Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การติดเชื้อที่มาจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ - Coggle Diagram
การติดเชื้อที่มาจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
การตกขาวผิดปกติ
หมายถึง การมีของเหลวไหลออกทางช่องคลอดซึ่งไม่ใช่เลือด เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนของร่างกายต่อเยื่อบุช่องคลอด และ lactobacillus
การตกขาวจากการติดเชื้อรา (Vulvovaginal candidiasis)
กิดจากฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงขณะตั้งครรภ์ ทําให้เนื้อเยื่อและผิวหนังอ่อนนุ่มลง บอบบางมากขึ้นจึงมีโอกาสติดเชื้อราได้มากกว่า
ปัจจัยและปัจจัยเสี่ยง
การรับประทานยาปฏิชีวนะเพื่อการรักษาบางชนิดอย่างต่อเนื่อง ทําให้มีการทําลายเชื้อแบคทีเรีย lactobacillus
การได้รับฮอร์โมนสเตียรอยด์ และได้รับยากดภูมิต้านทานทําให้ภูมิต้านทานของร่างกายลดลง
การรับประทานยาคุมกําเนิดชนิดที่มีปริมาณฮอร์โมนมาก ยาเม็ดคุมกําเนิดทําให้มีการเพิ่มระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนในร่างกาย
ภูมิต้านทานของร่างกายถูกกดจากการเป็นโรคเอดส์ หรือการได้รับเคมีบําบัด
การสวมใส่ชุดชั้นในที่แน่นเกินไป
การใช้น้ํายาล้างทําความสะอาดช่องคลอด และปากช่องคลอดบ่อยๆ
อาการและอาการแสดง
มีอาการเจ็บขณะร่วมเพศ (dyspareunia)
มีอาการปัสสาวะลําบาก
มีอาการคันและระคายเคืองมากในช่องคลอดและปากช่องคลอด
ผลกระทบ
ต่อสตรีตั้งครรภ์
คันช่องคลอดมากขึ้น
มีความระคายเคือง
ต่อทารก
ส่งผลให้ทารกที่คลอดเป็นเชื้อราในช่องปาก
การพยาบาล
การทําความสะอาดบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
เน้นการดูแลความสะอาดของอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกให้สะอาดและแห้งเสมอ
แนะนําการใช้ยาทา และยาเหน็บช่องคลอดตามแพทย์สั่ง
ทารกแรกเกิดอาจมีการติดเชื้อในช่องปาก ซึ่งจะพบมีฝ้าขาวในช่องปากให้ปรึกษากุมารแพทย์ เพื่อการดูแลทารกต่อไป
อธิบายให้สตรีตั้งครรภ์ เข้าใจสาเหตุของการติดเชื้อ
ซิฟิลิส (Syphilis)
เกิดจากการติดเชื้อ Treponema pallidum (T. Pallidum) มีระยะฟักตัว ประมาณ 10-90 วัน
พยาธิสรีรภาพ
ร่างกายจะสร้าง antibody ต่อเชื้อชนิด IgM และ IgG ขึ้นมา ขณะที่ร่างกายกําลังสร้าง antibody เชื้อจะแบ่งตัวทําให้บริเวณผิวหนังหรือบริเวณเนื้อเยื่อที่เชื้อผ่านเข้าไปจะเกิดการระคายเคือง เกิดปฏิกิริยา lymphocyte และ plasma cell reaction ล้อมรอบเนื้อเยื่อที่มีการอักเสบทําให้ผนังหลอดเลือดหนาตัวและบวม
อาการและอาการแสดง
ซิฟิลิสระยะแรก (primary stage)
หลังจากได้รับเชื้อ 10-90 วัน หรือประมาณ 3 สัปดาห์ จะเกิดแผล กลม นิ่ม ขอบนูนแข็ง ไม่เจ็บ เรียว่าแผล chancre บริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกหรือในช่องคลอดและปากมดลูก
ซิฟิลิสระยะที่สอง (secondary stage)
จะพบผื่น กระจายทั่วร่างกาย ฝ่ามือฝ่าเท้า เยื่อบุรวมทั้งอวัยวะสืบพันธุ์ โดยผื่นที่พบบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์จะยกนูน ร่วมกับมีอาการไข้ ต่อมน้ําเหลืองโต เจ็บคอ ผมร่วงเป็นหย่อมๆ ปวดศีรษะ น้ําหนักลด
