Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หน่วยที่ 2 แนวคิดทฤษฎีการสูงอายุ, นางสาวรุ่งธิดา วันจงคำ 621201151 -…
หน่วยที่ 2 แนวคิดทฤษฎีการสูงอายุ
ทฤษฎีการสูงอายุ
เป็นการเปลี่ยนแปลงที่เริ่มตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุ 40 ปี
ซึ่งมีลักษณะเป็นไปในทางเจริญงอกงาม (Growth)
เมื่อพ้นวัยผู้ใหญ่แล้วจะเข้าสู่ระยะที่2 (หลังอายุ40 ปีขึ้นไป) จะมีการเปลี่ยนแปลงในลักษณะที่เสื่อมโทรม และไม่ปรากฏความเจริญงอกงาม (degenerative change)
5. แนวคิดธนาคารสมอง (Brain bank)
กำเนิดสืบเนื่องมาจากพระราชเสาวนีย์ใน
สมเด็จพระนางเจ้าระบรมราชินีนาถ
เมื่อวันที่ 11 สิงหาคม 2543 เนื่องในวโรกาสมงคลเฉลิมพระชนมพรรษา มีประเด็นรับสั่งเกี่ยวกับ เรื่องธนาคารสมอง
เห็นควรนำผู้ที่เกษียณอายุแล้ว
แต่ยังมีความรู้ ความสามารถมาช่วยงาน
เพื่อประโยชน์ส่วนรวมของประเทศ
1. ทฤษฎีทางชีววิทยา (Biological Theory)
1.1 ทฤษฎีด้านพันธุกรรม (Genetic Theory)
ทฤษฎีเกี่ยวข้องกับพันธุกรรมในเซลล์ (Cellular genetic theories)
ยีน (gene) เป็นตัวควบคุมลักษณะทางพันธุกรรม เรียงตัวอยู่บนโครโมโซม
ทฤษฎีการผ่าเหล่าหรือการกลายพันธ์ (Somatic Mutation Theory)
เกิดจากการได้รับรังสีทีละเล็กทีละน้อยเป็นประจ า ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลง DNA
ทฤษฎีพันธุกรรมทั่วไป (General genetic theories)
อายุขัยของสัตว์แต่ละชนิดจะมีอายุนานไม่เท่ากัน
ทฤษฎีการสะสมความผิดพลาดของ Cell (Error Theory)
ภายในนิวเคลียสของเซลล์จะมีรหัสพันธุกรรมซึ่งเป็นโครงสร้างของโมเลกุล DNA รหัสพันธุกรรมจะถูกคัดลอก
ทฤษฎีวิวัฒนาการ (Evolution theory)
สิ่งมีชีวิตต่างก็มีการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาการตลอดเวลา
ทฤษฎีการถูกกำหนด (Programming Aging Theory , Watch spring
Theory, Biological clock)
ความสูงอายุถูกกำหนดโดยรหัสที่อยู่ในยีน
1.2 ทฤษฎีอวัยวะ (Organ Theory)
ทฤษฎีระบบประสาท และต่อมไร้ท่อ (Neuroendocrine Theory )
วัยชราการทำงานของระบบประสาทจะลดลง Reflex ต่างๆ จะเชื่องช้า ความจำจะเสื่อมลง ต่อมไร้ท่อทำงานลดลง
ทฤษฎีภูมิคุ้มกัน (Immunological Theory)
ทำหน้าที่ปูองกันร่างกายจากจุลินทรีย์ การติดเชื้อ เซลล์มะเร็ง หรือสิ่งแปลกปลอม
ทฤษฎีความเสื่อมโทรม (Wear and Tear Theory)
อวัยวะส่วนใดของร่างกายที่ไม่ค่อยได้ทำงาน จะเสื่อมสภาพไปก่อน
ในขณะที่อวัยวะ ส่วนอื่นๆ ที่ทำงานกลับขยายใหญ่ขึ้น
1.3 ทฤษฎีสรีรวิทยา (Physiological Theory)
ทฤษฎีอนุมูลอิสระ (Free Radical Theory)
กระบวนการออกซิเดชั่นของ O2 ที่ไม่สมบูรณ์ในกระบวนการเผาผลาญสารจำพวกโปรตีน,คาร์โบไฮเดรทและอื่นๆ ทำให้เกิดอนุมูลอิสระ
ทฤษฎีการเชื่อมไขว้(Cross link Theory on cross link of collagen T.)
