Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การติดเชื้อระบบขับถ่ายปัสสาวะระหว่างตั้งครรภ์ (Urinary system Infection…
การติดเชื้อระบบขับถ่ายปัสสาวะระหว่างตั้งครรภ์
(Urinary system Infection during pregnancy)
การเปลี่ยนแปลงของระบบทางเดินปัสสาวะในขณะตั้งครรภ์
ระบบทางเดินปัสสาวะ
ภายในกรวยไตจนถึงท่อไต ภายในกรวยไตจนถึงท่อไต มาจกผลฮอร์โมนโปรเจนเตอโรน ร่วมกับการถูกกดทับของมดลูกที่มีขนาดโตขึ้นขณะตั้งครรภ์ ทำให้มีการคั่งของน้ำปัสสาวะในไต ท่อไต ค้างอยู่นาน
ไต
ระบบการหมุนเวียนของเลือดเพิ่มขึ้น ทำให้ไตต้องปรับตัว และเพิ่มหน้าที่การกรองของไต ทำให้ระดับ creatinine และ BUN ในเลือดลดต่ำลง
ชนิดของการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะแต่ไม่แสดงอาการ (Asymptomatic bacteriuria: ASB)
ตรวจพบแบคทีเรียในปัสสาวะมากกว่า 105 colony forming unit/ml (cfu/ml) จากการเก็บปัสสาวะอย่างสะอาด 2 ครั้งติดต่อกัน พบการเกิด ASB พบในขณะตั้งครรภ์ ต้องได้รับการรักษา เนื่องจากขณะตั้งครรภ์จะมีการยืดขยายของทางเดินปัสสาวะ เชื้อโรคอาจแพร่กระจายไปยังกรวยไตทำให้เกิดกรวยไตอักเสบได้
การติดเชื้อเฉียบพลันที่กระเพาะปัสสาวะ (Acute cystitis)
เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินปัสสาวะ ร่วมกับมีอาการเจ็บปวดขณะถ่ายปัสสาวะ ปัสสาวะแสบขัด ปัสสาวะบ่อย ปวดปัสสาวะจนต้องรีบปัสสาะ (urgency) ปัสสาวะมีสีขุ่นหรือสีแดง มีไข้สูง อ่อนเพลีย และปวดบริเวณท้องน้อย
การติดเชื้อเฉียบพลันที่กรวยไต (Acute pyelonephritis)
การตรวจพบแบคทีเรียในปัสสาวะ มากกว่า 105 cfu/ml ร่วมกับปัสสาวะเป็นหนอง มีไข้ หนาวสั่น และปวดบริเวณบั้นเอว
กลุ่มอาการโรคไตรั่ว หรือโปรตีนรั่วในปัสสาวะ (Nephrotic syndrome)
พบโปรตีนในปัสสาวะมากประมาณ 5 กรัมต่อวัน โปรตีนในเลือดต่ำ ไขมันในเลือดสูง และมีอาการบวมโดยไม่ทราบสาเหตุ
มีผลต่อการตั้งครรภ์คือทำให้ทารกในครรภ์น้ำหนักน้อย หรือคลอดก่อนกำหนด ความดันโลหิตสูงด้วยสุขภาพของทารกในครรภ์จะเลวลงอย่างมาก
ภาวะไตวาย
(renal failure)
ไตวายเรื้อรัง (chronic renal failure)
สาเหตุมาจากโรคหลายอย่าง เช่น DM, SLE, glomerulonephritis หากตั้งครรภ์ได้ต้องมีการดูแลอย่างใกล้ชิด
ไตวายเฉียบพลัน (acute renal failure)
สาเหตุจากการแท้งติดเชื้อ (septic abortion), preeclampsia with severe feature, hemolytic uremia syndrome ทำให้มารดาที่มีภาวะนี้ได้รับการดูแลและสามารถตั้งครรภ์ต่อไปได้
สาเหตุและปัจจัยส่งเสริม
เกิดจากการติดเชื้อ Escherichia Coli (E. Coli) ที่อยู่รอบท่อปัสสาวะ
การเพิ่มขึ้นของฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน
ขณะตั้งครรภ์ทำให้ท่อไตตึงตัว
ทำให้การเคลื่อนไหวและการหดรัดตัวของท่อไตลดลง
ประสิทธิภาพในการดูดซึมกลับลดลง ทำให้ปัสสาวะค้างอยู่ในทางเดินปัสสาวะมากขึ้น
มดลูกมีการขยายขนาดใหญ่ขึ้นและกดเบียดกระเพาะปัสสาวะ ทำให้รูเปิดของหลอดไตที่กระเพาะปัสสาวะเกิดการบิดงอ ขับปัสสาวะออกไม่สะดวก ปัสสาวะค้าง
ส่งผลให้กระเพาะปัสสาวะและกรวยไตอักเสบเฉียบพลัน
พยาธิสรีรวิทยา
ติดเชื้อแบคทีเรียบริเวณปากช่องคลอด
ย้อนกลับขึ้นไป (ascending infection) กับการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างและการทำงานของ ระบบทางเดินปัสสาวะ
ผลของฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน (Progesterone) ทำให้เกิดการขยายตัวของขนาดมดลูก
ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะได้
อาการและอาการแสดง
ระบบทางเดินปัสสาวะส่วนล่าง (Lower UTI)
ท่อปัสสาวะอักเสบ กระเพาะปัสสาวะอักเสบ อาการปัสสาวะบ่อย แสบขัด กระปิดกระปรอย กลั้นปัสสาวะไม่ได้ ปัสสาวะเป็นเลือดหรือสีน้ำล้างเนื้อ ปวดหัวหน่าว
ระบบทางเดินปัสสาวะส่วนบน (Upper UTI)
กรวยไตอักเสบ ได้แก่ ปัสสาวะสีขุ่น เจ็บบริเวณชายโครง ปวดหลังบริเวณตำแหน่งของไต มีไข้ หนาวสั่น คลื่นไส้อาเจียน
อาการรุนแรงอาจมีอาการของการติดเชื้อในกระแสเลือด
ผลกระทบต่อสตรีตั้งครรภ์และทารก
ผลกระทบต่อสตรีตั้งครรภ์
กระตุ้นให้มดลูกหดรัดตัว ทำให้เกิดการแท้ง การเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด หรือถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
ติดเชื้อในกระแสเลือดอาจเกิดseptic shock
ผลต่อทารก
ทารกคลอดก่อนกำหนด
ทารกน้ำหนักตัวน้อย
ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
ทารกตายคลอด
แนวทางการป้องกันและรักษา
การป้องกัน
1.แนะนำให้ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ทุกครั้งหลังขับถ่าย
2.แนะนำให้ดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 8-10 แก้ว
3.ทำการคัดกรองการติดเชื้อตั้งแต่ต้น
ตรวจเพาะเชื้อปัสสาวะ (urine culture) ที่มาฝากครรภ์ครั้งแรกทุกราย
การรักษา
การติดเชื้อแบบ ASB
ต้องได้รับยาปฏิชีวนะ เพื่อป้องกัน การเกิด upper UTI
ampicillin, cephalexin, amoxicillin nitrofurantoin หลังจากได้รับการรักษา 7 วัน
ติดเชื้อที่กระเพาะปัสสาวะ
ให้ยาปฏิชีวนะที่มีความไวต่อเชื้อและปลอดภัยต่อมารดาและทารกมากที่สุด
กรวยไตอักเสบเฉียบพลัน
รับไว้ในโรงพยาบาลเพื่อให้สารละลายทางหลอดเลือดดำ และให้ยาปฏิชีวนะทางหลอดเลือดดำ ส่งตรวจ Urine culture
การพยาบาล
ระยะตั้งครรภ์
ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการดำเนินของโรค ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นกับสตรีตั้งครรภ์และแผนการรักษาพยาบาล
2.เน้นความสำคัญของการมาตรวจครรภ์ตามนัดอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ
เพื่อประเมินภาวะสุขภาพของมารดาและทารกในครรภ์
3.แนะนำการปฏิบัติตัวขณะตั้งครรภ์ ป้องกันการติดเชื้อ
พักผ่อนอย่างเพียงพอ นอนตะแคงเพื่อไม่ให้มดลูกไปกดทับท่อไต
ดื่มน้ำวันละ 8-10 แก้ว และไม่กลั้นปัสสาวะ
ดูแลรักษาความสะอาดของร่างกายโดยเฉพาะอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ
1 more item...
4.กรณีที่มีการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะและได้รับการรักษา
ติดตามการเปลี่ยนแปลงของโรค
5.กรณีที่ต้องรับเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล
อธิบายให้สตรีตั้งครรภ์เข้าในถึงความจำเป็นในการเข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาล
ดูแลให้พักผ่อนอย่างเพียงพอ แนะนำให้นอนตะแคงเพื่อไม่ให้มดลูกกดทับท่อไต
1 more item...
เพื่อให้สตรีตั้งครรภ์คลายความวิตกกังวลและให้ความร่วมมือในการดูแลรักษาพยาบาล
ระยะคลอด
1.การป้องกันการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ และการป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
2.ให้คำแนะนำเช่นเดียวกับคำแนะนำ
เพื่อป้องกันการติดเชื้อในขณะตั้งครรภ์
เน้นการคุมกำเนิด