ระยะแฝง (latent syphilis)
ซิฟิลิสระยะที่สาม (tertiary syphilis)
เชื้อจะเข้าไปทําลายระบบหัวใจและหลอดเลือดทําให้เกิด aortic aneurysm และ aortic insufficiency ถ้าเชื้อเข้าสู่ระบบ ประสาทจะเกิดผิวหนังอักเสบ กระดูกผุ เยื่อบุสมองอักเสบ และเสียชีวิต
ผลกระทบ
ต่อสตรีตั้งครรภ์
ทําให้ผิวหนังและเนื้อเยื่ออักเสบ
คลอดก่อนกําหนด
แท้งบุตร
ผลต่อทารก
ตับม้ามโต
ทารกตัวบวมน้ํา
ตัวเหลือง
แนวทางการรักษา
ให้ยา Penicillin G ซึ่งเป็นยาที่มีประสิทธิภาพในการรักษาซิฟิลิสในสตรีตั้งครรภ์ และป้องกันการติดเชื้อของทารก
รักษาด้วย Benzathine Penicillin G Sodium 2.4 ล้านยูนิต ฉีดเข้ากล้ามเนื้อสะโพกครั้งเดียว
การรักษาในระยะ late latent syphilis จะรักษาด้วย Benzathine Penicillin G Sodium 2.4 ล้านยูนิต ฉีดเข้ากล้ามเนื้อสะพก 3 สัปดาห์ติดต่อกัน
หนองใน (Gonorrhea)
พยาธิสรีรภาพ
เมื่อเชื้อ Neiseria gonorrheae เข้าสู่ร่างกาย จะเข้าไปเกาะติดกับเซลล์เยื่อบุและเซลล์ขับเมือก โดยจะพยายามผ่านเนื้อเยื่อเกี่ยวพันเข้าไปเพิ่มจํานวนเซลล์ในชั้น subepithelial tissue จากนั้นเชื้อ Neiseria gonorrheae จะทําปฏิกิริยากับภูมิต้านทานของร่างกาย ทําให้เกิดสารเคมีที่เป็นพิษต่อเซลล์ และเนื้อเยื่อส่งผลให้เนื้อเยื่ออักเสบเป็นหนอง
อาการและอาการแสดง
ปัสสาวะแสบขัด
ปัสสาวะกระปิดกระปรอย
ตกขาวเป็นหนองข้นปริมาณมาก
ปัสสาวะบ่อย ปนหนองข้น
ผลกระทบ
ต่อสตรีตั้งครรภ์
แท้งบุตร
การเจ็บครรภ์คลอดก่อนกําหนด
ถุงน้ําคร่ำแตกก่อนกําหนด
ต่อทารกในครรภ์
เยื่อเมือกที่ตาของทารก ทําให้เกิดตาอักเสบ
ทำให้ตาบอดได้
ช่องปากอักเสบ หูอักเสบ
แนวทางการรักษา
ตรวจคัดกรองขณะตั้งครรภ์ตามปกติ
ให้ยา ceftriaxone, azithromycin, penicillin
ทารกแรกเกิดทุกรายควรได้รับยาป้ายตาคือ 1% tetracycline ointment หลังคลอดเพื่อป้องกันการติดเชื้อที่ตา
ทารกที่พบว่ามีการติดเชื้อหนองในควรได้รับยาปฏิชีวนะ ceftriaxone
การรักษาในสตรีตั้งครรภ์ควรคํานึงว่ามีการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์อื่นร่วมด้วยหรือไม่
การติดเชื้อเริม (Herpes simplex)
พยาธิสรีรภาพ
เชื้อเข้าสู่ร่างกายจะทําให้ผิวหนังเป็นตุ่มน้ําใสเล็กๆ เมื่อตุ่มน้ําแตก หนังกําพร้าจะหลุดพร้อมกับทําให้เกิดแผลตื้น ทําให้รู้สึกปวดแสบปวดร้อนที่แผล
อาการและอาการแสดง
ไข้ต่ำๆ อ่อนเพลีย
ปวดเมื่อยตามตัว
ปวดแสบปวดร้อน และคันบริเวณที่อวัยวะเพศ
ต่อมน้ําเหลืองที่ขาหนีบโต
ผลกระทบ
ต่อสตรีตั้งครรภ์
การเจ็บครรภ์คลอดก่อนกําหนด
เพิ่มความเสี่ยงต่อการแท้ง
ต่อทารกในครรภ์
ทารกคลอดก่อนกําหนด
ทําให้เกิดความพิการแต่กําเนิดสูง
ทารกมีการเจริญเติบโตช้าในครรภ์
แนวทางการรักษา
การรักษาในระยะคลอด
กรณีที่เคยติดเชื้อเริมมาก่อน แต่ขณะคลอดตรวจไม่พบรอยโรค
กรณีที่พบรอยโรคขณะคลอดไม่ว่าจะเป็นการติดเชื้อครั้งแรกหรือติดเชื้อซ้ำ
ให้ Acyclovir 200 mg รับประทานวันละ 5 ครั้ง นาน 5-7 วัน