การเชื่อมตามขวางของโมเลกุลของโปรตีน การเชื่อมไขว้
หรือตามขวางของโมเลกุลขนาดใหญ่
ทฤษฎีสะสมของเสีย (Waste Product Accumulation ,
Accumulative Theory)
ความสูงอายุเป็นผลมาจากการสะสมสารที่เป็นอันตรายต่อเซลล์
ทฤษฎีความเครียดและการปรับตัว (Stress Adaptation Theory)
มีผลทำให้ Cell ตาย บุคคลเมื่อเผชิญกับความเครียดบ่อยๆ จะทำ
ให้เข้าสู่วัยชราได้เร็วขึ้น
2. ทฤษฎีทางจิตวิทยา (Psychological Theory)
2.3 ทฤษฎีของเพค (Peck’s Theory)
ผู้สูงอายุวัยต้น อายุ 56 - 75 ปี และผู้สูงอายุตอนปลาย อายุ75 ปีขึ้นไป
Ego differentiation and work-role preoccupation
Body transcendence and body preoccupation
Ego transcendence and Ego preoccupation
2.4 ทฤษฎีเอกัตบุคคลของจุง (Jung’s Theory Of Individual)
บุคลิกภาพของคนเราซึ่งแต่ละคนมีความเป็นเอกลักษณ์
เฉพาะตัว
2.2 ทฤษฎีของอิริคสัน (Erikson's Epigenetic Theory)
4.Industry and Inferiority
Identity and identity diffusion
6.Intimacy and solidarity and Isolation
2.Autonomy and Shame and doubt
1.Trust and Mistrust
พัฒนาการชีวิตของอิริคสัน 8 ขั้นตอน
7.Generativity and Self absorption
8.Integrity and despair
3.Initiative and guilt
2.5 ทฤษฎีความต้องการของมนุษย์ของมาสโลว์ (Maslow is Hierachy of Human Need Theory)
มนุษย์เป็น "สัตว์ที่มีความต้องการ" (wanting animal)
2.1 ทฤษฎีบุคลิกภาพ (Personality Theory)
3. ทฤษฎีทางสังคมวิทยา (Sociological theory)
3.2 ทฤษฎีแยกตนเองหรือทฤษฎีการถอยห่าง (Disengagement Theory)
3.3 ทฤษฎีความต่อเนื่อง (Continuity Theory)
3.4 ทฤษฎีบทบาท (Role Theory)
3.1 ทฤษฎีกิจกรรม ( Activity Theory )
3.5 ทฤษฎีความพอเหมาะระหว่างบุคคลและสิ่งแวดล้อม (Person-Environment Fit Theory)
2. แนวคิดผู้สูงอายุสุขภาพดี(Healthy Ageing)
ผู้สูงอายุสามารถใช้ร่างกายด้านสรีรวิทยา จิตใจ สังคม
ซึ่งเปลี่ยนแปลงไปตามกระบวนการชราที่เกิดขึ้น
ให้ทำงานได้อย่างเหมาะสม
ปัจจัยกำหนดการเป็นผู้สูงอายุสุขภาพดี
สิ่งแวดล้อม
วัฒนธรรม
สังคม
จิตวิญญาณ
ชีววิทยา
จิตวิทยา
แนวคิดที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุ
เป็นแนวคิดที่แสดงถึงสุขภาวะที่สมบูรณ์
กรอบแนวคิดพฤฒพลัง
2.ตัวกำหนด (determinants)
ตัวกำหนดเกี่ยวกับปัจจัยส่วนบุคคล
ตัวกำาหนดทางด้านสิ่งแวดล้อมทางกายภาพ
ตัวกำหนดเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมทางสังคมการสนับสนุนทางสังคม
