline ester; Bethanechol กนะตุ้นผู้ป่วยหลังผ่าตัดเสร็จ ผู้ป่วยที่มีปัญหาปัสสาวะ
Natural alkaloids and synthetic analogs
Muscarinic agonists ; Pilocarpine ส่วนมากเจอในรูปแบบยาหยอดจา
Nicotinic agonists ; Nicotine
Clinical Uses
Gastrointestinal and urinary tracts
ใช้ในการกระตุ้นกระเพาะอาหาร ทางเดินอาหาร ทางเกินกระเพาะปัสสาวะ
Eye
ม่านตาขยาย ลดความดันตา รักษาต้อหิน
Neuromuscular junction
รักษาโรคที่ผิดปกติทางพันธุกรรมได้
Heart
รักษาหัวใจห้องบนเต้นเร็ว
Central nervous system
รักษาโรค Alzheimer
Smoking cessation treatment
ยาทดแทนบุหรี่
Toxicity of Cholinergic Drugs
อาการจาก muscarinic receptors ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน ไม่สามารถกั้น ปัสสาวะ เหงื่อออกมาก ผิวหนังแดง หายใจไม่ออกเนื่องจากหลอดลมตีบตัวและอุดตัน อาการทั้งหมดนี้ถูกยับยั้งหรือลดความรุนแรงลงได้ด้วย atropine
อาการจาก nicotinic receptors ได้แก่ สมองถูกกระตุ้นท าให้เกิดอาการชัก โคม่าและ สุดท้ายศูนย์หายใจถูกกด
รักษาตามอาการที่เกิดเท่านั้น
ยากลุ่ม organophosphates มาได้จากทั้ง muscarinic และ nicotinic receptors ทั้งในและนอกสมอง ที่ท าให้ระบบการหายใจล้มเหลว (respiratory failure)
การรักษาอาการพิษจาก organophosphates ได้แก่ 1. Atropine เพื่อลดความรุนแรงจาก muscarinic effects 2. Pralidoxime (2-PAM)
Cholinoceptor-Blocking Drugs
Antimuscarinic drugs
Mechanism of Action กลไกการออกฤทธิ์
แข่งขันกับ ACh ที่ muscarinic receptor
เนื้อเยื่อส่วนมากมีความ sensitive ต่อ atropine
Therapeutic Uses การนำไปใช้
Antisecretory and antispasmodic agents ยาคลายการหดตัวของกล้ามเนื้อเรียบ
atropine, homatropine, cyclopentolate, tropicamide ยาตรวจตา
Bronchodilators ยาพ่นขยายหลอดลม
Antidote ยาแก้พิษ
Anesthetic premedication ยาที่ใช้สำหรับก่อนการผ่าตัด
Antiparkinsonism ใช้รักษาโรค parkinsonism
Antimotion-sickness รักษาอาการเมารถ เมาเรือ
Side Effects and Toxicity ผลช้างเคียงและพิษ
ปากแห้ง คแมแห้ง (0.5 mg)
หัวใจเต้นเร็วขึ้น ปากแห้งมาก มีความหิวน้ำ (1 mg)
ม่านตาเริ่มขยาย เริ่มมองภาพไม่ชัด ใจสั้น (2 mg)
ปัสสาวะไม่ออก ตั้วร้อน ผิวแห้ง เมื่อยล้า (5 mg)
เห็นภาพหลอน เกิดทุกอาการตามมา (10 mg)
Contraindications ข้อห้ามใช้
ห้ามใช้กับผู้ป่วย glaucoma
ผู้ป่วยสูงอายุ บางครั้งอาจจ าเป็นต้องห้ามใช้ เช่น ผู้ป่วยโรคต่อมลูกหมากโต
ยาที่บล็อค muscarinic recepter
Sympathomimetic drugs
Anti-adrenergic Drugs
Alpha Adrenergic Antagonists (α-Blockers)
Side effects
ความดันต่พขณะเปรียนท่าทาง
อาการคัดจมูก
ความบกพร่องในการตอบสนองทางเพศ
ใจสั่น
บวมน้ำ
Selective α1 antagonists
Prazosin
doxazosin
tamsulosin
α-Blockers Clinical uses
BPH
Tamsulosin
Terazosin
Doxazosin
Beta Adrenergic Antagonists (β-Blockers)
β1 selective
Atenolol
Metoprolol
Carvedilol
Nebivolol
Side effects and Cautions
หัวใจหยุดเต้น หัวใจเต้นช้า ความดันสูงเฉียบพลัน
น้ำตาลในเลือดต่ำ
หลอดลมหดตัว
หนาวตามแขน ขา ฝันร้าย เมื่อยล้า
Sympathomimetic drugs
Epinephrine (Adrenaline)
กระตุ้น alpha และ beta receptors
ถ้าให้ low dose กระตุ้น beta receptor
low dose → vasodilatation →TPR ลด →BP ลด
high dose → vasoconstriction →TPR เพิ่ม→BP เพิ่ม
Isoprotereno
Stim. β1 and β2 receptors
Bl. vv.: vasodilatation → TPR → BP
Heart: +ve chronotropic and inotropic actions
α-Agonists
Phenylephrine
Bl. vv.: a receptor → vasoconstriction
β2-Adrenoceptor Agonists
Salbutamol
Terbutaline
Metaproterenol
Salmeteral
Formoterol
Ephedrine
กลุ่ม Amphetamines
CVS : เพิ่ม systolic & diastolic BP
อาจเกิด headache
Therapeutic Uses การนำไปใช้
ยาลดน้ำหนัก(อยุู่ในการดูแลของแพทย์)
ยาชาเฉพาะที่ ดีเลย์การคลอดบุตร
Side Effects ผลข้างเคียง
Central nervous system : หลอดเลือดหดตัว ความดันสูง หัวใจทำงานหนัก
Cardiovascular system : อ่อนล้า อ่อนเพลีย กระสับกระส่าย นอนไม่หลับ
β 2-adrenoceptor agonists : กล้ามเนื้อสั่น ใจสั่น กระวนกระวาย