รักษาแบบ ประคับประคองตามอาการ เช่น ให้ยาแก้ปวด ยาปฏิชีวนะในรายที่มีการติดเชื้อซ้ำเติม
หูดหงอนไก่ (Condyloma acuminate)
เกิดจากการติดเชื้อ human papilloma virus (HPV) ติดต่อทางเพศสัมพันธุ์
อาการและอาการแสดง
มีผิวขรุยระคล้ายดอกกะหล่ำ
มีรอยโรคเป็นติ่งเนื้อสีชมพูคล้ายหงอนไก่
ผลกระทบ
ต่อสตรีตั้งครรภ์
มีโอกาสเกิดมะเร็งปากมดลูกได้
ทําให้เกิดการตกเลือดหลังคลอด
ผลต่อทารก
เกิดการอุดกั้นของระบบทางเดินหายใจส่วนบน
เสียงเปลี่ยน เสียงร้องไห้แหบผิดปกติ
เกิด laryngeal papillomatosis
การพยาบาลสตรีตั้งครรภ์
แนะนําเกี่ยวกับความสําคัญของการมาตรวจตามนัด การสังเกตอาการผิดปกติ
หลีกเลยี่งการทําหัตถการทางช่องคลอดเช่นการตรวจทางช่องคลอด
หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ หรือใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งจนกว่าจะรักษาจนหายขาด
ยึดหลัก universal precaution เพื่อป้องกันการ แพร่กระจายเชื้อเช่นเดียวกับระยะคลอด
แนะนําให้นําสามีมารับการตรวจเพื่อวินิจฉัยโรค
ประเมินอาการติดเชื้อของทารกแรกเกิด ได้แก่ มีไข้ อ่อนเพลีย ดูดนมไม่ดี ตัวเหลือง ชัก เป็นต้น
การติดเชื้อเอชไอวีในสตรีตั้งครรภ์
พยาธิสรีรภาพ
หลังการติดเชื้อ HIV เข้าสู่ร่างกาย เชื้อ HIV จะใช้ส่วน GP120 ที่ผิวของเชื้อ HIV จับกับ CD4 receptor ของเซลล์เม็ดเลือดขาว สร้าง viral DNA แทรกเข้าไปในนิวเคลียสของเซลล์เม็ดเลือดขาวแล้ว เพิ่มจํานวนเม็ดเลือดขาวที่มีเชื้อไวรัส HIV ทําให้ร่างกายมีเซลล์เม็ดเลือดขาวที่ติดเชื้อ HIV จํานวนมาก
อาการและอาการแสดง
ระยะติดเชื้อโดยไม่มีอาการ
สามารถแพร่เชื้อให้ผู้อื่นได้
ระยะติดเชื้อที่มีอาการ
อุจจาระร่วงเรื้อรัง
น้ําหนักลดเกิน 10% ของน้ําหนักตัว
มีไข้สูง
มีอาการของงูสวัด
ระยะเริ่มแรกของการติดเชื้อ HIV
มีฝ้าขาวในช่องปาก
ปวดเมื่อยตามตัว
คลื่นไส้ อาเจียน
ระยะป่วยเป็นเอดส์
แผลเริมเรื้อรัง
ผิวหนังเป็นแผลพุพอง
ทําให้เกิดวัณโรคปอด
ติดเชื้อระบบทางเดินอาหาร
การป้องกันและการรักษา
หลังคลอดหลีกเลี่ยงการให้ยากลุ่ม ergotamine
หลีกเลี่ยงการใส่สายยางสวนอาหารในกระเพาะทารกโดยไม่จําเป็น
ให้ยาเพื่อป้องกันโรคติดเชื้อฉวยโอกาสระหว่างตั้งครรภ์ หาก CD4 < 200 cells/mm3
หลีกเลี่ยงการเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดา
การให้ยาต้านไวรัสแก่สตรีตั้งครรภ์ที่ติดเชื้อ HIV เพื่อลดปริมาณของเชื้อ
ทารกควรได้รับการดูแลรักษาโดยกุมารแพทย์ที่มีความ เชี่ยวชาญในการให้ยาต้านไวรัส
การพยาบาล
ดูแลผู้คลอดโดยยึดหลัก universal precaution เพื่อป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ
ทําคลอดด้วยวิธีที่ทําให้เกิดการบาดเจ็บต่อผู้คลอดและทารกน้อยที่สุด
ให้ข้อมูลแก่สตรีตั้งครรภ์และครอบครัวเกี่ยวกับการดําเนินของโรค
แนะนําให้ใส่เสื้อชั้นในที่คับเพื่อยับยั้งการสร้างและหลั่งน้ํานม
คัดกรองสตรีตั้งครรภ์และสามีที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ โดยให้คําปรึกษาก่อนและหลังการตรวจเลือด
แนะนําวิธีป้องกันการแพร่กระจายเชื้อไปสู่บุคคลอื่น การกําจัดสารคัดหลั่งอย่างถูกวิธี