ตัวกำหนดทางเศรษฐกิจ
ตัวกำหนดทางพฤติกรรม
ระบบบริการทางสุขภาพและระบบบริการทางสังคม
3.การมีหลักประกันหรือความมั่นคง
ลดความไม่เท่าเทียมในสังคม
สนับสนุนให้มีการคุ้มครอง
1.ปัจจัยตัดขวาง (cross-cutting determinants)
1.2 วัฒนธรรม ได้แก่ ค่านิยมทางวัฒนธรรม (culture value)
และประเพณีนิยม(tradition) ของแต่ละสังคมเป็นตัวกำหนดกว้างๆ
1.1 เพศ เป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อสถานภาพทางสังคม
หลักสำคัญของสูงอายุอย่างมีคุณภาพ
ความมั่นคงปลอดภัย
ลดความไม่เท่าเทียมในสังคม โดยคำนึงในด้านสิทธิความมั่นคง
ปลอดภัยและความต้องการของผู้สูงอายุหญิง
สนับสนุนให้มีการคุ้มครอง ความปลอดภัย
และศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของผู้สูงอายุ
การมีส่วนร่วม
ส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมอย่างเต็มที่
ในชีวิตชุมชนและครอบครัวเมื่อวัยสูงขึ้น
การตระหนัก และสามารถเข้าร่วมอย่างกระตือรือร้น
ให้โอกาสทางการศึกษาและการเรียนรู้ตลอดชีวิต
สุขภาพ
การป้องกันและลดภาวะซึ่งเกิดจากการไร้ความสามารถ
โรคเรื้อรัง และอัตราการตายก่อนกำหนด
การลดปัจจัยเสี่ยงซึ่งสัมพันธ์กับโรคที่สำคัญและ
การเพิ่มปัจจัยส่งเสริมสุขภาพตลอดช่วงชีวิต
การพัฒนาการจัดบริการทางสังคมและสุขภาพ
อย่างต่อเนื่อง เข้าถึงได้ มีคุณภาพสูงและเป็นมิตร
การให้บริการฝึกอบรมและให้ความรู้แก่ผู้ดูแลผู้สูงอายุ
1. แนวคิดพฤฒพลัง (Active Ageing)
3. แนวคิดการประสบความสำเร็จในวัยสูงอายุ(SuccessfulAgeing)
การที่ผู้สูงอายุสามารถคง
พฤติกรรมหรือลักษณะ 3 ประการ
คงสภาพความสามารถของร่างกายและสติปัญญาให้ยาวนาน
ทำงานอย่างต่อเนื่องและกระตือรือร้น
การหลีกเลี่ยงจากโรคและความพิการ
ปัจจัยกำหนด
อาชีพ
ที่อยู่อาศัย
โอกาสทางสังคม-เศรษฐกิจ
มิตรภาพ
อาหาร
การออกกำลังกาย
การสูบบุหรี่
ปัจจัยเกี่ยวกับการดำเนินชีวิต
4. แนวคิดผู้สูงอายุยังประโยชน์(Productive Ageing)
เป็นแนวคิดที่มองผู้สูงอายุในเชิงเศรษฐกิจและสังคม คือ
ยังคงมองผู้สูงอายุว่าเป็นผู้ผลิต หรือมีประโยชน์ในสังคม
ผู้สูงอายุยังประโยชน์ หมายถึง ผู้สูงอายุที่กระทำกิจกรรมใดๆที่ก่อให้เกิด
สินค้าหรือการบริการ หรือการพัฒนาความสามารถในการผลิตสินค้าหรือบริการ
องค์ประกอบของแนวคิดผู้สูงอายุยังประโยชน์
สถานภาพ
ปัจเจกบุคคล
นโยบายสังคม
ผลลัพธ์
สิ่งแวดล้อม
นางสาวรุ่งธิดา วันจงคำ 621201151